მილიონი, მილიონი, მილიონი, ყვავილი… ბათუმის ქუჩებში
ირმა ცეცხლაძე 27 48 93
a(a)ip `baTumis gamwvanebisa da landSafturi dagegmarebis samsaxurs~ axali direqtori hyavs. daviT diasamiZe aqamde Tavdacvis saministroSi, infrastruqturisa da logistikis ganyofilebaSi muSaobda. Tvlis, rom axali samsaxuri specifikuria, Tumca sakmaod warmatebiT arTmevs Tavs dakisrebul movaleobas. miaCnia, rom mwvane safaris dagegmvis da Seqmnis procesi imdenad pozitiuria, rom sul sxva ganwyobas uqmnis rogorc Tavad mas, ise mTeli qalaqis mosaxleobas, romlis mobilizebasac cdilobs axali proeqtis meSveobiT.
– batono daviT, ukve erTi Tvea, am postze xarT. ratom gadawyviteT aq mosvla da ramdenad gaerkvieT uwyebis specifikaSi?
– aq `garkveuli~ movedi – sakuTari proeqtiT, radgan mimaCnia, rom SevZleb marTlac didi samsaxuri gavuwio Cems baTums. mwvane sivrceebze ukeTesi ra unda Seqmna. amaze pozitiuri samsaxuri rTuli mosaZebnia.
– spontanurad gadawyviteT `gamwvanebaSi~ mosvla, Tu manamdec gqondaT survili?
– moulodnelad damebada eg azri, Tumca gamwvanebis Tema msoflioSi yvelaze aqtualurad iTvleba. nergebis dargvisas mxolod erTi dRiT xom ar SemovifarglebiT? Cveni namuSevari aTwleulebis Semdeg ufro meti datvirTviT amoqmeddeba Cvenive Svilebis sasikeTod. iciT, ra sasiamovnoa, rodesac qalaqis ubnebs daivli, ezoebSi Sexval, dauZaxeb Tanaqalaqels, Camodi, Svili Camoiyvane, nergi mogitaneT, dargeT da mouareTo? am ganwyobas ra Seedreba! amasTan, ganvumartavT, rom es nergi misia, SeuZlia saxelic ki mianiWos da izrunos masze, anu vapirebT mosaxleobasTan erTad vizrunoT nargavebze. rodesac bavSvis gonebaSi CaibeWdeba nargavebze zrunva, sul sxva Taoba gaizrdeba. merwmuneT, es ar aris litoni sityvebi… isic minda giTxraT, xeebis saavadmyofo gavxseniT. celvis Tu avtoavariebis Sedegad dazianebuli xeebi mogvaqvs da, Tu aqvs gadarCenis Sansi, vmkurnalobT…
– Tu SeiZleba, daakonkreteT proeqti, romlis mixedviTac arigebT nergebs.
– misi idea mas Semdeg gamiCnda, rac internetSi wavawydi jandacvis erT-erTi saerTaSoriso organizaciis mier gamoqveynebul informacias – erT sul mosaxleze 9 kvm mwvane safari unda modiodeso. es aris standarti, baTumSi ki erT sul mosaxleze 5-6 kvm-mdea. cxadia, cxrac ar aris cudi, magram maSin tyeSi mogviwevs cxovreba, rac nakleb warmosadgenia. mokled, asea Tu ise, arsebuli mwvane safari jerjerobiT normis farglebSia, magram ukeTesi iqneba, Tu kidev ufro gavzrdiT xe-mcenareebis raodenobas. swored amitom SevimuSave proeqti `mwvane sivrce – yvela ezoSi~, romlis ganxorcieleba Cvenma samsaxurma 11 noembers daiwyo. rogorc ukve vTqvi, TiToeuli darguli nergi saxelobiTia, rac namdvilad zrdis proeqtisadmi interess.
– baTumis romeli ubnidan daiwyeT misi ganxorcieleba?
– baTumis ezoebsa da ubnebSi axali masStaburi gamwvanebiTi aqcia daviwyeT Tamaris dasaxlebis ezoebidan, rac dRemde grZeldeba. axlaxan xelvaCauris samrewvelo zonaSic SevitaneT nergebi. proeqtis farglebSi am droisTvis ukve 450 xe-mcenarea darguli. bunebrivia, vcdilobT, sadac SesaZlebelia, yvelgan SevqmnaT mwvane sivrce, magram mTavari mizani isev da isev adamianisa da bunebis urTierTzemoqmedebaa, radgan sxva mxriv ver SevunarCunebT momaval Taobas saTanado simwvanes. moqalaqes rom Seuyvardeba sakuTrebaSi gadacemuli nergi, imas sul sxvagvarad mouvlis… axlac maxsovs skolis ezoSi Cemi darguli xe. xSirad mivdivar da vesiyvarulebi, vamayob imiT, rom Cemi xe didi da lamazi gaizarda… sadac vcxovrob, erTi kacisgan ori vaSlis xis nergi viyide. kargad gaixara, ukve nayofsac isxams, Tumca aqamde vzrunav maTze da gansakuTrebulad vuvli. Aai, es detali, mesakuTris grZnoba, adamianSi met datvirTvas iZens. xis dargva masSi sicocxles, bunebisadmi siyvaruls aRviZebs. imdenad daTrgunulia Cveni mosaxleoba, gadaRlilia yoveldRiuri yofiTi problemebis mogvarebiT, rom yvelas restarti sWirdeba. ara mxolod saqarTveloSi, mTel msoflioSi asea… da am fonze roca sTavazob, darge nergi da yvelaferi kargad geqneba, uzomod bednierebi arian. sxvaTa Soris, gamwvanebis proeqtis slogania: `Tqven mier darguli TiToeuli nergi Tqveni ojaxis wevri gaxdeba~. vfiqrob, is zustad asaxavs Cvens mizans.
– ramdeni xe-mcenare dairgo wels?
– 2018 wels gamwvanebis samsaxurma baTumSi 3 100 erTeuli xe-mcenare ukve dargo. biujetidan daixarja 122 063 lari. 600 500 erTeuli erTwlovani sezonuri yvavili Cveni ZalebiT gamoviyvaneT sasaTbure meurneobaSi. Tesli SeviZineT tenderis meSveobiT, romelic 40 000 lari dajda. aqve minda aRvniSno, rom gaicela 7 milioni kvm teritoria.
– marTalia, Tbili, magram mainc zamTaria…
– nebismieri amindisTvis TiTqmis mzad varT: agronomebi da gamwvanebis specialistebi xe-mcenareebis gasxvla-formirebas, Sekvras da patara mcenareebis bambukis Wigoebze damagrebis samuSaoebs asruleben. 1 TveSi qalaqSi 20 aTasamde xe-mcenaris akvris samuSaoebi dasruldeba.
– sul ramdeni TanamSromeli gyavT?
– administraciaSi – 30, xolo xelSekrulebiT daqiravebuli – 80 muSa-specialisti, romelTa ricxvi zafxulobiT 200-mde izrdeba.
– ra mcenareebi dairgo amjerad?
– proeqtis `mwvane sivrce – yvela ezoSi~ farglebSi dairgo broweulis, hibiskusis, kamelias, dafnafilumis, magnoliis, oleandris, mutabilisis, maxoniis, ginkobilobis, qafuris, mimozis buCqovani, yvavilovani da maradmwvane xe-mcenareebi. nergebs varCevdiT imis mixedviT, romelsac meti Jangbadis gamomuSaveba SeuZlia. yvelaze kargad, mogexsenebaT, mainc wiwvovnebi gamohyofs Jangbads, Tumca rTulad xarobs.
– kidev ra programebi gaqvT?
– sakmaod bevri, magram organizaciis ZiriTadi politika mosaxleobis CarTulobazea mimarTuli anu gvinda baTumelebma Tavad iTavon qalaqis gamwvaneba. amisTvis yvelafers gavakeTebT – sareklamo rgolebiT dawyebuli da piradi SexvedrebiT damTavrebuli. daaxloebiT 300 000 mosaxlea baTumSi, pirobiTad, TiTom TiTo nergi rom gaaxaros, warmoidgineT 7-8 weliwadSi ra qalaqi gveqneba…
– es sakmaod Zviri dajdeba.
– erT kolof sigaretSi ixdian 4-5 lars, ori nergi ki 10 laramde daujdebaT. im sigaretiT atmosferos abinZureben, xeebis dargviT ki sakuTar Svilebs mwvane qalaqs dautoveben, Seuqmnian JangbadiT mdidar momavals. amaze kargi ra unda gaakeTo sakuTari qalaqisTvis. mTavaria, mosaxleoba agvyves da Cven davakvalianebT, ra, sad da rogor dargon.
– mwvane safarisTvis gankuTvnili teritoriebi xom aris gansazRvruli da aRniSnuli saTanado gegmis mixedviT? nebismieri sakuTari TvalsazrisiT rom Caerios qalaqis gamwvanebaSi, vfiqrob, ver miviRebT pozitiur Sedegs.
– cxadia, arsebobs saTanado gegma, romelic meriaSi ganixileba da mtkicdeba Sesabamisi samsaxurebis mier. sxvaTa Soris, axla Zalian gamkacrebulia mSeneblobis nebarTvis gacema, Tuki proeqts ar axlavs mniSvnelovnad gamokveTili mwvane sivrce. amiT interesdeba rogorc qalaqis meri, ise mTavrobis Tavmjdomare. mokled rom vTqvaT, es aris xelisuflebis prioritetuli mimarTuleba, rac dasturdeba Cveni uwyebis didi biujetiTac. Tanac xSirad gvTavazoben Tanxis damatebas samuSaoebis maqsimalurad gazrdis mizniT. kargad iciT, rom qalaqs moemata teritoriebi da cxadia, axla iqacaa aucilebeli saTanado skverebis Tu dekoratiuli mwvane safaris mowyoba. baTumSi am mxriv, ase Tu ise, normaluri situaciaa.
– sanerge meurneoba sad aris?
– Cveni sanerge meurneoba gonioSi, axalsofelSia. igi sakmaod masStaburia. naxevar heqtarzea gadaWimuli marto saTburebi. ZiriTadi datvirTva yvavilebze gvinda gadavitanoT. milioni yvavili rom naxo erTbaSad, warmoidgineT, ra gancda dageuflebaT. albaT, niko firosmanze legenda gagaxsendebaT. swored aseTi gancda gvinda miviRoT qalaqSi, roca mTel baTums yvavilnarad vaqcevT gazafxulze.
– am legendaSi vardebze iyo saubari.
– vardebsac davakalmebT, manamde ki sxva yvavilebiT SemovifarglebiT, romelic, garwmunebT, aranakleb lamazia. ukve vamuSavebT am proeqts. ar miyvars winaswar saubari, vnaxoT, ra gamogviva. Sromas ar davizarebT da, imedia, miviRebT efeqts, romlisTvisac vemzadebiT. minda aRvniSno, rom Cvens sasaTbure meurneobebSi dakalmebis procesi ukve mimdinareobs. TiToeul kulturas specialistebi Sesabamis gruntSi aTavseben. aqve vTesavT sezonur yvavilebs da vRebulobT CiTilebs, romlebsac Semdeg qalaqSi sxvadasxva lokaciaze ganvaTavsebT. gazafxul-zafxul-Semodgomaze Cveni samsaxuri skverebSi, rekreaciul zonebSi Tu ezoebSi awarmoebs gacelviT samuSaoebs.
– rac Seexeeba mcenareebis Sewamvlas, bzis xeebi Zalian cud mdgomareobaSi aRmoCndnen.
– bzis sxvadasxva mavneblis, mwerisa da daavadebis sawinaaRmdegod wamlobiT RonisZiebebs weliwadSi ramdenjerme vatarebT. paralelur reJimSi iwamleba sxva xe-mcenareebi da yvavilnarebi.
– turistebis garkveuli nawili baTumSi zamTarSi mxolod imitom Camodis, rom ianvarSi vardebi da sxva yvavilebi ixilos, romelic CvenTan swored am dros xarobs.
– geTanxmebiT, turizmis kuTxiTac Zalian mniSvnelovania Cveni samsaxuri. Savi zRvis akvatoriaSi bevri soliduri qalaqia, Tumca maT Soris gansakuTrebuli niSa yovelTvis eWira da axlac ukavia Cvens baTums.
– gyavT Tu ara StatSi profesionali landSafturi dizainerebi?
– simarTle giTxraT, msoflio donis kadrebi ar gvyavs, magram sakmaod profesionalebi arian imisTvis, rom SevejibroT evropis nebismier qalaqs. bevr qveyanaSi vyofilvar da garwmunebT, umetesobas arafriT CamovuvardebiT, zogierTs vjobniT kidec. cotac gvacaleT, gazafxulisTvis ayvavebul baTums dagaxvedrebT da maSin daafasebT Cvens kadrebs. yvela skverSi, ezoSi, iq, sadac Tavisufali miwaa darCenili, yvavilebis dargvas vapirebT.
– dekoratiul mcenareebs xexilsac xom ar daaxmarT?
– sxvaTa Soris, gvqonda gegmaSi forToxlis xeebis xeivanis mowyoba, vnaxoT, ra gamova. aqve minda giTxraT, rom samomavlod vgegmavT gamwvanebis aqciis Catarebas Cveni qalaqis JurnalistebTan erTad. aseve, mimdinare wels dagegmilia sazogadoebis da mediis winaSe gaweuli muSaobis Sesaxeb angariSis prezentacia.
– kidev ra gegmebi gaqvT?
– minda sul sxva, saocrad lamazi garemo Sevqmna Cvens qalaqSi, rac dRes SesaZlebelia. vapirebT Tanamedrove jiSebiT da ucxo yvavilovani xe-mcenareebiT gacilebiT momxibvleli gavxadoT baTumi. aseve, vcdilobT Cveni organizaciis evropis bazarze gayvanas, kerZod, Cveni nergebis saeqsportod gamzadebas. SesaZloa, yvelaferi es momaval wels ver movaxerxoT, magram ukve movamzadebT Cvens meurneobebs am kuTxiT. darwmunebuli var, Cveni produqcia arafriT aris evropulze naklebi da sakmaod konkurentunarianic iqneba. Cven ukve varT evropa da gvinda dasavleTis mowinave qalaqebs SevejibroT mwvane sivrceebis mowyobaSi da axali nergebis gamoyvanaSi. merwmuneT, es ar aris warmoudgeneli da ambiciuri proeqti. marTalia, bevri nou-haua, yoveldRiurad ixveweba da icvleba agronomiuli miRwevebic da landSafturi dizainic, magram unda viswavloT, es yvelaferi gavakeToT da davewioT dros. piradad me Zalian optimisturad var ganwyobili da mjera, rom yvelaferi, rasac vambob, sakmaod realuria, radgan Cvens uwyebas am kuTxiT SeuzRudavi potenciali gaaCnia.