,, უნდა გაერთიანდეს საზოგადოება და დავამარცხოთ კაცობრიობის სამი უდიდესი დაავადება”
ირმა ცეცხლაძე 27 48 93
ama wlis seqtembridan aWaris sazogadoebrivi jandacvis centrs axali direqtori hyavs. rusudan SaviSvils kargad icnobs qalaqis sazogadoeba, rogorc aqtiur pirovnebas da profesionals. saministros informaciiT, igi axal postze konkursis gziT dainiSna. manamde qalbatoni rusudani aWaris jandacvis ministris moadgiled muSaobda.
amJamad sazogadoebrivi jandacvis centri CarTulia Cveni regionisTvis sakmaod ambiciur proeqtSi, romelic sami didi avadmyofobis aiv/Sidsis, tuberkulozis da C hepatitis winaaRmdegaa mimarTuli. Tu ras unda velodoT axali proeqtiT da ras moutans es sazogadoebas, amaze da sxva sakiTxebze saubrobs rusudan SaviSvili CvenTan interviuSi.
– qalbatono rusudan, sanam Cveni intervius ZiriTad Temaze gadavidodeT, ganvixiloT, ra saxis RonisZiebebi Caatara centrma gripis virusis sawinaaRmdegod am sezonze?
– daviwyoT iqidan, rom gripi sezonuri, virusuli daavadebaa da rogorc yvela respiratorul, gadamdeb daavadebas, sazRvrebi ar gaaCnia, ris gamoc maRali kontagiozurobiT xasiaTdeba. mogexsenebaT, igi swrafad vrceldeba da seriozuli garTulebebi axasiaTebs, magram minda xazgasmiT aRvniSno, rom is, rasac Cven sayofacxovrebo doneze vuwodebT grips, gripi ar aris. sezonurad saqme gvaqvs gripis magvar infeqciebTan, romelsac sxvadasxva virusi (rinovirusi, adenovirusi da a.S.) iwvevs. aqve aRvniSnav, rom amaTi mimdinareoba ise mwvave ar aris, rogorc wminda gripis. isini klinikuri simptomebiT gvanan erTmaneTs – moTenTilobiT, maRali sicxiT, saxsrebis, kunTebis tkviliT, magram virusis SemTxvevaSi, intoqsikaciis suraTi ufro mkveTria da gamosavalic ufro advilia, vidre gripiT daavadebisas.
– ra periodSi cxaddeba am e.w. gripis sezoni?
– mimdinare wlis me-40 kviridan momdevno wlis me-20 kviramde gamovacxadeT gripis sezoni, radgan swored am periodSia mosalodneli am virusis aRmocenebis yvelaze didi albaToba. am dros samedicino dawesebulebebi da sazogadoebrivi jandacvis centri yovelmxriv mzad varT, SevxvdeT daavadebas saTanado vaqcinaciiT. mzadyofna da vaqcinaciis procesis mimdinareobis pirobebi cxaddeba masmediis, bilbordebisa Tu darigebuli flaerebis meSveobiT. yvelas vTxovT, rom vaqciniT davicvaT Tavi da axloblebi am virusisgan.
– rogorc vici, vaqcina ufasocaa da fasianic. ra SemTxvevaSi keTdeba ufasod?
– ufaso vaqcinaciisTvis saxelmwifom airCia yvelaze sensitiuri jgugebi, romlebic naklebad arian daculebi virusisgan. esenia: orsulebi, Saqriani diabetiT daavadebuli 18 wlamde bavSvebi, dializze myofi pirebi, moxucebulTa da bavSvTa saxlebis binadarni da maTi momvleli personali, sa-medicino uwyebebSi dasaqmebuli adamianebi, C hepatitis eliminaciis programaSi CarTulebi da aiv/SidsiT daavadebulebi.
– orsulebisTvis vaqcinacia dasaSvebia?
– diax, imdenad usafrTxo vaqcinaa, rom orsulebs ukeTdebaT pirvel trimestrSic ki, maSin, roca nayofi formirdeba. amasTan, vaqcina icavs rogorc dedas, ise bavSvs dabadebidan 6 Tvis ganmavlobaSi. rac wlebi gadis, ufro ixveweba vaqcinaciis formebi. saxelmwifo ufasod arigebs wamals im pirobiT, rom bolomde aviTvisebT mas da ar darCebian aucrelni zemoT CamoTvlili adamianebi. minda giTxraT, rom es aqcia warmatebiT CavatareT da aWaram 100%-iT aiTvisa vaqcina. aris, agreTve, riskis jgufebi, sadac Sedian 5 wlamde patarebi da 70 wels zemoT asakis moxucebi – qronikuli daavadebebiT. maT rom daemarToT gripis virusi, rTulad gadaitanen. amitom wels aqciis formiT gamoviTxoveT msurvelTaTvis 1200 vaqcina, romelic erT dReSi amovwureT da davamateT 1000 cali. mokled, erTianad, 7000-s gadavaWarbeT. gavediT municipalitetebSic. mixaria, rom vaqcinaciis kultura gaizarda, xalxi Tavad modis da iTxovs gripis sawinaaRmdego acrebs.
– ra Rirs vaqcina afTiaqebSi maTTvis, vinc ar ekuTvnis sensitiur jgufs?
– sezonis dasawyisSi 35 lari, xolo pikze – 50. aqve minda aRvniSno, rom vaqcina icavs mxolod am konkretuli virusisgan da ara zogadad, gripisgan.
– rogor unda gavarCioT ra gvWirs, rogoria virusiT gamowveuli daavadebis simptomatika?
– zogs surdo rom emarTeba, isic gripi hgonia. arada, viruss axasiaTebs maRali temperatura, yelis tkivili, saxsrebis mtvreva, xvela…
– SemaZrwuneblad sagangaSo qaTmis da Roris gripebis virusebi xom ar dafiqsirebula sadme… mainc ratom daerqvaT aseTi saxelebi?
– raSic aRmoaCines virusi, imaTi saxelebi SerCaT, Tumca maTi gavrceleba xdeba adamianidan adamianze. sabednierod, arsad dafiqsirebula am bolos arc qaTmis da arc Roris gripi.
– isev grZeldeba acrebi?
– diax, Tumca vaqcinis gakeTebis Semdeg imunitetis gamosamuSaveblad ori kvira unda gavides da sezonis miwuruls araviTari azri ara aqvs acras, miT umetes, rom vaqcina mxolod erTwliania – SarSan rom gripi iyo, imis vaqcinaa. mogexsenebaT virusi modificirebas ganicdis da vcdilobT, yoveli axali vaqcina movargoT.
– saidan RebulobT vaqcinebs?
– wels safrangeTidan da holandiidan Semoitanes maRali xarisxis vaqcina. mwarmoebeli qveynebis sertifikatebis garda, msoflio jandacvis organizaciis mier gacemuli xarisxis damadasturebeli dokumentic axlda. amitomac ar iyo araviTari ukuCveneba da garTuleba.
– Tuki virusi modificirebas ganicdis, rogor adgens es organizacia, ra saxis vaqcinaa saWiro?
– msoflio jandacvis oranizacia Zalian maRali reitingiT sargeblobs, igi gripis virusis Sesaxeb informaciebs Rebulobs kontinentis yvela qveynidan, laboratoriuli kvlevebis meSveobiT adgens mis mimdinareobas, Tu ramdenad toqsikuri da mobiluria. maTTan mudmiv kontaqtSi imyofeba saqarTvelos daavadebaTa kontrolis sazogadoebrivi jandacvis erovnuli centri, romelic gvawvdis gamzadebul informaciebs. swored amitom, SarSan da wels, gripis sezoni keTilsaimedo situaciaSi aRmoCnda.
– aWaraSi imata aiv virusiT dainficirebulTa ricxvma, atarebT Tu ara saTanado monitorings am kuTxiT?
– aiv infeqcia ZiriTadad risk-jgufebSi vrceldeba. pirvel rigSi, cxovrebis wess da im dawesebulebebs unda mivxedoT, sadac samedicino manipulaciebs atareben an xdeba kanis mTlianobis darRveva. amis gamo mudmivad vatarebT klinikebsa da salonebSi monitorings. unda veridoT pirsings da tatuirebas, radgan am adgilebSi naklebi yuradReba eqceva instrumentebis sterilizacias. rac Seexeba virusis winaaRmdeg mimarTul RonisZiebebs, am problemas moevleba skriningis meSveobiT, romelic gamoavlens aiv-is da C hepatitis SemTxvevebs. ukve SesaZlebelia erTad vebrZoloT am or did daavadebas, xolo roca realuri suraTi daideba, rasTan gvaqvs saqme, Semdeg warmatebiT gadavWriT problemas. mogexsenebaT, aWaraSi didi migraciaa, wliTi wlobiT izrdeba turistuli nakadebi da am kuTxiT gansakuTrebiT frTxilad unda viyoT.
– ც hepatitis eliminaciis programa isev grZeldeba?
– sxvaTa Soris, saqarTvelos mieca Sansi, Tavi daaRwios am mrisxane daavadebas, romelsac ara aqvs klinikuri gamovlena sawyis stadiaze – Cumi mkvlelia. axla ki SevZlebT mis gamovlenas sawyis etapze da ZviradRirebuli preparatebiT mkurnalobas. eliminacia niSnavs gandevnas, SemTxvevebis nulamde dayvanas. es Sansi xelidan rom gavuSvaT, momavali Taobebi ar gvapatieben. msgavsi procesi muwvdomeli gveCveneboda adre, axla ki yvela piroba gvaqvs Seqmnili. unda gaverTiandeT mTeli sazogadoeba, masmedia, samoqalaqo Tu samTavrobo struqturebi, biznesi, SevikraT da davamarcxoT kacobriobis problemad qceuli daavadebebi.
– amaT garda, romel daavadebebs gulisxmobT?
– 3 didi daavadebis winaaRmdegaa amJamad brZola. esenia: aiv/Sidsi, C hepatiti da tuberkulozi. isini, ZiriTadad, Tanmdevi sneulebebia. xdeba isec, rom erT adamians samive daavadeba erTad aReniSneba. msofliom, gaeros ganviTarebis fondma miznad daisaxa tuberkulozis eliminacia mTel kontinentze. uzarmazari gamowvevebis winaSe aRmoCnda planeta. samizned aRebulia 2035 weli. saqarTveloSi arsebobs seriozuli bazebi am infeqciasTan sabrZolvelad. ukve muSaobs saxelmwifo programa tuberkulozis winaaRmdeg, magram roca gaerTiandeba sazogadoeba, mTavroba da samedicino sfero, saerTaSoriso sazogadoeba, globaluri fondi Cvens mTavrobasTan TanadafinansebiT daiwyebs erTobliv skrinings am sami daavadebis gamosavlenad.
– tuberkulozis winaaRmdeg brZola ra formebiT mimdinareobs da ratom maincdamainc aWara?
– nulovani tuberkulozis programis mizania aWaris, rogorc turistulad strategiuli mniSvnelobis mqone regionis tuberkulozisgan Tavisufal `kunZulad~ qceva. programa xorcieldeba saqarTvelos devnilTa, Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros mxardaWeriT, globaluri fondisa da adgilobrivi mTavrobis dafinansebiT. mosaxleobas ufasod vikvlevT zemoT xsenebul samive daavadebaze. procesi agvistodan daviwyeT. manqanaSi ganTavsebuli mobiluri laboratoriis meSveobiT, winaswar momzadebuli grafikiT gadis am manqaniT specialuri brigada, romelSic Sedian fTiziatri, laboranti da SemTxvevis menejeri. es ukanaskneli beneficiarebs zedamxedvelobas uwevs, radgan xSirad tuberkulozze eWvmitanili adamianebi wyveten jaWvs da ar midian tubdispanserSi saboloo kvlevebisaTvis. aWaraSi amJamad 18 aseTi menejeria – Cveni epidemiologebi. isini telefoniT Tu piradi saubrebiT arwmuneben eWvqveS myofT, rom aucilebelia gamokvlevebi. cxadia, inkognitooba daculia, Tumca am piris garemocva da ojaxi aucileblad mowmdeba infeqciis keris sabolood aRmofxvris mizniT.
aqve minda aRvniSno, rom jgufebi gadian rogorc qalaqSi, ise maRalmTiani aWaris Soreul soflebSi, radgan iqidan mosaxleobas uWirs gamokvlevebisaTvis qalaqSi Camosvla. Tu isini ver modian CvenTan – Cven mivalT maTTan. fTiziatris ufaso konsultacias bevri kmayofilebiT Sexvda, Tumca Semdeg dagvWirda Zalisxmeva, rom rentgenografiis da saTanado analizebis Casatareblad mogveyvana klinikaSi.
– daavadebulebs wamlebic ufasod eZlevaT Tu mxolod daniSnuleba?
– visac Sors wasuli SemTxveva aqvs, saavadmyofoSi vawvenT xangrZlivi mkurnalobisTvis, xolo ambulatoriuli mkurnalobisTvis gamovyaviT e.w. dotis eqTnebi, romlebic ufasod aZleven sneulebs preparatebs da akontroleben, iReben mas pacientebi Tu ara.
– winasaaxalwlo survilebi…
– upirvelesad, janmrTelobas da bednierebas vusurveb Cvens mosaxleobas. janmrTeli adamiani yvelafers SesZlebs eris sakeTildReod!