ინტერნეტი – საფრთხე ბავშვებისთვის?
ნათია იმნაიშვილი 27 48 93
interneti erT-erTi saocari gamogonebaa, romelzec bavSvobaSi me da Cemi
Tanatolebi mxolod vocnebobdiT
es marTlac rom saintereso da saxaliso samyaroa, romelic adamians saSualebas aZlevs, martivad, swrafad moiZios misTvis saWiro informacia, moiaros mTeli msoflio wamebis ganmavlobaSi, gaigos meti cxovelebis, frinvelebis, mcenareebis, ekosistemis Sesaxeb, gaiziaros mravali informacia Tu movlena.
interneti is komfortuli adgilia, sadac msoflios nebismier wertilSi vebkameris saSualebiT SegiZlia naTesavebsa da megobrebTan urTierToba, Tumca teqnologiur ganviTarebas uaryofiTi Sedegebic axlavs, gansakuTrebiT bavSvebisTvis. patarebisTvis sazianoa saitebi, sadac maT SeuZliaT nebismieri informaciis mopoveba, Woris gageba, fotos an videos naxva, romelic cudad imoqmedebs mis fsiqikaze. . .
uamravi SemTxvevaa, roca bavSvs internetiT hqonia kontaqti im adamianebTan, romlebsac boroti ganzraxva amoZravebdaT. isini Cveulebrivi moZaladeebi arian. imis gamo, rom bavSvebs ar aqvT sakmarisi codna, isini xSirad iweren iseT TamaSebs, romlebic aviruseben kompiuters. garda imisa, rom fuWdeba kompiuteri, ucnob adamians SeuZlia virusis daxmarebiT Sevides bavSvis kompiuterSi, naxos iq arsebuli failebi da gamoiyenos cudi miznebisTvis.
am da sxva mravali mizezis gamo, aucilebelia bavSvebis dacva internetis uaryofiTi Tvisebebisgan.
am sakiTxebTan dakavSirebiT gaeros bavSvTa fondma angariSi warmoadgina. rogorc gaeros bavSvTa fondis warmomadgenlebma aRniSnes, mTavrobebi da kerZo seqtori CamorCebian cvlilebebis temps, ris Sedegadac matulobs bavSvebisTvis axali riskisa da zianis safrTxe, milionobiT daucveli bavSvi ki sruliad ugulebelyofili rCeba.
gaeros angariSSi Seswavlilia SesaZleblobebi, romelTa SeTavazebac SeuZlia cifrul teqnologiebs yvelaze daucveli bavSvebisTvis, maT Soris imaTTvis, vinc izrdeba siRaribeSi an humanitaruli katastrofis msxverplia. es gulisxmobs informaciis xelmisawvdomobas, cifrul teqnoligiebTan muSaobisTvis aucilebeli unarebis gamomuSavebas da bavSvebis uzrunvelyofas saTanado platformiT.
gaeros bavSvTa fondis angariSSi naTqvamia, rom 15-dan 24 wlamde axalgazrdebi is asakobrivi jgufia, romelic yvelaze metad sargeblobs internetiT. msoflio masStabiT am asakobrivi jgufis 71% sargeblobs internetiT maSin, roca mTeli msoflios mosaxleobisTvis es monacemebi 48%-s Seadgens. bavSvebi da 18 wlamde mozardebi msoflioSi internetis momxmarebelTa mesameds Seadgenen.
cifruli teqnologiebis zianisgan dasacavad gaeros bavSvTa fondma rekomendaciebic gamoaqveyna:
bavSvebis uzrunvelyofa maRali xarisxis, iafi internetresursebiT;
bavSvebis dacva onlainzianisgan, rac SeiZleba moicavdes Zaladobas, eqspluatacias, trefikings, kiberbulingsa Tu asakisTvis Seusabamo masalaze wvdomas;
bavSvebis piradi cxovrebisa da maTi vinaobis dacva internetsivrceSi;
bavSvebisTvis cifruli teqnologiebis gamoyenebis swavla im mizniT, rom isini ukeT informirebulebi da daculebi iyvnen internetsivrceSi;
kerZo seqtoris berketebis gamoyeneba eTnikuri standartebis SemuSavebisa da internetsivrceSi bavSvebisTvis sasikeTo praqtikis dagegmvisTvis;
cifrul politikaSi bavSvebis centraluri rolis aRiareba;
am TemasTan dakavSirebiT vesaubreT mzia kvaracxelias, romelmac Tavad gamoscada, ras niSnavs internetsivrcis negatiuri gavlena Svilze.
– Zalian mware gamocdileba maqvs, Tumca RmerTs madloba – droulad mogvarda yvelaferi. ramdenime dRis ganmavlobaSi Cemi Svili agresiulad iqceoda, raRacaze nerviulobda da ar ambobda, ra xdeboda. erT dResac kompiuterSi socialuri qseli darCa CarTuli, gulma ar momiTmina da mimowerebSi Sevedi. viRac ucnobi, saSualo asakis mamakaci werda, rom misi iseTi suraTi hqonda, romlis naxvac mSoblebs ar moewonebodaT. visaubre SvilTan. aRmoCnda, rom didi xania wers is ucnobi, aSantaJebs. mivmarTeT policias da gamoZiebac daiwyo… ramdeni bavSvia, romelic arc ambobs, ra xdeba da Sinaganad nadgurdeba. fataluri Sedegic damdgara. vfiqrob, saWiroa xSiri komunikacia SvilebTan, raTa maTi problemebis gaziareba da mogvareba droulad SevZloT, – gviTxra mzia kvaracxeliam.
britanuli organizacia internetSi safrTxeebis Tavidan asacileblad bavSvebs urCevs:
arasodes dapostoT onlain iseTi personaluri informacia, rogoricaa sakuTari (an sxvisi) saxlis misamarTi, eleqtronuli fostis misamarTi, mobiluris nomeri da sxva;
kargad dafiqrdiT, sanam sakuTar fotos an videos gamoaqveynebT an vinmes gaugzavniT. gamoqveynebidan wamebSi suraTi ukve SeiZleba aTasobiT adamianma naxos, wamebSia SesaZlebeli misi CamotvirTva, sqrinis gadaReba, amitom umjobesia foto/videomasalis gamoqveynebamde dafiqrdeT, ramdenad Rirs, rom es suraTi ucxo adamianebsac CauvardeT xelSi;
arasodes misceT vinmes Tqveni paroli, garda mSoblisa;
arasodes SeuTanxmdeT Sexvedraze adamianebs, romlebic internetiT gaicaniT. Tu aseT rames gTxoven, aucileblad uTxariT mSobels an TqvenTvis sando, zrdasrul adamians;
yovelTvis gaxsovdeT, rom onlainSi yvela is ar aris, visadac Tavs asaRebs;
kargad dafiqrdiT, roca raimes postavT, xom ar Seicavs es komentari Tqvens an vinmes Sesaxeb pirad informacias an iseT detalebs, romelTa gaJRerebac Tqven an sxva adamians ar esiamovneba an zians miayenebs;
pativi eciT sxvis azrs – Seuracxmyofeli komentarebis wera ar aris kargi toni. Tuki vinmes azrs ar eTanxmebiT, es ar niSnavs, rom uxeSad unda daelaparakoT;
Tu xedavT onlainsivrceSi iseT rames, rac diskomforts giqmniT, Tavs daucvelad grZnobT da RelavT, datoveT vebgverdi, gamorTeT kompiuteri (an interneti) da aucileblad gauziareT es ambavi TqvenTvis sando, zrdasrul adamians.
21-e saukuneSi internetma moicva yvelaferi, uaryofiTTan erTad, mas Zalian bevri dadebiTic aqvs. mTavaria, bavSvebs vaswavloT misi sworad gamoyeneba.

