,,სამოქალაქო ეზო” ბათუმს ეწვია
მანანა ძიძიშვილი 598 24 94 97
erTi weli ar aris, rac dedaqalaqSi organizacia `samoqalaqo moZraoba~ Seiqmna, romlis lideri gaxlavT aleko elisaSvili. ori Tvis win moZraobam axali proeqtis – `samoqalaqo ezo~ ganxorcieleba daiwyo. swored `samoqalaqo ezo~ ewvia Cvens qalaqs. `baTumi – kinoSi~ – am saintereso Temaze isaubra kinoreJisorma SoTa gujabiZem
rogorc Temis wardgenamde aleko elisaSvilma gviTxra, TbilisSi aseTi Sexvedrebi yovel oTxSabaTs maTi ofisis ezoSi imarTeba. Temebma, romlebic Seexeboda saqarTvelo-ruseTis urTierTobis perspeqtivebs, qalaqebis rols saqarTvelos istoriaSi, arCevnebSi araproporciuli sistemis dadebiT da uaryofiT mxareebs, musikas da bevr sxva aqtualur sakiTxs, politikurs Tu socialurs, didi interesi gamoiwvia. yvela Sexvedris dasrulebis Semdeg imarTeboda diskusia. TbilisSi `samoqalaqo ezo~ seqtemberSi ganaxldeba, manamde ki organizatorebma gadawyvites regionebSi (svaneTSi, quTaisSi, kaxeTSi, qobuleTSi) gasvla da pirvelad baTums ewvivnen.
Sexvedris dawyebamde aleko elisaSvils gavesaubreT.
– batono, aleko, ramdenad interesdeba mosaxleoba am proeqtiT?
– interesi sakmaod didia. yvela Sexvedra pirdapir eTerSi gadis. garda amisa, mas vamontaJebT kidec da TqvenTanac Zalian bevri naxva aqvs.
– ZiriTadad razea orientirebuli `samoqalaqo moZraoba~?
– es aris organizacia, romlis mizania sazogadoebas auxsnas, rom ar mova viRac mesia da gadagvarCens. Cvens gasakeTebels veravin gaakeTebs. unda mivxvdeT, rom es qveyana Cveni mosavlelia, TiToeuli moqalaqis, aravin aravis arc ufrosia da arc umcrosi. Cveni gadasaxedidan, `patara~ da `didi~ kaci ar arsebobs, yvela varT Tanabaruflebiani moqalaqe da qveyanasac Tanabrad unda mivxedoT.
rogorc `samoqalaqo moZraobis~ aWaris ofisis menejerma genri doliZem aRniSna, baTumSi `samoqalaqo ezo~ pirvelad tardeba da gadawyvites, igi qalaqis erT-erTi reabilitirebuli saxlis ezoSi gaemarTaT, amiT solidaroba gamoxates im kargi saqmis mimarT, romelic siZvelis, qalaqis iersaxis SenarCunebiskenaa mimarTuli. vis unda Caetarebina pirveli sajaro leqcia da ra Temaze, amaze bevri ar ufiqriaT da baTumelebisTvis (da ara mxolod) kargad nacnobi kinoreJisori SoTa gujabiZe moiwvies. Tema `baTumi – kinoSi~ SeiZleba piriqiTac iTqvas – `kino – baTumSi~, Zalian mouxda saxls, sadac pirveli Sexvedra Sedga – zubalaSvilis q. №#38.
ramdenime sityva Tavad SoTa gujabiZeze. igi Cveni Tanaqalaqelia. araerTi welia iRvwis baTumis iersaxis SesanarCuneblad. Zalian bevri saintereso aqtivobiTaa dakavebuli, erT-erTia baTumis kinoistoria, rac bavSvobidan ainteresebs. kerZod, vin gadaiRo filmi? vin aris operatori? kidev ra filmebi aqvs gadaRebuli? Aambobs, rom es codna Zalian gamoadga umaRlesSi (SoTa gujabiZe profesiiT kinoreJisoria), romlis damTavrebis Semdegac ar ganelebia cnobismoyvareoba, mudmivad am procesSia CarTuli. muSaobs aWaris televiziaSi, akeTebs Zalian saintereso dokumentur filmebs, aris sazogadoeba `baTomis~ damfuZnebeli, kulturuli memkvidreobis dacvis sabWos, Tbilisis sazogadoeba `amqris~, aseve ikomusis wevri, ZeglTa dacvis wevri, gadaRebuli aqvs ramdenime mxatvruli filmi, romlebmac prizebi daimsaxura.
axla, rac Seexeba Temas, romelic SoTa gujabiZem SemogvTavaza.
– sasiamovnoa, rom dRes am ezoSi SevikribeT. minda aWaris kulturuli memkvidreobis dacvis saagentosa da meriis mimarT madlobiT daviwyo. miuxedavad imisa, rom isini xandaxan cud saqmeebs akeTeben, kargic gamosdiT. Aamis magaliTia es saxli, romelic Zalian uxdeba qalaqs. Sromam Sedegi gamoiRo. roca Tema SevarCieT, vifiqreT, rom es ezo yvelaze ufro mouxdeboda mas. male mTlianad dasruldeba da maSin ukeT SevigrZnobT, Tu aseTi siZveleebis SenarCunebiT rogori didi saqme keTdeba, – aRniSna batonma SoTam.
SemoTavazebuli Tema, romelic marTlac saintereso aRmoCnda, rogorc man gviTxra, Zalian didia da jer mTlianad Seswavlili arc aris, Tumca aris amis mcdeloba. pirvel rigSi, madlierebiT moixsenia oliko JRenti, romelmac ramdenime xnis win am Temaze wigni gamosca. SoTa gujabiZem mokled isaubra kinoistoriis Sesaxeb. aRniSna, rom 1895 wlis dekemberSi, roca parizSi pirveli kinoCveneba gaimarTa, 1896 wlis noemberSi Cveneba TbilisSic Semdgara, Tumca kinos daarsebis TariRad 1912 wels miiCneven, roca srulmetraJiani dokumenturi filmi `akakis mogzauroba raWa-leCxumSi~ gamovida.
britanelebis mier 1915 wels gadaRebuli iSviaTi kadrebi – baTumi cidan vixileT. igi amJamad britaneTis saimperatoro arqivSia daculi. kadrebSi Cans baTumSi dResac SemorCenili ramdenime Senoba, maT Soris Cais saxli, wm. barbares saxelobis taZari, samSobiaro saxli, aseve axlandeli centraluri parkis tba pirvandeli saxiT da soboros taZaric.
SoTa gujabiZem im saRamos araerTi saintereso kadri warmogvidgina. 1919 wels gadaRebul kadrebSi (es is periodia, roca baTumi, romelic britaneTis SemadgenlobaSi Sedioda, saqarTvelos demokratiul respublikas gadaeca, mis SemadgenlobaSi dabrunda). Cans ramdenime cnobili pirovneba, maT Soris memed abaSiZe, filipe maxaraZe, aseve azizies moedani, Cadrebis dawva. . .
SoTa gujabiZem gviambo im kinoTeatrebis (`iluzioni~, `pikadili~, `pioneri~, `baTumi~…) Sesaxeb, romlebic Zvel baTumSi iyo. maTgan erT-erTi – `apolo~ dResac funqcionirebs, isaubra baTumSi gadaRebul filmebze. Tqva, rom ramdenime wlis win kinoTeatr `apoloSi~ moewyo muzeumi, romlis erT-erTi mizani iyo daedgina, ramdeni filmi (kadri) iyo gadaRebuli Cvens qalaqSi. oliko JRentis wignis mixedviT, 80-mdea, magram aRmoCnda, rom gadaRebulia bevrad meti. gaixsena is adamianebi, romlebmac saxeli gauTqves baTums, pirvel rigSi daasaxela suliko JRenti da misi `jariskacis mama~. gulTbilad moigona fotoxelovani, reJisori soso Sengelia, romelsac araerTi prizi hqonda miRebuli, isaubra baTumis saavtoro filmebis festivalze, bolos ki sakuTari filmi warmogvidgina (mokle varianti), romelSic naCvenebia Zveli filmebidan baTumSi gadaRebuli kadrebi da rogor gamoiyureba igive adgilebi dRes.
– baTumi rom kinematografiuli qalaqia, es cnobilia, magram SoTa gujabiZis sajaro leqciiT, gansakuTrebiT, bolo filmiT, sadac Zveli da axali kadrebi Cans, es Zalian kargad dadasturda. vfiqrob, kargi iqneba, Tu Camoyalibdeba turistuli marSruti `baTumi – kinoSi~.A aq xom sabWoTa periodSic uamravi filmia gadaRebuli. mjera, baTumi isev gaxdeba araerTi kinoreJisoris muza. Cvens qalaqSi jer kidev SemorCenilia Zalian saintereso da saxasiaTo adgilebi, romlebic reJisorebs izidavs. saintereso iyo, rom es leqcia restavrirebul ezoSi Catarda, riTac mivesalmebiT praqtikas – rac SesanarCunebelia, mivxedoT da SevinarCunoT. turistic Semova da kinosac gadaiReben iseT qalaqSi, romelsac sakuTari saxe aqvs SenarCunebuli, Torem caTambjenebiT msoflios ver gaakvireb. madloba organizatorebs, romlebmac sajaro leqciisTvis es ezo airCia, – gviTxra profesorma giorgi masalkinma.
– am saRamoTi Zalian visiamovne. bevri siaxle gavige. araCveulebrivi garemoc iyo. kargi iqneba am saubrebis sxva Temaze gagrZeleba, – Tqva organizacia `baTomis~ xelmZRvanelma nino inaiSvilma.

