,, აიკრძალა ბავშვის გამოყენება თავის მოსაწონებლად და ქულების დასაწერად”
ირმა ცეცხლაძე 24 48 93
parlamentma raxania miiRo kanoni, romelic mTeli saqarTvelos masStabiT standartebis mixedviT awesrigebs adreuli da skolamdeli aRzrdis dawesebulebebs da sxvadasxva municipalitetSi, gansxvavebuli biujetis miuxedavad, erTian moTxovnebs uyenebs maT. aqedan gamomdinare, bavSvebs uSualod saxelmwifo icavs da uqmnis ganviTarebisaTvis saWiro yvela pirobas.
dokumentis Tanaxmad, es standartebi gansazRvravs Tu ra codnas, unar-Cvevebs, Rirebulebebsa da damokidebulebebs unda iZendes bavSvi skolamdeli aRzrdisa da ganaTlebis farglebSi. dadginda aseve, bavSvTa baRebis Senobebis, garemosa da saganmanaTleblo xarisxis standarti. aucilebeli gaxda yvela sabavSvo baRma gaiaros individualuri avtorizacia. Tu ra xdeba am kuTxiT baTumis baRebis gaerTianebaSi, ramdenad akmayofilebs standartebs qalaqis skolamdeli aRzrdis dawesebulebebi, amaze da sxva Temebze saubrobs gaerTianebis axali direqtori mamuka SamiliSvili, romelic manamde direqtoris moadgiled muSaobda amave uwyebaSi.
– batono mamuka, TiTqmis Tveze metia, rac direqtorad dainiSneT, Tumca es sfero manamdec iyo TqvenTvis nacnobi, ase rom, praqtikulad bevri araferi Secvlila. rogor icaven standartebs baT-umis baRebSi?
– diax, ama wlis ianvridan vasrulebdi direqtoris movaleobas, manamdec praqtikulad me vwyvetdi organizaciul sakiTxebs. aqedan gamomdinare, CemTvis kargad nacnobia es organizacia da vTvli, rom Cvens uwyebaSi yvela procesi damakmayofileblad mimdinareobs, anu vviTardebiT axal standartebTan SesabamisobaSi. rac Seexeba siaxleebs, avaSeneT 7-jgufiani, evrostandartebis Sesabamisi, axa-li sabavSvo baRi Tamaris dasaxlebaSi, riTac praqtikulad gadaiWra am dasaxlebis problema. vgulisxmob bavSvebis baRSi Seyvanas. sxvaTa Soris, ukve gamocxad-ebulia konkursi gamgisa da aRmzrdel-pedagogebis vakansiebis dasakaveblad. igi or etapad Catardeba – testireba da gasaubreba, ris Sedegadac, imedia, koleqtivi dakompleqtdeba maRalkvalificiuri kadrebiT.
– sxva bavSvTa baRebSi rogori mdgomareobaa?
– 26 baRi garemontda, xolo ## 3, 4, 15, 16 baRebSi garemontda da gafarTovda samzareuloebi sursaTis uvneblobis samsaxuris rekomendaciebisa da moTxovnebis safuZvelze, radgan farTi ar Seesabameboda standarts. #31 bavSvTa baRSi vcvliT fasads. Senoba Tanamedrove daTbunebis masalebiT da TboizolaciiT SeifuTeba.
– xom ver dagvikonkretebT, ra standartebzea saubari da rodis Sevida kanoni ZalaSi?
– saqarTvelos kanoni `skolamdeli aRzrdisa da ganaTlebis Sesaxeb~ 2016 wels Sevida ZalaSi. igi ukve mTlianad aregulirebs am sferos. mis safuZvelze miiRes kanonqvemdebare normatiuli aqtebi – reglamentebi, kerZod, saganmanaTleblo standarti, romelic saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministrom mogvawoda aRmzrdel-pedagogebisaTvis, agreTve – teqnikuri reglamenti, romelsac jandacva adgens da masSi igulisxmeba sanitariul-higienuri pirobebis mowesrigeba. aqvea, kvebisa da infrastruqturis standartebi. am ukanasknelis mogvarebis vada 2020 wlamde gaizarda, radgan aq saubaria centralur gaTbobaze, efeqtur ventilaciaze, bavSvTa raodenobaze gansazRvrul farTSi da a.S. Cveni baRebis umravlesoba Seesabameba am standarts, magram qveynis masStabiT arsebobs problemebi, albaT amitomac SeaCeres.
– Tqven TqviT `TiTqmis~, gamodis aqac aris problema?
– diax, aris, qalaqis centrSi kidev erTi baRi gvaqvs asaSenebli. veZebT saTanado farTs, ramdenime varianti ukve vnaxeT. rac Seexeba periferiebs, yvelgan dakmayofilebulia mosaxleobis moTxovna. urexSic, adliaSic, barcxanaSic, Tamaris dasaxlebaSic sakmarisi adgilebi gvaqvs. problema isaa, rom ori (##1,2) baRi korpusebSia ganTavsebuli da ara aqvT ezo. es ukve am standartis darRveva iqneba da ver gaivlian avtorizacias.
– es baRebi marTlac qalaqis centrSia, mosaxleoba gaaprotestebs Tu daixureba…
– sanam axali ar aSendeba, aravin daxuravs.
– rac Seexeba kvebis standarts, ra Seicvala?
– 1 ianvridan SevadgineT axali meniu, kerZebidan TiTqmis amoRebulia Saqari da marili, daviwyeT bavSvebis jansaRi kveba, vcdilobT Tavidanve swori gemovneba CamovuyaliboT. pur-funTuSeulic minimumamdea dayvanili. mSoblebi nerviulobdnen, ver SeeCvevian, ar SeWameno, magram ager weli iwureba da arafers uCi-vian. sanitariul-higienur normebsac ukve ramdenime welia, rac vakmayofilebT.
– ramdenad daculia saxanZro usafrTxoeba?
– xanZarsawinaaRmdego RonisZiebebs mudmivad vatarebT. yovel wels imuxteba cecxlmaqrebi, tardeba sxvenebis antiseptireba- damuSaveba specialuri xsnariT, vaaxlebT evakuaciis gegmebs, niSnulebs. mokled, yuradRebis qveS gvyavs yvela baRis koleqtivi.
– komerciuli baRebi xom ar daixureba am standartebis gamo?
– albaT maTac Seexeba es regulaciebi, radgan umravlesoba ver akmayofilebs infrastruqturul, kvebisa Tu sanitariul-higienur standartebs. kanoni ar asxvavebs kerZo da saxelmwifo baRebs.
– am SemTxvevaSi Tqven problema SegeqmnebaT, kerZo baRebi xom qalaqis bavSvTa sakmaod did kontingents itevs?
– diax, kerZo struqturis ganviTareba aucilebelia Cvens segmentSi, radgan weliwadSi erTi-ori sabavSvo baRis aSenebiT ver davakmayofilebT qalaqis mzardi mosaxleobis aseve mzard moTxovnebs. mkveTrad imata Sobadobam. am fonze, cxadia, xels gvaZlevs gadaxdisunariani gaxdes mosaxleoba, raTa imatos komerciuli baRebis raodenobam. es sakiTxi kerZo seqtorma unda daareguliros. sxva mxriv, Cveni sfero marTlac dadgeba uzarmazari problemis winaSe, rasac bavSvTa didi raodenobiT baRis gareT darCena hqvia.
– ramdenad akmayofilebs aRmzrdel-pedagogebis kvalifikacia standarts?
– kvalifikaciis amaRleba da standartTan SesabamisobaSi yvelas moyvana marTlac rTulad mosagvarebeli problema aRmoCnda. 1400-mde TanamSromeli gvyavs sistemaSi. dameTanxmebiT, mravalricxovani koleqtivia. yovelwliurad vyidulobT treningebs sakuTari saxsrebiT da vatarebT gadasamzadebel kursebs. garda amisa, ufasod gvitareben treningebs sxvadasxva saerTaSoriso organizacia. axali kanonis Tanaxmad, saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro atarebs meTodistebis anu ufrosi aRmzrdelebis treningebs axali standartebis mixedviT, rac gulisxmobs axal xedvas, sul sxva, loialur midgomebs. pedagogTa profesiuli standarti adgens, Tu ra codnas, unar-Cvevebs, Rirebulebebsa da damokidebulebebs unda flobdnen aRmzrdel-pedagogebi adreuli da skolamdeli aRzrdis, ganaTlebis dawesebulebebSi saaRmzrdelo saqmianobis dagegmvis, warmarTvis da SefasebisaTvis.
– albaT fsiqologi yvela baRSia?
– ra Tqma unda. maT gareSe warmoudgenelia axali aRzrdis procesi. marTlac, aqtiurad muSaoben. SezRuduli SesaZleblobis bavSvebsac exmarebian. sxvaTa Soris, SSm pirebi urigod registrirdebian baRSi. wels SemoviyvaneT sistemaSi Cveni universitetis fsiqologiis fakultetis damamTavrebeli kurselebi, Zalian gvexmarebian. davpirdi, rom Tu guliT miudgebian aseT bavSvebTan muSaobas da sakuTar Tavs dainaxaven am ampluaSi, diplomis aRebisTanave daiwyeben CvenTan muSaobas.
– ramdenad Seesabameba xelfasebi moTxovnebs?
– ufros aRmzrdelebs 620 lars vuxdiT, isini naxevar cvlas muSaoben. vfiqrob, am etapze ar aris cudi anazRaureba.
– SemorCenilia Tu ara rig baRebSi Zveleburad aRzrdis mentaliteti?
– aris, ra Tqma unda, yvelafers xelis erTi dakvriT ver aRmofxvri. saerTod, moulodnelad miyvars baRebSi misvla. zogjer Sevixedav, momkravs Tvals aRmzrdeli da yviris – adeqiT fexze, miesalmeT. ra icis 3 wlis bavSvma direqtori, jarSi xom ar arian, ratom unda adgnen fexze an Cem gamo an sxvisTvis? aseTi detalebis axsna jer kidev miwevs, magram mjera, TandaTan mivalT im Segnebamde, rom bavSvTa baRSi bavSvi unda aRzardo da ara gawvrTna.
– sakmarisi raodenobis da mravalferovani saTamaSoebi Tu aqvT aRsazrdelebs?
– am kuTxiT namdvilad ar gvaqvs problema. saTamaSoebs yovel wels vaaxlebT. baRebSi Segvaqvs 150-200 aTasi laris saTamaSo. gvinda sxvadasxva mimarTulebiT ganviTardnen bavSvebi, amitom varCevT sportuli TamaSebis aRWurvilobas, saazrovno, pazlebs, xis saTamaSoebs, konstruqtorebs, specialurs – SSm bavSvebisaTvis.
– dResdReobiT problema gaxda bavSvTa internetsa da telegadacemebze mijaWvuloba, arada, rogorc amboben, bavSvTa baRebSi xSirad televizorebs urTaven patarebs drois gasayvanad.
– ara, ras ambobT, me piradad amis kategoriuli winaaRmdegi var. SesaZloa, adre asec iyo, radgan mec damxvda televizorebi jgufebSi, mSobelma gvaCuqao. axla msgavss versad naxavT. usadeno interneti yvelgan gvaqvs. didi zomis monitoric udevT darbazSi, romelsac iyeneben meTodologiuri filmis, TvalsaCinoebis Tu aRmzrdelobiTi multfilmis saCveneblad. imxela programa aqvT axla aRmzrdelebs Casatarebeli, sadRa scaliaT televizorebiT drois gasayvanad. es ki ara, SemoqmedebisTvisac ara aqvT sivrce darCenili. aRmzrdels sityvasityviT uweria, ra unda aTamaSos bavSvs, ra da rogor alaparakos, ra aCvenos. erTaderTi evaleba – sworad waikiTxos da Seasrulos miTiTeba. mTavrobam mkacrad mohkida xeli skolamdel aRzrdas. adre municipalitetebis doneze iyo miSvebuli, centralizebuli midgoma ar arsebobda. arada, mogexsenebaT, sxvadasxva raionSi sxvadasxva saxsris mqone municipalitetia. Aamjerad, yvelgan erTi standarti imuSavebs, rac ar unda Raribi raioni iyos, valdebulia zemoT miTiTebuli standarti daakmayofilos. droulic da aucilebelic iyo am regulaciebis SemoReba.
– Sedis Tu ara am regulaciebSi bavSvTa dResaswaulebis, zeimebis mowyoba Zveleburi midgomebiT?
– araviTari sazeimo-saaxalwlo Tu gamosaSvebi dilis mowyoba aRar aris daSvebuli. adre iyo, joxis qveS rom azepirebinebdnen patarebs leqsebs, simRerebs Tu cekvebs. aranairi Zaldataneba am kuTxiT ar moxdeba. arsebobs musikis gakveTilebi da iq Tu unda bavSvs – icekvos, imReros, misi nebaa. Tavs arafers moaxveven. patara Tavad unda gaerTos da ara sxva gaarTos. erTxel da samudamod aikrZala bavSvis gamoyeneba Tavis mosawoneblad da qulebis dasawerad.
– gamodis, Tu niWieria bavSvi, SesaZleblobebs ver gamoamJRavnebs?
– gvyavs niWieri bavSvebi, romlebsac cekvis Tu simReris bunebrivi moTxovnileba aqvT. debi arian, saocrad cekvaven reps. zogi qarTul cekvebs axerxebs, zogic dols ukravs. wels zafxulSi movawyveT maTTvis RonisZieba `mieciT niWsa gza farTo~. erTdrouli Wadrakis seansic CavatareT. erTma umagresma bavSvma, yvelas mogvigo… aseT xalas niWs aravin dakargavs.
– rac Seexeba registracias, mSoblebi ukmayofilo rCebodnen teritoriuli arCevis saSualeba rom CamoerTvaT, mogvarda es problema ara?
– diax, axla teritoriebi mieba registracias. ubralod, sajaro reestridan misamarTis damadasturebeli cnobis aRebaa saWiro. rac Seexeba eleqtronul registracias, Cemi idea iyo. amiT gavTiSeT baRis gamgeebi miRebis procesidan da Cvenc gaveTiSeT. ver SevdivarT programaSi. rogorc rigiTi moqalaqe uyurebs saits garedan, aseve vuyurebT Cvenc. araviTari wvdoma ar gagvaCnia.
– ramdenad usafrTxoa sakvebi, adre iyo mowamvlis SemTxvevebi.
– aq namdvilad ar gvaqvs sasayveduro. xorcs saidanac vRebulobT, im sasaklaodan samnairi sabuTi modis. amas Tan erTvis veterinaris daskvnac. am miznebisTvis gamoyofili gvaqvs Tanxa da roca miviCnevT saWirod, TviTdinebaze rom ar mivuSvaT procesi, fasian qimiur-laboratoriul kvlevebs vukveTavT. Tavad migvaqvs esa Tu is nimuSi laboratoriaSi. gansakuTrebuli kontrolis qveSaa wyali.
– fuls isev agroveben saaxalwlod da aRmzrdelebis dabadebis dReebze?
– fulis Segroveba nebismieri mizeziT, akrZalulia baRebSi rogorc maswavleblebis, ise mSoblebis mxridan. vinc msgavs precedents dauSvebs, riskavs sam-saxuriT, gafrTxilebis gareSe gavaTavisuflebT.

