ტყის დოკუმენტით განსაზღვრული პოლიტიკის პრაქტიკული შედეგები
ირმა ცეცხლაძე 27 48 93
aWaris umaRles sabWoSi SemuSavda tyis politikis ganmsazRvreli dokumenti, romelic moamzada agrarul da garemosdacviT sakiTxTa komitetis Tavmjdomare vaxtang wulaZem. misi ganmartebiT, SesaZloa am dokuments mohyves sakanonmdeblo cvlilebebic. ra datvirTva eqneba Cveni tyeebisTvis sakanonmdeblo paketis axal mimarTulebas, amaze saubrobs deputati CvenTan interviuSi:
– Cvenma komitetma gaakeTa satyeo dokumentis inicireba. man unda gansazRvros ZiriTadi Rirebulebebi da principebi, romlebze dayrdnobiTac ganxorcieldeba aWaraSi satyeo politika. me da bevri Cemi kolega vTvliT, rom, zogadad, umaRlesi sabWo unda qmnides msgavsi tipis dokumentebs, rogorc warmomadgenlobiTi politikuri organo da is unda iyos regionSi ama Tu im mimarTulebis politikis ganmsazRvreli. swored es iyo erT-erTi mizezi, ris gamoc SevimuSaveT es dokumenti. man unda gamoasworos is samarTlebrivi kazusebi, romlebic arsebobs aWaris tyeebis marTvis nawilSi.
– ra kazusebs gulisxmobT?
– dResdReobiT kanoni da norma ar arsebobs tyis sistemis marTvaSi. am dokumentis principebze dayrdnobiT momzaddeba sakanonmdeblo paketi. aq tyis marTvis kuTxiT deklarirebulia is neba da mosazreba, rac arsebobs umaRles sabWoSi, aWaris soflis meurneobis saministros garemosa da bunebrivi resursebis dacvis sammarTveloSi. gaTvaliswinebuli iqneba agreTve im donori organizaciebis da saerTaSoriso standartebis principebi, romelic dagvakvalianebs samomavlod, ra da rogor unda gakeTdes am mimarTulebiT. minda aRvniSno, rom dokumentis SemuSavebaSi mxars gviWerda da finansuradac gvexmareboda bunebis dacvis msoflio fondi (ვვფF).
– gamodis, samomavlod sakanonmdeblo cvlilebebsac gegmavT?
– rac Seexeba samomavlo gegmebs, Tuki, ra Tqma unda, Cemi kolegebi am dokuments mxars dauWeren, daviwyebT aWaris satyeo meurneobis kanonis gadamuSavebas. isic mosalodnelia, saerTod axali kanoni davweroT bevri kanonqvemdebare aqtiT, aseve, centralur doneze iqneba raRac cvlilebebi gasatarebeli. aqve unda aRvniSno, rom mTeli es procesi gamowveulia im sakonstitucio cvlilebebiT, romlebiTac avtonomiur respublikas ufro meti uflebebi mieniWa.
praqtikulad ras moiazrebs tyis dokumenti da ra saxis cvlilebebs elodebian satyeo meurneobaSi, am da sxva mimdinare sakiTxebze interviu vTxoveT aWaris satyeo saagentos ufrosis moadgile jumber abulaZes.
– batono jumber, ras warmoadgens tyis dokumenti TqvenTvis – praqtikosi metyevisTvis?
– es dokumenti aris Cveni satyeo meurneobis marTvis saSualo da grZelvadiani politikis, xedvis, strategiis ganmsazRvreli. xom unda vicodeT, saiT mivdivarT, ra gagvaCnia, ras unda mivaRwioT, rogor jobia tyis momsaxureba da a.S.
– es yvelaferi rigiTi moqalaqeebisTvis zogadi frazebia.
– maSin konkretulad getyviT. magaliTad, ganisazRvreba tyis kritikuli ubnebi, aqtiuri moxmarebis, e.w. cxeli ubnebi, amasTan, ganisazRvreba, rogor aRvadginoT isini, rogor SevuwyoT xeli tyis bunebriv ganaxlebas, rom unda davrgoT da gavaSenoT tyis xe-mcenareebi, SevqmnaT sarekreacio zonebi, dasvenebis obieqtebi da sxva, raTa Tanamedrove moTxovnebs avuwyoT fexi. amasTan dakavSirebiT umaRles sabWoSi sakanonmdeblo cvlilebebis iniciativiTac SevediT, radgan Cvens satyeo saagentos kanonmdeblobiT ar gaaCnia ufleba, Seqmnas zemoT xsenebuli dasvenebis obieqtebi. aucilebelia tyis sammarTvelos gaaCndes sakuTari Semosavali, romlis saSualebiTac SevZlebT isev tyes movuaroT da Tundac personalis finansur waxalisebas SevuwyoT xeli.
– gamodis, am dokumentis mixedviT da saTanado kanonmdeblobis SeqmniT, tyis komercializaciis ufleba mogecemaT. es xom ar daarRvevs ekologias?
– ara, axlac, kanonmdeblobiT, nebismier moqalaqes Tavisuflad SeuZlia tyeSi gadaadgildes, Tumca dResdReobiT ar aris infrastruqtura da normaluri gza. zogan bilikia Caxergili, bunebrivi barierebia Seqmnili anu saxifaToa iq siaruli. kanonSi cvlilebebis SetaniT, Cven SevZlebT meti personali daviqiraoT, adgilobrivi mosaxleoba davasaqmoT, studentebic CavrToT am procesSi. SesaZlebeli iqneba zafxulobiT am xalxis xelSekrulebiT ayvanac da Tavad Seqmnian Semosavlis wyaros. iseTi adgilebi, CanCqerebia Cvens tyeebSi, aWaris mosaxleobis erT procentsac rom ar unaxavs, araTu turistebs. arada, swored esaa Cveni kuTxis simdidre. garwmunebT, yvelaferi gakeTdeba regionis keTildReobisaTvis, tyis SesanarCuneblad, mis mosawesrigeblad da gasaaxleblad. am process komercializacia ki ara, ufro popularizacia SeiZleba vuwodoT, radgan mizerul gadasaxadzea saubari.
– sanam zemoxsenebuli procesebi gaaqtiurdeba, am etapze ra funqciebi akisria Tqvens saagentos?
– Cveni saagentos ZiriTadi funqciaa tyeebis mdgradi marTva, movla-dacva ise, rom xeebis moWra-gamoyenebis dros araTu daziandes, aramed gaumjobesdes tyis mdgomareoba. vgulisxmob, daavadebuli, daberebuli, gamxmari, waqceuli da Selaxuli xeebis gamotanas, raTa tye ganaxldes da resursi ukeTesad ganviTardes. mosaxle rodesac Rebulobs xis moWris nebarTvas da Sedis tyeSi, ratomRac, aucileblad, saukeTesos SearCevs mosaWrelad. Cveni funqcia isaa, mivuTiToT, romeli moWras. anu socialuri moTxovnileba ise dakmayofildes, rom tyis ganaxlebasac Seewyos xeli. debulebis mixedviT, Cveni saagentos ZiriTadi funqciebia: tyis fondis sazRvrebis dadgena-dazusteba; am fondis marTva; tyiTsargeblobis regulireba; tyis movla-aRdegnis RonisZiebebis ganxorcieleba da fondis kontroli. warmoidgineT, es ramxela datvirTva da pasuxismgeblobaa, Tuki gaviTvaliswinebT, rom tyeebs aWaris teritoriis 65% ukavia, saagento ki marTavs 150 aTasze met heqtars. arsebobs aseve 190 aTas heqtarze ganlagebuli nakrZalebi, parkebi da daculi teritoriebi, magram isini ar Semodis Cvens mmarTvelobaSi.
– nakrZalebSi ar ganxorcieldeba zemoxsenebuli RonisZiebebi?
– ara, nakrZalSi sul sxva SezRudvebia. iq vizitiors mxolod Sesvla da gamosvla SeuZlia ise, rom iq araferi Seicvalos da daziandes. nakrZalebs kanonmdebloba icavs da TavisiT unda ganviTardes – adamianis zemoqmedebis gareSe.
– rogorc vici, SeSa tyis Sesasvlelidan gamoaqvT, siRrmeSi uWirT Sesvla ugzobis da utransportobis gamo.
– adre namdvilad ase iyo. Cven, rogorc tyis marTvis organo, pasuxismgebeli varT rogorc gzebis gayvanaze, ise zedmeti xeebis gamotanaze. jer kidev 2015 wels Catarda tyis inventarizacia mTavrobis dafinansebiT, ris Sedegadac Sedga tyis marTvis 10-wliani gegma. masSi mocemulia teritoriebi, sadac SesaZlebelia xeebis Wra mosaxleobis socialuri moTxovnilebebis dasakmayofileblad. Cven yovelwliurad vamtkicebT, sad ra sigrZis gza gaviyvanoT tyekafis gamosatanad.
– mag mxriv Tu aris darRvevebi da rogor jarimdebian damrRvevebi?
– aris, samwuxarod. araerTi gafrTxilebis, dajarimebis da sxva RonisZiebebis gatarebis miuxedavad, mainc Sedian tyeSi da ukanonod Wrian xeebs. Tu metyeve ipovis moWril xeebs da iqve daakavebs masalas, igi gadava saxelmwifo sakuTrebaSi, xolo ukanono mWreli dajarimdeba am masalis Rirebulebis xuTmagi odenobiT (magaliTad, erTi kuburi metri wiwvovani xe-tye 22 laria), gatanili Tu aqvs – eqvsmagiT, xolo Tuki es jarima aRemateba 1000 lars, saqme gadaecema sisxlis samarTlis gamoZiebas da sul sxva muxliT gasamarTldeba damrRvevi.
– ra kriteriumebiT arCevT mosaxleobas, romelsac SeSiT sargeblobis ufleba aqvs?
– qveynis masStabiT TviTmmarTvelobebi agzavnian moqalaqeebis monacemebs centralizebul bazaSi da Semdeg iqidan nawildeba. sxvaTa Soris, maRalmTiani statusiT mosargeble ojaxebs ufleba aqvT yovelwliurad moixmaron 15 kubmetramde SeSa. gadasaxadi minimalizirebulia, 5-6 lari erT kubmetrze (wiwvovanebze). Cven mosaxleobas vaZlevT rogorc SeSas, ise masalas. siebs, kanonis mixedviT adgens municipalitetSi Seqmnili komisia. sxvaTa Soris, masSi akrZalulia satyeos warmomadgenlis Seyvana. cxadia, es Cven gvacilebs arasasurvel pasuxismgeblobas. masalis moculobas komisia gansazRvravs. Semdeg Cven gvegzavneba sia, romel moqalaqes ramdeni masala da risTvis esaWiroeba – saTanado daskvnebiTa da fotomasaliT. Cvenc am mocemulobis farglebSi vexmarebiT da vamaragebT mosaxleobas xe-tyiT.
– rogorc vici, xSiria tyeSi SeSisTvis Sesul licenzirebul adamianTa daSavebis SemTxvevebi.
– am kuTxiT sakmaod Sors mimavali gegmebi gvaqvs – teqnoparki ganaxldeba. germaniis ganviTarebis saagentos imedi gavqvs, romelmac investicia unda gaiRos sapilote proeqtisTvis. SeirCa erTi municipaliteti, tyis erTi ubani da erTi jgufi, romelic aRiWurveba yvelanairi teqnikiT. Tuki gaamarTlebs es proeqti, mere vgegmavT, mTlianad aRiWurvos mTeli saagentos sruli Semadgenloba. tyeSi ukve Seva mxolod sertificirebuli jgufi, romlis SemadgenlobaSi iqneba yvela specialisti: dawyebuli xis mWrelidan, damxarisxeblidan, damTavrebuli mZRolamde, usafrTxo transportirebisTvis. amJamad Sedian moZvelebuli gaumarTavi manqanebiT, ar ician, sad wavidnen, ra qnan da marTlac xSiria ara marto daSaveba, tragikuli SemTxvevebic ki. es proeqti minimumade daiyvans savalalo faqtebs da unebarTvo Wrebsac maqsimalurad Seamcirebs. SeiZleba iTqvas, nuls gautoldeba, radgan tyeSi ver Seva momxmarebeli, Tu Seva – mxolod saseirnod.
– xom ar apirebT egerebis cecxlsasroli iaraRiT SeiaraRebas?
– ara, amis arc nebarTva gvaqvs da arc aucileblobaa, radgan Cveni kanondamrRvevebi ar gamoirCevian agresiiT. Setakebis an daumorCileblobis SemTxvevaSi patruls gamoiZaxeben. Cvens tyeebSi cecxlsasroli iaraRi SeiZleba mxolod nadirisgan Tavdasacavad dasWirdes adamians, isic Zalian iSviaTad. Rame vinc gadaadgildeba, imisTvis iqneba mxolod saWiro.
– tyis mavneblebs rogor ebrZviT?
– mavneblebi Zalianaa gaqtiurebuli am bolo wlebSi. adre mxolod gasuli saukunis 50-60-ian wlebSi iyo qerqiWamiebis amgvari masStaburi Semoseva. aman gansakuTrebiT wiwvovnebSi gamoiwvia masobrivi xmoba. vcdilobT, daavadebuli xeebi maleve movWraT da gamovitanoT, raTa gadavarCinoT danarCenebi daRupvas. SuaxevSi CamovayalibeT specialuri laboratoria mTavrobisa da veluri bunebis kavkasiis fondis dafinansebiT. SeZenilia uaxlesi teqnika da laboratoriuli kvlevebisaTvis aucilebeli mowyobiloba.
– wablis da bzis xeebi ra mdgomareobaSia?
– wablis xeebis gaxmobis procesi dawyebulia. iaponiasa da germaniaSi es jiSebi ver gadaarCines, mTlianad gadaSenda. Cven mivmarTeT uaxles meTodologias, romelic gagviziara TurqeTis satyeo departamentma. maTTan gaformebuli memorandumis wyalobiT, mavneblebTan brZolis samsaxuris ufrosi Zalian dagviaxlovda. marTalia, axla pensiaze gauSves, magram mainc Camodis da gvexmareba nebismieri rTuli situaciis aRmofxvraSi. aRsaniSnavia, rom am laboratoriaSi ar viyenebT qimias, raTa ar davazianoT buneba. aq gamogvyavs sasargeblo mwerebi, romlebic mavneblebs anadgurebs. aseTia, magaliTad, didi rizofagusi, romelic lafanWamias anadgurebs. maT vasaxlebT daavadebul xeebze da iq mravldebian. aseve gamogvyavs wablis kibos sawinaaRmdego soko, romelsac daavadebul xeebze ganvaTavsebT. gaxsovT, albaT, soWis olimpiadis dros CineTidan Semotanil bzis nergebs Semohyva Cveni bzisTvis damRupveli mavnebelTa kvercxebi – bzis alura. maTgan gamoCekili peplebi ikvebebian xis qerqebiTa da axalgazrda ylortebiT. isini lamis erT RameSi Wamen mTel bzas. aAseve gavrcelda paTogenuri soko, romelsac bzis sidamwvred moixsenieben. es yvelaferi safrTxes uqmnis Cvens bunebas. samwuxarod, aWaraSi nedli bza aRar aris. vmuSaobT, raTa tyeebi gadavarCinoT am mavneblebisgan. minda giTxraT, rom Cvens tyeebs bunebrivi ganaxlebis saocari unari gaaCnia, mTavaria, davicvaT anTropogenuri zegavlenisgan, rasac vakeTebT kidec.

