,, მუყაოს ქალაქში ” მაღლივი კორპუსები აშენდება
ირმა ცეცხლაძე 27 48 93
`ocnebis~ Tu `muyaos qalaqis~ warmoqmna swored `qarTuli ocnebis~ qveynis saTaveSi mosvlas ukavSirdeba da rac unda amtkicon, rom es xalxi wina xelisuflebis mier aris aJitirebuli, faqti faqtad rCeba, 2012 wels, roca mTavroba Seicvala, adamianTa garkveuli jgufi dasaxlda 53-e da 25-e samxedro batalionebis yofil teritoriebze, radgan im periodSi aravis aukrZalavs da arc gauprotestebia maTi ukanono Casaxleba.
7 wlis ganmavlobaSi drogamoSvebiT gamarTuli saprotesto aqciebiTa da sainformacio saSualebebiT xdeboda am xalxis problemebis ganxilva, romelic TandaTan matulobda da araerTi saerTaSoriso organizaciis yuradReba miipyro. saxelmwifos mxridan sruli ignorirebis da sakiTxis politizebis fonze, sxvadasxva opoziciuri partia nebismieri kamaTis dros xelze ixvevda CasaxlebulTa Temas da marTavda usasrulo polemikas, romelic ver wyvetda realur problemas.
aWaris mTavrobis axalma Tavmjdomarem Tornike riJvaZem erTi xelis dakvriT gadawyvita yvelaferi. rogorc ki gaecno muyaos qalaqSi arsebul realur viTarebas, maSinve gamosca gankarguleba, romlis safuZvelzec daiwyo am adamianebisTvis axali korpusebis mSeneblobisaTvis mzadeba.
`jer 600 ojaxi Casaxlda, romelic male 1500 gaxda, Semdeg 2000, axla ki, sulac 3000 komlia dafiqsirebuli~, – ixsenebs `ocnebis qalaqis~ warmoqmnas uflebadamcveli Tamaz bakuriZe, – `im periodSi axalma xelisuflebam aranairi RonisZieba ar gaatara procesis SesaCereblad. Semdeg ki, arCil xabaZis periodSi, iyo ukanonod CasaxlebulTa gamosaxlebis mcdeloba. iq mcxovrebT gaugzavnes werilobiTi Setyobinebebi, rom dauyovnebliv Tu ar datovebdnen iqaurobas – dajarimdebodnen, xolo Tu mainc ar daemorCilebodnen kanons, TiToeulze daiwyeboda sisxlis samarTlebrivi devna. ai, swored am periodSi mommarTes am adamianebma me mxardaWerisTvis, daxmarebisTvis, konsultaciisa da TanadgomisTvis. realurad rTuli iyo maSin iq arsebuli viTareba. marTlac gaWirvebuli ojaxebi cxovrobdnen Suqis, wylis, kanalizaciis gareSe. mTavrobis saxlis win gamarTul pirvelive saprotesto aqciaze, mTavrobis warmomadgenlebma gamogvicxades, rom iq mosaxleTa 95%-s saxl-kari gaaCnda. principSi, es simarTle iyo, magram aravin dainteresebula imiT, rom xalxi gamoeqca garemoebas, soflebs, sadac lukma-puris Sovnis saSualeba aRar gaaCndaT (zemomTian aWaras vgulisxmob). im periodSi saxelmwifo ukve sofels veRar inaxavda da bevrs gauWirda Tavis rCena, qalaqSi CamosvliT gamosavali ipoves. aqedan zogierTi TurqeTSi gadavida sezonur samuSaoebze, zogic mSeneblobebze dasaqmda anu maTi cxovreba gaumjobesda. maSin Cven xelisuflebas sainformacio omi movugeT, davumtkiceT, rom `ocnebis qalaqis~ mkvidrT realurad sWirdebodaT daxmareba, rom TiToeuli SemTxveva calke, individualurad unda ganexilaT da yvela kanondaumorCileblad ar gamoecxadebinaT~.
aWaraSi, xabaZis da pataraZis mmarTvelobisas, xelisuflebas am kuTxiT rame nabiji ar gadaudgams. mxolod eleqtroenergiis miwodebas daTanxmdnen. `muyaos qalaqi~ ki sakuTari cxovrebiT cxovrobda, wliTiwlobiT izrdeboda, farTovdeboda da Zlierdeboda. aqauri mosaxleebi imdenad Seeguen axal garemoSi yofnas, rom faneris faratina kedlebi blokebiT Caanacvles, metalo-plastmasis kar-fanjrebi Cadges, fexi auwyves Tanamedrove cxovrebis peripetiebs. `materialuri mxare aSkarad gaiumjobeses, qoxebidan qvis saxlebze gadavidnen. saxezea maTi cxovrebis winsvla. axalma Tavmjdomarem am problemis mogvareba sakuTari Rirsebis saqmed gamoacxada da daiwyo kidec am teritoriaze axali korpusebis mSeneblobis procesi~, – ambobs uflebadamcveli da imedovnebs, rom am korpusebSi binas ver miiRebs is, vinc `sxvis gaWirvebaze iTbobs xels. mTavrobas dRes yvela berketi aqvs gaarkvios, vis ra qoneba gaaCnia~.
swored amis gasarkvevad, mTavrobis gankargulebis safuZvelze, Seiqmna specialuri komisia, romelic muSa jgufTan erTad arkvevs, vin ratom, rodis da ra problemis gamo dasaxlda am teritoriaze kanonis ugulebelyofiT.
komisiis wevrebTan Sesaxvedrad `ocnebis qalaqSi~ gavemgzavre. iq Casuls wvimisgan atalaxebuli teritoria, blokebisgan saxeldaxelod aSenebuli saxlebi da alag-alag SemorCenili ficrulebi damxvda. erTi SexedviT, `qalaqi~ cudad ar gamoiyureboda, Tumca mijriT miwyobili saxlebi imdenad arabunebrivad Canda erTian aspeqtSi, rom getos mogagonebdaT . . . an, iqneb, es SegrZneba im negativis fonze warmoiSva, rac aqaurTa irgvliv ukve 7 welia trialebs.
`gaWirveba, SimSili, uSuqoba, uwyloba, sicive . . . iyo periodi, roca erT purs 6 adamiani viyofdiT. bavSvebi lampis Suqze mecadineobdnen. erTxel, sanTlebis gamo, kinaRam daviwviT da daviRupeT . . . mudmivi agresia, daZabuloba. ar ici, sad gagiTendeba Sen da Sens Svilebs xvalindeli dRe. ar ici, SesZleb Tu vera bavSvebi uzrunvelyo aucilebeli nivTebiT, tansacmliT, sakvebiT. is, rac aq gadavitaneT, warmoudgenelia rigiTi moqalaqisTvis, romelsac yoveldRiur reJimSi ar uxdeba saprotesto aqciebis mowyoba, xalxis darazmva, patarebis daSoSmineba da maTi momavlisTvis ukanono moqmedeba~, – meubneba marina beriZe, romelmac arasamTavrobo organizaciac ki Camoayaliba, raTa daecva sakuTari da mezoblebis uflebebi da interesebi.
adamianebi, romlebic cxovrebis raRac etapze dapirispirebulebad moiazrebodnen, vgulisxmob `ocnebis qalaqis~ mkvidrT da `qarTuli ocnebis~ xelisuflebis warmomadgenel sajaro moxeleebs, axla erT sivrceSi – aq arsebul `amerikul skolaSi~ yoveldRiurad ikribebian da erTad ikvleven, vis ra ergeba da ramdeni.
`ver warmomedgina, rom SevZlebdi sajaro moxeleebTan erTad Cveni problemis gadawyvetaze muSaobas. simarTle giTxraT, ver vitandi maT, agresia mqonda mTavrobis yvela warmomadgenlis mimarT, magram rac axla aq xdeba, marTlac ocnebis, natvris axdenaa. ki, batono, damnaSaveebi varT, ukanonod ganvTavsdiT qalaqis teritoriaze, magram merwmuneT, arc erTs ar gvqonda gamosavali, Torem vin gaimetebda sakuTar Svilebs aseTi yofisTvis. Cven mxolod arsebobisTvis vibrZodiT, sxva araferi~, – ambobs marina da ar meTanxmeba imaSi, rom SesaZloa precedenti moxdes, rogorc ki maT binebiT daakmayofileben: `ras ambobT, is rac gadavitaneT, ar Rirs arc erT binad. gamoricxulia, msgavsi meTodebiT kidev vinmem gariskos sxva teritoriebis dakaveba. im 900-ma pataram, axla aq rom saxlobs, gadawyvita Cveni bedi. xelisufleba daTmobaze swored maTi xaTriT wamovida da ganacxada, rom ar dauSvebs bavSvebis msg-avs yofaSi gazrdas. es uaRresad keTilSobiluri gadawyvetilebaa~.
Tavad marina beriZe aq 2012 wlidan cxovrobs. qmris ojaxSi 9 da-Zma iyo. col-qmari iZulebuli gaxda, wamosuliyo da urekSi sxvis saxlSi ecxovra, radgan bavSvi piodermiiT iyo dasneulebuli da yovelwliurad zRvis abazanebs saWiroebda. 4 wlis Semdeg iqidanac wamovidnen da aq dasaxldnen. amJamad marina beriZe Tavis muSa jgufTan erTad exmareba mTavrobis warmomadgenlebs, rom zustad ganisazRvros aq mcxovrebTa realuri statusi da amis mixedviT ganawildes Sepirebuli binebi. misi TqmiT, `ocnebis qala-qis~ mkvidri, `rCeulTa~ siaSi rom moxvdes, Semdeg kategoriebs unda ganekuTvnebodes: marCenaldakargulebi, mravalSvilianebi, ekomigrantebi, unarSezRudulebi, omis veteranebi, usaxlkaroebi da isini, vinc 24-saaTian reJimSi cxovroben aq.
marina beriZes eTanxmeba misive jgufis wevri, marCenaldakarguli ineza samniZe: `10 wlis ganmavlobaSi qiriT vcxovrobdiT. veRar SevZeliT qiris da komunalurebis gadaxda da roca meuRle davkarge, aqeT gadmovsaxldi, sxva gamosavali ar mqonda. bavSvisTvis cudi pirobebis miuxedavad, aqamde SevZeli Tavis gatana . . . madlobeli var, rom mTavrobam gaiTavisa Cveni ukiduresad mZime mdgomareoba da daxmareba gadawyvita. yoveldRiur reJimSi vmuSaobT sajaro moxeleebTan erTad, kargad SevewyveT maT, vxedavT, rom samarTlianad wyveten yvela sakiTxs da guldasmiT usmenen aq mosulT, raTa maqsimalurad daexmaron~.
arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlebi guram xarabaZe da kaxa ximSiaSvilic kmayofilni arian samTavrobo jgufis muSaobiT. kaxas TqmiT: `rac aq xdeba, saucxoo, daujerebeli procesia. sajaro moxeleebi kabinetebSi ki ar wyveten, aq movidnen, `muyaos qalaqSi~ da CvenTan erTad ecnobian saqmes, individualurad ganixilaven TiToeul ojaxs. vxedavT ras akeTeben, rogor muSaoben da vrwmundebiT, rom aranairi xarvezi ar aris, absoluturad gamWvirvalea yvelaferi. minda madloba gadavuxado am adamianebs keTilsindisierebisTvis~.
Tavad jgufis xelmZRvaneli, aWaris janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris moadgile ramaz jinWaraZe, ukve mesame Tvea, rac jgufis or wevrTan erTad, yoveldRiurad stumrobs erT dros mTavrobisgan miviwyebul qalaqs. igi dilidan gvian saRamomde ikvlevs Semosul ganacxadebs, adgens kriteriumebs, azustebs monacemebs da lamis aqaurad Tvlis ukve Tavs. kiTxvas `ratom mobrunda muyaos qalaqisken gajiutebuli mTavroba~, pirdapir pasuxobs: `aq imdenad sijiute ar iyo, ramdenadac kanonieri formis Zebnis procesi, Tu ris safuZvelze migveca ufasod binebi adamianebisTvis, romlebmac kanoni daarRvies. es didi xnis problemaa, romlis mogvarebis iniciatori aWaris mTavrobis Tavmjdomare Tornike riJvaZe gaxlavT. is iyo aq, naxa ra viTarebaSi cxovrobdnen adamianebi, maT Soris, aTasamde bavSvi. Ddarwmunda, rom am qaosur dasaxlebaSi ar arsebobs wylis da sakanalizacio sistemebi, ramac SesaZlebelia Seqmnas epidemiologiurad saSiSi viTareba. amdenad, aucilebelia korpusebis aSeneba da maTTvis binebis gadacema. mTavrobis Tavmjdomaris #67 gankargulebis safuZvelze Seiqmna komisia, romelic swavlobs aqaurTa pirad monacemebs, amJamad mimdinareobs registracia gverdiT arsebul Tavisufal teritoriaze saproeqto samuSaoebi, male Cveni siebic mzad iqneba da gamocxaddeba tenderi mSeneblobaze. aq aris sami dasaxleba: `53-e batalioni~, `25-e batalioni~ da `opizrebi~. rodesac Semodis ganmcxadebeli, vaCvenebT mas barakis fotos, misi aSenebulia Tu ara da awers xels dasturis niSnad. Semdeg vekiTxebiT aq Camosaxlebis mizezs. umetesoba, mama-papiseuli saxlidan gamoyofili ojaxia, romelic mciremiwianobis gamo, iZulebuli gaxda qalaqad wamosuliyo. arian ekomigrantebic, marCenaldakargulebic. cotaa usaxlkaro Tu ipoTekiT dazaralebuli. mogexsenebaT, aq samrewvelo zonaa, irgvliv masiuri mSeneblobebia da bevri adgilzeve muSaobs, zogic TurqeTSi gadadis sezonurad.~
arian iseTebic, romlebic aq ar cxovroben. zogierTi fardulis Tu qoxis mepatrone ucnobia, magram rogorc ki gaCnda binis ufasod miRebis perspeqtiva, xalxis nakadma imata. komisiis wevrebis TqmiT, zogi qoxs ver agnebda da mezoblebs sTxovda, mowmed dagvideqiT, rom aq vcxovrobdiTo.
`Cven yvelafers detalurad vamowmebT da garkveul kriteriumebs Tu akmayofileben, im SemTxvevaSi Segvyavs siaSi. me, SoTa doliZe (jandacvis saministro) da eduard nakaSiZe (finansTa da ekonomikis saministro) varT am muSa jgufSi, romelmac aRnusxa adamianTa uzarmazari nakadi. minda giTxraT, zogierT `aqaurze~ meti dro gvaqvs ukve am dasaxlebaSi gatarebuli da garwmunebT, samarTlianad aRvricxavT yvelas. minda giTxraT, rom nebismiers SeuZlia daeswros aRricxvis process. aravisgan arafers vmalavT. amitomac ar vsxedvarT kabinetebSi. aq, `amerikul skolaSi~ gadavwyviteT procesi wagvemarTa, raTa aravis Seqmnoda mcdari STabeWdileba. rogor, ra iqneba, jer ver getyviT, magram mTavars xmamaRla vacxadeb – ar davuSvebT binebis siaSi TaRliTurad Caweris arc erT SemTxvevas~, – ganacxada ramaz jinWaraZem.
iqve myofi marina beriZe aRSfoTebiT momiyva, rom erT ojaxs 25 aTasi hqonia saxelmwifosgan miRebuli, axla ki acxadebs, ar gveyo saxlis sayidlad, dagvWirda da davxarjeTo. iyo aseTi faqtic – sagzao departamentma (`opizrebis dasaxlebaSi~ SemovliTi gza gaiyvana) 80 aTasi misca iq mosaxle ojaxs. `raRac 80 aTasi momceso, gviTxra… raRacaa amodena Tanxa? Cven ar davuSvebT arc erT usamarTlobas, yvelas Tavad vakontrolebT. vinc aq cxovrobs da zemoT CamoTvlili kategoriebidan erTs Tu mainc ganekuTvneba, davaregistrirebT.~
isic gaixsenes, fiqtiurad ganqorwinebuli col-qmari rom movida binis miRebis imediT da rodesac socialuri qselidan amobeWdili maTive xelixelgadaxveuli foto saxsovrad jibeSi Caudes, ukmayofiloebma datoves `Stabi~.
aWaris finansTa da ekonomikis saministros qonebis marTvis ganyofilebis specialistma eduard nakaSiZem mokled moxaza Catarebuli samuSao procesi: `muSaoba daviwyeT 9 Tebervals. mesame Tvea, rac aq gansaxlebuli adamianebis gancxadebebis safuZvelze, zust informacias vawvdiT mTavrobis komisias. ZiriTadad vadgenT aq gadmosaxlebis mizezebs. agreTve, vikvlevT, ganmcxadebels miRebuli aqvs Tu ara saxelmwifosgan fuladi kompensacia. vadgenT ra statusiT sargeblobs da viTxovT amis dokumenturad dadasturebas. vavsebT samuSao jgufis mier SemuSavebul anketas da miRebul informacias, sistematizaciis Semdeg gadavcemT komisias Semdgomi msvlelobis misacemad. dReis mdgomareobiT, 1300 ojaxi gamovkiTxeT. oriod kviraSi, imedia, davasrulebT. erTianad 1700 komlia aq aRnusxuli.~
moaruli xmebiT, aq oTxi 11-sarTuliani korpusi aSendeba. gverdiT arsebuli aerodromis gamo, ufro meti simaRlis saxlebis aSeneba dauSvebelia. Tavad mTavrobis Tavmjdomaris gancxadebiT, etapobrivad moagvareben msgavs problemebs, raTa xalxs Seuqmnan cxovrebis Rirseuli pirobebi.
ramaz jinWaraZe Tvlis, rom am process precedenti ar unda mohyves, radgan es adamianebi wlebis ganmavlobaSi gausaZlis viTarebaSi cxovrobdnen da aTwleulebis ganmavlobaSi iTxovdnen saarsebo problemebis mogvarebas gamgeobebisa Tu sxvadasxva mTavrobisgan: `aravis Seeqmnas iluzia, rom romelime usamarTlod miiRebs binas. vswavlobT yvela SemTxvevas. saqarTveloSi pirvelad Cven SeveWideT msgavsi moculobis socialur problemas, romelic sxvadasxva xelisuflebis gulgrilobis Sedegad Camoyalibda. am bavSvebs aravin gvapatiebda, arc Tavs vapatiebdiT. mTavaria, formula moiZebna da gadavdgiT nabiji. amas ar sWirdeba politikuri Sefasebebi, ubralod, yvela erTad unda davexmaroT sakuTar moqalaqeebs da ar davuSvaT, rom msgavs gaWirvebaSi izrdebodnen Cveni bavSvebi~.