ძალა ევროპაშია
მანანა ტაკიძე 577 10 15 17
baTumi ori dRis ganmavlobaSi saerTaSoriso konferencias `saqraTvelos evropuli gza~ maspinZlobda. RonisZieba wels `aRmosavleT partniorobis~ dafuZnebis 10 wlisTavs mieZRvna da uprecedento masStabiT gamoirCeoda. mas evrokavSiris qveynebis umaRlesi donis pirebi da evrosabWos prezidenti donald tuski daeswrnen
forumi saqarTvelos sagareo saqmeTa ministrma gaxsna. daviT zalkalianma qveynis winaSe arsebul gamowvevebsa da perspeqtivebze isaubra. rogorc man aRniSna, saqarTvelom mravali sirTule gadalaxa, gauZlo brZolas da rom aseTia gza axalgazrda demokratiuli qveynis Semdgomi ganviTarebisa da transformaciisken.
– CemTvis didi pativia, gimaspinZloT baTumis me-16 saerTaSoriso konferenciaze. ukve aT welze metia, es konferencia saqarTvelos evropuli integraciis istorias asaxavs. es istoria saTaves iRebs Cveni uaxlesi istoriidan, romelic Camoyalibda saqarTvelos uryevi swrafviT evropul, demokratiul qveynebs Soris adgilis dasamkvidreblad. 2009 wels `aRmosavleT partniorobis~ ambiciurma iniciativam gaaerTiana evrokavSiri da eqvsi evropuli qveyana politikuri asocirebisa da ekonomikuri integraciis saerTo proeqtSi. am politikam wlebis ganmavlobaSi Camoayaliba reformebis dRis wesrigi, rasac mohyva saqarTvelos transformacia. am periodis ganmavlobaSi aRmosavleT evropelma partniorebma, TiToeulma sakuTari gziT, partniorobisgan sargebeli miiRo. swored es xdis `aRmosavleT partniorobas~ unikalurs, Seqmnas SesaZleblobebis sivrce sxvadasxva ambiciis da interesebis mqone qveynebisTvis. movida dro, warmovadginoT axali ideebi momavali cvlilebebis wasaxaliseblad, SevZinoT axali dinamika da gavkvaloT gza momavlisken. amis gaTvaliswinebiT, msurs mivesalmo evrokavSiris iniciativas – 2020 wlis Semdgomi periodisTvis daiwyos yovlismomcveli analizis procesi partniorobis amocanebTan dakavSirebiT, – aRniSna daviT zalkalianma.
donald tuskma evrokavSirSi gawevrianebis perspeqtivebi Seafasa da Tqva, rom es sakiTxi kvlavac rCeba dRis wesrigSi.
– `aRmosavleT partniorobis~ iniciativa, romelic evrokavSirsa da eqvsive partniors Soris urTierTobaTa ganmtkicebiskenaa mimarTuli, TiToeul partniors, TavianTi miswrafebebisa da SesaZleblobebis Sesabamisad, diferencirebul midgomas sTavazobs. Cven ganvagrZobT SesaZleblobebis ganviTarebas da evrokavSirsa da dainteresebul partniorebs Soris politikuri asocirebis, Semdgomi ekonomikuri integraciis daCqarebas, rac `aRmosavleT partniorobis~ Seqmnis amosaval mizans warmoadgenda da is dResac ZalaSia. pirveli aTi wlis ganmavlobaSi xeli moewera asocirebis SeTanxmebebs saqarTvelosTan, moldovasTan da ukrainasTan. umjobesdeba satransporto kavSirebi da infrastruqtura, rac evrokavSirsa da mis partnior qveynebs Soris ekonomikisa da vaWrobis ganviTarebis axal SesaZleblobebs qmnis, idgmeba nabijebi energoefeqtianobis gaumjobesebis mimarTulebiT. gansakuTrebuli mniSvneloba evrokavSirsa da partnior qveynebs Soris uvizo mimosvlis reJimis amoqmedebas eniWeba. vizaliberalizaciis Sedegad bevri qveyana gavicani, maTi simdidre davinaxe. minda gavixseno, ras werda vaJa-fSavela, erT-erTi udidesi qarTveli klasikosi kosmopolitizmisa da patriotizmis Sesaxeb: `zogs hgonia, rom namdvili patriotizmi ewinaaRmdegeba kosmopolitizms, magram es Secdomaa. yoveli namdvili patrioti kosmopolitia ise, rogorc yoveli gonieri kosmopoliti patriotia~, – vaJa am sityvebs jer kidev 100 wlis win ambobda da gulisxmobda globalizacias. es partniorobac xom swored am mizniT aris Seqmnili, rom Cvens qveynebs Soris kidev ufro gaRrmavdes urTierTobebi. `aRmosavleT partnioroba~ rogorc evropaSi, ise danarCen wevr qveynebSi Zalian rTul politikur konteqstSi viTardeba. saqarTvelo konfliqtebis mxriv Zalian didi gamowvevebis winaSe dgas. miuxedavad imisa, rom `aRmosavleT partnioroba~ ar warmoadgens konfliqtebis mogvarebis meqanizms, is daexmareba saqarTvelos stabilurobis SenarCunebaSi. rodesac vambob saqarTvelos, vgulisxmob Tavisuflebas, rodesac vambob saqarTvelos, vgulisxmob siamayes, rodesac vambob saqarTvelos, vgulisxmob simamaces. saqarTvelo patara qveyanaa, magram Tqven udidesi eri xarT. Tqven SeuZlebeli SeZeliT, gaerTiandiT saerTo miznisTvis da gaaoceT mTeli evropa. aravis misceT ufleba – dagyoT, gaumarjos Tavisufal da damoukidebel saqarTvelos! – ganacxada donald tuskma.
konferenciis monawileebs sityviT mimarTa saqarTvelos prezidentma salome zurabiSvilma. man evrokavSiris mxardaWeraze, uvizo mimosvlis dadebiT mxareebsa da rusul okupaciaze isaubra.
– bolo oci wlis ganmavlobaSi saqarTvelom evropisken mimaval gzaze Tqveni daxmarebiT mniSvnelovan progress miaRwia. TxuTmeti wlis win Cven SevuerTdiT evropul samezoblo politikas. aTi wlis win gavxdiT `aRmosavleT partniorobis~ nawili, xuTi wlis win xeli movawereT asocirebis SeTanxmebas, axla ki, rogorc arasdros, mWidro kavSirebiT vsargeblobT Tavisufali vaWrobis SeTanxmebiT, uvizo mimosvliTa da integraciiT. evrokavSirTan, rogorc Cvens upirveles savaWro partniorTan urTierTobiT. Cveni ekonomikuri kavSirebi yovelwliurad izrdeba, ufro metadac, vidre TurqeTsa da ruseTTan..
aTwliani partniorobis Sedegad saqarTvelo arasdros yofila ase axlos evrokavSirTan, mWidro kavSirebma mniSvnelovani upiratesobebi moutana qveyanas da mosaxleobas. ukanaskneli TxuTmeti wlis ganmavlobaSi saqarTvelo gaxda ufro demokratiuli da warmatebuli. Cvenma demokratiulma kulturam ganvlo wyeba siaxleebisa: xelisuflebis mSvidobianad Secvala; pirveli parlamenti konstituciuri umravlesobis gareSe; meore turi – saprezidento arCevnebSi. Cveni instituciebi gaZlierda, parlamentis uflebamosilebebi mniSvnelovnad gamyarda, raTa Tavidan iqnas acilebuli erTi adamianis mmarTveloba; mediis pluralizmi arasdros yofila ase mtkice; reformebma gaamyara kanonis uzenaesoba individebisa da biznesisaTvis.
uvizo mimosvla aris udidesi miRweva, ramac Secvala adamianuri urTierTobebi evropisa da saqarTvelos moqalaqeebs Soris. Cven gavagrZelebT muSaobas TavSesafris maZiebelTa sirTuleebis dasaZlevad. viciT, ramdenad mniSvnelovania es Cveni evropeli partniorebisTvis. cirkularuli migracia aris Cveni mTavari prioriteti, rogorc pasuxi da vmuSaobT SeTanxmebebze Cvens evropel partniorebTan, rom ganvaviTaroT kvalificiuri da profesionali samuSao Zala. am mimarTulebiT Cven dagvWirdeba evropis mxardaWera da xelSewyoba.
saqarTvelo aris mSvidobiani qveyana. qarTvelebi milionobiT rusi turistis maspinZlobas tradiciuli stumarTmoyvareobiT, tolerantobiT da sruli usafrTxoebis uzrunvelyofiT ganagrZoben, miuxedavad 2008 wlis omisa. Cveni Seudrekeli arCevani okupaciis sakiTxis mSvidobiani da diplomatiuri gadawyvetaa, rogorc Cveni samSvidobo gegmiT – `nabijebi ukeTesi momavlisTvis~ aris gaTvaliswinebuli, demokratiuli, mSvidobiani, stabiluri da evropuli – miuxedavad yvelafrisa, aseTia Cveni qveyana. bolodroindeli daZabuloba ruseTTan aseve gamoxatavs, rom gadauWreli konfliqtebi da arsebuli mdgomareoba (status quo) arc politikurad aris qarTvelebisTvis misaRebi da arc xangrZliv stabilurobas uzrunvelyofs, – ganacxada salome zurabiSvilma.
evrokavSiris rolze Cveni qveynis ganviTarebaSi, Savi zRvis regionis usafrTxoebaze, bolo dros ganviTarebul movlenebze, okupaciasa da ruseTis mier dawesebul sanqciebze isaubra saqarTvelos premier-ministrma mamuka baxtaZem.
– saqarTvelos evropuli arCevani ar aris ubralo politikuri gadawyvetileba. es aris xalxis, qarTvelebis arCevani… saqarTvelo bevrs sTavazobs evropas! kulturuli, socialuri, ekonomikuri da sxva mimarTulebebis garda, sadac Cems qveyanas bevri ramis SeTavazeba SeuZlia, usafrTxoebis mimarTulebiT saqarTvelo mniSvnelovan moTamaSed warmoCindeba. Savi zRvis usafrTxoebam axlaxan uSvelebeli mniSvneloba SeiZina da minda amasTan dakavSirebiT evropel megobrebs mivmarTo, rom Savi zRvis regionSi usafrTxoebis gareSe SeuZlebelia saerTo evropuli usafrTxoebis infrastruqturaze saubari da saqarTvelo mzadaa am mimarTulebiTac iqces evrokavSiris mTavar partniorad… xSirad vambob, rom saqarTvelos ori yvelaze mtkivneuli gamowveva aqvs okupaciisa da siRaribis saxiT. es iqca Cems Tezad da safuZvlad daedo yvela im reformasa da iniciativas, romelsac qveyanaSi nergavs Cemi mTavroba. Cveni qveyana kvlav imyofeba okupirebul teritoriebze adamianis uflebebis mniSvnelovani darRvevebis gamowvevis winaSe. sruli masStabiT mimdinareobs mzardi militarizacia da wuTobrivad izrdeba depopulaciis masStabi. 5-6-jer Semcirda adgilobrivi mcxovreblebis ricxvi okupirebul teritoriebze da Cven amas aRar davuSvebT. yovelive amis Sedegad, saqarTvelos SuagulSi ruseTis samxedro bazebia ganTavsebuli da yoveldRiurad gviwevs saqarTvelos moqalaqeebis gatacebis, wamebisa da mkvlelobis safrTxeebTan gamklaveba. amasTan dakavSirebiT, oTxozoria-tatunaSvilis siis mxardaWerisTvis msurs madloba gadavuxado Cvens partniorebs. saqarTvelosTan erTad evropa ufro Zlieria da rogorc saqarTveloSi amboben – Zala evropaSia, – ganacxada mamuka baxtaZem.
evrokavSiris rolsa da konferenciis mniSvnelobaze isaubra Tavis gamosvlaSi aWaris avtonomiuri respublikis mTavrobis Tavmjdomare Tornike riJvaZem.
– baTumi saerTaSoriso konferenciebis Catarebisa da biznesSexvedrebis adgilad iqca. Cveni warmateba dasturdeba miRebuli saerTaSoriso jildoebiT. Cven gavxdiT erT-erTi umniSvnelovanesi turistuli daniSnulebis adgili saqarTveloSi da ara mxolod. es gaxlavT kidev erTi dadastureba imisa, rom Cven gagvaCnia saerTo Rirebulebebi, saerTo perspeqtiva da unda visaubroT da ganvamtkicoT ukve arsebuli miRwevebi. saqarTvelos evropuli gza da evropuli integracia aris qarTveli xalxis Seuqcevadi arCevani da evrokavSiris didi mxardaWeriT Cven viswrafviT mis srul wevrobaze. dRes Cven davsaxavT sxva perspeqtivas. dRes 30 qveynis warmomadgeneli monawileobs konferenciaSi da moxarulebi varT, rom baTumi am konferenciis Catarebis tradiciul adgilad iqca. saqarTvelos evropuli gza aris Taobebebis amocana, – aRniSna Tornike riJvaZem.
saerTaSoriso konferencia protestis fonze mimdinareobda. samoqalaqo moZraobis `sircxvilia~ wevrebi monawileTa yuradRebis miqcevas sayvirebiTa da SeZaxilebiT `gaxaria, wadi~, `sircxvilia~, `ar SeveguebiT okupacias~ Seecadnen. aqciis monawileebma putinis gamosaxulebiani plakati Zirs daafines, zed fexiT gadaiares da am formiT gamoxates protesti. organizatorTa gancxadebiT, isini nebismieri msgavsi RonisZiebis Catarebis adgilze mivlen da aseTi formiT Seecdebian, protestis xma miawvdinon evropelebs.
konferenciis paralelurad gaimarTa opoziciisa da evrosabWos warmomadgenelTa Sexvedrac. grigol vaSaZis gancxadebiT, maT ainteresebdaT, ra mimarTulebiT gaagrZelebs evrokavSiri muSaobas saqarTvelosTan da ra reaqcia aqvT maT Cvens qveyanaSi ganviTarebul movlenebTan dakavSirebiT.
– mas Semdeg, rac Catarda arCevnebi, gamoicvala yvela umaRlesi Tanamdebobis piri, aseve seqtemberSi, rodesac savaraudod, didi britaneTi gamova xelSekrulebis gareSe evrokavSiridan, gvainteresebs, rogor fiqroben isini TanamSromlobis gagrZelebas Cvens qveyanasTan. gvainteresebda maTi Sefaseba 20-21 ivnisis movlenebTan dakavSirebiTac, saqarTvelo-ruseTis dapirispirebis axal talRaze da im sanqciebze, romelTa nawilic ukve SemoiRo ruseTma Cveni qveynis winaaRmdeg. samwuxarod, dro cota gvqonda, magram Sexvedra produqtiulia im TvalsazrisiTac, rom gveqneba warmodgena Tu ra muxtia briuselSi saqarTvelosTan mimarTebiT, – aRniSna grigol vaSaZem.
baTumis rigiT me-16 saerTaSoriso konferenciis farglebSi cxra sesia gaimarTa, romlebsac ori dRis ganmavlobaSi moderacias cnobili saerTaSoriso eqspertebi da mediis warmomadgenlebi uwevdnen. konferenciis pirveli sesia `aRmosavleT partniorobis~ Seqnmas da am strategiuli proeqtis efeqtianobas mieZRvna. rogorc cnobilia, 2009 wels evrokavSirisa da aRmosavleT evropis eqvsi partniori qveynis – azerbaijanis, belarusis, moldovis, ukrainis, saqarTvelosa da somxeTis TaosnobiT Seiqmna da amoqmedda SvedeTisa da poloneTis iniciativa `aRmosavleT partnioroba~, romlis mizanic evrokavSirTan aRmosavleT evropis qveynebis daCqarebuli politikuri asocirebisa da ekonomikuri integraciis mxardaWera iyo. man partnior qveynebs Soris urTierToba axal etapze gadaiyvana da evrokavSirTan daaxloebis gza gauxsna.
konferenciis meore dRes monawileebma ganixiles: `aRmosavleT partniorobis~, rogorc evrokavSiris sagareo politikis erT-erTi yvelaze warmatebuli iniciativis ganviTareba, demokratiuli transformacia sxvadasxva partnior qveyanaSi, Savi zRvis usafrTxoeba, hibriduli gamowvevebi da sxva mniSvnelovani sakiTxebi. forumi guSin Semajamebeli sesiiT dasrulda, sadac `aRmosavleT partniorobis~ 2020 wlis Semdgomi TanamSromlobis perspeqtivebi ganixileboda.
saerTaSoriso konferenciis muSaobaSi, oficialur warmomadgenlebTan erTad, samoqalaqo sazogadoebis, akademiuri wreebis, arasamTavrobo seqtorisa da biznesis 400-mde monawile iyo CarTuli. forumis farglebSi TanamSromlobis araerT mniSvnelovan xelSekrulebas moewera xeli. gaformda safinanso SeTanxmeba `usafrTxoebis gaZlierebisa da danaSaulis winaaRmdeg brZolis mxardasaWerad~, aseve safinanso SeTanxmeba `ekonomikuri mmarTvelobisa da finansuri angariSvaldebulebis mxardaWera~, romlis farglebSic saqarTvelo evrokavSirisgan 19 milion evromde odenobis daxmarebas miiRebs.
