რატომ დაუბრუნეს რუსეთს ხმის უფლება ევროსაბჭოში?
ლაშა ხიმერიკი 27 48 94
ruseTis delegaciisTvis uflebebis upirobo aRdgena ewinaaRmdegeba evropis sabWos Zireul faseulobebs, yovel SemTxvevaSi, ase Tvlian analitikosebi, Tumca evrosabWoSi miaCniaT, rom maTgan ruseTis gariyva uares Sedegs moitans. ratom daubrunes ruseTs xmis ufleba evrosabWoSi, ramdenad ugulebelyofs Tavis Rirebulebebs evropa, msgavsi precedentebi warmoSobs Tu ara skepticizms postsabWoTa sivrceSi – am da sxva sakiTxebze `aWarasTan~ eqsperti aslan lorTqifaniZe saubrobs
– evrosabWos saparlamento asambleis (pase) gadawyvetilebiT, ruseTi am gaerTianebaSi srulfasovani statusiT dabrunda, ra gaxda amis mizezi?
– mizezi martivia – ruseTTan dialogis gareSe warmoudgenelia evropelebisa da rusebis urTierToba. maT aqvT sakmaod didi savaWro-ekonomikuri urTierTobebi, ormxrivi kavSirebi maT saerTo interesebSi Sedis. samwuxaroa, rom am urTierTobebSi ukrainisa da saqarTvelos teritoriebis okupaciis Tema ar aris mTavari sakiTxi. evropelebi am Temas ZiriTadad, ruseTTan polemikaSi iyeneben. ukrainisagan gansxvavebiT, saqarTveloSi aranairi protesti ruseTis evrosabWoSi dabrunebas ar mohyolia. am sakiTxze qarTuli arasamTavrobo seqtoris samariseburi siCume gamowveulia maTi damfinanseblebis mimarT loialuri damokidebulebiT. samwuxarod, Cveni arasamTavrobo seqtoris dafinansebas Sida resursebiT ver vaxerxebT, ris gamoc isini ZiriTadad, ucxoeli damfinanseblebis interesebs icaven saqarTveloSi.
– ruseTis delegaciis uflebebis upirobo aRdgena ewinaaRmdegeba Tu ara evrosabWos Zireul uflebebs?
– evrosabWos saparlamento asambleas am gadawyvetilebis miRebis ufleba hqonda, Tumca misi avtoriteti am faqtma daaknina. is mizezi, ris gamoc ruseTs xmis ufleba SeuCerda – (yirimis okupacia), ar aRmofxvrila. gadawyvetileba miiRes ruseTis, germaniisa da safrangeTis molaparakebebis Semdeg. faqtia, rom es iyo garkveuli garigebis Sedegi. ruseTs am organoSi saqmianoba mxolod reputaciisTvis sWirdeba, sxva interesi mas ar aqvs. evrosabWos saparlamento asambleis wevrobisTvis amitomac ixdis solidur Tanxas sawevros saxiT.
– ruseTs Tavis droze evrosabWoSi xmis ufleba imitom CamoarTves, rom moaxdina yirimis aneqsia, aqedan gamomdinare, evrosabWoSi dabruneba ubiZgebs Tu ara kremls axali agresiisken?
– ruseTis da sxva msoflio politikuri moTamaSeebisaTvis saerTaSoriso samarTlis principebi mxolod faratina qaRaldebia. evrosabWoSi misTvis xmis uflebis aRdgena-araRdgena ruseTis qmedebebze gavlenas TiTqmis ar axdens. evropelebs urCevniaT ruseTi hyavdeT `SigniT~ da `iTrevdnen~ dialogSi, vidre – `gareT~ da nakleb komunikaciaSi. am mizniT daabrunes is nato-ruseTis sabWoSic. ase ufro met Sedegs aRweven ruseTTan urTierTobaSi. maidnis movlenebi iyo ruseT-dasavleTis mZafri konkurencia, ramac yirimamde, donbasamde da luganskamde miiyvana ukraina. ase rom, Tavisi wili pasuxismgebloba am okupaciaze aqvT evropelebsac. samwuxarod, didi qveynebis WidilSi patara, Tundac saSualo qveynebis interesebi ikargeba. amitoma patara qveynebs meti goniereba marTebT, raTa ar gaxdnen didi qveynebis garigebebis obieqtebi. ruseTisTvis yirimis dakargva, iq natos bazebis SesaZlo ganTavseba, risi safrTxec man dainaxa maidnis movlenebis Semdeg, niSnavda mis daSlas, swored amiT iyo ganpirobebuli yovlad gaumarTlebeli okupacia.
– evrosabWoSi miaCniaT, rom ruseTis gariyva uares Sedegs moitans, Tqven ras fiqrobT?
– msoflio politikuri moTamaSeebis gariyva fizikurad SeuZlebelia. amis xelovnurad gamowveva safrTxes Seuqmnis msoflio usafrTxoebas, ekonomikas. amgvari qmedebis ziani iqneba ormxrivi da mravalmxrivi. evropelebi swored am SesaZlo globaluri safrTxeebiT xelmZRvaneloben ruseTTan urTierTobisas.
– evrosabWo droebiT datova 7 qveynis (maT Soris saqarTvelom) delegaciam, rogor warmogidgeniaT movlenebis ganviTareba?
– im sxdomis datoveba, romelzec ruseTisTvis xmis uflebis aRdgena ixileboda, iyo swori qmedeba. es iyo simboluri Jesti, erTgvari protesti rusul okupaciaze. Tumca am gadawyvetilebas putinma merkelTan da makronTan dialogiT miaRwia da 7 qveynis xmebi saboloo gadawyvetilebaze gavlenas ver moaxdenda. saqarTvelos da danarCen 6 qveyanas mouwevs evrosabWos saparlamento asambleaSi rusul delegaciasTan polemikis gagrZeleba.
– evrosabWos zemoaRniSnuli gadawyvetileba xom ar mowmobs, rom ukraina da saqarTvelo amovardnen globaluri politikis radarebidan?
– calsaxad ara, am etapze dasavleTs ar aqvs Sesabamisi geopolitikuri simZlavreebi saqarTvelosa da ukrainis deokupaciisTvis. amitomac iZulebuli varT davrCeT `strategiuli moTminebis~ reJimSi, davelodoT xelsayrel saerTaSoriso viTarebas. dro maqsimalurad gamoviyenoT qveynis ekonomikuri da demokratiuli ganviTarebisTvis, etapobrivad davuaxlovdeT natosa da evrokavSiris standartebs. es unda iyos sagareo gamowvevebze Cveni pasuxi da ara rusTavelis prospeqtze samarTliani, magram yovlad usargeblo, qveynisTvis saziano antirusuli isteria.
– aSkaraa, rom ruseTi aqtiurad dabrunda globalur politikaSi, evropa Sida dapirispirebaSia CarTuli, aSS ZiriTadad, CrdiloeT koreis, iranisa da axlo aRmosavleTis sakiTxebiTaa dakavebuli. . .
– Cveni sazogadoebis umravlesobas 1991 wlidan aqvs mcdari da gadaWarbebuli damokidebuleba saqarTvelosadmi dasavleTis interesTan dakavSirebiT. Cven gvgonia, rom mTeli civilizebuli samyaro saqarTvelos irgvliv trialebs. amis tiraJirebas aqtiurad cdilobda saakaSvilis saxelisuflebo media da qmnida cru, gadaWarbebul molodinebs dasavluri interesebis Sesaxeb. 2008 wlis natos buqarestis samitis Semdeg gansakuTrebuli TavSekaveba unda gvqonoda okupanti qveynis mimarT. am mocemulobis ugulebelyofam migviyvana 2008 wlis agvistos kolafsamde. mis cud Sedegebs dRemde vimkiT. am etapze msoflios yuradRebis centrSi sxva geopolitikuri sivrceebia, Tumca es imas ar niSnavs, rom saqarTvelosa da ukrainis irgvliv geopolitikuri konkurencia msoflio politikurma moTamaSeebma daasrules. es qeisebi SeiZleba nebismier dros gaaqtiurdes. am etapze Cven unda gavagrZeloT demokratiuli ganviTareba, movaxdinoT sagareo aqtivobebis diversifikacia.
– postsabWoTa sivrce aris Tu ara aqtualuri amerikisTvis?
– aSS Zlieri msoflio politikuri moTamaSea da misTvis, met-naklebi xarisxiT msoflios nebismieri geopolitikuri sivrce sainteresoa. igi Tavisi interesebis realizebas axdens geopolitikuri simZlavreebis pirdapir proporciulad. am etapze postsabWoTa sivrceSi, samwuxarod, ruseTi dominirebs, radgan ZiriTadi geopolitikuri resursebis koncentracias am sivrceSi axdens. postsabWoTa sivrce man sabWoTa kavSiris daSlis Semdeg gamoacxada sasicocxlo gavlenis sferod. am mizniT da dasavleTis xelSewyobiT Seiqmna dsT. Tumca is am sivrceze etapobrivad kargavs gavlenis xarisxs. ukrainasa da saqarTvelos araokupirebul nawilze mas TiTqmis dakarguli aqvs zemoqmedebis berketebi. is amerikuli gavlenis sferos nawilia.
– sanam dasavleTi gvaimedebs natoSi gaerTianebis Taobaze, ruseTi dros ar kargavs, ramdenad damazianebelia rusuli sanqciebi CvenTvis?
– ruseTTan urTierTobis sakiTxi qarTul sazogadoebaSi yovelTvis iwvevda araerTgvarovan mosazrebebs. 1783 wlis georgievskis traqtatis xelmoweris win mefe erekles gundSic iyo mwvave polemika am sakiTxis irgvliv. samwuxaro mocemulobaa is, rom Cveni mezobelia msoflio politikuri moTamaSe, didi geopolitikuri simZlavreebis matarebeli, arademokratiuli qveyana. Cven am samwuxaro realobas ver SevcvliT. aseve samwuxaroa is faqtic, rom rusuli bazris gareSe Zalian rTuli iqneba Cveni swrafi ekonomikuri winsvla. am did bazarze eqsportis zrdis mimarTulebiT aqtiurad muSaoben dasavluri kompaniebic. Cveni dasavleli kolegebi yovelTvis gvaZlevdnen rekomendacias da axlac gvirCeven, rom ruseTTan gvqondes aqtiuri dialogis reJimi ekonomikur, humanitarul da kulturul sakiTxebTan dakavSirebiT. okupant qveyanasTan aqtiuri dialogi Cven aseve gvWirdeba misi Sekavebisa da deokupaciis mimarTulebiT etapobrivi, mcire nabijebis gadadgmisTvisac. saamisod gvaqvs 2 formati: Jenevisa da abaSiZe-karasinis. orive platforma mowonebulia Cveni dasavleli partniorebis mier da xorcieldeba maTTan koordinirebulad. am pirobebSi nebismieri agresiuli rotorika Cveni mxridan warmoadgens TviTgvemas da damazianebelia mxolod Cveni nacionaluri interesebisTvis, radgan avtomaturad iwvevs ekonomikur sanqciebs ruseTis mxridan, risi cudi Sedegebic araerTxel vnaxeT. Cvens sazogadoebaSi gavrcelebulia azri, rom maqsimalurad unda SevamciroT rusul bazarze damokidebuleba da zogierTi imasac fiqrobs, rom saqarTvelom uari unda Tqvas okupant qveyanasTan nebismier komunikaciaze, maT Soris ekonomikuri urTierTobebis kuTxiT. samwuxarod, Cveni mcire moculobis produqcia, romelic ZiriTadad, soflis meurneobis produqtebia, msoflio ekonomikur bazarze naklebad konkurentulia. amitom rusuli saeqsporto bazari bolo 28 welia pirvel adgils ikavebs ara imitom, rom ase gvinda, aramed es aris samwuxaro ekonomikuri mocemuloba. ruseTSi Cveni produqciis gayidvebis moculobis zrdiT vzrdiT savaluto nakadebs saqarTveloSi, riTac vaZlierebT qveyanas, maT Soris erovnul armias. ra Tqma unda, sasurvelia bazrebis diversifikacia da am mimarTulebiTac aqtiurebi varT, Tumca geografiulad axlos myofi didi bazris srulad Canacvleba sxva romelime qveynis bazriT TiTqmis SeuZlebelia, radgan transportireba did manZilze erTi mxriv, produqciis TviTRirebulebas zrdis da amasTan, naklebad konkurentunariani xdeba.
– qveynisTvis mTavari saSinao politikaa, am mxriv ramdenad adekvaturia xelisufleba bolodroindeli gamowvevebis winaSe?
– mmarTveli partia ukve 7 welia, xelisuflebaSia. am droSi mis mimarT izrdeba ukmayofilo adamianebis ricxvi, anu misi legitimacia mcirdeba. am fonze gadawyvetilebebis miReba da misi realizeba rTuldeba. 2020 wlis saparlamento arCevnebis proporciuli saarCevno sistemiT Catarebis gadawyvetileba iyo xelisuflebis swori, adekvaturi da wingadadgmuli nabiji. msgavsi gadawyvetilebis miReba ver gabeda verc erTma xelisuflebam saqarTveloSi amJamindelze mravalricxovani mitingebis miuxedavad. es faqti saSualebas miscems qveyanas, quCis aqciebis mavne gavlena Caanacvlos parlamentSi partiaTa farTo warmomadgenlobebis gziT da polemika swored amgvari saparlamento formatiT gagrZeldes. am gadawyvetilebiT, saqarTveloSi manevrirebis areali ezRudebaT im destruqciul politikur Zalebs, romelTac arCevnebis gziT xelisuflebis Secvlis resursi ar aqvT da amas cdiloben revoluciis gziT. maT mouwevT im sadeputato mandatebiT dakmayofileba, romelsac miRebuli xmebis Sesabamisad miiReben. xelisuflebas aqvs uamravi saSinao da sagareo gamowvevebi. masze saukeTeso pasuxi meti demokratia da Tanmimdevruli moqmedebebia. saqarTvelo bolo 7 welia, awarmoebs pragmatul, diversificirebul sagareo politikas, rasac minimumamde dahyavs gare safrTxeebi. mTavar saSinao gamowvevad kvlav rCeba siRaribe da umuSevrobis maRali done. mis etapobriv aRmofxvras xels Seuwyobs saagentos `awarmoe saqarTveloSi~ programis `mikro da mcire mewarmeobis xelSewyoba saqarTveloSi~ biujetis zrda administraciuli xarjebis Semcirebis gziT da am programis efeqturi menejmenti. yvela donis biujeti unda iyos koncentrirebuli mikro da mcire mewarmeobis ganviTarebis xelSewyobasa da infrastruqturul proeqtebze. am sferoebs aqvT ekonomikur zrdaze dadebiTi gavlenebi.
