გახდება თუ არა მამუკა ხაზარაძის მოძრაობა ,,ღირსეული საქართველოსთვის” მესამე პოლიტიკური ძალა?
ნინო ცხვარაძე 591 98 24 30
bolo wlebia qarTuli politikis `aqilevsis quslad~ iqca mesame Zalis gamoCena. orpolusian politikur velze siaxles eleqtoratis is
nawili elodeba, romelic arc `qarTuli ocnebis” momxrea da arc “erTiani nacionaluri moZraobisa~
mesame Zalad Camoyalibebis survili, mcdeloba da pretenzia ukanasknel periodSi ramdenime politikurma Zalam gamoTqva. jer iyo da `qarTuli ocnebidan~ demarSiT wasuli eka beselia TanamoazreebTan erTad Seecada politikuri amindis Seqmnas, Tumca davinaxeT – ise ar wvimda, rogorc quxda. Semdeg politikur arenaze poeti daviT maRraZe gamoCnda. sazogadoebas igi saprezidento arCevnebis meore turis win saxelisuflebo kandidatis sasargeblod gakeTebuli gancxadebebiTac daamaxsovrda. paradoqsia, magram faqti – arCevnebidan ramdenime TveSi daviT maRraZem Tqva, rom `qarTul ocnebas~ xalxis aRar esmis. verc daviT maRraZem SeZlo mesame Zalis Camoyalibeba, yovel SemTxvevaSi am etapze mainc.
politikaSi dabrunebis survili Tavdacvis yofilma ministrma irakli oqruaSvilmac gamoTqva da politikuri moZraoba `gamarjvebuli saqarTvelo~ daafuZna. maleve irakli oqruaSvili samarTaldamcvelebma daakaves 20-21 ivnisis movlenebTan dakavSirebiT da am etapze patimrobaSi rCeba.
sisxlis samarTlis saqmea aRZruli Tibisi bankis erT-erTi damfuZneblis, mamuka xazaraZis mimarTac. braldebuli ban-kiri Semodgomis dasawyisSi moZraoba `Rirseuli saqarTvelosTvis~ dafuZnebas gegmavs. amis Sesaxeb man socialur qselSi dawera.
– Tu gvinda Zlieri saqarTvelos aSeneba, upirveles yovlisa, Rirseba unda davubrunoT xalxs – es giorgi Wyondidelis sityvebia. dResac swored aqedan unda daviwyoT – qarTveli adamianis Rirsebis dabrunebiT. Rirseba xom upirveles yovlisa TavisuflebisTvis brZolaa, samSoblos erTianobis da pirovnuli TavisuflebisTvis brZola. Rirseba, esaa kerpebis msxvreva, radgan kerps an amsxvrev, an emonebi. Rirsebis aRdgena mesiebze uaris Tqmaa, radgan Rirseuli da Tavisufali adamiani sakuTar TavSi xedavs Zalas, rom sakuTari Tu garSemo myofi adamianebis cxovreba Secvalos ukeTesobisken. Cveni qveyana da xalxi namdvilad ar aris imis Rirsi, ra mdgomareobaSic axla imyofeba. . . samwuxarod, aranairi strategiuli miznebi ar gvaqvs. rani gvinda rom viyoT? rogori qveyana gvinda gvqondes? qveyana, sadac siRaribis da uimedobis propaganda midis? qveyana, romelic wlebis ganmavlobaSi tyuili dapirebebiT imarTeba? sistema, romelic agresiuli da represiulia Tavisufali mediis da kritikuli azris mimarT? ase ver ganvviTardebiT!. . unda SeveSvaT warsulis kritikas da vifiqroT, vimoZraoT momavlisken, gavajansaRoT ekonomika, SevqmnaT samarTliani qveyana, Seuqcevadi gavxadoT dasavlur orbitaze gadasvla, SevqmnaT saxelmwifo, sadac TiToeuli moqalaqe ipovis sakuTar Rirseul adgils da saqarTvelo ki kuTvnil adgils daimkvidrebs msoflio rukaze!. . – ambobs mamuka xazaraze.
politikur arenaze mis gamosvlas Tu erTni miesalmebian, meoreni mis politikurad gaaqtiurebas biznesmenis winaaRmdeg sisxlis samarTlis saqmis aRZvras ukavSireben. sainteresoa, iseTive warmatebuli politikosi iqneba mamuka xazaraZe, rogoric bankiri Tu jer ardafuZnebuli moZraoba `Rirseuli saqarTvelosTvis~ ideaSive mokvdeba. iTqva isic, rom swored mamuka xazaraZis moZraoba iqneba mesame Zala, romelsac wlebis ganmavlobaSi elodeba eleqtoratis garkveuli nawili.
mamuka xazaraZesTan samomavlo TanamSromlobis survili ukve gamoTqva araerTma opoziciurma Zalam. Tumca am etapze aravin uwyis, visTan urTierToba iqneba momgebiani braldebuli bankirisTvis.
mniSvnelovania isic, rom qarTuli politikuri veli orpolusiania. erT mxares mmarTveli gundi – `qarTuli ocneba~ dgas, meore mxares ki yofili saxelisuflebo partia – `erTiani nacionaluri moZraoba~. wlebia es ori politikuri Zala erTmaneTs epaeqreba da mosaxleobisTvis sakuTari upiratesobis damtkicebas cdilobs. am fonze mesame Zalis gamoCena, rasakvirvelia, gansakuTrebiT mniSvnelovania. sainteresoa, `Rirseuli saqarTvelosTvis~ iqneba Tu ara zogisTvis nanatri mesame Zala? ra Seicvleba qarTul politikur realobaSi? amasTan, mkiTxvels ainteresebs, ukavSirdeba Tu ara mamuka xazaraZis winaaRmdeg sisxlis samarTlis saqmis aRZvra politikaSi misi mosvlis survils?
– vfiqrob, mamuka xazaraZis politikaSi mosvlis survili erTgvari TamaSia. ar gamovricxav imasac, rom swored is iyos xelisuflebis rCeuli, romelic mesame Zalis liderad mogvevlineba. maxsendeba mamuka xazaraZis gancxadebebi 2018 wlis saprezidento arCevnebisas. danaSauli iqneba Tu ar avirCevT qalbaton salome zurabiSvilso, ambobda igi. anu, erTi wlis win is `qarTuli ocnebis~ momxre iyo, maSin, roca gamocdili politikuri liderebi acxadebdnen, rom salome zurabiSvili ver iqneboda kargi mmarTveli, – ambobs aWaris umaRlesi sabWos `erTiani nacionaluri moZraobis~ deputati asmaT diasamiZe. man saubrisas Tqva, rom mamuka xazaraZes `qarTuli ocnebis~ proeqtad miiCnevs – msuye sabanko angariSebiT. opozicioneri deputati bankiris politikaSi mosvlis SemTxvevaSi orpolusian politikur velze did cvlilebebs ar elodeba.
– didi cvlilebebi ver iqneba, amis arc dro rCeba 2020 wlis saparlamento arCevnebamde mamuka xazaraZes da arc mxolod bankis mmarTvelobaa avtoritetisTvis sakmarisi. cvlilebas sWirdeba begraundi, garkveuli gamocdileba, ndobis mopoveba. sabanko sistemidan mosuli, politikaSi bevrs verafers Seqmnis. marTalia, bankirma icis finansebi, magram politika sxva saqmea da misi am asparezze mosvlac kraxiT dasruldeba. politikur velze, rogorc mesame moTamaSe, ver gaamarTlebs im imedebs, rasac amyarebs masze `qarTuli ocneba~, – acxadebs asmaT diasamiZe.
im mosazrebas, rom eleqtorati iTxovs mesame Zalis gamoCenas, asmaT diasamiZe eTanxmeba, magram vin SeiZleba iyos am ampluaSi, an aqvs Tu ara mamuka xazaraZes did politikaSi mosvlis Sansi? AkiTxvaze umaRlesi sabWos deputats aseTi pasuxi aqvs:
– bevrs ecada `qarTul ocnebaze~ cota ganawyenebulma eka beseliam, rom warmoCeniliyo mesame Zalad, magram kraxiT damTavrda mcdeloba. biZina ivaniSvilis didi survilia, `erTiani nacionaluri moZraoba~ rogorme gverdze gaswios, misi niSa ki sxva opoziciurma partiam daikavos, magram ratomRac mmarTvel gunds aviwydeba is naxevar milionze meti adamiani, romlebic `qarTuli ocnebis~ daSvebuli Secdomebis gamo Cveni momxreebis siaSi Caewera 2012 wlidan dRemde. 2018 wlis saprezidento arCevnebze 600 aTasze metma adamianma xma misca `nacionaluri moZraobis~ kandidats. samwuxarod, `qarTuli ocneba~ ar cdilobs gaaumjobesos politikuri veli. xalxs axsovs wina xelisuflebis daSvebuli Secdomebi, magram, samagierod im Secdomebis ukan bevri gakeTebuli saqmea. Cvenze ganawyenebul adamianebsac ki axsovT, ra gaakeTa `erTianma nacionalurma moZraobam~ – 2004 wels ganadgurebuli saxelmwifosgan Seiqmna axali da fexze dadga qveyana. yvelaze meti dartyma dRes swored wina xelisuflebis dros Seqmnil saxelmwifo instituciebs aqvs. garda amisa saxeze gvaqvs gaukuRmarTebuli cxovreba, gazrdili kriminali da fasebi, gaufasurebuli valuta. regionSi Cavardnili turistuli sezoni. mesame Zalis gamoCena rTuli iqneba, faqtobrivad ver moxerxdeba. asmaT diasamiZe mamuka xazaraZes `erTiani nacionaluri moZraobis~ konkurentad ar miiCnevs, Tumca ambobs imasac, rom biznesmenis gundSi “qarTul ocnebaze~ ganawyenebuli adamianebi da biZina ivaniSvilis gavlenis qveS myofi politikuri partiebi aRmoCndebian.
am Temaze asmaT diasamiZisgan gansxvavebuli pozicia aqvs umaRlesi sabWos umravlesobis deputats ilia verZaZes, raSic gasakviri araferia.
– politikuri TemebiT spekulireba saqarTveloSi araxalia. oponentebi cdiloben samarTlebriv procesebs politikuri elferi miscen. arc mamuka xazaraZis politikuri interesebia axali, es didi xnis winaTac ikveTeboda. Tu marTla daapirebs politikaSi aqtiurad CarTvas, ara mgonia, misi momxreebi didad Seawuxos im faqtma, rom 10 wlis winaT, mamuka xazaraZem kanonTan Seusabamo qmedeba Caidina. Aara mgonia politikaSi seriozuli sityva Tqvas, radgan qarTul politikaSi arian ufro didi gamocdilebis da staJis mqone politikosebi. samwuxaro iqneba, Tu mamuka xazaraZis es nabiji TviTgadarCenisTvis piarkampaniis nawili gamodgeba, – gviTxra ilia verZaZem.
deputati kategoriulad ewinaaRmdegeba im mosazrebasac, rom eleqtorati mesame Zalis molodinSia.
– ar veTanxmebi mosazrebas, rom amomrCeveli mesame Zalas elodeba. es aris politikuri svla im partiebis mxridan, romlebic cdiloben mosaxleoba SecdomaSi Seiyvanon. TiTqos Cven ar varT prodasavluri Zala. diax, swored Cven varT saqarTvelos uaxles istoriaSi yvelaze prodasavluri Zala. is, vinc mxolod saubrobs, saqmiT wminda wylis rusul narativSi jdeba. mesame Zalas xalxi elodeba,Tu ara, es eqspertebis Temaa, Cemi azriT ki xalxi wesier xelisuflebas elodeba, – acxadebs ilia verZaZe.
– erovnuli bankisa da samarTaldamcavi organoebis qmedebebi rom ara, mamuka xazaraZe politikaSi wasvlisTvis nabijs ar gadadgamda, – ambobs politologi aslan lorTqifaniZe.
– politikaSi mosvliT is cdilobs indulgenciis miRebas. wina xelisuflebis dros, rodesac biznesi ganicdida totalur zewolas, masobrivad irRveoda adamianis uflebebi xelisuflebis mxridan, mamuka xazaraZes aranairi sajaro protesti ar gamouTqvams. igi kmayofili iyo axlandeli xelisuflebis muSaobiTac manam, sanam mis winaaRmdeg erovnulma bankma da prokuraturam ar daiwyo samarTlebrivi moqmedebebi. xazaraZe yvela xelisuflebasTan cdilobda saerTo enis gamonaxvas da am gziT biznesSi warmatebebis miRwevas. mamuka xazaraZe aris erT-erTi yvelaze warmatebuli biznesmeni, romlis monawileobiTac Seiqmna gamarTuli, evropuli tipis, Zlieri finansuri instituti `Tibisi banki~. mis winaaRmdeg dagvianebuli pretenziebi samarTaldamcavi organoebis mxridan garkveul kiTxvis niSnebs aCens. gamoZiebis dasrulebis Semdeg ufro meti sicxade iqneba Setanili am sisxlis samarTlis saqmeSi, – aRniSna CvenTan saubrisas politologma.
mainc, ras Secvlis orpolusian politikur velze mamuka xazaraZis moZraoba? – am kiTxvaze aslan lorTqifaniZem gvipasuxa:
– saqarTveloSi moqmedi politikuri partiebis mimarT mosaxleobis ndoba dabalia da Sesabamisad, maTi jamuri reitingi 50 procents ar aRemateba. am pirobebSi partiebis warmatebaSi did rols asrulebs finansuri resursebi. ra raodenobis koordinatorsa da agitators daiqiravebs partia saarCevno StabSi samuSaod, ra raodenobis bilbords, reklamas da sxva saagitacio masalas dabeWdavs da ganaTavsebs, es mniSvnelovan rols asrulebs arCevnebze warmatebaSi. am fonze didi finansuri resursebis mqone biznesmenebis Semosvla politikur bazarze garkveuli segmentis dakavebas niSnavs. Tu mamuka xazaraZe da misi biznespartniori badri jafariZe finansur kapitals efeqtur, moqnil saarCevno kampaniasac daurTaven, parlamentSi daaxloebiT 15-20 deputatis gayvanas SeZleben. SesaZloa, es raodenoba saWiro gaxdes koaliciuri mTavrobis formirebis SemTxvevaSi. biznesmenebis politikaSi CarTvis mizania xelisuflebaSi mosvlis gziT biznesis dacva, sakuTari kapitalis zrda da maT mimarT samarTaldamcavi organoebis mier arsebuli pretenziebis ganuleba. xazaraZe da jafariZe Cqaroben politikuri organizaciis Seqmnas, raTa SesaZlo dapatimrebis riski Seamciron.
mosaxleobis udidesi nawili fiqrobs, rom arCevnebs fuli igebs, rasac politologi ar eTanxmeba. sainteresoa, iqneba Tu ara xazaraZis fuli ivaniSvilis fulis sapirwone.
– arCevnebs mxolod fuli ver igebs da amis magaliTi badri patarkaciSvilia, romelic 2008 wlis 5 ianvris saprezidento arCevnebSi warumateblad monawileobda. saqarTveloSi fuli aris aucilebeli, magram arasakmarisi saSualeba xelisuflebaSi mosasvlelad. im pirobebSi, roca saqarTvelo saparlamento respublikaa, uqmdeba maJoritaruli sistema da rCeba mxolod bunebrivi barieri, calkeul finansur jgufebs aqvT SesaZlebloba, met-naklebi danaxarjebis gaRebiT garkveuli raodenobis deputati hyavdeT parlamentSi. xazaraZe-jafariZis finansuri resursebi ivaniSvilis resursebTan SedarebiT Zalian mokrZalebulad gamoiyureba. gasaTvaliswinebelia is faqtic, rom saqarTvelos kanonmdeblobiT, fizikuri da iuridiuli pirebis Semowirulobis odenobis zeda zRvaria dawesebuli. amitom xelisuflebas aqvs kanonieri ufleba, biznesmenebs ar misces fulis ganusazRvreli raodenobiT gamoyenebis ufleba, – gviTxra aslan lorTqifaniZem.
kiTxvaze, visTan iTanamSromlebs braldebuli bankiri, politologi pasuxobs:
– mis mier SerCeul kadrebze bevri ram iqneba damokidebuli. Tu ramdenad kvalificiuri da avtoritetuli adamianebis CarTvas SeZlebs, amas uaxloesi momavali gviCvenebs. arCevnebamde cota droa darCenili da srulfasovani partiis Seqmna SeuZlebelia. aseve mniSvnelovania, ramdenad SeZleben am gundis ideologiuri safuZvliT gaerTianebas da saerTod, ra iqneba am politikuri Zalis ideologia. Tu am erTobis safuZveli mxolod xelisuflebis cvlilebis survili iqneba, amgvarad dakompleqtebul gundSi parlamentSi Sesvlis Semdgomi ryevebi gamoricxuli ar aris. xazaraZesTan TanamSromlobis survili daviT usufaSvilma gamoTqva, is maRali klasis politikosia. axal moZraobaSi gaerTianebas bevri Seecdeba, Tumca yvela sargebels mas ver moutans. rac Seexeba imas, mogvevlineba Tu ara mamuka xazaraZis politikuri moZraoba mesame Zalad qarTul politikur arenaze, ara mgonia arCevnebamde iseTi politikuri partia an partiaTa jgufi Seiqmnas, romelic marto daZlevs ori dominanti politikuri Zalis konkurencias. proporciuli arCevnebi bunebrivi barieriT ubiZgebs politikur jgufebs, damoukideblad cadon bedi da TanamSromlobaze an oponirebaze saparlamento arCevnebis Semdeg ifiqron. maT amisken blokebis SesaZlo akrZalvac ubiZgebT. 2020 wlis saparlamento arCevnebSi minimum 8 partia gadalaxavs bunebriv bariers. maT mouwevT koaliciuri mTavrobis formirebaSi monawileoba an `qarTul ocnebasTan~ an `nacionalur moZraobasTan~, sxva SemTxvevaSi iqnebian opoziciuri saparlamento jgufebi, – gviTxra aslan lorTqifaniZem.

