2022 წლისთვის ბიუჯეტის მესამედი მთლიანად განათლების სფეროს მოხმარდება
ირმა ცეცხლაძე 27 48 93
xelisuflebebis xSir cvlas mudmivad sdevda ganaTlebis sistemis reformebi, rac gamocxadebisTanave ipyrobda yvelas yuradRebas, Tumca, saboloo jamSi, dausrulebeli rCeboda da kidev ufro amRvrevda isedac dauwyobel viTarebas. erTaderTi, rasac yvela erTxmad acxadebda, iyo pedagogTa xelfasebis zrda da saxelmZRvaneloebis Sinaarsis mowesrigeba, Tumca aqamde reformatorTa umetesoba veRar aRwevda da Sua gzaze mitovebuli sistemac ganagrZobda arsebobas urTierTgamomricxav sakanonmdeblo bazasa da kodeqsebs Soris. ramdenime ministris gamocvlis Semdgom, mTavroba axal reformators endo da daiwyo ganaTlebis sferos Zireuli cvlilebebi, romelic, Tu dascaldaT, sabolood pedagogebs maRal xelfasebs uqadis, xolo moswavleebs – Rrma codnis miRebis yvela pirobis Seqmnas.
axlaxan saqarTvelos ganaTlebis ministrma mixeil batiaSvilma kompleqsuri reforma SeimuSava, rac erT da or weliwadSi ver ganxorcieldeba, radgan ganaTlebis yvela mimarTulebas moicavs da sistemis srul transformacias iTvaliswinebs. apireben maswavlebelTa anazRaurebis gazrdas, SemuSavda pensionerTa saxlSi madlierebiT gaSvebis formac, rac pirdapir kavSirSia maswavleblebis kvalifikaciisa da anazRaurebis zrdasTan. saministroSi miaCniaT, rom `yvela pirobas Seuqmnian pedagogebs, rom maTi profesia iyos prestiJuli, saqmianoba ki dafasebuli~.
maswavlebelTa xelfasebis zrda seqtembridan daanonsda, ramac meti imedi misca am sferoSi dasaqmebulebs, rom am jerze mainc ar darCeba dapireba qaRaldze da marTlac Semokldeba arsebuli problemebis mogvarebis grZeli nusxa. imedismomcemia isic, rom saqarTvelos masStabiT 50-ze met skolaSi dainerga `axali skolis modeli~, romelmac mniSvnelovani cvlilebebi gamoiwvia saswavlo procesebSi. aq igulisxmeba, rom swavlebam uzrunvelyos ara mxolod codnis gadacema, aramed kritikuli unarebis ganviTareba moswavleebSi. reformatorebs miaCniaT, rom amiT axalgazrdebi SeZleben 21-e saukunis yvela gamowvevasTan gamklavebas.
ganaTlebis reformaSi erT-erT mniSvnelovan cvlilebad eqspertebi Sefasebis axali sistemis Seqmnasa da danergvas miiCneven. am modelze muSaoba, rogorc acxadeben, bolo Tveebis ganmavlobaSi aqtiurad mimdinareobs. Catarda erTiani erovnuli gamocdebisa da gamosaSvebi gamocdebis sistemis safuZvliani kvleva, romlis daskvniTac, Sefasebis axali modeli arsebul gamowvevebs exmianeba. rac Seexeba umaRlesSi Cabarebas, yvela cvlileba, rogorc reformis novatorebi acxadeben, SemuSavda abiturientebisa da moswavleebis interesebis gaTvaliswinebiT. kerZod: axali modeli gulisxmobs skolis rolis gaZlierebas, orientacias Sedegze da ara gamocdaze, universitetebis avtonomiis etapobriv gazrdasa da mSoblisTvis nakleb danaxarjze.
2020 wels yvela abiturientisTvis misaRebi gamocdebi Catardeba sam saganSi. qarTuli enisa da literaturis da ucxo enis gamocdebi savaldebulo iqneba, mesame ki ganisazRvreba umaRlesi saswavleblebis programebis mixedviT. axla aRar SevCerdebiT am sakiTxis dawvrilebiT ganxilvaze, ubralod, vityviT, rom jerjerobiT, ganaTlebis sistema sakmaod aqtiurad icvleba. sxvadasxva saxis redaqtireba Sedis aWaris saganmanaTleblo sferos sakanonmdeblo sivrceSic, razedac gvesaubreba am mimarTulebiT araerTi sakanonmdeblo iniciativis avtori, aWaris umaRlesi sabWos ganaTlebis, kulturis, mecnierebisa da sportis sakiTxTa komitetis Tavmjdomare lado mgalobliSvili.
– batono lado, bolo sakanonmdeblo iniciativiT daviwyoT.
– es bolo sakanonmdeblo iniciativa exeba zogadi ganaTlebis Sesaxeb saqarTvelos kanonSi cvlilebis Setanas. misi damtkicebis Semdeg SegviZlia vTqvaT, rom mTlianad Seicvleba is cikli, romelic emsaxureboda aWaris ganaTlebis saministros rolis zrdas, avtonomiuri respublikis sajaro skolebis marTvasa da monitorings. rogorc gaxsovT, 2017 wels SevitaneT parlamentSi iniciativa, romlis damtkicebis Semdeg skolis direqtoris movaleobis Semsruleblis daniSvnis ufleba mieca Cvens saministros, axali iniciativiT ki ufleba gveqneba SevamowmoT aWaraSi arsebuli 229 sajaro skola, xarvezis aRmoCenis SemTxvevaSi, werilobiTi gafrTxileba mivceT direqtors an movaleobis Semsrulebels, meore werilobiTi gafrTxilebis SemTxvevaSi ki gavaTavisufloT.
– Tu mainc ar gamoswordeba xarvezi?
– mesame werilobiTi gafrTxilebis Semdeg micemuli vadis farglebSi Tu mainc ar gamosworda mdgomareoba, maSin aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis saministros sameurveo sabWos daTxovnis uflebac eqneba.
– gamodis, am iniciativiT dasjis kargi meqanizmi geqnebaT?
– es ar aris dasjis meqanizmi, monitoringis es berketi xels Seuwyobs avtonomiuri respublikis sajaro skolebSi swavlebis xarisxis gaumjobesebas.
– msgavsi monitoringis ufleba aqamde ratom ar gaaCnda Cvens saministros?
– ar iyo amis mkveTri aucilebloba. dResdReobiT ganaTlebis sistemaSi mimdinareobs masStaburi reformebi, rac TavisTavad iTxovs meti yuradRebis mobilizebas. kanonmdeblobaSi cvlilebis SetaniT, aWaris saministros eqneba kontrolis da rekomendaciebis gacemis sruli SesaZlebloba. amiT skolebSi xels SevuwyobT rogorc reformis umtkivneulod Catarebas, ise metad informirebuli garemos Camoyalibebas. adre es uflebebi hqonda centralur xelisuflebas, romelmac uari Tqva garkveul monitoringze da gadmosca igi aWaris xelisuflebas.
– am iniciativis momzadebaSi Tqven garda vin monawileobda?
– aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis ministri inga SamiliSvili. aseve, minda visargeblo SemTxveviT da aRvniSno, rom am procesSi aqtiurad iyo CarTuli aWaris mTavrobis Tavmjdomare Tornike riJvaZe. igi iRebda konsultaciebs da awesrigebda urTierTobebs centralur xelisuflebasTan. am erToblivi muSaobis Sedegad, iniciativa ukve daregistrirda umaRles sabWoSi da uaxloes periodSi warvudgenT saqarTvelos parlaments.
– axal iniciativebs xom ar gegmavT?
– axali konstituciis mixedviT, ganaTlebis mimarTulebiT bevri cvlileba dagvemata da uaxloes periodSi vapirebT miviRoT kanoni ganaTlebis xelSewyobis Sesaxeb, rac ukve daregistrirebulia umaRles sabWoSi. aseve, ar gamovricxavT, rom uaxloes xanSi aWaris ganaTlebis, kulturis da sportis saministrosTan erTad daviwyoT kulturis Sesaxeb kanonze muSaoba. monaxazi ukve gvaqvs da albaT, male SevudgebiT ufro siRrmiseul muSaobas.
– ganaTlebis reformaSi ra migaCniaT mTavar miRwevad?
– mTavari mainc is aris, rom gadawyda – 2022 wlisTvis biujetis mesamedi mTlianad moxmardes ganaTlebis sferos. swored amiT dasturdeba, rom saxelmwifos gaaCnia udidesi interesi am kuTxiT da namdvilad gakeTdeba yvelaferi ise, rogorc anonsdeba.
– romel segments Seexeba reforma?
– absoluturad yvela segments, radgan sxvagvarad ver miviRebT saTanado efeqts. reformebi gatardeba rogorc skolamdeli aRzrdis dawesebulebebSi, ise sajaro skolebsa da umaRles saswavleblebSi. sxvaTa Soris, raRac cvlilebebi ukve gamoikveTa, kerZod, abiturientebs kvlavindeburad SeuzRudavad SeeZlebaT airCion rogorc teqnikuri, ise humanitaruli mimarTulebis programebi, universitetebs ki aqvT ufleba, daamaton programis relevanturi arCeviTi gamocda (zogadi unarebis gamocdis CaTvliT). umaRles saswavleblebs, programebis prioritetebidan gamomdinare, ufleba eqnebaT, Tavad gansazRvron gadasalaxavi barieri TiToeuli sagamocdo sagnisTvis.
– rac Seexeba Caricxvebs . . .
– Caricxvebs centralizebulad ganaxorcielebs Sefasebisa da gamocdebis erovnuli centri. aseve, rogorc gaJRerda, Seicvleba sagranto dafinansebis wesi – gaiTvaliswineben savaldebulo saganTa axal nusxas. cxadia, am Temaze saqarTvelos saministro jer isev marTavs konsultaciebs universitetebTan da dainteresebul mxareebTan, raTa maqsimalurad daixvewos SemoTavazebuli modeli, gamocdebis sistema iyos samarTliani da xarisxze orientirebuli, amitomac ar minda win gavuswro movlenebs, visaubro imaze, rac jer kidev ar aris sabolood dazustebuli da damtkicebuli.
– pedagogTa sasertifikacio gamocdebze ras gvetyviT?
– Zalian male gamoqveyndeba gadawyvetileba, Tu ra formiT daigegmeba samomavlod pedagogTa profesiuli zrda.
– aWaris magaliTze, ra migaCniaT ganaTlebis sistemis yvelaze mZime problemad?
– problemaa maRalmTianeTSi garkveuli sagnebis pedagogTa deficiti, ufro – ucxo enebis maswavlebelTa. aWaris ganaTlebis saministro ukve karga xania cdilobs am sakiTxis mogvarebas da amisTvis konkretuli programac ki amoqmedda: `vaswavloT momavali warmatebisTvis~, Tumca ver miviReT saTanado efeqti. gamosavali isev da isev reformaa. imedi gvaqvs, rogorc ki gaizrdeba pedagogTa anazRaureba, rasac daemateba mTis kanoniT gaTvaliswinebuli saxelfaso danamati, iseTi soliduri Tanxa gamova, rom iq wasvlis msurvelebic gamoCndebian. Tanac, am wlebSi iseTi Zvrebia da mSeneblobebia dagegmili maRalmTian aWaraSi turizmis ganviTarebisTvis, rom iqauroba mimzidveli gaxdeba ara mxolod turistebisTvis, axalgazrda maswavleblebisTvisac. cxadia, imis iluzia ar unda Segveqmnas, rom es yvelaferi dRes an xval mogvardeba, magram mTavaria saxelmwifo neba da Cveni Zalisxmeva, danarCeni TavisTavad iqneba.
– pensionerebi maswavlebelTa sakmaod mniSvnelovani nawilia. reforma maT saxlSi zrdilobianad gaSvebas gulisxmobs?
– pensionerebis skolebidan masobrivad gaSvebaze namdvilad araa saubari, ubralod, visac surs dasveneba, mas saTanado anazRaurebiT miecema amis saSualeba, visac SeuZlia muSaoba da momavali Taobis aRzrdis survili aqvs, mas, cxadia, aravin SezRudavs, mTavaria Sesabamisi gamocdebi Caabaros.
cnobisaTvis: 2021-2023 wlebisTvis dainergeba axali saswavlo programebi da resursebi, romelic inkluziuri da samoqalaqo ganaTlebis principebs daefuZneba. SemuSavdeba da damtkicdeba maswavlebelTa sertificirebis axali modeli da saxelfaso politika.