გზა ბავშვობიდან – ზრდასრულობამდე
ნათია იმნაიშვილი 27 48 93
`bavSvebis aRzrda srulad aris damokidebuli imaze, Tu rogor eqcevian maT ufrosebi da ara imaze, ra damokidebuleba aqvT ufrosebs aRzrdis mimarT~, – wers ingliseli mwerali hilbert Cestertoni
mozardis ganviTarebis gzaze urTulesi etapia gardatexis asaki, romlis dasaZlevad mas yvelaze metad mSoblis daxmareba da gverdSi dgoma sWirdeba. am periodSi araswori midgomisa da uyuradRebobis Sedegi, umetesad, wiTel xazad gasdevs adamianis Semdgom cxovrebas. gardatexis asakis krizisebsa da marTvis Taviseburebebze fsiqologi sofo Cinba gvesaubreba.
– ra aris gardatexis asaki da ra periods moicavs?
– mozardobis asaki moicavs 10-11-dan 15-16 wlamde periods. es aris bavSvobidan mozrdilobaSi gadasvlis xana, roca mozardi naxevrad bavSvi da naxevrad mozrdilia. mas Znel, krizisul, kritikul asaksac uwodeben, radgan mimdinareobs rigi cvlilebebi. am asakis mozardebs Tineijerebsac uwodeben.
– ra cvlilebebi mimdinareobs am dros organizmSi?
– gardamaval asaks radikaluri cvlilebebi axasiaTebs, rac yvelaferze aisaxeba – es iqneba zneobrivi, fsiqologiuri, anatomiuri Tu fiziologiuri mxare. iwyeba fizikuri ganviTarebis axali etapi, dgeba sqesobrivi momwifebis periodi, aseve endokrinuli cvlilebebi. hormonebi moqmedebs nivTierebaTa cvlaze, gavlenas axdens sunTqvaze, sisxlis mimoqcevaze, saWmlis monelenaze, gamoyofaze. masTan aris dakavSirebuli gamravlebac. gardamavali asakisTvis aris damaxasiaTebeli sxeulze Tmis amosvla, qaluri da mamakacuri figuris formireba. yvelaze xSiria daRliloba, romelsac iwvevs Cveulebrivi datvirTvac ki. amasTan, gardamavali asakisTvis damaxasiaTebelia energiis mozRvaveba, maRali mgrZnobeloba gamRizianeblis mimarTac.
– ra sagangaSo niSnebs unda mivaqcioT am periodSi yuradReba mozardTan urTierTobisas?
– xSirad mozardebi depresiulebi xdebian. amis mimaniSnebeli Zalian bevri elementaruli niSani SegviZlia davinaxoT mis qcevaSi. saWiroa drouli yuradReba, simptomebis Seswavla, Semdeg ki gamosavlis Zieba. martivad aris SesaZlebeli imis mixvedra, ratom awuxebs mozards depresia. am dros sevdianebi xdebian da Tavs gariyulad grZnoben. depresiisTvis damaxasiaTebelia brazi, gaRizianeba. mozardebi xSirad ukmayofiloni arian, advilad ecvlebaT guneba-ganwyoba, sakuTar Tavs ver akontroleben. isini ver eguebian kritikas, uaryofas, warumateblobas, rac sxvadasxva travmas iwvevs. xSirad mozardi cdilobas, ar wavides skolaSi, ar moamzados gakveTilebi da mzad aris uari Tqvas swavlazec. gansakuTrebiT sagangaSo da sayuradReboa, Tu mozardebi saubars iwyeben suicidze. aq ukve mSobeli aqtiurad unda CaerTos, daakvirdes mas. Tu Tavad ver axerxebs situaciasTan gamklavebas, aucileblad unda CarTos specialistebi, raTa SemdgomSi fataluri Sedegi ar dadges.
– rogor davexmaroT mozards sirTuleebis gadalaxvaSi?
– mniSvnelovania, yuradReba mivaqcioT urTierTobis process. mSoblebma unda gaiTvaliswinon bavSvis interesebi. masTan megobruli urTierToba unda hqondeT, gansakuTrebiT mozardobis asakSi, roca yvela problemuri sakiTxi erTad aris Tavmoyrili. maT unda mousminon Svils, ar gansajon usaqcielobis da ucnaurobis gamo. ufro metad mniSvnelovania swori gadawyvetilebebis miRebis swavleba, raTa fatalur Sedegamde ar mivides mdgomareoba. aucilebelia empaTikurad ganewyon, ganicadon Svilis problema. xSirad unda esaubron mas, roca dainaxaven, rom sevdiania. unda agrZnobinon, rom is yvelaze da yvelaferze mniSvnelovania. swored aseTi damokidebuleba migviyvans iqamde, rom Svilebi mSoblebTan ufro gaixsnebian, ar damalaven imas, rac awuxebT. mSoblebi yovelmxriv unda ecadon, rom ar gamoxaton agresia, uaryofiTi emociebi mozardis mimarT. isini gansakuTrebuli mgrZnobelobiT ekidebian am sakiTxs. unda auxsnan, rom yvela situaciidan aris SesaZlebeli gamosavlis povna da mougvarebeli araferi rCeba. mTavaria, mozards hqondes imis rwmena, rom is marto ar aris da hyavs ara mxolod megobari, visac gauziarebs Tavis problemas, aramed mSobeli, vinc iseve ganicdis mis gulistkivils, rogorc TviTon.
– rodis aris aucilebeli fsiqologis CarTva?
– Tu gyavs megobari, romelsac uyvebi Sens problemebs da romelic gismens, is ukve garkveul fsiqologiur daxmarebas giwevs. es bunebrivicaa. is Seni mesaidumle, gulis dardis gamqarvebelia. Tu ver xerxdeba mozardTan saerTo enis gamonaxva da mSobels urTuldeba am problemebTan gamklaveba, saWiroa sxva zomebs mimarTos. xandaxan aucilebelicaa fsiqologis Careva, romelmac icis, ra da rogor gaakeTos am Tu im SemTxvevaSi. ra Tqma unda, fsiqologis mxridan xSiri kontaqtia saWiro mSobelTanac, raTa man gaiTvaliswinos specialistis rCevebi da SeZlos mozardis daxmareba.
– ra prevenciuli zomebi SeiZleba miviRoT fataluri Sedegis Tavidan asacileblad?
– mTavaria swori gzis arCeva, yvelaferze unda dafiqrdes mSobeli, raTa gardatexis asakis periodi, aseve, bavSvobidan mozardobis xanaSi gadanacvleba dadebiTi iyos da ara problemebis piramidis momtani. mozardi ar unda darCes martosuli am gzaze, is unda grZnobdes sulier Zalas im adamianebisgan, romlebic daexmarebian depresiuli mdgomareobidan Tavis daRwevaSi, am rTuli periodidan martivad gamosvlaSi. gardatexis xana xSir SemTxvevaSi `protestis asakia~, roca ggonia, rom yvela da yvelaferi Sens winaaRmdeg ilaSqrebs, mTeli msoflioc ki. naklebad gjera imis, rom irgvliv myof adamianebs, gansakuTrebiT – mSoblebs daxmareba undaT imaSi, rom martivad gadaiaro xidi. kanadelma pedagogma piter lourensma Tqva, rom `rodesac bolos da bolos mixvdebi, rom Seni mSoblebi simarTles geubnebodnen, aRmoaCen, rom Tavad xar mozardi Svilis mSobeli, romelic darwmunebulia, rom misi mSoblebi mudam cdebian~.

