,,ვუვლით შეშლილ ადამიანებს და მათთან ერთად ჭკუაზე ვიშლებით”
ირმა ცეცხლაძე 27 48 93
2019 wlis 27 noembridan 2020 wlis 15 maisis CaTvliT saqarTvelo evropis sabWos ministrTa komitetis Tavmjdomare qveyanaa. statusi safrangeTisgan, evropis sabWos ministrTa moadgileebis komitetis sxdomaze gadmoibara evropis sabWos Tavmjdomareobis simbolur gasaRebTan erTad
aRsaniSnavia, rom evropis sabWos ministrTa komitetis TavmjdomareobisTvis saqarTvelos gansazRvruli aqvs 4 prioriteti: 1. adamianis uflebebi da garemos dacva; 2. samoqalaqo CarTuloba gadawyvetilebis miRebis procesSi; 3. bavSvze orientirebuli marTlmsajuleba – aRdgeniTi marTlmsajulebis evropuli gamocdileba; 4. demokratiis gaZliereba ganaTlebis, kulturisa da axalgazrdobis CarTulobiT.
Tavmjdomareobis 6 Tvis ganmavlobaSi, saqarTvelo evropis sabWos farglebSi 20-mde RonisZiebas gauwevs organizebas.
`saqarTvelo evropaSi ara ubralod, formalurad unda dabrundes, aramed Tavisi kuTvnili, kaSkaSa adgili unda daimkvidros evropis TanavarskvlavedSi. amis mwams da mtkiced mjera!~ – amis Sesaxeb `qarTuli ocneba – demokratiuli saqarTvelos~ Tavmjdomare biZina ivaniSvilma Tavisuflebis moedanze gamarTul RonisZiebaze `saqarTvelos gza – evropisken~ ganacxada.
ivaniSvilis TqmiT, saqarTvelos Tanasworobis da demokratiis didi istoria aqvs, tolerantoba ki eris identobis nawilia, teleSouSi `pirispir~ gamosvlaSi ki man xazi gausva evropaSi qarTvelebis aralegalur mdgomareobas da aRniSna, rom `vmuSaobT ramdenime ganviTarebul saxelmwifosTan, rom qarTvelebi legalurad, evropuli xelfasebiT dasaqmdnen. Tu es proeqti gamogviva, risi Zalian didi imedi maqvs, emigrantebis absoluturi umravlesoba saqarTveloSi gadamzaddeba. iaf frenebsac davamatebT, rom TveSi erTxel saxlSi dabrundnen. sanam evrokavSiris wevrobas miviRebT, Cven SevZlebT, rom moqalaqeebi amayad, legalurad da ara malulad dasaqmdnen, – paralelurad, adgilobrivi ekonomika unda gavaZlieroT~.
am sityvebma imedi gauCina evropaSi dasaqmebul Cvens qalbatonebs, romlebsac ukve dakarguli aqvT imedi, rom odesme eRirsebian saqarTveloSi, sakuTar ojaxebSi dabrunebas. umravlesoba lamis samudamodaa ganwiruli ucxoeTSi dasarCenad, radgan iqidan gamogzavnil evroebs veRar eleva qmar-Svili.
ramdenjerme gamovaqveyneT am qalebTan interviuebi Cvens gazeTSi, Tumca amjerad gadavwyviteT, gagvego, ras fiqroben isini saqarTvelos evrosabWos ministrTa komitetis Tavmjdomareobaze da sakuTar momavalze.
nino beraZe italiaSia, Tumca saqarTveloSi mimdinare yvela process Tvalyurs adevnebs: `gamixarda. rogor ar gamixardeboda es siaxle. amayi var Cemi saqarTveloTi da qarTvelebiT. simarTle giTxraT, aqaurebs didad ar ainteresebT arc politika da arc evrokavSiri. italias sakuTari problemebi aqvs da cdilobs maT mogvarebas. ra qveyanaa saqarTvelo da sad mdebareobs, cxadia, arc ician, magram me ar vCerdebi. Cems `patronebs~ vuambob Cvens miRwevebze, isinic iRimian, milocaven, magram maT TvalebSi vkiTxulob, Tqve kai dedmamiSvilebo, Tu aseTi Zlieri qveynidan xarT, aq ra gindaT, ra dagkargviaTo. me iseT dReSi var, ukan dasabrunebeli saxlic ar maqvs – bina gavyide, valebi gadavixade da darCenili fuliT aqeT gadmovixvewe, raTa Cems dedas, Svils da mis ojaxs raRac sarCo mainc hqondeT. binas maTTvis me vqiraob da rom Camovide, sad vicxovrebT, ras vizamT? isic aRar hyofniT, rasac vugzavni, inflaciaa, yvelaferi gaZvirdao, meubnebian da mand ra Tanxa unda viSovo, rom Tavi gaitanon. aq sruliad janmrTeli qali Camovedi da sul raRac 5 weliwadSi onkologia damidgines rTul formebSi. qimiasac vikeTeb da vmkurnalob kidec, magram ramden xans gavstan, ar vici. kibo fsiqologiurad da fizikurad dasustebul adamianebs emarTebaT. aq bevria CemisTana, Tumca ra gza gvaqvs, vcxovrobT Cveni ojaxebisTvis, rom rame ar mivakloT. sanam cocxali var, albaT ase viqnebiT, xolo Semdeg. . . ufalia mowyale~.
strasburgSi mcxovrebi Cveni Tanaqalaqeli marina zerbaia Zalian amayobs saqarTvelos miRwevebiT. is ukve 35 welia evropaSia da qorwinebiT moqalaqeobac miiRo, Tumca sakuTar Tavs da Svilebsac qarTvelebad Tvlis da miaCnia, rom qarTveloba maT dedis rZesTan erTad Seisisxlxorces:
`Tqven ar iciT, ras niSnavs ucxo qveynis moqalaqeoba, amreziT giyureben. marTalia, aq SeZenili megobrebi darwmundnen, rogori lamazi da gulRia qveynidan var, radgan xSirad Camomyavs saqarTveloSi stumrad. qveteqstebSi yovelTvis vgrZnobdi, rogori damokidebuleba hqondaT e.w. egzotikuri qveynis mimarT. axla, rodesac safrangeTisgan miviReT evrosabWos Tavmjdomareoba, ise gaikvirves, TiTqos romelime bananis respublika viyaviT. hoda, mec maSinve mivaxale, kultura evropaSi swored Cveni qveynis gavliT Semovida da, saerTod, zezva da mzia – uZvelesi evropelebi, swored Cvens miwaSi aRmoaCines-meTqi. unda genaxaT, im sufraze, am RonisZiebasTan dakavSirebiT rom gavawyve, ra ganwyoba Camovarda. sul sxva TvaliT damiwyes yureba da mec siamayiT gavixsene SoTa, ilia, vaJa, Tamar-mefe… isic vuTxari, im saukuneebSi qalis mefoba Tu gagigiaT sadme, Tqvens evropul qveynebSi, axla rom genderul Tanasworobas gaiZaxiT da msoflios anaTlebT-meTqi. . . aRar minda yvelafris gaxseneba. . . magrad visiamovne. gilocavT, qarTvelebo, am miRwevas, im tramvais gilocavT, qarTuli droSebiT da anbaniT rom dadis strasburgis quCebSi da im statuss, romelic Cveni qveynis samomavlo viza gaxdeba ukeTes cxovrebaSi fexSesadgmelad!~.
merab imedaZe, romelic ukve 12 weliwadia, did britaneTSi cxovrobs, ver gaerkvia, ra gvixaroda. `xalxno, inglisi ukve gamodis mag evrokavSiridan, radgan daRala am pompezurma da yovlismcodne organizaciam. sxvebic apireben gamosvlas, Tqven ki ra gWirT, ra gixariaT?! ras gvizams evrosabWo, Tavad Tu ar mivxedeT Tavs. iciT, ra gamaxsenda? komunistur partbileTebs rom abarebdnen, im periodSi nacnobma mzareulma (restornis direqtoroba undoda) 5 aTasi maneTi gadaixada, kompartiaSi rom mieRoT. gadareuli iyo sixaruliT, momvarda – momiloceo. maSinac es vuTxari: daixura partia da daingra sabWoTa kavSiri, Sen ra sikvdilad ginda partbileTi?! Tu kaci xar, kargad damale, ar gamoaCino-meTqi~.
lia kuxianiZesac italiaSi davukavSirdiT. movikiTxeT misi janmrTeloba, radgan masac meoTxe stadiis onkologia aqvs. erTxelac ar dauwuwunia sakuTar janmrTelobaze. mxolod es gviTxra: `iciT, ras davakvirdi? Cven, aqauri qalebi, evroqalebs rom gveZaxian, radgan evroebs vagzavniT samSobloSi, dakarguli Taoba varT. Cven ar vcxovrobT, ubralod, varsebobT, varsebobT ojaxis siyvaruliT, romelic ise gvecleba xelidan, rom verc ki vxvdebiT, rodis davkargeT kontaqti SvilTan, romelsac monitorTan mosvlac ki ezareba dasalaparakeblad. isic ar viciT, rodis gviviwyebs qmari – sxva qals rom iCens, maSin Tu… ufro da ufro met evros? gaTendeba da. . . mze ar gvixaria, daRamdeba da… erTi suli gvaqvs, rodis daviZinebT, raTa kidev erTi dRec gadavagoroT. italiaSi qarTvel qalebs qiraoben gonebaareuli moxucebisTvis. Cven yvelani vuvliT SeSlil adamianebs da maTTan erTad Wkuaze viSlebiT. yvelanairi dadebiTi emociisgan daclili varT, mudmivad daZabulebi vuvliT am sacodav bebiebsa da babuebs da didi ZalisxmeviT vcdilobT, sikvdils gadavarCinoT, radgan maTi gardacvaleba Cvens umuSevrobas da isev axali samuSaos Zebnas, axal pacientTan Seguebas niSnavs. maxsovs, erTi qali ramdenjerme gadavarCine, misma Svilebma civad miTxres, aRar gamouZaxo saswrafos, xom xedav, midis, nuRar aCereb, wavides, droa, codoao. . . ki, marTla codo iyo, magram me… evrosabWos Tavmjdomareoba ki ara, fexburTis matCs rom movugebT romelime ucxoels, is mixaria. isic mixaria, rom iqneb dagvadges saSveli da marTlac SevZloT aralegalis samarcxvino statusis moSoreba. ivaniSvili bevrs akeTebs qveynisTvis, magram isicaa, rom ar aclian. am omebSi, protestebSi da davebSi amovwydebiT mTeli qarTveloba ucxour emigraciaSi da vin gamoagzavnis evroebs. . . mapatieT, cud tonalobaze gadavedi, gilocavT yvelas Cveni qveynis gamarjvebas da imedi nu mogviSalos ufalma Cveni mTavrobis da Cveni Tavkacis~.
* * *
msoflios sxvadasxva qveyanaSi 840 aTasi qarTveli emigranti cxovrobs. `amerikis xmis~ informaciiT, aRniSnuli monacemebi `pius kvleviTi centris~ vebgverdze gamoqveynda.
interaqtiuli ruka, romelic masalas axlavs, aCvenebs, rom saqarTvelodan wasuli yvelaze meti – 450 aTasamde migranti ruseTis federaciaSi cxovrobs, 80 aTasi – saberZneTSi, 70 aTasi – ukrainaSi, 50 aTasi – azerbaijanSi, 40 aTasi – somxeTSi, 30 aTasi – amerikaSi, 20 aTasi – germaniaSi. 20 aTasi – kviprosze, italiaSi ki daaxloebiT 10 aTasi. amave monacemebiT, 10 aTasze naklebi da 1000-ze meti migrantia am droisTvis israelSi, espaneTSi, belarusSi, TurqeTSi, safrangeTSi, avstriaSi, yazaxeTSi, yirgizeTSi, gaerTianebul samefoSi, kanadaSi, belgiaSi, estoneTSi, SvedeTSi, latviaSi, portugaliasa da CexeTSi.
`amerikis xmis~ informaciiT, 1990 wlisTvis monacemebi mcirediT gansxvavebuli iyo, Tumca maSinac qarTveli migrantebis udidesi nawili ruseTSi cxovrobda – 660 aTasi adamiani. Semdegi iyo ukraina – 80 aTasi, azerbaijani – 70 aTasi, saberZneTi – 40 aTasi da israeli – 30 aTasi Cveni moqalaqiT.
2000 wlisTvis arsebuli monacemebiT, im qveynebis `top-sameuli~, sadac yvelaze meti qarTveli imigranti iyo, ar Secvlila – ruseTi (630 aTasi), ukraina da saberZneTi (70-70 aTasi). momdevno qveynebs Soris iyo saqarTvelos mezoblebi – azerbaijani (60 aTasi) da somxeTi (50 aTasi). 2000 wlisTvis, savaraudod, 20 aTasamde qarTveli cxovrobda israelSi, SeerTebul StatebSi ki 10 aTasi.
2010 wlis monacemebiT, ruseTSi mcxovreb qarTvelTa raodenoba mkveTrad Semcirda. Tu 2000 wels iq 630 aTasi qarTveli cxovrobda, 2010 wels – 440 aTasi, Tumca ruseTi mainc pirveli qveyana iyo msoflioSi qarTveli emigrantebis raodenobiT, romelsac mohyveboda saberZneTi – 90 aTasi, ukraina – 60 aTasi, azerbaijani – 50 aTasi da somxeTi – 30 aTasi qarTveli mcxovrebiT.
rac Seexeba SeerTebul StatebSi qarTvel migrantTa raodenobis dinamikas, `pius kvleviTi centris~ informaciiT, Tuki 1990 wlisTvis amerikaSi 10 aTasze naklebi qarTveli cxovrobda, 20 wlis Semdeg es ricxvi gaormagda da 20 aTass gadaaWarba. rogorc monacemebi aCvenebs, yovel 10 weliwadSi qarTveli migrantebis raodenoba SeerTebul StatebSi daaxloebiT 10 aTasiT imatebs – 2017 wlisTvis iq ukve 30 aTasamde qarTveli cxovrobda.
ruseTi liderobs saqarTveloSi mcxovrebi emigrantebis raodenobiTac: 2017 wlisTvis CvenTan 40 aTasamde ruseTis federaciaSi dabadebuli adamiani cxovrobda. Semdegia somxeTsa da ukrainaSi dabadebuli moqalaqeebi (10-10 aTasi). 1000-dan 10 aTasamde emigrantia azerbaijanidan, yazaxeTidan da belarusidan. SedarebiT naklebi – aTas mcxovrebze naklebia iseT qveynebSi dabadebul moqalaqeTa ricxvi, rogoricaa: germania, moldova, TurqeTi, yirgizeTi, bulgareTi, rumineTi, lietuva, latvia, TurqmeneTi, poloneTi, saberZneTi, tajikeTi, estoneTi, irani, amerika, pakistani, CineTi, ungreTi, avRaneTi, safrangeTi, CexeTi, gaerTianebuli samefo, indoeTi, israeli, monRoleTi, avstria, belgia da sxvebi.
am mxriv, 1990 welTan SedarebiT, monacemebi mniSvnelovnad gansxvavdeba – 28 wlis win saqarTveloSi cxovrobda ruseTSi dabadebuli 150 aTasamde adamiani, Semdegi iyo ukraina – 50 aTasi da yazaxeTi – 20 aTasi adamiani. rusi migrantebis ricxvi 2000 wlisTvis 150-dan 40 aTasamde Semcirda.
`migrantTa warmomavloba da daniSnulebis adgilebi msoflioSi~ – ase hqvia `pius globaluri centris~ mier Catarebul farTomasStabian kvlevas, romlis Sedegebic da grafikuli masalebic centris vebgverdze gamoqveynda. aRniSnuli monacemebi ar eyrdnoba migraciis yovelwliur monacemebs TiToeuli qveynisTvis.
cnobisaTvis: `gaerTianebuli erebis organizaciis~ mosaxleobis departamentis ganmartebiT, `saerTaSoriso migranti~ aris adamiani, romelic erTi wlis an meti xnis ganmavlobaSi cxovrobda sxva qveyanaSi da ara iq, sadac daibada.

