პეტრე ზამბახიძე: აჭარის მთავრობა დღეს ცენტრალური ხელისუფლების პირდაპირი გავლენის ქვეშ არის და საკონსტიტუციო ცვლილებებიც მიზნად ისახავს შეასუსტოს რეგიონის უფლებები
ნინო ცხვარაძე 591 98 24 30
regionis sakanonmdeblo organo aWaris konstituciaSi Sesatan cvlilebebze muSaobs. Seiqmna saorganizacio komisia, romelic sajaro ganxilvebs marTavs. ra
Seicvleba konstituciis moqmed redaqciaSi? mmarTveli gundi irwmuneba, rom axali konstituciiT izrdeba sakanonmdeblo da aRmasrulebeli xelisuflebebis
funqciebi, gafarTovdeba avtonomiuri respublikis
kompetenciebi, Tumca sapirispiros amtkicebs opozicia, romlis erT-erTi warmomadgeneli, `evropuli
saqarTvelos” wevri, umaRlesi sabWos deputati petre zambaxiZe dRes Cveni gazeTis stumaria
– iyo Tu ara opozicia sakonstitucio cvlilebebis proeqtis momzadebaSi CarTuli?
– opozicia ar iyo CarTuli proeqtis momzadebaSi, konstituciis teqsti SeimuSava aWaris avtonomiuri respublikis umaRlesi sabWos erTma politikurma subieqtma – mmarTvelma Zalam. konstituciis teqsti igivea, rogoric moqmed redaqciaSi, aris mxolod odnavi saxecvlileba. cvlilebebi, ZiriTadad, mTavrobis dakompleqtebas da calkeul sakiTxebs exeba, maT Soris avtonomiis kompetencias. Cemi SexedulebiT da calkeuli arasamTavrobo organizaciebis poziciac aseTia, rom konstituciidan amoRebulia ramdenime mniSvnelovani kompetencia, rac gaaCnda regions. aqedan gamomdinare, SegviZlia vTqvaT, rom regionis kompetencia ufro mcirdeba, vidre izrdeba, Tumca daanonsebuli iyo da saubrobdnen kompetenciis gazrdaze.
– sajaro ganxilvebze ras ityviT, es mxolod formaluri xasiaTis Sexvedrebia?
– sajaro ganxilvebs aqvs reglamenti, romelic aWaris avtonomiuri respublikis umaRlesma sabWom miiRo da valdebuleba, rom cvlilebebi sazogadoebas gaacnos. ganxilvebi Riaa, iq arian sajaro moxeleebi da TviTmmarTvelobis warmomadgenlebi. ganxilvebze, ZiriTadad, ra Tqma unda, saxelisuflebo da partiuli resursia warmodgenili, magram es ar aris mTavari, mTavari aris is, rom sabolood saorganizacio komisiam saRi azris gaTvaliswinebiT miiRos gadawyvetileba da iseTi normebi, romelic iqneba ara erT partiaze morgebuli, viwro politikur WrilSi ganxiluli, aramed orientirebuli momavalsa da regionis ganviTarebaze. Tu am mimarTulebiT komisia ver dadebs daskvnas, kvlav moeqceva partiuli interesis qveS, iseve rogorc saqarTvelos parlamenti, romelmac 2024 wlamde gadaitana daanonsebuli, veneciis komisiisTvis SeTavazebuli da Semdeg Secvlili proporciuli sistema. Tu es ganmeordeba CvenTanac, araferi Seicvleba da iqneba erT partiaze morgebuli gadawyvetileba, rasac ar mivesalmebi. arc Cems kolegebs vusurveb, aseTi gadawyvetilebebi miiRon.
– mmarTveli gundi irwmuneba, rom regionis kompetenciebi izrdeba, Tqven sapirispiros ambobT. ras gulisxmobT kompetenciebis SemcirebaSi?
– konstituciidan bevri iseTi normaa amoRebuli, romelic regionis kompetenciaSi dRemde aris da iyenebs kidec. es exeba turizms, kulturas, soflis meurneobas, jandacvas, ekonomikas da a.S. amave dros konstituciidan amoRebulia iseTi normebi, romelic ar iyo gamoyenebuli ekonomikuri problemebis gamo, imis gamo, rom amas sWirdeba Sesabamisi investiciebi da sxvagvari midgoma. saxanZro usafrTxoebis kuTxiT SesaZlebeli iyo regionSi SeeZinaT iseTi Tanamedrove tipis saxanZro manqanebi, romelic daexmareboda xanZarsawinaaRmdego usafrTxoebas qveynis masStabiT da regioni am TvalsazrisiT gaZlierdeboda,Aaseve, sanadiro meurneobis marTva, rac iyo regionis kompetencia da aWaris konstituciidan ukve amoRebulia. komisiam maqsimaluri unda gaakeTos konstituciaSi ZiriTadi kompetenciebis asaxvisTvis da ar gamovides ise, rom saqarTvelos mTavrobam pirdapir daiqvemdebaros aWaris xelisufleba. regionis mTavrobaze dRes centralur xelisuflebas pirdapiri gavlena aqvs da es cvlilebebic swored miznad isaxavs Seasustos regionis uflebebi da kompetencia, ufro metad dominirdes centris uflebebi da kompetencia im cvlilebebiT, rac saqarTvelos parlamentma miiRo – aWaris avtonomiuri respublikis Sesaxeb konstituciuri kanoni pirdapir is sistema da is modelia, rac avtonomias akninebs da aklebs uflebebs. dRes ukve xelisuflebaSi myofi adamianebi wlebis ganmavlobaSi gvesaubrebodnen regionis uflebebis gazrdaze, konstituciis saqarTvelos parlamentis mier organuli kanoniT, damtkicebis meqanizmis amoRebaze, gvesaubrebodnen meti mniSvnelovani sakiTxis Camatebaze konstituciaSi, Tumca dRes miviReT Sesustebuli kompetenciebi, kvlav parlamenti amtkicebs aWaris konstitucias, kvlav arsebobs aWaris Sesaxeb kanoni. es yvelaferi mafiqrebinebs, rom centrma isargebla Tavisi gavlenebiT da miiRes iseTi kanoni, romelic, samwuxarod, bevr komponentSi ufro gauaresebulia, vidre moqmedi redaqcia. amave dros ar SemiZlia ar aRvniSno, rom aris odnavi saxecvlileba, maT Soris umaRles sabWosTan mimarTebaSi – iqmneba droebiTi komisia, rac kargia. amave dros, saqarTvelos ministrebis Tanxmoba ar sWirdeba aWaris ministrebis daniSvnas. es iniciativa wina mowvevis umaRlesma sabWomac moamzada da gvindoda ganxiluliyo, Tumca, samwuxarod, maT konstituciuri cvlilebebi ver waradgines.
– mTavrobis formirebis kuTxiT ra icvleba?
– mTavrobis formirebis modeli Seicvala. centrma iseTi modeli SemogvTavaza, romelic akninebs regions. moqmedi redaqciiT mTavrobis Tavmjdomares regionis sakanonmdeblo organo prezidentis wardgenis Semdgom amtkicebda, xolo 10 dRis vadaSi mTavrobis Tavmjdomare warmoadgenda mTavrobas. axali konstituciiT, prezidenti warmoadgens mTavrobis Tavmjdomares da TavmjdomaresTan erTad dasaxelebuli ministrebis kandidaturebic erTi weriliT Semova umaRles sabWoSi. es niSnavs imas, rom saqarTvelos prezidenti, iribad Tu pirdapir, monawileobs ara mxolod mTavrobis Tavmjdomaris daniSvnaSi, aramed mTavrobis formirebaSic. regionis pirveli piri unda iyos prezidentis mier calke dasaxelebuli da mas unda mivaniWoT simboluradac didi mniSvneloba, radgan igi avtonomiuri respublikis warmomadgenelia da misi arCeva ar unda iyos gaigivebuli mTavrobis sxva wevrebis arCevasTan. aq subordinaciis sakiTxicaa. aris kompetenciebis sakiTxic da bevri niuansi, rac konstituciis teqstSi am TvalsazrisiT mxolod gauaresebulia. Tu es cvlilebebi saqarTvelos konstituciidan gamomdinareobs da parlamentma miiRo ise, rom, faqtobrivad, regionSi aqtiuri ganxilva ar mimdinareobda, maSin risTvis miiRes es proeqti? momavalSi sakonstitucio cvlilebebs aucileblad unda davubrundeT, cvlilebebi ar unda iyos bolo. vfiqrob, mniSvnelovania, rom Seicvalos parlamentSi is modeli, rac SemoTavazebulia, radgan ar aris efeqturi, regionis interesebis da uflebebis gamtarebeli.
– icvleba vetos gadalaxvis da mTavrobis Tavmjdomaris gadayenebis procedurebic…
– es teqnikuri xasiaTis SeniSvnebia, rac gasworda da rasac arsebiTi mniSvneloba ar aqvs arc mosaxleobis interesisTvis da arc regionis ganviTarebisTvis. Cveulebrivi proceduruli sakiTxebia, romelic SeiZleba daregulirdes da daregulirdeba kidec, magram arsebiTi sakiTxi aris kompetencia da kompetenciis nawilSi zrdis nacvlad gvaqvs kleba, rac dasafiqrebelia.Aaseve, unda vimuSaoT, rom kompetenciebi kvlav dabrundes moqmedi redaqciis Sesabamisad. konstituciiT damatebulia wyalTan, miwasTan da tyesTan dakavSirebuli sakiTxebi, Tumca mxolod avtonomiuri respublikis sakuTrebaSi arsebulni da es sakuTreba rogor unda Seiqmnas, esec damokidebulia centrze. Sesabamisad, Cven SeiZleba miviRoT furcelze dawerili norma, magram realobaSi ver amoqmeddes.
– batono petre, axali konstituciiT sakanonmdeblo organos mTavrobis kontroli SeeZleba. amden xans umaRlesi sabWo amas ver axerxebda?
– mTavrobis kontrolis nawilSi samarTlebrivad problema ar arsebobs, mTavrobis kontrols sWirdeba politikuri neba. normebi, romelic dRes moqmedebs, momavalSic imoqmedebs da SesaZlebeli iqneba mTavrobis kontroli. ise, Znelia akontrolo Sen mier daniSnuli da lobirebuli mTavroba, magram, imisTvis, rom regioni ganviTardes, aseTi kontrolic aucilebelia da konstituciuri cvlilebebis gareSec es SesaZlebelia moqmedi redaqciiT.Aam kuTxiT uamravi norma arsebobs konstituciaSi.
