გოგი დოლიძის ხსოვნის საღამო და … ,,ქართული ხმების” გულში ნამღერი სევდა
მანანა ძიძიშვილი 598 24 94 97
óìïñâïîäåìò èëèéåîïäò, îëèåäòú íïïæîåâïæ ùïâòæï ïè áâåñíòæïí, êòæåâ åîàõåä ãïèëî÷åóäïæ
ãïòõìåíåì. þïàóèòì õåäëâíåþòì
úåíüîøò ãïèïîàóäò ìïéïèëì
èïìðòíûåäò ìïáâåäèëáèåæë ôëíæò «àïèïîòì æïîþïçò» ãïõäæïà
ìïéïèëçå øåæãï ùòãíòïäþëèòì «ãëãò æëäòûå» ùïîæãòíåþï. èòìò ïâüëîò ìïáâåäèëáèåæë ôëíæòì «àïèïîòì æïîþïçò» àïâèöæëèïîå, ìïðïüòë þïàóèåäò, èåúåíïüò òçëäæï ôëôõïûåï, îëèåäòú îïèæåíòèå ìïòíüåîåìë ùòãíòì ãïèëèúåèåäòï, èïà øëîòì, ùòãíåþòì: «ãïäïêüòëíò», «âïýïôøïâåäï», «úõëâîåþï òåìë áîòìüåìò», «àåàîò áïäïáò øïâ çéâïçå», «ôëàòôïçòìò 3000», «ãâïõìëâæåì ìòúëúõäå» (ùòãíòì îåæïáüëîò ïîèïç ìïíåþäòûå, æòçïòíåîò àïèïî ÷õïòûå).
îëãëîú ùòíïàáèïøò ïîèïç ìïíåþäòûå æï íóãçïî ôëôõïûå ùåîåí: «ùòãíòïäþëèò… èîïâïäèõîòâ ïîòì ëîòãòíïäóîò, óùòíïîåì ñëâäòìï êò òèòà, îëè ùïîèëæãåíòäòï ìòíàåçóîò õåäëâíåþòì óíòêïäóîò íòèóøòì ìïõòà ìòüñâòà, ôåîùåîòì ìïõòåîåþòà æï èóìòêòì ¸ïîèëíòòà ãëãò æëäòûòì íïèéåîòà, îëèåäòú ìïåîàë ôëíçå îåêâòåèïæ ïýéåîæï îëãëîú èïüåîòïäòçåþóäò èîïâïäìïõòåîåþï õåäëâíåþòìï. ãëãò æëäòûòì ôåíëèåíò óûâåäåìò áïîàóäò êóäüóîòæïí ïîòì ïéèëúåíåþóäò. ïè óæïâë æåþóäåþòì óêåà ùïîèëìï÷åíïæ ùòãíò òùñåþï ãëãòì èåãëþîòì, þïüëí àåèóî ÿêóïìåäòì âîúåäò åììåàò ìïáïîàâåäëì òìüëîòòì àåèïçå, îëèåäòú æïèëóêòæåþåä íïùïîèëåþïæ øåòûäåþï ïéòáâïì èêòàõâåäèï… úîåèäòïíò ùòãíòï, èïãîïè ïîï èõëäëæ æïüòîåþï, ïîïèåæ îëãëîú «çåòèò, îëèåäòú èóæïè øåíàïí ïîòì», îïæãïí ãëãò æëäòûòì øåèëáèåæåþï òìåàò æéåìïìùïóäòï, îëèåäòú ïîòì æï æïî÷åþï áïîàóäò ìïãïíûóîòì ûâòîôïì ìïèêïóäïæ».
ùòãíøò, îëèåäòú óùèòíæåìòìï æï óíåüïîåìòì, ìîóäòïæ ìïáïîàâåäëì ðïüîòïîáòì òäòï èåëîòì äëúâïêóîàõåâòà ãïèëòúï, ãëãòì øåèëáèåæåþïì ðîëôåìòëíïäåþò ãâàïâïçëþåí. ïáâå ïîïåîà ìïòíüåîåìë èïìïäïì ùïòêòàõïâà, èïà øëîòì «ãëãò æï ìïáïîàâåäë», «30 ìïóêóíå. äåáìò æï ìòèéåîï»…
«ãëãò!» èïìøò èëèéåîäòì óåîàãóäåìèï èåãëþîåþèï üêòâòäòïíò ìüîòáëíåþòà ãïæèëìúåì ïóíïçéïóîåþåäò æïíïêäòìò. ïî øåòûäåþï, åèëúòåþòì ãïîåøå ùïòêòàõë ìüîòáëíåþò, îëèåäòú àåèóî ÿêóïìåäèï ãóäòæïí ïéèëàáâï: «ãåäëæòà òè æéåì. êïîåþò, øåíì íïúâäïæ, ÷âåíàâòì ãïóãëíïîèï æï ìïçïîäïæ óïçîë ìòüñâåþèï øåèëãâòíãîòï, ãëãò ïéïîïïë… æï óåúîïæ úõîï êïúòìàâòì ïè ìòüñâåþòà óïçîë ãïõæï ñâåäïôåîò. òèæåíïæ óïçîë, îëè úõîïíòâå, âïýêïúåþïæ îëè èëãâïáâì àïâò, èòèëâòôïíüåà ìïìüóèîë «ïÿïîòì» æåîåôïíøò æï þïâøâåþòâòà ïâþéïâäæòà ñâåäïíò… þòÿåþèï èòàõîåì, âòúòà, îëè ãïãòÿòîæåþï, èïãîïè ÷âåíì ìïàáèåäì ñâåäïçå óêåà èëóñîò àïâì, æïöåáò æï ãëãòì õìëâíïì èëåôåîåë…
àáâåí àâïäùòí æïâùåîå åì ìòüñâåþò: «ãëãò æëäòûå üåíëîò, èàáèåäò, «áïîàóäò õèåþòì» éåîûò. èòìò õèòì æïõïìòïàåþïì çåæèåüïæ âàâäò, îïæãïí òãò êäïìòêóîò èïãïäòàòï òèòìï, îëè ìòèéåîïì õèïçå èåüïæ ãóäò ìÿòîæåþï, ïèòüëèïúïï ìïëúîïæ ðëðóäïîóäò èàåä ìïáïîàâåäëøò. ìòèéåîòà úëúõäëþì! ìòèéåîïøò úëúõäëþì! ìòèéåîòìàâòì ïîìåþëþì! óêåàåì ðïîüíòëîì âåîú êò òíïüîåþ. êò ïî èéåîòì, àòàáëì ãåôåîåþï øåíú æï øåíì íïèéåîìïú. âåî åãóåþï åîàôåîëâíåþïì. èóæïè òèðîëâòçïúòòìêåí ãïóîþòì õèïú, ïçîòú, ãëíåþïú æï îëúï äïèïç ôîïçïì ÷ïïàïâåþì, ìïëúîïæ þåæíòåîòï. ûíåäòï ïè æîëì øåíú ïî ãïòõïîë, îïæãïí êïîãïæ õâæåþò, îëè èïí øåí ãï÷óáï òì ôîïçïú, èàåäò ìòèéåîïú æï ìòèéåîòì æîëì ãóäòæïí ùïèëìóäò ìòíïàäåú, îëèåäìïú ùäåþòì ãïíèïâäëþïøò ìòêïøêïøå ïîï æï ïî ïêäæåþï… æòæò òñïâò, æòæò, èïãîïè îëãëîú ñâåäï æòæìï æï ûäòåîì, øåíú ïî ãöåîëæï ìïêóàïîò ìòæòæòìï æï ìòûäòåîòì… ïõäï êò, îëúï àâïäçå úîåèäèëêòæåþóäò àòàáèòì èàåäò ìïáïîàâåäë øåíì ðïüïîï åçëìïï èëèæãïîò, æïòöåîåþæò, ïäþïà, èïãîïè…».
ùòãíøò ïìåâå ùïòêòàõïâà ãòï þïéïøâòäòì, æëíïîï êòíùóîïøâòäòì, æïâòà ëáòüïøâòäòì, ãóîïè àïèïçïøâòäòì, àïèîòêë ÿëõëíåäòûòì, åêï èïèïäïûòì, èïòï æïàóíïøâòäòì, ïíçëî åîáëèïòøâòäòì, èïúïúë ìåþòìêâåîïûòì, èïîòíï øòøòïøâòäòì, ãëãò õïîïþïûòì, àïèïç üñåèïäïûòì, íïàåäï æóèþïûòì, çóçï ïþïøòûòì, èïîòíå õïíàïûòì, ÷òüë ëèåîïûòì, íïàòï þåîòûåöïôïîòûòì, ãòëîãò ãëîãëûòìï æï ìõâïàï ùåîòäåþìï æï èëãëíåþåþì, öïíìóé ÷ïîêâòïíòì, úòìïíï ïíàïûòì æï íïíï úòíúïûòì äåáìåþì. åì ïîòì ùòãíò, îëèåäòú ìïøóïäåþïì ãâïûäåâì êòæåâ åîàõåä ãïâòõìåíëà æï èëâåôåîëà ïæïèòïíì, îëèåäìïú ãëãò æëäòûå åîáâï æï îëèäòì ãïîåøåú æéåì ìïáïîàâåäë ùïîèëóæãåíåäòï. ïîïåîà ôëüëì òõòäïâà, îëèåäòú ãïãïõìåíåþà êïúì, ïè æåæïèòùïçå èõëäëæ æï èõëäëæ ïæïèòïíåþòìï æï áïîàóäò ìòèéåîòì ìòñâïîóäòà îëè úõëâîëþæï.
õìëâíòì ìïéïèëçå, îëèåäòú ðëåü þåäï áåþóîòïì èò¸ñïâæï, ïáúåíüò ãïêåàæï áïäïáèóçåóè «àïèïîòïíçå». èòì øåìïõåþ ãïçåàò «ïÿïîï» âîúäïæ ùåîæï. âòæåëîãëäòà êòæåâ åîàõåä âíïõåà, àó îòì ãïêåàåþïì ïðòîåþì ìïáâåäèëáèåæë ôëíæò «àïèïîòì æïîþïçò» ïè ðîëåáüòà.
ôòäèò «óôïäàïí ïõäëì èæãëèò» óùèòíæåììï æï óíåüïîåìì òäòï èåëîåì èòåûéâíï, èëêäåèåüîïýòïíò èõïüâîóäæëêóèåíüóîò ôòäèò «ìïùóàîëì ûïõòäò» êò ãëãò æëäòûòì ïù ãïîæïúâäòä èåãëþîåþì: æïàë ãëãòïøâòäì («àïâãïìï»), ãóîïè àïèïçïøâòäì, çïóî þëäáâïûåì, ãòï ÿòîïáïûåì. ìïéïèëì åì íïùòäò àåèóî ÿêóïìåäèï ùïòñâïíï, îëèåäèïú ìòàþëàò æï ìòñâïîóäòà ãïòõìåíï ãëãò æëäòûå æï òì èåãëþîåþò, âòìèï ãïîæïúâïäåþïèïú æïïëþäï «áïîàóäò õèåþò». àòëåóäò èëèéåîäòì ãïõìåíåþïì èïà èòåî íïèéåîò ìòèéåîåþòú èë¸ñâåþëæï, îëèåäìïú ïèýïèòíæåäò «áïîàóäò õèåþò» àïäçå úîåèäèëèæãïîò ãâòèéåîëæï. åì èïîàäïú òñë «áïîàóäò õèåþòì» ãóäøò íïèéåîò ìåâæï». þïüëíò àåèóî ÿêóïìåäò æòæò ìòàþëàò æï ìòñâïîóäòà, èëùòùåþòà, ãóäæïîæòïíò ãâòñâåþëæï ãëãò æëäòûòì úõëâîåþòìåóä èõòïîóä òìüëîòåþìïú. åîàò èïàãïíò, îëèåäèïú æïîþïçò ãïïèõòïîóäï, èòíæï àáâåíú ãòïèþëà: ãëãò îåðåüòúòòæïí ìïõäøò üïáìòà þîóíæåþëæï. èûéëäèï áïîàóäò ìòèéåîï ùïèëòùñë. ãëãòì íïèéåîò èëåùëíï æï èûéëäì èòìæïóíåþóîïæ, øåóè÷íåâäïæ ï¸ñâï. ïõäï üïáìòìüì èëåùëíï ãëãòì øåõèïüêþòäåþóäò õèï æï ìàõëâï, ïî èòíæï øåíò ôóäò, áïäïáøò ãïìåòîíåþ æï úëüï ùïâòèéåîëàë. ìòèéåîïçå ãëãò óïîì, îï àáèï óíæï, âåî (ïî) åüñëæï. üïáìòìüì èïøòíæåä äåíòíòì èëåæïíçå ãïóñâïíòï. ãëãòì óôòáîòï, ïäþïà èãçïâîòì ïñâïíï óíæïë æï… îëúï üïáìòì èëèäëæòíå èãçïâîåþàïí èòâòæíåí, èûéëäèï àóîèå, ãïæïìûïõï, «èåìïèå» õèïì âòí òüñâòìë?
æòæò ãóäòìüêòâòäò ãïíâòúïæå ïè õóàò ïæïèòïíòì ùïìâäòà, ãâòàõîï àåèóî ÿêóïìåäèï, ðòîâåäò ÷åèò üêòâòäò ¸ïèäåü ãëíïøâòäòì óæîëëæ ùïìâäï òñë. èïøòí æïèïùåîòíåì ãïèëìïàõëâïîò «÷óèïæ, ¸ïèäåü ãëíïøâòäò èéåîòì» æï… âàáâò, îëè ïéïîïìëæåì æïâùåîæò íåêîëäëãì, îïæãïí ûïäòïí îàóäòï òè åèëúòåþòì áïéïäæçå ãïæèëüïíï, îïìïú ïõäëþåäò ïæïèòïíòì ãïîæïúâïäåþòì ãïèë ãïíâòúæò… ãëãòì ãïîæïúâïäåþòì ãïèëìïàõëâïîòì æïùåîïú èå èëèòùòï… âòôòáîå âòí, àó ïîï ÷âåí… ìòèéåîïú ãâòÿòîæï óèòìëæ, èïãîïè âèéåîòà… ìúåíïçå èëéâïùåëþòì 25 ùåäò âåî ïéâíòøíåà, èïøòíæåäèï õåäòìóôäåþïè ïãâòêîûïäï. ïõäï 30 ùäòì òóþòäå ãâòíæï ãïæïâòõïæëà, ìïæïú òèïà ìóäåþì ãâòíæï èëâåôåîëà, ïìå îëè ãïïäïèïçåì ìïáïîàâåäëì òìüëîòï.
«áïîàóä õèåþàïí» åîàïæ ìïéïèëøò èëíïùòäåëþæíåí ìïõåäèùòôë âëêïäóîò ïíìïèþäò «þïàóèò» æï èëèéåîïäò ìëôë õïäâïøò.
ìïáâåäèëáèåæë ôëíæò «àïèïîòì æïîþïçò» èïæäëþïì óõæòì ïÿïîòì ãïíïàäåþòì, êóäüóîòìï æï ìðëîüòì ìïèòíòìüîëì, ïìåâå ûïäòïí þåâî ïæïèòïíì èõïîæïÿåîòìàâòì, èïà øëîòì, çïçï ãëãëüòøâòäì, äïäò õâåæåäòûåì, èåîïþ õïäâïøì, ìóäõïí éäëíüì.
÷âåí êò èïæäëþï ãâòíæï ãïæïâóõïæëà áïäþïüëí òçëäæï ôëôõïûåì, îëèåäèïú ïè ðîëåáüòà êòæåâ åîàõåä ãïãâïõìåíï èëèéåîïäò, âòìèï ìóäèïú 1996 ùäòì 8 èïîüì óêâæïâåþïøò ãïæïòíïúâäï.
