“პრაქტიკულად, ძალაუფლება ყველა დონეზე ერთი პარტიის ხელშია კონცენტრირებული”
ირმა ცეცხლაძე 27 48 93
`samarTliani arCevnebisa da demokratiis saerTaSoriso sazogadoeba~ arapartiuli, arasamTavrobo organizaciaa, romelic 1995 wels daarsda
eqspertebis mier igi iTvleba miukerZoebel uwyebad, romlis ZiriTadi mimarTuleba arCevnebis monitoringia. aRsaniSnavia, rom daarsebidan dRemde organizacias ganxorcielebuli aqvs saqarTveloSi Catarebuli yvela arCevnebis da referendumis monitoringi. saqmianobaze, miznebsa da organizaciis funqciebze gazeT `aWarasTan~ `samarTliani arCevnebisa da demokratiis saerTaSoriso sazogadoebis~ aWara-guria-foTis regionalurma xelmZRvanelma madona beriZem isaubra. gTavazobT masTan intervius.
– ZiriTadad, ra roli gakisriaT arCevnebis periodSi?
– SeiZleba iTqvas, rom arCevnebze organizacias yvelaze farTomasStabiani sadamkvirveblo misia aqvs, vakvirdebiT rogorc arCevnebis dRes, aseve winasaarCevno da arCevnebis Semdgom periodebs. mniSvnelovania, rom kenWisyris dRes vaxorcielebT xmebis paralelur daTvlas da damkvirveblebis mier arCevnebis dRis mimdinareobis Sesaxeb dRis ganmavlobaSi mokle teqsturi SetyobinebebiT mowodebuli monacemebis safuZvelze organizacia axdens kenWisyris procesis raodenobriv da Tvisobriv analizs. xmebis paraleluri daTvla iZleva saSualebas, sazogadoebas yvelaze swrafad miewodos arCevnebis Sedegebis Sesaxeb utyuari informacia. arCevnebis monitoringis garda, `samarTliani arCevnebi~ aseve saqmianobs demokratiuli reformebis, evrointegraciis, politikis kvlevis da sxva mimarTulebebiT. aqvs ganxorcielebuli sxvadasxva proeqti samoqalaqo ganaTlebasa da adgilobrivi TviTmmarTvelobis saqmianobasTan dakavSirebiT. mimdinare periodSi `samarTliani arCevnebi~ aqtiurad muSaobs saarCevno reformis da, zogadad, kanonmdeblobis gaumjobesebis mimarTulebiT.
– gvesaubreT organizaciis miznebze. ramden wevrs aerTianebs Tqveni uwyeba?
– organizaciis misiaa saqarTvelosa da mis farglebs gareT demokratiuli ganviTarebis mxardaWera gamWvirvale saarCevno procesebis, mTavrobaze zedamxedvelobisa da gadawyvetilebis miRebis procesSi moqalaqeTa CarTulobis xelSewyobiT. organizaciis miznebia: arCevnebis samarTlianobisa da sandoobis, Tanaswori da konkurentuli saarCevno garemos mxardaWera; demokratiuli reformebisa da evrointegraciis mxardaWera; adgilobrivi TviTmmarTvelobebis angariSvaldebulebisa da gamWvirvalobis gazrda; moqalaqeebis mier informirebuli gadawyvetilebis miRebis xelSewyoba; arCevnebisa da evropuli integraciis sferoebSi regionuli TanamSromlobis ganmtkiceba. `samarTliani arCevnebi~ wevrobaze dafuZnebuli organizaciaa da aerTianebs asobiT wevrs saqarTvelos masStabiT, gvyavs moxalise aqtivistebi, romlebic sxvadasxva aqtivobis ganxorcielebaSi periodulad erTvebian – maT Soris, sadamkvirveblo misiebSi. organizacias, centralur ofisTan erTad, aqvs oTxi regionuli ofisi. baTumis regionuli ofisi aerTianebs aWaris yvela municipalitets, aseve guriis municipalitetebsa da TviTmmarTvel qalaq foTs. Cveni organizaciis upiratesoba isaa, rom yvela municipalitetSi gvyavs mudmivi warmomadgenlebi, romelTa meSveobiTac gvaqvs sando informacia adgilobrivi konteqstis Sesaxeb, organizacia inarCunebs kontaqtebs da axorcielebs proeqtebs Tu sxva saqmianobas.
– yvelaze aqtualurad ra migaCniaT Tanamedrove sazogadoebisaTvis?
– dRes qveyanaSi bevri mniSvnelovani gamowvevaa. maT Soris, gansakuTrebulad aucilebelia demokratiuli institutebis gaZliereba da maTi damoukideblobis uzrunvelyofa. demokratiuli qveynebis mTavari maxasiaTebelia xelisuflebis Stoebs Soris balansi da urTierTkontroli. am mxriv, saqarTveloSi mniSvnelovani gamowveva gvaqvs. samwuxarod, mTavroba parlamentisa da Sesabamisad, xalxis winaSe sakmarisad angariSvaldebuli ar aris, sustia saparlamento zedamxedveloba da mniSvnelovani gamowvevebia sasamarTlos damoukideblobis mxriv. Cveni organizacia, araerTi welia, damoukidebeli da gamWvirvale marTlmsajulebisTvis arasamTavrobo organizaciebis koaliciis farglebSi, Tval-yurs adevnebs sasamarTlo damoukideblobis kuTxiT arsebul seriozul problemebs. sasamarTloSi mimdinare procesebi bolo periodSi arasamTavrobo seqtoris kritikis gansakuTrebuli sagania. zogadad, xelisuflebis Stoebs Soris aseTi daubalansebloba gamowveulia erTi partiis dominanturi poziciiT, rac gamoixateba imaSi, rom arCeviT poziciebze, praqtikulad, Zalaufleba yvela doneze erTi partiis xelSia koncentrirebuli. es gamowveva saqarTvelos araerTi welia aqvs da sxvadasxva xelisuflebis pirobebSi erTnairad iCenda Tavs, risi erT-erTi mizezic aris qveyanaSi moqmedi saarCevno sistema, romelic mmarTvel partiebs upirates poziciaSi ayenebs, gansakuTrebiT am sistemis maJoritaruli arCevnebis komponentiT (magaliTad, gasul arCevnebze mmarTvelma partiam xmebis 49% moipova, magram parlamentSi mandatebis 77% aiRo). swored amitom araerTi welia, `samarTliani arCevnebi~ moiTxovs saarCevno sistemis cvlilebas da iseT sistemaze gadasvlas, romelic amomrCevelTa xmebs mandatebSi proporciulad asaxavs. mniSvnelovania, rom wels, 20 ivnisis movlenebis kvaldakval, aqciebze am moTxovnis dayenebis Semdeg, xelisufleba daTanxmda proporciul arCevnebze gadasvlas.
– rogorc ukve aRniSneT, daarsebidan dRemde yvela arCevnebs akvirdebiT. romeli iyo maTgan gamorCeuli gayalbebiT da romeli Catarda obieqturad?
– arCevnebis ase dayofa cota gamiWirdeba, radgan yvela arCevnebze sxvadasxvagvaria darRvevebis tendencia. mTavar problemas warmoadgens kanonmdebloba, romelic garkveulwilad xels uSlis samarTliani arCevnebis Catarebis SesaZleblobas. Sereuli saarCevno sistema, proporciuli da maJoritaruli, romelic moqmedebda dRemde, mandatebis arasamarTliani gadanawilebis SesaZleblobas iZleoda, yovelTvis upirates mdgomareobaSi ayenebda da sakonstitucio umravlesobiT dakompleqtebis SesaZleblobas aZlevda mmarTvel politikur Zalas. aseve problemuria isic, rom gafermkrTalebulia zRvari mmarTvel politikur Zalasa da xelisuflebas Soris, administraciuli resursis gamoyenebis didi SesaZleblobebi aqvs mmarTvel partias, rac mas upirates mdgomareobaSi ayenebs da unda iTqvas, rom am SesaZleblobis gamoyenebis Sansi arc erT xelisufalebas ar gauSvia xelidan. dRemde problemad rCeba saarCevno administraciis kvalifikacia saarCevno ubnebze da maTi dakompleqtebis wesi Seicavs bevr kiTxviT niSans politikur neitralurobasTan dakavSirebiT. `samarTliani arCevnebi~ negatiurad afasebs imas, rom bolo wlebSi kenWisyris dRes partiuli koordinatorebis mxridan saarCevno ubnebis mimdebared aqtiurad xdeba amomrCevelTa aRricxva, rac, SeiZleba iTqvas, pirdapiri kanondarRveva ar aris, magram Cven vafasebT amomrCevelTa nebaze iribi zegavlenis moxdenis mcdelobad. aRsaniSnavia, rom adre mTeli wili darRvevebisa modioda arCevnebis dReze, Semdgom wlebSi ki darRvevebma imata winasaarCevno periodSi, radganac yvela Zala cdilobs arCevnebis bedi winasaarCevno periodSi gadawyvitos amomrCevelTa gulis mogebis gziT da amisaTvis yvela xerxs mimarTavs. yvelaze rTul da darRvevebiT gamorCeul arCevnebad maxsendeba 2008 wlis saprezidento arCevnebi, romelic, faqtobrivad, Cemi pirveli gamowveva iyo samarTliani arCevnebis poziciidan, Tumca gamovarCevdi rogorc erT-erT binZur arCevnebs, radganac faqtobrivad olqebSi modioda da gvxvdeboda SecvlilSedegebiani oqmebi da ver vaxerxebdiT Cveni damkvirveblebis mier ubnebidan motanili oqmebis namdvilobis damtkicebas imis miuxedavad, rom isini yvela kanoniT gaTvaliswinebul rekvizits Seicavda. aseve Zalian rTuli iyo 2012 wlis arCevnebi, romlis winasaarCevno periodi gamoirCeoda darRvevebis simravliTa da simZimiT. bolo wlebSi gamorCeulad problemuri iyo 2018 wlis saprezidento arCevnebi, konkretulad ki misi meore turi, romelic negatiuri kampaniiTa da urTierTbraldebebis fonze mimdinareobda.
– arCevnebis monitoringis garda, ra saxis proeqtebs axorcielebT?
– rogorc wesi, `samarTliani arCevnebis~ proeqtebi ama Tu im formiT ukavSirdeba arCevnebs. magaliTad, vmuSaobT saarCevno kanonmdeblobis gaumjobesebaze da saarCevno reformaze. axalxan gvqonda baTumSi da sxvadasxva regionSi Sexvedrebi saarCevno sistemis cvlilebis, aseve saarCevno kodeqsisa Tu politikuri partiebis dafinansebis kanonSi Sesatani cvlilebebis Sesaxeb. xSirad gvaqvs iseTi proeqtebi, roca arCevnebze dakvirvebis kuTxiT Cvens gamocdilebas vuziarebT kolegebs sxva qveynebidan. erT-erTi axali da metad saintereso mimarTuleba aris socialuri mediis monitoringi. mogexsenebaT, socialuri qselebi, konkretulad ki `feisbuqi~ erT-erT mniSvnelovan gamowvevas warmoadgens, maT Soris saarCevno kuTxiT. misi meDSveobiT aqtiurad vrceldeba dezinformacia, propaganda da xorcieldeba politikuri mizniT diskreditaciuli kampaniebi, rac mimarTulia amomrCevlis dezorientaciisken da mis arCevanze gavlenis mosaxdenad. msgavsma kampaniebma SesaZloa mniSvnelovani gavlena iqonios amomrCevlis nebaze da, zogadad, safrTxe Seuqmnas demokratiul process. Sesabamisad, Cveni organizacia axorcielebs proeqts, romlis mizanic aris socialuri mediis monitoringi saarCevno konteqstSi da politikuri procesebis kvaldakval. monitoringis Sedegad, gasul arCevnebze gamovavlineT `feisbuqis~ 160 gverdi, romelTa umetesoba anonimurad dasponsorebuli kontentis meSveobiT CarTuli iyo diskreditaciul kampaniebSi da cdilobda sazogadoebis SecdomaSi Seyvanas. amas emateba kidev aTobiT gverdi, romelic dezinformaciul da propagandistul kampanias awarmoebs RirebulebiT sakiTxebze iseTi gzavnilebiT, romlebic TanxvedraSia rusul propagandasTan. dResac, arasaarCevno wels, am gverdebis umetesoba kvlav aqtiuria da maTi raodenoba izrdeba. isini CarTuli iyo samoqalaqo aqtivistebis, 20-21 ivniss aqciaze myofi axalgazrdebis, arasamTavrobo organizaciebis diskreditaciis kampaniaSi.
– adgilobriv TviTmmarTvelobasTan dakavSirebiT ra proeqtebi gaqvT?
– adgilobriv TviTmmarTvelobebTan mimdinare proeqti ar gvaqvs, manamde yvela municipalitetSi davakvirdiT atestacia-konkursebs, razec organizaciam gamoaqveyna detaluri angariSebi. Cveni organizaciis mudmivi warmomadgenlebidan vflobT informacias TviTmmarTvelobebis saqmianobebze da yvela problemur sakiTxs organizacia exmaureba gancxadebebiT Tu sxva formiT.
