,,უკრაინელმა მაყურებელმა თარგმანისთვის განკუთვნილი ყურსასმენები მოიძრეს, მუსიკა მოგვასმენინეთო…”
ირმა ცეცხლაძე 27 48 93
baTumSi folklori, simRera da manana gabaiZe ganuyofelia. yvelas uyvars es simpaTiuri, mSromeli, mowesrigebuli qalbatoni, ZiriTadad roialTan, mozardebiT garSemortymuls rom warmovidgenT, guliani RimiliT da didron, metyvel TvalebSi Camdgari daZabuli molodiniT, romlebic unaTdeba, rodesac Sesrulebul simReras ovaciebi da aRfrTovaneba mohyveba.
qalbatoni manana cnobilia rogorc saqmiani, uniWieresi da mcodne pedagogi, romelic ara simkacriT, aramed profesionalizmiT aregulirebs anci moswavleebis qcevebs. ise CaiTrevs repeticiebsa da koncertebSi, aRarc ixedebian ganze darCenili gasarTobebisken. mis nebismier aRzrdils mTeli cxovreba mihyveba misive dawerili melodiuri, lamazi simRerebi, romelTa didi nawili imdenad SeeTvisa folklors, rom bevrma arc icis namdvili avtoris vinaoba.
bolo xanebSi TiTqos dagvekarga TvalTaxedvidan es uzado ostati. mis mier Camoyalibebuli cnobili ansambli `laSe~ ar Camqrala, piriqiT, meti gamocdilebis da brendad qceuli saxelis wyalobiT kidev ufro aRiarebuli gaxda da uamrav sigels Tu jildos iRebs ucxoeTSi gamarTul sxvadasxva festivalsa da konkursze. masSi isev ise profesiulad mRerian bavSvebi da imdenad daxvewilad asruleben repertuars, maT asakSi eWvic Segepareboda, TvalnaTliv, scenaze rom ar xedavde. uamravi warmatebis miuxedavad, manana gabaiZes arc damsaxurebuli xelovanis Tu pedagogis wodeba aqvs, arc Rirsebis ordeni miuRia da arc sapatio baTumelad gamoucxadebiaT. arada, swored am qalbatonis damsaxurebiT, baTumis da saqarTvelos saxeli amayad JRers saerTaSoriso arenaze. `laSes~ warmatebebsac yvela siamovnebiT aRiarebs.
manana gabaiZes baTumis meliton balanCivaZis saxelovnebo skolis erT-erT klasSi Sevxvdi. povna ar gamWirvebia, `ohoi, nanas~ hangebma uSecdomod mimiyvana masTan. qormaisteri isev ise ijda roialTan, rogorc 25 wlis win Cveni pirveli Sexvedrisas da ucvleli tembriT tons aZlevda irgvliv Semoxveul moswavleebs, romlebic gulmodgined asrulebdnen urTules musikalur frazebs. misalmeba dasrulebuli ar gvqonda, rom manana Sebrunda interesiT momzirali bavSvebisken, xeliT aniSna, auqnia, Tavi gverdze gadaswia, ramdenime akordi aiRo da… darbazSi daiRvara `muxambazis~ ulamazesi hangebi. mTeli dRis muSaobiT gamowveulma daRlilobam uceb gadamiara… im dRes sami simRera Seasrula CemTvis `laSem~ da iseTi muxti miviRe, karga xans gamyva. kidev erTxel davrwmundi, rom did ostatTan mqonda saqme. interviuze siamovnebiT damTanxmda. gaixsena Tavisi pirveli gundi, romelic maSindel #1 samusiko skolaSi Camoayaliba, Tamar gaTenaZis direqtorobis periodSi: `Zalian mkacri direqtori gvyavda, pirdapir CamrTo saqmeSi. maxsovs, erTxel daviCivle, bavSvebi ar modian-meTqi… mere, me mogiyvanoo? ise mkiTxa, is iyo da is, mobilizacia gavukeTe Cems moswavleebs da marTlac SesaSuri gundi Camovayalibe. mas Semdeg weli ar Caivlis sigelebis, diplomebis da jildoebis gareSe. imdeni damigrovda, sad waviRo, arc vici~.
– maxsovs, Zalian popularuli iyo Tqveni ansambli `pirimze~, `melodiamac~ ki Cawera Tqveni simRerebi, rac maSin udides warmatebad iTvleboda…
– im sabavSvo gundis Camoyalibebis Semdeg #6 samusiko skolis saswavlo nawilis gamged gadamiyvanes, Semdeg direqtorad damawinaures da maSin Camovayalibe pedagogTa ansambli `pirimze~. Semdeg gadavwyvite sakuTari ZmisSvilebisa da Svilis monawileobiT kvartet `laSes~ Seqmna, romelmac uceb moixveWa saxeli. bevrs surda masSi moxvedra da kvartets gundi davamate, romelic dRemde arsebobs. maxsovs, erTxel, dilis 9 saaTze, kulturis ministrma biZina maxaraZem damireka, aferum Sens qalobaso. maSin iSviaToba iyo oficiozisgan msgavsi Seqeba da marTlac gamixarda, rom dainaxes Cemi mondomeba da uzarmazari Sroma. `laSe~ 1993 wels daarsda. imis Semdeg simRer-simReriT movdivarT. amJamad ansambls ewodeba saxelovnebo skolis sagundo ganyofilebis gundi. me, rogorc am ganyofilebis xelmZRvaneli, cxadia, vmuSaob bavSvebTan da ukve araerTi Taoba gamovzarde, gamodis, ukve amaTi bebia var (gulianad icinis).
`laSes~ repertuarSi Tavidanve qarTuli xalxuri da qalaquri simRerebi Sevida da dRemde asea. iyo wlebi, roca bavSvebi `Cakrulosac~ SesaniSnavad asrulebdnen. gabaiZe ambobs, rom ZiriTadad, intonaciasa da sisufTaveze muSaobs. surs, bavSvebma gamarTulad imReron, radgan gundSi bevri iseTi modis, vinc simRera saerTod ar icis.
– rogor aRiqvamen ucxoelebi qarTul simRerebs?
– araCveulebrivad, am sityvis pirdapiri mniSvnelobiT. Cveni harmonia imdenad gasaocari da uCveuloa maTTvis, rom aRfrTovanebas iwvevs. sazRvargareT harmoniuli wyobis gameoreba uWirT, magram siRrmiseulad aRiqvamen da madlierebi rCebian, rom aseT hangebs vaziareT. maxsovs, makedoniaSi Cemi ZmisSvili Tengiz gabaiZe mReroda `orovelas~. movida vaSingtoneli qali awylianebuli TvalebiT, ra imRereT aseTi, rom Cemda uneburad, vitireo… am sityvebis Semdeg kidev ufro gaviTavise qarTuli simReris arsi, romelic Seqmnilia msoflios gasaoceblad. gansakuTrebuli madlis gareSe eri ver SeZlebda msgavsi simRerebis Seqmnas… piradad CemTvis yvelaze sapasuxismgebloa saqarTveloSi gamosvla, radgan aq iolad veravis gaaoceb, nebismieri xarvezi yurs xvdeba da mkacrad, profesiulad Segafaseben.
– bolo dros naklebad CandiT sazogadoebaSi.
– Zalian rTuli 5 weli gamoviareT me da Cemma Svilma. meuRle avadmyofobda da mas vuvlidiT. dilis 7 saaTze savarZliT vaseirnebdi zRvis piras, Semdeg gamovrbodi samsaxurSi da ase daZabuli viyavi, Rameebs vaTenebdi, magram simRerisTvis Tavi ar daminebebia.
– rogorc vici, bevri sakuTari simRera gaqvT dawerili, Tu ar vcdebi, asamde iqneba, maT Soris bevri gasulia xalxSi da dRemde ar ician namdvili avtoris vinaoba.
– diax, asamde simRera maqvs marTlac. 1993 wlidan vwerdi da dagrovda. Semsruleblebi Cemi bavSvebia. arada, sul vnatrobdi, romelime cnobil momRerals Seesrulebina did scenaze, magram Cemi gaumarTlebeli moridebiT Zalian davxie sakuTari Semoqmedeba ukan. nani bregvaZisTvisac mqonda dawerili, kvartetisTvisac, Tojinebis speqtakli `megobrobis Zalac~ maqvs musikalurad gaformebuli, romelmac granpri aiRo ukrainaSi. Zalian mewyina, am aRiarebaSi me rom arsad maxsenes. sul ucxom miTxra, ukrainelma mayureblebma TargmanisTvis gankuTvnili yursasmenebi moiZres, musika mogvasmenineTo. aTi simRera davwere am speqtaklisTvis.
– saavtoro koncertzec iyo saubari.
– maisSi unda Catardes. mTeli pasuxismgeblobiT vemzadebi, meuRle, samwuxarod, gardamecvala, Svili giorgi, saberZneTSia da Cems pitbulTan erTad davrCi. saaTobiT vxvew, vixseneb, Tavidan vamuSaveb melodiebs. Tamuna miqelaZe myavs mowveuli, `monatrebas~ Seasrulebs. es simRera internetSi rom daido, 1700 gaziareba hqonda. aman Zalian gamaxara da damafiqra. minda gamovce, Cavwero es simRerebi, magram sxvadasxva sakiTxis mogvareba momiwevs, raSic kargad ver verkvevi. davucdi koncerts, vnaxoT, rogor Catardeba da Semdeg gadaval muSaobis am etapze… rac Seexeba xalxSi gasul Cems simRerebs, ufro metad mRerian `kapni bolos~, `ialaRebs~, `gamCenelo gadmoxedes~, `Tirini horiramas~ da sxvebs, romlebic aWarul dialeqtzea dawerili.
– Tqvens ojaxze gviambeT, mama Tofuz gabaiZe imdenad cnobili iyo, masze aRar SevaCereb mkiTxvelis yuradRebas, dedac mReroda?
– dedaCemi borjomidan iyo. me da Cemi Zma iq davibadeT da gavizardeT. deda pelagia gelaSvili sanatoriumSi muSaobda, yvela instrumentze ukravda, Camoyalibebuli hqonda eqTan qalTa gundi. me da Cems tyupiscal Zmas iq gvamRerebda. gurami 12 weliwadia, rac tragikulad dagveRupa. saocari xmis da smenis patroni iyo, umaRlesad cekvavda da sxvadasxva instruments flobda. ZmisSvilebi Tengo, gigla da sofikoc mas hgvanan, genetikurad mosdevT musikaluroba. samive am sferos gahyva da sakmaod warmatebulebi arian. rac Seexeba Cems Svils, namdvilad kargi vokaluri monacemebi aqvs.
– ansamblis Cacmulobasa da ucxoeTSi gaSvebaze vin zrunavs?
– am kuTxiT minda didi madloba gadavuxado saministros, namdvilad ar gviqmnian problemas. avtobussac gvaZleven…
– ras niSnavs TqvenTvis simRera…
– ra vqna, rodesac ar memRereba, maSinac mTxovs organizmi simReras, TiTqos raRac meqanizmia CemSi Cadebuli. es aris Cemi TviTdamSvidebis, TviTrealizaciis da axali Zalisxmevis akrefis erTaderTi saSualeba. simRera CemSia da me simReraSi var. gansakuTrebiT did energias viReb, roca sxvas vaswavli. mSoblebs, xandaxan rom meswrebian, ukvirT, rogor mSvidad xar, rogor uTmen am bavSvebs amdenso. unda mouTmino, sxvagvarad ver auxsni, ver gadascem, ver gauTaviseb qarTuli simRerebis ganumeorebel xibls da harmonias.
– damsaxureba, jildoebi gaqvT, albaT.
– ara, araferi maqvs, arc rogorc pedagogs da arc rogorc xelovans. saakaSvilis dros jildoebze wardgena iyo, direqtorma warmadgina. wavedi, vzivar darbazSi amaRlebul ganwyobaze, amayad, Senc ar momikvde, vis gavaxsendi. gia abulaZe iyo ministri. mivedi, vkiTxe, ar davrCi Tqveni jildos Rirsi-meTqi? xeli amiqnia, mereo… mere iyo kabineti, sadac Rirsebis ordenebiT daajildoes sxvebi, me ki medali gadmomces… Zalian Seuracxyofili davrCi. guli metkina. jer erTi, is daxuruli oTaxi sad naxes, amdeni adamiani rom Segvyares da meore – nuTu mTeli Cemi SemoqmedebiT da RvawliT mxolod es medali davimsaxure?
– ramdeni Taoba aRzardeT?
– Zalian bevri. 7 wlis iyo da axla 34-saa Cemi giorgi. pirvelad rom gavemgzavreT festivalze makedoniaSi, im Taobis biWebma momakiTxes saxlSi. sufra gavSaleT, waviRiRineT kidec da gamixarda, rom didi cxovrebis gzaze mihyvebaT Cveni simRerebi da ar daviwyebiaT `laSe~.

