ევროატლანტიკური უსაფრთხოების დილემა და ბრიუსელის მინისტერიალი
ნინო ცხვარაძე 591 98 24 30
20 noembers briuselSi natos sagareo saqmeTa ministrebis Sexvedra gaimarTa, romlis mTavari Tema londonSi 4-5 dekembers dagegmili liderebis SexvedrisTvis mzadeba iyo
Sexvedraze natos wevri qveynebis sagareo saqmeTa ministrebi kosmosis natos moqmedebis axal sferod aRiarebaze SeTanxmdnen. amis Sesaxeb ministerialis Semdeg gamarTul preskonferenciaze natos generalurma mdivanma iens stoltenbergma ganacxada.
– dRes ministrebma mniSvnelovani gadawyvetilebebi miiRes natos adaptirebis gagrZelebisTvis. SevTanxmdiT, rom kosmosi unda iyos natosTvis axali operaciuli sfero haerTan, xmeleTTan, zRvasTan da kibersivrcesTan erTad. kosmosi dedamiwaze Cveni yoveldRiuri cxovrebis nawilia. misi gamoyeneba SesaZlebelia mSvidobiani miznebisTvis, Tumca is SeiZleba gamoyenebuli iyos agresiuladac. SesaZlebelia satelitebis dablokva, maTze kiberSeteva an maTi iaraRad qceva. antisateliturma iaraRma SesaZloa daarRvios komunikacia da sxva momsaxureba, romelsac eyrdnoba Cveni sazogadoeba, maT Soris mogzauroba, amindis prognozi an sabanko sistema, – ganacxada iens stoltenbergma. amasTan man kidev erTxel aRniSna, rom nato kosmosSi iaraRis ganTavsebas ar apirebs.
– kosmosi mniSvnelovania aliansis TavdacvisunarianobisTvis, maT Soris navigaciisTvis, dazvervisTvis, raketebis gaSvebis dafiqsirebisTvis. dedamiwis orbitaze amJamad ori aTasamde sateliti moZraobs. maTgan daaxloebiT naxevars natos qveynebi floben. natos ar aqvs kosmosSi iaraRis ganTavsebis ganzraxva. Cven TavdacviTi aliansi varT da Cveni midgoma kvlav darCeba saerTaSoriso samarTlis SesabamisobaSi, – ganacxada stoltenbergma.
ministerialis Sefaseba baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis asocirebul profesors, politolog irakli gorgilaZes vTxoveT.
– batono irakli, ra iyo ministerialis mTavari gzavnili?
– briuselSi kidev erTxel gacxadda, rom es organizacia rCeba evroatlantikuri sazogadoebis usafrTxoebis garantad. `miuxedavad gansxvavebuli Sexedulebebisa, Cven varT Zlieri, radgan vdgavarT gamowvevebis winaSe. Sefasebebi faqtobrivad safrangeTis prezidentis emanuel makronis mier mimdinare wlis 14 oqtombers avtoritetuli britanuli gamocema Economist-isTvis micemul skandalur interviuze iyo fokusirebuli, ramac atlantikuri sazogadoebis ukmayofileba gamoiwvia. cota xniT adre, 60-wuTiani eqskluziuri intervius dros, safrangeTis prezidenti emanuel makroni Jurnalists evropis usafrTxoebis axal xedvebze esaubra. prezidentis SefasebiT: `natos tvinis sikvdilis mowmeni varT… aSS TandaTan zurgs gvaqcevs. trampis saxiT evropas pirvelad aqvs saqme amerikis iseT liderTan, romelic evropuli proeqtis ideebs ar iziarebs da es maSin, roca CineTi Zlierdeba, TurqeTi da ruseTi avtoritarizmisaken iswrafvian. evropa ufskrulis piras dgas. droa gamoviRviZoT, strategiulad daviwyoT fiqri da Tavi geopolitikur Zalad gavacnobieroT~. safrangeTis prezidentma evropel partniorebTan SeTanxmebis gareSe `evropis axali usafrTxoebis~ wesrigis konturebze, masSi ruseTis rolsa da moskovTan dialogis ganaxlebis SesaZleblobebzec isaubra.
– da rogor Sefasda makronis gamosvla?
– male makronis politikuri anamnezi transatlantikuri erTsulovnebis eroziad Sefasda. man evroatlantikur sazogadoebaSi evropuli da atlantikuri usafrTxoebis sistemebis dilemis tradiciuli diskursi dRis wesrigSi kvlav daabruna da farTo ganxilvis sagnad aqcia. viTareba saTavisod gamoiyena moskovma. ruseTis sagareo saqmeTa saministros presspikerma mas `oqros sityvebi~ uwoda. makrons evropis liderebma kontrargumentebiT upasuxes, gancxadebas ki ukiduresad gadaWarbebuli uwodes. lietuvis sagareo saqmeTa ministris linas linkeviCusis gancxadebiT, aliansSi problemebi arsebobs, Tumca es ar aris krizisis zRvari – diax, gvWirdeba meti koordinacia, magram es procesia. natos Seswevs Zala, gaumklavdes gamowvevebs, amitom viTareba dramatuli namdvilad ar aris.
– aliansis transformaciaze ras fiqroben msoflioSi?
– aSS-is saxelmwifo mdivnis maik pompeos TqmiT, alianss zrda da cvlilebebi sWirdeba, raTa arsebul realobas da gamowvevebs daupirispirdes. frangi kolegis damokidebuleba arc germaniis kanclerma gaiziara. is erTgulad asrulebs trampisadmi micemul dapirebas da 2024 wlamde TavdacviTi xarjebis 2 procentamde zrdas gegmavs. iens stoltenbergma makronis sapirispirod argumenti ufro farTo speqtriT warmoadgina – `aliansi isev Zlieria. . . aSS da evropa koleqtiuri usafrTxoebis gaZlierebas ganagrZoben. es aris is, rasac erToblivi ZalisxmeviT vakeTebT. nebismieri mcdeloba, davSordeT CrdiloeT amerikas, safrTxes uqmnis ara mxolod alianss, transatlantikur kavSirs, aramed asustebs evropas. . .~. ministerialze axali gamowvevebis fonze ganixiles organizaciis transformaciis SesaZleblobebi, aseve Tavdacvisa da usafrTxoebis uzrunvelyofis mizniT aliansis operatiul-taqtikuri moqmedebis gegma. tradiciul sivrceebTan erTad, kosmosi identificirebuli iqna rogorc usafrTxoebis strategiulad mniSvnelovani zona. aliansis Tavdacvisa da Sekavebis, aseve adreuli gafrTxilebis, komunikaciisa da navigaciis strategiaSi kosmoss mniSvnelovani adgili uWiravs. natos midgoma kosmosTan mimarTebaSi aris mxolod TavdacviTi, igi srul SesabamisobaSia saerTaSoriso samarTlebriv normebTan da mas ar aqvs miswrafeba iq rame saxis iaraRi ganaTavsos. saerTaSoriso asparezze nato meore subieqtia, romelmac kosmosis Tavdacvisa da usafrTxoebis nawilSi aqtiuri strategia warmoadgina.
– batono irakli, Sexvedraze sxva strategiuli sakiTxebic ganixiles?
– diax. organizaciis wevri qveynebisTvis terorizmi, islamur saxelmwifosTan brZola da avRaneTsa da eraySi antiteroristuli misiebis gagrZeleba tradiciul prioritetebad rCeba. yuradReba gamaxvilda ruseTis hibriduli omis prevenciis, CineTis mzardi gavlenebis, energousafrTxoebis da iaraRis kontrolis sakiTxebze. am da sxva wamoWril sakiTxebs detalurad ganixilaven 2019 wlis dekemberSi, natos wevri saxelmwifoebis liderTa morig samitze, romelic, eqspertebis prognoziT, mwvave iqneba. aliansis liderebi kidev erTxel daumtkiceben skeptikurad ganwyobil sazogadoebas, rom 70 wlis natos kvlav SeuZlia evroatlantikur usafrTxoebas moemsaxuros.
