,, დაპირებული სამართლიანობის აღდგენა ოცნებად დარჩა”
ნინო ცხვარაძე 591 98 24 30
gasuli wlis dekemberSi xoravas quCaze datrialebul tragediasTan dakavSirebiT agorebuli saprotesto talRa TiTqos Cacxra, Tumca Zneli saTqmelia, rogor
warimarTeba movlenebi 10 ivnisis Semdeg
saprotesto aqciebs qronologiurad rom mivyveT, aseTi suraTi ixateba – sisxliani garCevis dros gardacvlili daviT saraliZis mama Tbilisis saqalaqo sasamarTlos ganaCenma iZulebuli gaxada quCaSi gamosuliyo da simarTlisTvis ebrZola. zaza saraliZe sasamarTlos Senobidan prokuraturisken gaemarTa da pirveli, rac iyo, qveynis mTavari prokuroris gadadgoma moiTxova, radgan fiqrobda, rom swored es uwyeba mfarvelobda misi Svilis mkvlelebs.
imdenad emociuri iyo zaza saraliZis gamosvlebi, rom gulgrili aravin darCenila. amitom lamis mTeli saqarTvelos masStabiT mxardasaWeri aqciebi gaimarTa… Svilmkvdari mamis moTxovnac dakmayofilda – posti datova qveynis mTavarma prokurorma irakli SoTaZem. parlamentis win mimdinare aqciaze, gvian RamiT, premier-ministri giorgi kvirikaSvili mivida. samwuxarod, igi ar miiRes aqciis monawileebma, Tumca daviT saraliZis mamis survili sxva iyo, rac yvelasTvis cnobilia.
eWvebi, rom saraliZis tragediiT opoziciuri politikuri partiebi isargeblebdnen, nel-nela marTldeboda. amasTan, aqciis organizatorad mogvevlina Tavis droze saakaSvilis mmarTvelobis mxardamWeri zviad kuprava. aqciaze politikuri gancxadebebis gakeTebac daiwyes. Tu amas Tavdapirvelad SefarviT akeTebdnen, mogvianebiT politikuri interesi aSkara gaxda da moTxovnebis siac gaizarda, sadac pirvel nomrad xelisuflebis Secvla aRmoCnda.
zaza saraliZesTan erTad simarTlis dadgenis moTxovniT aqciebs Temirlan maCalikaSvilis mama malxaz maCalikaSvilic SeuerTda. aqciaze mivida daviT saraliZesTan erTad xoravas quCaze mokluli levan dadunaSvilis mamac, Tumca, mavanma daviT dadunaSvilis iq misvla xelisuflebisgan mosyidvad monaTla…
procesebi iqamde mivida, rom qarTuli sazogadoeba or nawilad gaiyo. gaimarTa kontraqcia, quCaSi gamovidnen adamianebi da Tavdapirveli saprotesto aqciis organizatorebs girgvlianis, robaqiZis da sxva gaxmaurebuli mkvlelobebi Seaxsenes. paralelurad, `erTianma nacionalurma moZraobam~ droebiTi saparlamento komisiis Seqmna moiTxova. kanonmdeblebma komisia Seqnes, romlis SemadgenlobaSi umravlesoba swored opoziciuri partiebis warmomadgenelia, Tumca, raoden gasakviric unda iyos, komisiaSi misi Seqmnis iniciatorebma Sesvla gadaifiqres.
ramdenimedRiani saprotesto aqciebis Sedegad miviReT is, rom saraliZe, dadunaSvili da maCalikaSvili premierma kvirikaSvilma opoziciis warmomadgenlebis gareSe miiRo, Tumca am ukanasknels amis didi survili hqonda. xsenebul pirovnebebs cal-calke Sexvda giorgi kvirikaSvili. marTalia, premierTan audienciis SesaZlebloba ar mieca opozicias, Tumca Sexvedrebs eswrebodnen dazaralebulTa ojaxis wevrebi, maTi advokatebi, qveynis Ss ministri giorgi gaxaria da saxalxo damcveli nino lomjaria.
premierTan Sexvedris Semdeg rogorc zaza saraliZem Tqva, dapirebas, rom misi Svilis mkvlelobis saqmes Sss obieqturad gamoiZiebs, bolomde ver ijerebs da xelisuflebas arcTu ise didxnian vadas aZlevs – 10 ivnisamde damnaSaveebi dasjilebi unda iyvnen, winaaRmdeg SemTxvevaSi saprotesto aqciebi gagrZeldeba. gadauvlis Tu ara qveyanas saprotesto aqciebis kidev erTi talRa, male gamoCndeba.
saprotesto aqciebze mudmivad ismoda mowodeba – `sistema unda daingres~. sistemis misamarTiT xSirad Cndeba logikuri kiTxva – mainc ratom rCebian Zalovan uwyebebSi saakaSvilis droindeli kadrebi? sazogadoebis didma nawilma ikiTxa, ratom ar mivida xelisufleba, mmarTveli gundi pirvelive wuTs Svilmkvdar mamasTan da gverdiT ar daudga? xelisuflebam Secdoma dauSva, amiT ki yvelaze metad `erTianma nacionalurma moZraobam~ isargebla. am dReebis ganmavlobaSi araerTi mosazreba movismineT mediasaSualebebis mxridan, rigiTi moqalaqeebi Tu politikosebi socialuri qseliT afiqsirebdnen TavianT poziciebs. atyda erTi miTqma-moTqma, gakeTda radikalurad gansxvavebuli gancxadebebi. vin – moiwona xelisuflebis pozicia, vin – daiwuna. metic, `qarTul ocnebas~ araerTxel Seaxsenes, rom `xelisuflebaSi mosvlamde dapirebuli samarTlianobis aRdgena ocnebad darCa, rom Tanamdebobebze mravlad arian wina xelisuflebis droindeli kadrebi~ da sxva.
magaliTad, advokatma ramin papiZem premier kvirikaSvils serJant roin SavaZis mkvlelobis saqme Seaxsena da Tqva, rom SavaZis mkvlelebi isev dausjelebi arian… premier-ministrs Taroze Semodebuli saqmis gasaxsnelad da simarTlis dasadgenad, saraliZisgan gansxvavebiT, meti dro misca, Tumca, iseve rogorc zaza saraliZem, ramin papiZemac konkretuli TariRi – 16 agvisto daasaxela. eqvsi weli `qarTuli ocnebis~ xelisuflebaSi mosvlis dRidan ar aris sakmarisi saqmis gamosaZieblad? – kiTxulobs ramin papiZe.
TbilisSi mimdinare aqciebi sazogadoebis logikur reaqciad Seafasa samarTalmcodne malxaz nakaSiZem.
– xoravas quCaze momxdari mkvlelobidan 6 Tvis Semdeg moklulis ojaxma da sazogadoebam ver miiRo pasuxebi, pasuxisgebaSi ar misces damnaSaveebi. es iyo solidaroba mokluli axalgazrdis mamis zaza salariZis mimarT, romelSic Cveulebrivi moqalaqeebi, studentebi, moswavleebi monawileobdnen da samarTliani iyo maTi protesti marTlmsajulebis sistemisadmi. faqtia, rom problema, romelic arsebobda damoukidebeli da samarTliani marTlmsajulebis sferoSi wina xelisuflebis dros, verc moqmedi xelisuflebis pirobebSi mogvarda. Tu uaxloesi dReebis movlenebs gaviTvaliswinebT, es aqcia xelisuflebisaTvis iyo kidev erTi niSani imisa, rom sazogadoebaSi protesti izrdeba da bunebrivia, misi mizania, es saprotesto moZraoba Seasustos da gadalaxos Seqmnili krizisi. swored amisi gamoxatuleba iyo mTavari prokuroris gadayeneba, sagamoZiebo komisiis Seqmna da is kontraqciac, romelic vakis parkSi tardeboda. Tu mmarTveli gundi acxadebda, rom parlamentTan mimdinare aqcias Tavisi politikuri miznebisaTvis iyenebda `nacionaluri moZraoba~, vakis parkSi mimdinare kontraqcia xelisuflebis mier iyo mxardaWerili da es pirdapir ganacxades kidec iq gamosulma `qarTuli ocnebis~ warmomadgenlebma. aseve mizanmimarTulad, sxvadasxva saSualebebiT mimdinareobda parlamentTan mimdinare aqciis marginalizeba. es ar aris kargi precedenti, rac sazogadoebis kidev ufro dayofas da dapirispirebas iwvevs, – acxadebs malxaz nakaSiZe.
samarTlis doqtors kiTxvaze – dedaqalaqSi mimdinare aqciebi solidaroba iyo Tu politikur WrilSi gadatanili erTi adamianis ubedureba, aseTi pasuxi aqvs: `ar veTanxmebi mosazrebas, rom raime aqcia SeiZleba iyos apolitikuri, adamianebi SeiZleba iyvnen apolitikurebi da a. S. SeiZleba adamiani romelime partiis mxardamWeri ar iyos, magram yvela aqtiuri moqalaqe aris politikaSi CarTuli, axdens politikaze gavlenas da nebismieri protesti, sabolood, politikuri cvlilebebisaken aris mimarTuli. aseTi mRelvarebis dros yovelTvis aris mosalodneli, rom politikuri partiebi Seecdebian pirdapir an iribad CaerTon procesebSi da es saTavisod gamoiyenon. faqtia, rom saqarTveloSi opozicia aris Zalian daqsaqsuli, sargeblobs dabali ndobiT sazogadoebaSi, Tumca amave dros xelisuflebis ndobac aris Zalian dabali da vfiqrob, mudmivad, mxolod yofili mmarTveli partiis warsulze miTiTeba sisustis maCvenebelia. sazogadoebaSi protesti swored xelisuflebis Secdomebis da umoqmedobis gamo xdeba da opozicia aseT situacias yvelgan, yvela qveyanaSi iyenebs Tavisi politikuri miznebisaTvis. es aris demokratiis elementaruli wesi. is, Tu romel partias ra moraluri ufleba aqvs, amomrCevelma unda gadawyvitos saarCevno yuTTan, risTvisac saWiroa samarTliani saarCevno kanoni.
sainteresoa samarTalmcodne malxaz nakaSiZis mosazreba imasTan dakavSirebiT, Tu rogor unda davangrioT sistema. igi gamosavals mxolod qveynis mTavari prokuroris Secvlasa Tu sagamoZiebo komisiis SeqmnaSi ver xedavs.
– zogadad rom SevxedoT saqarTvelos ganviTarebas, ori mTavari sakiTxia, ris gamoc mudmivad erTi da igive problemis winaSe vdgavarT. pirveli, es aris marTlmsajulebis damoukidebloba. dRemde verc erTma xelisuflebam ver gadadga nabijebi iqiTken, rom sasamarTlo realurad damoukidebeli yofiliyo. sasamarTlos damoukidebloba xels ar aZlevs arc erT xelisuflebas, radgan es niSnavs Zalauflebis gayofas, politikuri Zalauflebis SezRudvas, moqalaqeebis met kontrols xelisuflebaze, dRes, pirvel rigSi, dasaTxovia iusticiis umaRlesi sabWo da igi maRali reputaciis, miukerZoebeli adamianebiT unda dakompleqtdes, raTa samarTliani da damoukidebeli mosamarTleTa korpusi miviRoT. meore sakiTxi aris saarCevno sistema. aArc erTma xelisuflebam ar miiRo samarTliani saarCevno kanoni, romelic uzrunvelyofs parlamentSi sazogadoebis arCevanis zust asaxvas, im Zalebis da im doziT warmodgenas xelisuflebaSi, rogorc moqalaqeebi gadawyveten. 1995 wlidan dRemde saqarTvelo erTpartiuli sakonstitucio umravlesobebiT imarTeba. samarTliani saarCevno kanonis miRebac niSnavs Zalauflebis danawilebas, gayofas sxvadasxva politikur Zalas Soris, rac jerjerobiT xels ar aZlevs arc erT xelisuflebas. gvaxsovs, moqmedma xelisuflebamac rogor jiutad SeinarCuna maxinji Sereuli saarCevno sistema, rac pirvel rigSi xelisuflebaSi yofnis gaxangrZlivebas emsaxureba. amitomac vfiqrob, rom es aris ori fundamenturi sakiTxi, rac uaxloes droSi unda gadawydes, Tu gvinda, rom qveyana win wavides, – gviTxra malxaz nakaSiZem.
am dReebSi ara mxolod saprotesto aqciebi, qveynis mTavari prokuroris kandidaturac aqtiuri ganxilvis da msjelobis Temad iqca. Tu rogori unda iyos qveynis mTavari prokurori, malxaz nakaSiZis mosazreba da kriteriumebi aseTia: `mTavari prokurori unda iyos damoukidebeli, miukerZoebeli, maRali reputaciis mqone adamiani. vfiqrob, saqarTveloSi arian aseTi adamianebi. kandidatura unda SeirCes farTo konsensusiT, sazogadoebis CarTulobiT, Riad da gamWvirvaled. Tumca ar var darwmunebuli, ramdenad moxerxdeba moqmedi wesiT aseTi kandidatis SerCeva, roca es procesi iusticiis ministrma unda daiwyos, im ministrma, romelmac ganacxada, rom prokurori SoTaZe ar unda gadamdgariyo da madlobac gadauxada mas.
rac Seexeba mosazrebas da arcTu usafuZvlos, rom dedaqalaqSi mimdinare movlenebma qarTuli sazogadoeba Suaze gayo, samarTlis doqtoric eTanxmeba da ambobs, rom sazogadoeba sakmaod gayofili, dapirispirebulia saqarTveloSi da saWiroa konsolidacia erovnuli interesebis garSemo.
– politikurma partiebma unda moaxerxon zogadsaxelmwifoebriv interesebze SeTanxmeba, gamoiCinon maRali politikuri kultura da sazogadoebis gaerTianebas Seuwyon xeli. qveyanaSi areulobiT da dapirispirebiT mxolod Cveni mteri SeiZleba iyos dainteresebuli, -gviTxra malxaz nakaSiZem.
rogorc zemoT aRvniSne, sazogadoebis nawili fiqrobs, rom xelisuflebam Secdoma dauSva. mmarTveli gundi pirvelive wuTebidan zaza saraliZis gverdiT unda damdgariyo da opoziciisTvis politikuri spekulaciebis saSualeba ar mieca. dauSva Tu ara xelisuflebam Secdoma? Cvens kiTxvas sakanonmdeblo xelisuflebis warmomadgenelma, umaRlesi sabWos umravlesobis deputatma daviT bacikaZem upasuxa.- Cemi pozicia aseTia, zaza saraliZe aris mama, romelsac moukles Svili da fiqrobs, rom samarTali misTvis ar aRsrulda. aqedan gamomdinare, politikurad angaJirebuli gaxda Tu sxva, nebismier SemTxvevaSi mis gverdiT davdgebi. zaza saraliZem Tavisi simarTle unda ipovos. rogorc xelisuflebis warmomadgeneli, vacxadeb, rom Svilmkvdar mamas unda movusminoT, misi nebismieri gancxadeba, Tundac ar mogvwondes, unda miviRoT. rac Seexeba kiTxvas, dauSva Tu ara xelisuflebam Secdoma, getyviT, xelisufleba verafers izamda, radgan sagamoZiebo uwyebebi damoukideblebi arian da maT saqmianobaSi aravin ereva. roca ganaCeni gamoitanes da gaCnda mosazreba, rom prokuraturam saTanadod ver imuSava, xelisufleba adekvaturad moiqca da Tavad SoTaZemac gaacnobiera pasuxismgebloba, swori gadawyvetileba miiRo da gadadga. rac Seexeba `nacionalur moZraobas~, mis namsxvrevebs giorgi vaSaZes da misnairebs, isini ara mxolod zaza saraliZes, nebismier adamians gamoiyeneben saTavisod. is, rom arCevnebis gziT mixeil saakaSvili xelisuflebaSi veRar dabrundeba, Tavadac kargad icis da misma partiamac. sircxvilia, girgvlianis da xoravas quCaze momxdari mkvlelobebi erT konteqstSi ganixilo, radgan pirvel SemTxvevaSi mkvleli saxelmwifo iyo, meore SemTxvevaSi ki saxelmwifom jerjerobiT ver moaxerxa mkvlelebis dadgena. kidev erTxel vityvi, ra gancxadebac ar unda gaakeTos da rogorc ar unda moiqces zaza saraliZe, Svilmkvdari mamaa da misi gancxadebebi ar unda ganvixiloT politikur WrilSi, – ambobs deputati.
sazogadoebis didi nawilisTvis `qarTuli ocnebis~ dapireba samarTlianobis aRdgenis Sesaxeb, ocnebad darCa. ram SeuSala xeli mmarTvel gunds 6 wlis ganmavlobaSi, rom araerTi saqme isev gamouZiebelia da arc samarTlianobaa aRdgenili? deputat daviT bacikaZes am sakiTxze patimrobaSi myofi yofili maRalCinosnebi axsendeba.
– adamianebi, vinc kanonis sawinaaRmdegod moqmedebdnen, cixeSi arian da sasjels ixdian. bevri iZebneba da bevrsac daiWeren. bevri saqme ZiebaSia, romelTa dasrulebis Semdeg samarTliani ganaCenebi dadgeba, – darwmunebulia daviT bacikaZe.
xelisuflebas saakaSvilis droindeli kadrebis SenarCunebasac uwunebs sazogadoeba, yvelaze xSirad ki iusticiis umaRlesi sabWos wevrs levan murusiZes axsenebs, romelic girgvlianis da molaSvilis saqmeebis mosamarTle iyo.
– sistemaSi bevri Zveli kadri muSaobs da imuSavebs kidec, magram ar aris is dro, roca sistema raRacas gavalebda, – aRniSna CvenTan saubrisas daviT bacikaZem. kiTxvaze, rogori unda iyos qveynis mTavari prokurori an aris Tu ara sistema Sesacvleli, deputati gvpasuxobs, rom prokuraturaSi Tavadac bevrTan aqvs pretenziebi.
– saqarTvelo patara qveyanaa, sistemaSi nel-nela cvlilebebi unda moxdes da iq axali kadrebi unda mividnen. sasamarTloSi Caketili wreebi unda gairRves, – ambobs daviT bacikaZe. deputati darwmunebulia, rom zaza saraliZe samarTals ipovis.
– Tu 10 ivniss konkretuli Sedegi ar iqneba da iqneba 12 ivniss, amaSi sagangaSos ver vxedav, Tumca gamoZieba usasrulod ar unda gagrZeldes, – gviTxra man dasasrul.
zaza saraliZis daTqmul vadamde – 10 ivnisamde sul raRac 3 dRe rCeba.

