კამპანია ,,უსაფრთხო სათამაშო ” და ქართულ ბაზარზე არსებული რეალობა
ირმა ცეცხლაძე 27 48 93
Cven irgvliv arsebul safrTxeebs Soris, yvelaze rTulad aRsaqmeli is aRmoCnda, rom Turme sabavSvo saTamaSoebi mavne nivTierebebs Seicavs. amaze ukve xmamaRla saubroben, Tumca, realurad, mxolod erT centrs aqvs gamokvleva Catarebuli, romlis daskvnac ar gvaZlevs damSvidebis safuZvels
saubaria janmrTelobisTvis saziano mavne nivTiereba D(დ) (2-eTilheqsili) ftalatze, romelic saqarTvelos saTamaSoebis bazarze gamotanil `barbis~ Tojinebis 100-dan 99%-Sia aRmoCenili. am sakiTxiT dainteresda `saqarTvelos strategiuli kvlevebisa da ganviTarebis centri~, xolo momxmarebelTa uflebebis dacvis programis warmomadgenlebma farTod gaavrceles informacia bazarze am kuTxiT arsebul darRvevebze.
dReisaTvis baTumis saTamaSoebis maRaziebSi ZiriTadad, Cinuri warmoebis produqciaa warmodgenili, Tumca am maRaziaTa menejerebi erTxmad acxadeben, rom: `CineTis warmoeba sxvadasxvagvaria. iqidan Semodis rogorc iaffasiani, ise Zvirad Rirebuli anu xarisxiani saTamaSoebi, romelebic ar Seicavs mavne nivTierebebs~. amas Cem mier Camovlil maRaziebSi absoluturad yvela, dazepirebuliviT imeorebda. rac Seexeba TojinebSi mavne nivTierebis Semcvelobas, aravin iyo saqmis kursSi da amtkicebdnen, jerjerobiT aq nayid saTamaSoebze aravis dauCivliao.
principSi, arc daiCivlebdnen, radgan aravis mosvlia azrad laboratoriul kvlevaze gadaegzavnaT iafad nayidi saTamaSo, romelic momentalurad iSleba da nagvis urnaSi xvdeba ramdenime dReSi (xan saaTSi). Tu miaqcieT yuradReba frazas: `Cinuri warmoebis Zviriani saTamaSoebi xarisxiania~, gamodis, rom `Raribebi~ ver uyidian sakuTar Svilebs usafrTxo saTamaSos, radgan ara aqvT amdeni fuli. kvlevebs Tu gadavxedavT, davinaxavT, rom Zvirad Rirebul saTamaSoebSic aris aRmoCenili mavne nivTiereba. ase rom, mxolod meti fulis gadaxdiT ver uzrunvelvyofT patarebis usafrTxoebas. maSin rogor gavigoT, risi yidva SeiZleba da risi – ara?
`saqarTvelos strategiuli kvlevebisa da ganviTarebis centris~ momxmarebelTa uflebebis dacvis programis asistenti Tamar gobejiSvili acxadebs: `dRes qveyanaSi ar arsebobs informacia, Tu ra tipis saTamaSoebi Semodis bazarze. evrokavSirs aqvs swrafi Setyobinebis sistema `rapeqsi~, sadac Tavsdeba informacia qveynebis teritoriaze aRmoCenili darRvevebis Sesaxeb, rac sursaTis garda, sxva tipis produqcias, maT Soris, saTamaSoebsac exeba. swored am CamonaTvalSi aRmovaCineT bevri iseTi saTamaSo, romelic saqarTveloSi iyideba. bolo wlebis ganmavlobaSi Cveni kvleva iyo erTaderTi, romelic saTamaSoebze Catarda~.
msgavsi informacia namdvilad ver moviZie verc aWaris jandacvis saministroSi da verc sursaTis uvneblobis regionul sammarTveloSi, ris gamoc gadavwyviteT Tamar gobejiSvilis mier gamoqveynebuli informaciiT gvesargebla, raTa momxmarebelma icodes, ra safrTxis winaSe dgeba saTamaSoebis SeZenisas. kidev erTxel gavimeoreb, rom safrTxisgan ar aris dazRveuli arc iaffasianis da arc Zvirad Rirebuli saqonlis myidveli, radgan garantia ar arsebobs.
am kuTxiT mcire gamokiTxvac Cavatare. Aai, ras fiqrobs am Temaze xalxi.
Tina Wkuaseli, mSobeli: `ras ambobT, ra mavne nivTiereba, saTamaSoebic veRar unda vuyidoT bavSvebs? Cinuri ufro iafia da imitom virCev, Zvirianis fuli sad maqvs? imasac Zlivs vaxerxeb, xandaxan mainc gavaxaro~. . .
mixeil xundaZe, babua: `raRacas ki movkari telegadacemaSi yuri, magram ar CavRrmavebivar . . . megona, sadRac, raRac konkretuli aRmoaCines . . . yvela saTamaSoSi SeiZleba iyos? ZvirianSic?!!~
Tamila malaymaZe, gamyidveli: `meaTe weliwadia, rac am saTamaSoebs vyidi da erTaderTi pretenzia, rac momxmarebels aqvs – Zviriao, ambobs, yvelaze iafiani – lari da 20 TeTri rom Rirs, imazec ki. ra mavneblobaze melaparakebiT, es xalxi amas ver yidulobs da axla Zvirians iyidis? warmoudgenelia, mowamluli iyos es `barbebi~. . . Cems Svilebsac amas vaZlev saTamaSod~. . .
qeTevan lolaZe, gamyidveli: `ukve meore welia, rac es maRazia gavxseniT da aravin mosula saTamaSoebis Semadgenlobis Sesamowmeblad . . . vaime, marTla Sxamianebia? me, aq rom vtrialeb, moviwamlebi?!~
fati miSvelaZe, bebia: `kargi ra, aRmoaCenen axla esenic axal amerikas. sasaciloa, satirali rom ar iyos . . . ras ar gaigeb . . . vin gaurevs saTamaSos SemadgenlobaSi Sxams, axla Cinelebic faSistebad gamoiyvaneT da isaa . . .~
giorgi salaZe, menejeri: `es yvelaferi absurdia, konkurentebis mogonili, rom iafiani saTamaSoebi gaaqron bazridan da evropidan Semotanili Zviriani saTamaSoebi gaasaRon, romliTac gamotenili aqvT Taroebi. ar iqneba marTali, Woria, albaT~ . . .
SeiZleba iTqvas, gamokiTxulTa umet-esoba marTalia im kuTxiT, rom am sakiTxze saqarTveloSi arc kvlevas da arc laboratoriul Semowmebas atareben, radgan saTamaSos usafrTxoebis Semowmeba arsebuli kanonmdeblobiT ar regulirdeba. aRsaniSnavia is faqtic, rom mkvlevarTa daskvniT: `saTamaSoSi am nivTierebis araRmoCena ar niSnavs, rom igi usafrTxoa, radgan saboloo pasuxisTvis bevri laboratoriuli analizis Catarebaa aucilebeli. aseve, verc imas daviCemebT, rom yvela Cinuri saTamaSo cudia, radgan SesaZloa, CineTSi iyos warmoebuli, magram damkveTad germanuli firma gvevlinebodes. pirvel etapze SevarCieT 10 saTamaSo – `barbis~ Tojinebi. aqedan cxraSi aRmoCnda erT-erTi mavne nivTiereba. radgan aseTi sagangaSo viTareba Seiqmna, gadavwyviteT saReWi saTamaSoebis gamokvleva. afTiaqebSi 20-mde saTamaSo viyideT da sabednierod, arc erTSi ar aRmoCnda D(2-eTilheqsili) ftalati. saTamaSoebs vamowmebdiT kadmiumisa da ftalatis Semcvelobaze. rac Seexeba abazanis rbil da saWyipino saTamaSoebs, romelic SeiZleba bavSvis piris RruSi aRmoCndes, SemowmebulTagan naxevari uaryofiTi nivTierebebiT gajerebuli aRmoCnda. garda amisa, gamovikvlieT saTamaSo Tofebi, mSvild-isrebi, rezinebi, romliTac gogonebi samajurebs ikeTeben. 44 erTeuli saTamaSos naxevarze metSi isev da isev D(2-eTilheqsili) ftalati dafiqsirda.~
eqim-infeqcionist lalo TavberiZis ganmartebiT: `es nivTierebebi reproduqciuli unaris daqveiTebas iwvevs. vnebs Tirkmels da RviZls. garkveul etapze, am nivTierebebis Semcveli saTamaSoebis gamoyenebam, SesaZloa, bavSvis janmrTelobas seriozuli problema Seuqmnas~.
rac Seexeba kanonmdeblobas, samwuxarod, saxelmwifos ara aqvs meqanizmi, romelic momxmarebels msgavsi produqciisgan daicavs. arsebuli kanonmdebloba icavs mosaxleobas safrTxis Semcveli produqtebisgan. kerZod, kanonSi garkveviTaa gawerili, rom: `bazarze ganTavsebuli nebismieri produqti unda iyos usafrTxo da uvnebeli adamianis janmrTelobisTvis~. am kuTxiT sxvadasxva normatiuli aqtic moipoveba, magram msgavss ver moiZevT saTamaSoebTan dakavSirebiT. principSi, aqamde arc iyo aseTi safrTxe. albaT kanonmdeblebi SeimuSaveben saTanado kanonebs, rom qveyanaSi nebismier nivTierebasTan mimarTebiT iyos gansazRvruli normebi.
isic xazgasasmelia, rom saqarTveloSi laboratoriac ki ar arsebobs saTamaSoebis kvlevisTvis. Tu arsebobs, isic universitetis donezea, romelsac Sesabamisi akreditacia ar gaaCnia. swored amitom, zemoT xsenebuli kvlevebi centrma germaniis laboratoriaSi ganaxorciela. arCevani masze imitom SeaCeres, rom surdaT saTamaSoebis im meTodebiT Semowmeba, romelic evrokavSirSia aRiarebuli.
Tuki gadavxedavT `saTamaSoebis usafrTxoebis~ evrokavSiris direqtivas, igi avalebs saxelmwifoebs saTamaSoebis usafrTxoebisa da bazris zedamxedvelobis meqanizmis SemuSavebas, raTa uzrunvelyon bavSvebis usafrTxoeba. es direqtiva saqarTveloSi 2019 wlis 1 seqtembramde unda Sesruldes. am kuTxiT qmediTi nabijebis gadasadgmelad, saxalxo damcvelis aparatma wamoiwyo sainformacio kampania `usafrTxo saTamaSo~, romelSic CaerTnen Tbiliseli mewarmeebi, eqsportiorebi, maRaziis mepatroneebi, Tumca aWaraSi amaze araferi smeniaT. saTamaSoebis maRaziebis mflobelebi uaryofen saTamaSoebSi mavne nivTierebebis arsebobas da arc gamodian kavSirze, raTa imiji ar SeelaxoT. aseve, yvela saxelmwifo struqtura, romlis kompetenciaSic Sedis msgavsi sakiTxebi, erTnairad icilebs Tavidan pasuxismgeblobas im motiviT, rom sakanonmdeblo baza ar arsebobs da Sesabamisad, Semowmebas ver ganaxorcielebs.
gamosavali isev da isev sabaJo-gamSveb punqtze Semosuli produqciis gadamowmebaa. saxelmwifos SeuZlia qarTuli etiketis moTxovna, aseve, specialuri sertifikatebisa da dokumentebis gareSe ar SemouSvas saTamaSoebis axali partiebi, Tumca aqac igive pasuxs miviRebT sakanonmdeblo bazasa da saTanado laboratoriis ararsebobis Sesaxeb. Tanac, saqarTvelo axla dgams nabijebs am mimarTulebiT da garkveulwilad, rTulia cari-el sivrceSi SeimuSao kanoni, Seqmna infrastruqtura da daiwyo produqciis Semowmeba. mogexsenebaT, Cvens qveyanaSi evrokavSiris regulaciebis kanonmdeblobis doneze damkvidreba am wlidan igegmeba da imedia, es problemac droTa ganmavlobaSi daregulirdeba.
Tu rogor moviqceT, sanam evrokavSiris standartebze gadavalT da riTi davizRvioT Tavi saTamaSoebis SeZenisas, amaze gamoqveynebul kvlevebSi weria, rom: `rTulia rekomendaciebi misce mSoblebs, romlebic arc ki akvirdebian, ra weria saTamaSos SefuTvaze. saTamaSoebis arCevisas SevecadeT, yvelaze iaffasiani SegveZina, radgan mas meti momxmarebeli hyavs, Tumca am siaSi moxvda 40-50-lariani produqciac, romelic aseve Seicavda mavne nivTierebebs. amitom ver ganvasxvavebT produqcias mxolod fasebis mixedviT. zog saTamaSos mwarmoebeli firma garkveviT aweria, romelic aRmoCenil darRvevebze pasuxs agebs, magram umetesobas mxolod Made in China aweria inglisurad, danarCeni, sul Cinuri ieroglifebia. SesaZlebelia, iq weria kidec, rom janmrTelobisTvisaa saSiSi, magram Cven ver vigebT. amitomac viTxovT, rom qarTul bazarze Semotanil yvela produqcias hqondes qarTuli etiketi. gvqonda SemTxveva, rom mwarmoebeli firma Tavad dagvikavSirda da Seecada gamoesworebina Secdoma. ase rom, mSoblebs vurCevT, garkveviT waikiTxon saTamaSoze miTiTebuli mwarmoebeli da isic, Tu romeli asakis bavSvisTvisaa gankuTvnili da rogoria misi gamoyenebis wesi.~
asaks marTlac aqvs garkveuli mniSvneloba, radgan 7 wlis bavSvi pirSi ar Caigdebs `barbis~, maSin rodesac 2-3 wlis patara jer Tavs da xelebs daaglejs da Semdeg `daagemovnebs~ kidec. yvelam icis, rom arsebobs nivTierebebi, romelic sazianoa mxolod pirSi Cadebisas. tyvia, vercxliswyali, kadmiumi, nikeli – es im nivTierebebis arasruli CamonaTvalia, romlebic aRmoaCines yofili sabWoTa kavSiris qveynebSi saTamaSoebis Semowmebisas. TiToeuli maTgani Zalian toqsikuri nivTierebaa da Sesabamisad, Tuki saTamaSoebSi maTi koncentracia maRalia, toqsikuri efeqtis gamowveva SeuZlia, miT umetes, imasac Tu gaviTvaliswinebT, rom bavSvebs yvelaferi pirSi miaqvT – ReWaven da lokaven.
mokled, rogorc ki gadavalT evrostandartebze sakanonmdeblo bazis srulyofiTac, Cveni patarebi saTamaSoebis gareSe darCebian, radgan, darwmunebuli var, usafrTxo saTamaSoebs ise gaaZvireben, rom rigiTi myidveli ver SeZlebs mis SeZenas . . . mTavaria, xelfasebi gautolon evrokavSirs, Torem saTamaSoebs Tavadac ki gamovuTliT bavSvebs xisgan an sulac CvrebiT SevukeravT tikinebs . . . is mainc gvecodineba, rom ekologiurad sufTaa da usafrTxo.

