<< ეს ადამიანები წლების განმავლობაში ხარჯავდნენ უზარმაზარ თანხებს სიცოცხლის გასახანგრძლივებლად...>>
ირმა ცეცხლაძე 27 48 94
aWaris jandacvis saministro agrZelebs regionSi
registrirebuli moqalaqeebisTvis sxvadasxva tipis Tanadafinansebis programas, rac sakmaod did Svebas aZlevs pacientTa did nawils. miuxedavad imisa, rom
saxelmwifom, moqalaqeebis Semosavlis diferencirebiT, mkurnalobis gadaxdis sistema SemoiRo, aWaris mTavroba uzrunvelyofs bevri iseTi daavadebis mkurnalobas, rac ar finansdeba saqarTveelos sxva regionebSi
ras akeTebs am mxriv saministro da romel axal Tu Zvel, ukve aprobirebul programebs afinansebs, amaze gvesaubreba aWaris janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris pirveli moadgile lela surmaniZe:
– qalbatono lela, daviwyoT isev da isev moqalaqeTa Semosavlebis diferencirebiT. ra principiT Rebulobs an ver Rebulobs pacienti samedicino momsaxurebis srul anazRaurebas?
– sayovelTao jandacvis programebSi Sevida cvlilebebi, romlebic Seexeba mxolod da mxolod im moqalaqeebs, romlebic daematnen am dazRvevas 2013 wlidan. rac Seexeba miznobriv jgufebs – socialurad daucvel mosaxleobas, visi sareitingo qulac ar aRemateba 70 aTass, asakiT pensionerebs da bavSvebs – cvlileba ar SexebiaT. yvelaferi iseve darCa, rogorc iyo.
– sxva moqalaqeebs jer misces da Semdeg waarTves?
– ara, aranairi warTmeva ar yofila, ubralod, gamoTavisuflda Tanxebi maTgan, visac gadaxdis saSualeba aqvs maTTvis, visac ara aqvs.
– Tu SeiZleba, daakonkreteT.
– ra Tqma unda, yvelaferi gaTvlili da samarTlianad daangariSebulia. kerZod, moqalaqeebi daiyvnen sam jgufad: 1000 laramde xelfasiT; 1000 larze metiT, magram weliwadSi ara umetes 40 aTasisa da 40 aTas larze meti Semosavlis mqoneni. am kuTxiT moxda diferencireba anu maT gauCndaT Tanagadaxda ufro meti procentiT, vidre hqondaT, visac 1000 laramde aqvs xelfasi. mkurnalobasa Tu gegmur operaciebSi unda gadaixadon 500 lari, Tu saerTo Rirebuleba Seadgens 750-s, xolo darCenil 250-s Seuvsebs saxelmwifo. im SemTxvevaSi, Tu maTi xarji 1660 larze metia da Tanagadaxda 500 larze meti gamodis, maSin im 70%-s saxelmwifo ixdis, xolo 30%-s – pacienti. visac 1000 larze meti aqvs (ara umetes 40 aTasisa), 1000 lars ixdis, xolo 30/70%-iani principi amuSavdeba im momsaxurebaze, romelic 3200 larze metia.
– 40 aTasze meti visac aqvs weliwadSi, imaTze araferi vrceldeba?
– ki, mSobiaroba ufinansdebaT. fiziologiur mSobiarobas saxelmwifo afinansebs 500 lariT, xolo sakeisros (maCveneblebis SemTxvevaSi) – 800-iT. es Seexeba absoluturad yvela dedas, qals…
– ras anazRaurebs aWaris jandacvis saministro?
– Cveni saministro cdilobs dafaros im momsaxurebis xarjebi, rac ver xvdeba sayovelTao dafinansebaSi. ama wlis 1 ianvridan avamuSaveT mozrdili mosaxleobis reabilitaciis programa, romelic, bavSvebis reabilitaciisgan gansxvavebiT, ar finansdeba arc erTi saxelmwifo programiT, maT Soris, arc vertikaluriT. Cven pirvelebi varT am kuTxiT. programa iTvaliswinebs mozrdili mosaxleobisaTvis (18 wlis zemoT) nebismieri organuli sistemis daavadebiT an dazianebiT ganpirobebuli uunarobis funqciis aRdgenas da Sesabamisad, cxovrebis xarisxis amaRlebas. iciT, rom sxvadasxva qronikuli daavadebis Sedegad (magaliTad: insultis, travmebis, kardiologiuri paTologiebis da a. S.) pacientebs rigi unarebisa uqveiTdebaT. magaliTad, insultis Semdeg pacients ezRudeba moZraoba, erRveva metyveleba. swored msgavsi SemTxvevebi finansdeba, rac mimaCnia aucileblad, radgan dawyebuli saqme bolomde Tu ar miiyvane, manamde Catarebul mkurnalobas ar moaqvs sruli gajansaReba.
– vis SeuZlia am programiT sargebloba?
– socialurad daucveli ojaxebis erTian bazaSi registrirebuli ojaxebis wevrebs (200 aTasi sareitingo quliT); SezRuduli SesaZleblobebis statusis mqone pirebs, omis veteranebs da teritoriuli mTlianobisTvis omSi monawileebs.
– rac Seexeba faqtobriv xarjs, rogori principiTaa Tanadafinanseba?
– Tu samedicino momsaxurebis Rirebuleba 1000 laria – 100%-iT. 1000 larze meti Rirebulebis – 90%-iT, magram ara umetes 2000 larisa. mokled, wlis ganmavlobaSi gansazRvrulia 4000 lari.
– Tqven wlebis ganmavlobaSi afinansebdiT gulis qirurgias, axla ra mdgomareobaa?
– ki, axlac vanazRaurebT xarjebs. mogexsenebaT, es programa iTvaliswinebs gulis iSemiuri daavadebebis, simsivnis, Tandayolili da SeZenili mankebis kardioqirurgiul mkurnalobas. am programiT sargebloba SeuZlia 18 wlis da meti asakis mosaxleobas, romlebic ar sargebloben saxelmwifo biujetiT dafinansebuli gulis qirurgiis programiT. mkurnaloba dafinansdeba faqtobrivi xarjiT, dawesebulebis mier gacemuli angariSfaqturiT, qveprogramebiT gaTvaliswinebuli tarifis mixedviT, Semdegi proporciebiT: 100 000-is CaTvliT sareitingo qulis mqone moqalaqeebi – 90%-iT; yvela sxva saxis beneficiarebi – 80%-iT; rac SeexebaT veteranebs, maT ufinansdebaT srulad.
– onkopacientebs isev aqvT is SeRavaTebi, rac hqondaT?
– diax, es swored is sferoa, sadac arafriT SeiZleba ekonomia gavwioT. es xalxi wlebis ganmavlobaSi xarjavda da isev xarjavs uzarmazar Tanxebs sicocxlis gasaxangrZliveblad da Cveni valia, rogorme SevumsubuqoT finansuri tvirTi mainc. aWara isev afinansebs onkologiur pacientTa damatebiT momsaxurebas, romelic iTvaliswinebs im xarjebis gadafarvas, romelic ar finansdeba saxelmwifo biujetis samedicino programebiT. masSi CarTvisaTvis sakmarisia dadasturebuli diagnozis warmodgena. mkurnaloba anazRaurdeba faqtobrivi xarjiT Semdegi proporciebiT: 1000 laris CaTvliT – 100%-iT; 1000 larze meti 2000 laris CaTvliT – 90%-iT; 2000 larze meti 3000 laris CaTvliT – 70%-iT. samedicino momsaxureba targentuli, imunoTerapiuli da bisfosfonatebis jgufis medikamentebiT dafinansdeba klinikidan warmodgenili angariSfaqturis mixedviT qveprogramiT gaTvaliswinebuli proporciebis dacviT. erT mimarTvaze ar gaicema 5000 larze meti. wliuri limiti Seadgens 10 000 lars. socialurad daucvelebs vuvsebT qimioTerapiis Tanagadaxdas. Tu amoewura wliuri limiti, romelic 10 aTasi laria, damatebiT 5 aTas lars vufinansebT. igive exeba sxivur Terapias, qirurgiul operaciebs, herceptinis programas, romlis 80%-s saqarTvelos jandacva afinansebs, xolo 20%-s Cven vavsebT. socialurad daucvelebisTvis praqtikulad vfaravT yvela gamokvlevas da im saWiroebebs, romlebic warmoiqmneba mkurnalobis procesSi.
– usinaTloebs Tu exmarebiT raime gansakuTrebuli programiT?
– vinaidan isini miekuTvnebian SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebs, yvela Cveni programis beneficiaria avtomaturad… gvaqvs, aseve, zogierTi socialuri kategoriis mosaxleobis samedicino momsaxurebis Tanadafinanseba anu vavsebT sayovelTao jandacvis mier damtkicebuli xarjebis Tanagadaxdas isev da isev damtkicebul tarifebamde. am programiT vexmarebiT asakiT pensionerebs, 18 wlamde bavSvebs (daregistrirebulebs erTian bazaSi 200 000 quliT), 18 wlamde SSm pirebs, adreuli ZuZus agresiuli HER-2 receptordadebiTi diagnozis mqone pirebs, onkopacientebs, sxva danarCen beneficiars: 6-dan 18 wlamde bavSvebs, mniSvnelovnad da zomierad SezRudul SSm pirebs daufinansdebaT 30%-iani Tanagadaxda saxelmwifo programiT gansazRvruli tarifis farglebSi.
– ra xdeba soflad? rogorc vici, iqac gaqvT sasikeTo Zvrebi.
– diax, 58 ambulatoriidan 43-s gadaveciT maRali gamavlobis avtomobilebi. kidev gadasacemia 6 (danarCenebs adgilobrivma gamgeobebma SeuZina). 2014 wlidan daiwyo es procesi da sadacaa davasrulebT. manqanis xarjebs municipalitetebi gasweven. aseve qedis, Suaxevis, xulos soflebis eqimebisaTvis xelfasze dainiSna 300-lariani danamati, xolo qobuleTisa da xelvaCauris soflebisaTvis – 150-iani. momavali wlidan gaTvaliswinebulia danamatebi gaices saSualo medpersonalze. amasTan, iq moqmedebs mTis kanoni.
– saSualod ramdeni gamosdiT eqimebs xelfasi?
– 1200-1300 lari. ar aris cudi gamomuSaveba, miT umetes, Tu adgilobrivi mcxovrebia. pirveladi jandacvis aRWurvis mxriv aWaraSi marTlac kargi viTarebaa. soflebSi medpersonals Seqmnili aqvs yvela piroba da anazRaurebac sakmarisi aqvs.
– rac Seexeba qalaqs?
– ukve dawyebulia da 2018 wlisTvis dasruldeba respublikuri saavadmyofos korpusis mSenebloba. igi aRiWurveba saTanado teqnikiT, aparaturiT, gaTvlilia 170 sawolze, rac sakmarisia Cveni regionisaTvis. rodesac es saavadmyofo mwyobrSi Cadgeba da iq amuSavdeba emerjensi, kritikuli medicinis departamenti, reanimacia, qirurgia, bavSvTa Tu sameano ganyofilebebi, garwmunebT, rom sul sxva xarisxiT SevZlebT davexmaroT Cvens Tanaqalaqelebs.
– am etapze ra viTarebaa jandacvaSi qveynis masStabiT?
– mogexsenebaT, jandacvaze danaxarjebis procentulobis mixedviT ganisazRvreba jadacvis sferos saerTo mdgomareoba. magaliTad, aRmosavleT evropis qveynebSi mTliani Sida produqtis 5-6% ixarjeba jandacvaze, saqarTveloSi ki 2,8%. TiTqos es ar aris didi cifri, magram Tu gaviTvaliswinebT, rom jer kidev 2012-Si ixarjeboda mxolod 1%, mixvdebiT, rom orjer gaizarda. ra Tqma unda, aq ar momyavs aSS-s magaliTi, sadac 17% ixarjeba jandacvaze. es msoflioSi yvelaze maRali maCvenebelia da Cvens patara qveyanas jer kidev bevri uklia iqamde, magram is, rac CvenTan dResdReobiT xdeba, ar aris cota. sayovelTao jandacvis programa rom Zalian efeqturi gamodga, esec xom faqtia. gasagebia, rom ixarjeba didi Tanxebi, magram Zalian cud mdgomareobaSi daxvda `qarTul ocnebas~ mosaxleobis didi nawili, rodesac movida qveynis saTaveSi.
– Tavidanve rom momxdariyo diferencireba, iqneb naklebi daxarjuliyo da ufro miznobrivad gasuliyo biujetidan Tanxebi?
– ho, iqneb ukeTesic iyo, magram aTwleulebis ganmavlobaSi adamianebi ver itarebdnen qronikuli daavadebebis mkurnalobas, gegmur operaciebs, radgan ar gaaCndaT amis finansuri saSualeba. Tu gadaudebeli mwvave qirurgiuli Careva iyo saWiro, raRac SeRavaTebic arsebobda, danarCens ki iWirvebdnen da ixdidnen, magram qronikul daavadebaze naklebad fiqrobdnen, rac, sabolood, Zalian cudad mTavrdeboda. swored am `dagrovili~ daavadebebis mkurnaloba moxda gasul 4 weliwadSi. esec saWiro iyo, radgan adamianebs medicinis, eqimebis rwmena daubrundaT da mixvdnen, rom saxelmwifo ar miatovebs da finansuri SeWirvebis gamo, maT sicocxles safrTxeSi ar Caagdebs.
– es yvelaferi kargi, magram isev da isev rCeba medikamentebis SeZena problemad…
– wels, 1 ivlisidan, amoqmedda medikamentebiT uzrunvelyofis programa, romelic gaTvlilia socialurad daucvel moqalaqeebze, qronikuli daavadebebi rom awuxebT. simboluri fasi, minimum, 5 TeTria da maqsimum – 1 lari. pirvel etapze isini 13 dasaxelebis saerTaSoriso standartebis medikamentebs miiReben. am programaSi CarTva SeuZliaT im moqalaqeebsac, romelTa sareitingo qula socialurad daucvelTa bazaSi ar aRemateba 100 000-s da awuxebT Semdegi qronikuli daavadebebi: hipertonia, gul-sisxlZarRvTa, filtvis (asTma), farisebri jirkvlis daaavadebebi da diabetis meore tipi – arainsulindamokidebuli anu romelsac tabletirebuli medikamenti sWirdeba.
– albaT, uamravi Cinovnikuri barieris gadalaxva mouwevT maT, vinc medikamentebis ufasod aRebas daapirebs…
– ara, ras ambobT. erTxel midis pacienti Tavis eqimTan, is uwers specialur blankze recepts, romliTac midis socialuri dacvis saagentoSi, iq Seiyvanen bazaSi da PSP-s afTiaqebSi (saxelmwifo tenderi moigo) SeZlebs aiRos medikamenti, roca dasWirdeba. samwuxarod, msgavsi ram mosaxleobis sxva fenebze jer ar vrceldeba, magram rac mTavaria, misi yvelaze mowyvladi nawili, romelsac wamlis yidvis aranairi saaSualeba ara aqvs, dakmayofildeba.
– isev grZeldeba C hepatitis eliminaciis programa da isev ar wydeba saubrebi, TiTqos qarTvelebze cdebs atareben da virTxebis poziciaSi varT.
– diax, es vici da ar mesmis, ra ver gaiges. yvelam, vinc am sferoSi ase Tu ise Caxedulia, kargad icis, rom es procesi aris ara medikamentis gamocda, romelic sakmaod ZviradRirebulia da karga xania aSS-Si gamoiyeneben, aramed programis pilotireba – rogor SeiZleba qveyanaSi moxdes C hepatitis eliminacia. Cveni mosaxleobis 7%-s C hepatiti aqvs. pirvel etapze imdenad didi iyo xalxis nakadi, rom saWiro gaxda rigiTobis SemoReba. pirvel rigSi umkurnales imaT, visac hqonda mwvave gamovlinebebi RviZlis dazianebiT. ukve gadarCa im adamianebis 98%, vinc am programaSi miiRo monawileoba. axla ukve dalagda rigebic, aranairi SezRudva ar arsebobs, nebismieri erTveba maqsimum 2 kviraSi. programa gagrZeldeba 2020 wlamde da yvelasaTvis xelmisawvdomi iqneba. paralelurad, mimdinareobs riskis jgufebis, klinikebis, salonebis da a.S. Semowmeba, raTa aRar moxdes mosaxleobaSi am virusiT reinficireba da problema sabolood aRmoifxvras.

