საქართველო . . . უღონო მდგომარეობაში?!
ნინო ცხვარაძე 591 98 24 30
ruseT-saqarTvelos agvistos omidan 11 weli gavida. am xnis ganmavlobaSi rusi samxedroebis mxridan ukanono borderizacia grZeldeba. saokupacio xazTan viTareba daZabulia. ramdenime dRis win gugutianTkarSi ori ojaxi iZulebuli gaxda, sakuTari sacxovrebeli daetovebina. ufro metic, Tavisive xeliT daangries is, rac wlebis ganmavlobaSi hqondaT naSenebi. ra Tqma unda, es maT yofas kidev ufro amZimebs. aravin uwyis, kidev ramdeni ojaxi gaiziarebs maT beds. garda amisa, okupantebs gatacebuli hyavT saqarTvelos moqalaqeebi.
saokupacio xazTan opoziciis warmomadgenlebi araerTxel mividnen da xelisuflebasac mouwodes, meti pasuxismgeblobiT moekidos Seqmnil viTarebas. mmarTveli gundi irwmuneba, rom swored opoziciis nawilis provokaciuli qmedebebiT xdeba okupaciis xelSewyoba da es emsaxureba ruseTis poziciebis gaZlierebas okupirebul teritoriebze. moqalaqeebs qveynis SigniT arsebuli dapirispireba aRizianebT da samarTlianadac. adamianebi fiqroben, rom gamosavali da gadarCenis gza erTianobaSia.
ras ukavSirdeba ruseTis gaaqtiureba da rogoria xelisuflebis reaqcia borderizaciaze? – am da sxva mtkivneul sakiTxebze `aWarasTan~ politologma aslan lorTqifaniZem isaubra.
– batono aslan, agvistos omidan 11 wlis Semdegac grZeldeba borderizacia da adamianebis gataceba. . .
– 2011 wlis aprilidan, saokupacio reJimma cxinvalis okupirebuli teritoriis ukeT gakontrolebis mizniT, mavTulxlarTebiT ukanono SemoRobva daiwyo. manamde cxinvalis marionetulma reJimma saqarTvelos wina xelisuflebas e.w. sazRvris damdgeni erToblivi komisiis Seqmna SesTavaza. es Tema ganixileboda Jenevis molaparakebis formatSic. am komisiaSi monawileoba iribad niSnavda defaqto sazRvrebis aRiarebas, ris gamoc saqarTvelos xelisuflebam uari Tqva masSi monawileobaze. separatistebma saokupacio ZalebTan erTad TviTneburad daiwyes e.w. sasazRvro boZebis damontaJeba, romelic qaotur xasiaTs atarebda, es ki winaaRmdegobas iwvevda ara marto adgilobriv mosaxleobaSi, aramed okupantebic ki ver erkveodnen separatistebis qmedebebSi. ruseTma gadawyvita exelmZRvanela 1954 wlis sabWoTa ruseTis generaluri Stabis rukebiT, romlebSic bolo cvlileba 1962 wels ganxorcielda da es iyo yofili `samxreT oseTis avtonomiuri olqis~ administraciuli sazRvrebis koordinatebi. swored am rukebs, saWiro teqnikas awvdian okupantebi separatistebs da maTi patronaJiT mimdinareobs e.w. `borderizacia~ anu ukanono sazRvris gavlebis procesi. 1962 wlis Semdeg mniSvnelovnad Seicvala mosaxleobis gansaxleba, amitomacaa, rom saokupacio sazRvris gavlebis dros ojaxis sacxovrebeli saxli da miwis nakveTi e.w. sazRvris sxvadasxva mxares rCeba. Cveni Tanamoqalaqeebis gataceba araokupirebuli teritoriidan okupirebul nawilSi im faqts ukavSirdeba, rom pirobiTi, e.w. sazRvari (sadac ar aris e.w. mavTulxlarTebi) zustad aravin icis, sad gadis da adamianebs swored saokupacio sazRvris gadakveTis braldebiT akaveben, axdevineben jarimas da uSveben. es procesi 2008 wlidan dRemde uwyvet reJimSi mimdinareobs. am kuTxiT raime axali okupirebuli teritoriis mimdebared ar xdeba.
– ras akeTebs saqarTvelos xelisufleba?
– saqarTvelos xelisufleba, romeli partiac ar unda iyos qveynis saTaveSi, samwuxarod, uZluria am procesTan mimarTebaSi. erTaderTi, rac Cvens xelisuflebas SeuZlia, `iyviros~ da amiT miipyros saerTaSoriso Tanamegobrobis yuradReba, romelic diplomatiuri gzebiT Txovs ruseTis federacias an marionetul reJims saqarTvelos dakavebuli moqalaqeebis mokle droSi gaTavisuflebas. sazRvris ukanono gavlebis SeCerebaSi, samwuxarod, saerTaSoriso Tanamegobrobac uZluria. yvela sxva mosazreba am sakiTxTan dakavSirebiT spekulaciur xasiaTs atarebs da politikuri miznebisaTvis gamoiyeneba.
– ruseTTan urTierToba Jenevisa da abaSiZe-karasinis formatebSi gvaqvs. xom ar fiqrobT, rom isini gadasaxedia da siaxleebis Setanaa saWiro?
– es aris ori sxvadasxva formatis molaparakebebis platforma. Jenevis formati Seiqmna 2008 wlis 15 oqtombers amave wlis 12 agvistos cecxlis Sewyvetis Sesaxeb 6-punqtiani SeTanxmebis Sesabamisad. Jenevis saerTaSoriso molaparakebebis TanaTavmjdomareebi arian: euTos, evrokavSirisa da gaeros warmomadgenlebi. molaparakebebi imarTeba konfliqtis mxareebis: saqarTvelosa da ruseTis warmomadgenlebs Soris. diskusiebSi aseve monawileoben aSS-is, afxazeTisa da e.w. `samxreT oseTis~, rogorc defaqto ise deiure xelisuflebis warmomadgenlebi. molaparakebebi or sferos moicavs: usafrTxoebisa da humanitarul sakiTxebs. isini weliwadSi oTxjer imarTeba, anu am dromde gamarTulia 48 raundi da mas arc erTi konkretuli Sedegi ar moutania. miuxedavad amisa, misi SenarCuneba aucilebelia samomavlo efeqturobisa da abaSiZe-karasinis formatis warmatebisTvis. es ukanaskneli moicavs saqarTvelosa da ruseTis warmomadgenlebis molaparakebebs humanitarul da ekonomikur sakiTxebTan dakavSirebiT. molaparakebebis es platforma saqarTvelos xelisuflebis cvlilebis Semdeg Seiqmna. abaSiZe-karasinis formati, Jenevis formatisagan gansxvavebiT, garkveuli Sedegebis momtania. am formatis molaparakebebis Sedegad gadawyda: savaWro-ekonomikuri urTierTobebisa da aviareisebis aRdgenis (amJamad droebiT Sewyvetilia), savizo reJimis gamartivebis, tyveTa, jaSuSebis, neStebis gacvlis, kulturuli dialogis xelSewyobis da sxva sakiTxebi. Jenevis molaparakebebis warumatebloba ukavSirdeba konfliqtis mxareebis gansxvavebul Sexedulebebs 2 sakiTxis irgvliv: iZulebiT gadaadgilebul pirTa dabruneba da Zalis gamouyeneblobis xelSekruleba. ruseTi saqarTvelosgan iTxovs mis marionetul reJimTan gaaformos Zalis gamouyenlobis xelSekruleba, saqarTvelo ki am xelSekrulebis gaformebas ruseTis federaciasTan iTxovs. am sakiTxze SeuTanxmeblobis gamo ruseTi da defaqto xelisuflebebi uars acxadeben devnilTa dabrunebis sakiTxis ganxilvaze. am mizezebis gamo Jenevis formatis diskusiebi mxareTa formalur Sekrebad iqca, sadac monawileebi mxolod sakuTar pretenziebs afiqsireben. Jenevis molaparakebebSi monawile mxareebis cvlileba ver moxdeba, radgan masSi yvela dainteresebuli mxarea warmodgenili, verc misi Sinaarsi Seicvleba, radgan okupirebuli teritoriebis samarTlebriv statusze saubari am molaparakebebs aranair Sedegs moutans. erTaderTi, risi Secvlac SeiZleba, aris is, rom amaRldes am molaparakebebSi monawile qveynebis warmomadgenlebis rangi, anu kargi iqneba, Tu sagareo saqmeTa ministris moadgileebis nacvlad masSi, rogorc minimum, sagareo saqmeTa ministrebi warmoadgendnen aSS-s, ruseTsa da saqarTvelos. abaSiZe-karasinis formatzec igives Tqma SeiZleba. orive formati avsebs erTmaneTs. Jenevis molaparakebebis Tundac formaluri, uSedego formatis arseboba rom ara, abaSiZe-karasinis molaparakebebSi am mcire winsvlis miRwevac rTulad SesaZlebeli iqneboda. ruseTi sxva, miT ufro patara qveynebTan Suamavlebis monawileobiT urTierTobas yovelTvis gaRizianebiT xvdeba da maqsimalurad gaurbis.
– rogor SeiZleba situaciis ganmuxtva?
– cud Tu karg mezobel qveynebTan urTierTobis 2 SesaZleblobaa: omi an dialogi, sxva gza bunebaSi ar arsebobs. gasagebi mizezebis gamo, Cven ar SegviZlia okupant qveyanasTan deokupaciis mizniT saomari moqmedebebis warmoeba. rCeba mxolod dialogi. saqarTvelos ruseTTan aqvs rogorc ormxrivi, ise mravalmxrivi dialogebis formatebi, romelzedac zemoT visaubreT. es formatebi ver iqneba Sedegiani Tu mas Tan axlavs agresiuli ritorika. mTelma msofliom da qarTulma sazogadoebam Zalian kargad icis, rom ruseTi okupantia da putini am saokupacio reJimis Semoqmedi da lideria. rusTavelis prospeqtze an sxvagan am isedac cnobili Temis tiraJirebiT zians vayenebT mxolod Cvens nacionalur interesebs da ruseTs vaZlevT SesaZleblobas, ekonomikuri berketebis gamoyenebiT daasustos Cveni saxelmwifo. Cveni qveynis deokupacia xom mxolod ekonomikurad Zlier da demokratiul saqarTvelos SeuZlia. dasavleli partniorebic, saqarTvelos damoukideblobis mopovebidan dRemde, gvirCeven, rom ruseTTan urTierTobebisas gamoviyenoT mxolod mSvidobiani da mSvidi formebi. qarTuli opoziciis da sazogadoebis erTi nawili `ura~ da fsevdopatriotizmis tiraJirebiT, agresiuli ritorikiT gvevlineba ruseTis uneblie, bunebriv mokavSired. bolo xanebSi maTma moqmedebebma rusTavelis prospeqtze gamoiwvia ruseTTan aviamimosvlebis akrZalva, ramac ziani miayena turizmis seqtors da mTlianad qveynis ekonomikas.
– ra doziT SeiZleba am sakiTxSi Cveni saerTaSoriso partniorebis CarTva da gamoTqvamen Tu ara isini mzaobas saqarTvelos mxardasaWerad?
– Cveni saerTaSoriso partniorebi am procesSi CaerTvebian im doziT, ra geopolitikuri simZlavreebic maT am etapze aqvT. es resursebi sakmarisia mxolod imisTvis, rom mxari dauWiron Cvens ekonomikur da demokratiul ganviTarebas, ruseTTan rogorc ormxrivi ise mravalmxrivi dialogis dros dasvan saqarTvelos problemuri sakiTxebi. yvela sxva konkretuli sakiTxis gadawyveta SesaZlebelia mxolod saqarTvelo-ruseTis ormxrivi dialogis Sedegad. am process saerTaSoriso formatebi mxolod da mxolod zurgs gaumagrebs, romelic aucilebeli, magram arasakmarisi pirobaa warmatebebis misaRwevad. am etapze ruseT-saqarTvelos urTierTobebi 2008 wlis agvistos omis Semdeg jer kidev Rrma krizisSi imyofeba miuxedavad imisa, rom 2012 wlis saparlamento arCevnebis Semdeg xelisuflebis sagareo politika ruseTTan mimarTebaSi ufro pragmatuli da Sedegze orientirebuli gaxda. es procesi Cveni sazogadoebis erTi nawilis qmedebebTan harmonizebuli ver aris. swored esaa okupant qveyanasTan warmoebuli dialogis naklebSedegianobis erT-erTi mTavari mizezi.
– batono aslan, mavTulxlarTebTan yofili xelisuflebisa da dRevandeli opoziciis warmomadgenlebi mividnen, romlebic borderizaciis procesSi dRevandel xelisuflebas adanaSauleben. . .
– es adamianebi vladimer putinTan erTad arian Cveni teritoriebis okupaciis uneblie Tanaavtorebi. swored maTi pasuxismgebloba da memkvidreobaa is mZime viTareba, romelic Cven gvaqvs saokupacio xazTan. maSindeli xelisuflebis sruliad ugunurma qmedebebma miiyvanes Cveni asobiT aTasi adamiani fizikur da fsiqologiur tanjvamde, damatebiT miviReT 26000 devnili, dagveRupa 408 Cveni patrioti meomari da mSvidobiani moqalaqe, droebiT dagvakargines 100-ze meti sofeli, ganusazRvreli vadiT gadawies Cveni natosa da evrokavSirSi gawevrianeba… es yvelaferi ki `nacionaluri moZraobisa~ da `evropuli saqarTvelos~ wevrebma (romlebic maSin erT partiaSi iyvnen) evropis sabWos saparlamento asambleis 2008 wlis 1633-e rezoluciis mxardaWeriT daadastures, romlis me-5 muxlSi vkiTxulobT: `2008 wlis 7 agvistos, saqarTvelos samxedro Zalebis mier cxinvalis dabombvis gaufrTxileblad dawyebiT, eskalacia axal, kerZod, Ria da srulmasStabiani saomari moqmedebebis safexurze gadavida. mZime artileriisa da kaseturi bombebis gamoyeneba, ramac seriozuli safrTxe Seuqmna samoqalaqo mosaxleobas, warmoadgenda samxedro Zalis araproporciul gamoyenebas saqarTvelos mxridan, miuxedavad imisa, rom aRniSnuli xdeboda misi teritoriis farglebSi da rogorc aseTi, saerTaSoriso humanitaruli samarTlisa da saqarTvelos mier aRebuli valdebulebis darRvevas, konfliqtebi gadawyvitos mSvidobiani saSualebebiT. mixeil saakaSvils da misi partiis wevrebs, ganayofebs Tu mokavSireebs aranairi moraluri ufleba ar aqvT, isaubron 2008 wlis agvistos omis Sedegebze.