,, რისი გეშინია ჩვეულებრივი ძაღლია, ადამიანი კი არ არის, ტყუილუბრალოდ რომ გეცეს”
ირმა ცეცხლაძე 27 48 94
upatrono ZaRlebis problema, romelic gasuli saukunis 90-iani wlebidan mwvaved dadga Cven winaSe, dRemde gadauWrelia. im periodSi, garTulebuli sayofacxovrebo pirobebis gamo, saqarTvelos masStabiT bevri ZaRli aRmoCnda quCaSi, xolo maTma namravlma TiTqmis katastroful viTarebamde migviyvana. zedamxedvelobis gareSe darCenili, erT dros oTxfexa megobrebad miCneuli arsebebi saSiSi gaxdnen gamvlelTaTvis ara mxolod agresiuli Tavdasxmebis, infeqciis da cofis gavrcelebis TvalsazrisiTac. gonebaSi CamrCa `psp~-s afTiaqis karebTan miwolili ori qeciani ZaRli, romlebsac balani lamis mTlad gacvenili hqondaT. jer ver mivxdvi, ratom irCies afTiaqi, mxolod Semdeg gavaanalize, rom im sicxeSi, SigadaSig, gaRebuli karebidan kondicioneriT gagrilebuli haeri uamebdaT sisxlmdinare wylulebs sxeulze. ar vici, ram ufro Semzara – am araesTetikurma sanaxaobam Tu im sacodavi cxovelebis autanelma yofam.
ferdebCavardnili, SimSilisgan gaZvaltyavebuli ZaRlebi imdenad Cveulebrivi gaxda Cvens yofaSi, rom aRar vaqcevT yuradRebas. maT danaxvaze guli tkiviliT momewureba da aucileblad warmovidgen am sawyal cxovels rogor vuyri sakvebs, vaTavseb specialur klinikaSi da gasuqebuls, bewvabzinebuls, movlils rogor vuSveb ukan… magram sad ukan, isev iq, sadac am zomamde miiyvanes? vin miiyvana – Cven, adamianebma. me da Sen… aba, sxvam vin?! iolia yvelaferi saxelmwifo struqturebs gadaabralo, xazinaSi Cveni fulic Sedis da sruli ufleba gvaqvs, moviTxovoT misi raRac nawilis im mimarTulebiT daxarjva, saiTac saWirod migvaCnia. vici, imasac metyviT, xalxis nawili mag ZaRlebze uares dReSia, ra dros egaao, magram adamianebma Tavad unda upatronon Tavs, xolo cxovelTa im modgmas, romelic moviCvieT, tyidan gamoviyvaneT, darajad da megobrad daviyeneT, Cveni cxovrebidan Rirseulad alagmvis saSualeba mainc mivceT. amis erTaderTi gamosavali maTi sterilizaciaa. veRar gamravldebian da TandaTan maTi raodenoba miaRwevs im zRvars, rom SevZlebT movlas ojaxur pirobebSi. cxadia, amas 10 weli mainc dasWirdeba, magram saboloo jamSi, es ar aris drois is xangrZlivoba, rom jalaTebad CaveweroT mTeli eri. mapatieT, 21-e saukuneSi, civilizaciis da demokratiis epoqaSi, rodesac Tavi mogvaqvs maRali zneobiT, oTxfexebis sasaklaoze gaSvebas sxvas verafers vuwodeb.
am fonze gansakuTrebiT imedismomcemia, rom gamoCndnen adamianebi, romlebic TavganwirviT ibrZvian viTarebis gamosasworeblad. maT kargad ician, rom cxovelTa uflebebis dacva aucilebelia, rom adamianebs akisriaT udidesi moraluri valdebuleba yvela cocxali arsebis, miT ufro – Sinauri cxovelebis winaSe.
a(a)ip `cxovelTa samyaros~ damfuZnebeli gulo futkaraZe Tvlis, rom `ukve didi xania arsebobs upatrono ZaRlebis da katebis problema. ZaRlebis didi raodenobis gamo adamianebs arcTu usafuZvlod eSiniaT am situaciis, zogierTi amarTlebs kidec ZaRlmWeri brigadebis moqmedebas, magram umravlesoba akritikebs maT meTodebs. mixaria, rom Cvens sazogadoebaSi TandaTan matulobs ZaRlebis mimarT keTilganwyoba, mowyale gulis Segnebuli adamianebis ricxvi, romlebic Cven msgavsad fiqroben, rom aucilebelia am ZaRlebs mivxedoT da mivceT TavSesafarSi droebiTi ganTavsebis gziT gamojanmrTelebis saSualeba. Wiebsa da mkbenarebze damuSavebuli, steriluri ZaRlebi aRar arian saSiSi gamvlelTaTvis. swored amas vakeTebT me da Cemi TanamSromlebi. katebisa da ZaRlebis populaciuri marTva unda warimarTos humanurad anu kastracia-sterilizaciiT. Aucilebelia, mTeli saqarTvelos masStabiT, specialuri avtomeurneobebis ZaRlmWeri brigadebis modernizeba, maTi teqnikuri gadaiaraReba, manqanebis rekonstruqcia, specialistebis gadamzadeba da staJireba ucxoeTSi. aqve unda gaviTvaliswinoT, rom saWiroa stiqiuri nagavsayrelebis drouli likvidacia, rac xSirad SeiniSneba garevaWrobis obieqtebTan, radgan swored iq ikvebebian da avaddebian ZaRlebi. aseve mimaCnia, rom gavelurebuli mitovebuli ZaRlebis daWera da maTi TavSesafarSi droebiT ganTavseba msoflio cxovelTa dacvis sazogadoebis ვსპ-s moTxovnebis gaTvaliswinebiT unda xdebodes. igive moTxovnebis mixedviT unda kontroldebodes cxovelTa usistemo bazrobebi, unda gamovlindes da daisajos ZaRlebis Cxubebze agebuli azartuli sanaxaobebi.~
– qalbatono gulo, rac maxsovxarT, mudam cxovelebs eqomagebodiT. ratom gadawyviteT, rom Tqvens qmedebas iuridiuli statusi sWirdeboda?
– araerTxel viwvnie quCaSi gamvlelTa sastiki Tavdasxmebi. rogorc ki gamoversarClebodi ganwirul cxovels, maSinve mimiTiTebdnen, ras warmoadgen, Sen vin xar, ratom gverevio. swored amitom davafuZne a(a)ip `cxovelTa saamyaro~, ramac momca saSualeba, meti gamekeTebina Cveni oTxfexa megobrebisTvis. xSirad vatareb skolebSi treningebs, leqcia-seminarebs, SemiZlia Sevide cxovelTa nebismier TavSesafarSi monitoringisTvis. cxadia, viyeneb am uflebebs da bevrjer sakmaod warmatebulad movagvare rigi problemebi.
– rogorc vici, axlaxan `redisonSi~ Catarda cxovelTa dacvis saerTaSoriso dResTan dakavSirebuli konferencia…
– diax, misi organizeba viTaveT me da saqarTvelos cxovelTa dacvis federaciis Tavmdjomarem Temur naWyepianma. sakmaod informaciuli xasiaTis, saintereso RonisZieba gamogvivida. gveswrebodnen sursaTis uvneblobis saagentos da garemos dacvis departamentis TanamSromlebi, pedagogebi, rigiTi moqalaqeebi. Sexvedra gaxsna Temur naWyepianma. sityviT gamovidnen saqarTvelos cxovelTa dacvis federaciis iuristi miranda CogovaZe da sursaTis uvneblobis saagentos xelmZRvaneli ilia sirabiZe. batonma Temurma ganumarta pedagogebs, Tu rogor unda miawodon bavSvebs cxovelTa dacvis meqanizmebi, ra tipis saubrebis Catarebaa umjobesi, raze unda gaamaxvilon yuradReba da a.S am Sexvedram TvalnaTliv dagvanaxa, rom msgavsi saubrebi aucilebelia ukeTesi sazogadoebis CamoyalibebisaTvis.
– skolebSi treningebs xSirad atarebT?
– diax, mimaCnia, rom es aucilebelia, raTa bavSvebs CamouyalibdeT cxovelTa mimarT loialuri damokidebuleba. baTumis bevri skola moviare, gavesaubre moswavleebs, minda giTxraT, marTlac interesiT mismendnen. Semdeg mirekavdnen rogorc mSoblebi, ise skolebis direqtorebi da madlobas mixdidnen, rom bavSvebma mkveTrad Seicvales damokidebuleba ZaRlebis Tu katebis mimarT.
Tqven axla xelmZRvanelobT ozurgeTis ZaRlTa klinika-TavSesafars, aseve aqtiurad ibrZviT aWaraSi cxovelTa uflebebis dacvisTvis. ra xdeba Cvens regionSi da ratom waxvediT sxva raionSi sakuTari saqmis sakeTeblad?
– me baTumSic vicav cxovelTa uflebebs da ozurgeTSic. aq gaxsnil droebiT TavSesafarSi marTlac didi saqme keTdeba. sxvadasxva regionidan mogvyavs ZaRlebi, vukeTebT sterilizacias, kastrirebas, vamuSavebT sxvadasxva xsnariT, vukeTebT acrebs da migvyavs iq, saidanac wamoviyvaneT. maT ibarebs im municipalitetis warmomadgeneli, saidanc aris ZaRli. yvelaferi xorcieldeba warmomadgenlis zedamxedvelobiT, igi atarebs monitorings, foto-videogadaRebebiT afiqsirebs wamoyvanis da ukan dabrunebis process, aseve akvirdeba, ra meTodebiT viWerT ZaRlebs, raTa ar dairRves maTi uflebebi.
– ratom abrunebT imave adgilas?
– cxovelebi unda iyvnen mikedlebul arealSi. maT aqvT uflebebi, rasac ver davarRvevT. ar SeiZleba ZaRlis dabma, misi wameba, cema, Caketil sivrceSi didxans gaCereba. qobuleTidan wamoyvanili ZaRli sxva raionSi rom davtovoT, es misi uflebebis darRveva iqneba.
– rac Seexeba kanonmdeblobas, xom ar gsurT rame Seicvalos am kuTxiT?
– rogor ara. cxovelTa dacvis ramdenime organizaciam erToblivad SevimuSaveT winadadebaTa paketi da gadaveciT paralments. imedi gvaqvs, Seitanen cvilebebs cxovelTa dacvis kanonSi. es winadadebebi iTvaliswinebs sxvadasxva tipis jarimas cxovelebis mimarT arasaTanado mopyrobis dafiqsirebis SemTxvevaSi. iqve gansazRvrulia ramdeni katis Tu ZaRlis yolis ufleba aqvs pirovnebas da a.S.
– darwmunebuli xarT, rom parlamenti moiclis am sakiTxebis ganxilvisTvis?
– es iseTi sakiTxebia, adamians adamianad rom ayalibebs. Tuki gvinda evropaSi Sesvla, kanonebic evropulis msgavsi, demokratiuli da liberaluri unda gvqondes…
– sanam sterilizaciiT ar daregulirdeba maTi raodenoba, manam sad unda waviyvanoT es ZaRlebi? simarTle giTxraT, xandaxan saSiSni arian Ram-RamobiT xrovad mosiarule ZaRlebi…
– ar arian es ZaRlebi saSiSni. ai, arealis Secvalze rom vsaubrobdiT, swored imitom ar SeiZleba, rom ZaRlebi avdebian, agresiuli xdebian, radgan fsiqika erRvevaT. ZaRli maSin ikbineba da iRrineba, roca Sia, ucxo garemoSia da raRac uWirs, Tavdasxmebi ki mosalodnelia weliwadSi orjer – gamravlebis periodSi, roca ZaRlebi xrovad moZraoben. isini arafers dagiSaveben, Tuki ar daiwyeb CanTis gaqnevas, fexis gakvras, qvebis da joxebis srolas. am dr

