თორნიკე რიჟვაძე: 2020 წელს კიდევ უფრო მნიშვნელოვან წარმატებებს მივაღწევთ
nino cxvaraZe 591 98 24 30
riT iyo gamorCeuli 2019 weli regionisTvis, ra mniSvnelovani proeqtebi ganxorcielda da ra siaxleebia dagegmili samomavlod, am da sxva aqtualur sakiTxebze sasaubrod aWaris mTavrobis Tavmjdomares vewvieT. gTavazobT vrcel intervius baton Tornike riJvaZesTan.
– batono Tornike, daviwyoT axalgazrdebiT, radgan erT-erTi prioritetuli da mniSvnelovani sakiTxi TqvenTvis, rogorc viciT, swored momavali Taobaa.
– 2019 wlis erT-erTi mTavari miRweva, riTic vamayob, aris axalgazrdebisTvis SemuSavebuli programebi. daaxloebiT 8 Tvis ganmavlobaSi regionSi 15 aTasma axalgazrdam, pirdapir Tu arapirdapir, monawileoba miiRo konkretul programebSi, rac didi warmatebaa. swored maTzea damokidebuli Cveni qveynis xvalindeli dRe da momavali, amitom gvWirdeba aqtiuri, ganaTlebuli Taoba, axalgazrdebi, romlebsac gacnobierebuli aqvT qveynis winaSe arsebuli gamowvevebi, mzad arian iSromon imisTvis, rom, pirvel rigSi, Tavad iyvnen warmatebulebi. saboloo jamSi, yvela – SemecnebiTi, gasarTobi, sportuli Tu saerTaSoriso programa, romlebic SevimuSaveT, emsaxureba regionSi maTi rolis gazrdas, xelmisawvdomobas rogorc formalur, ise araformalur ganaTlebaze, daxmarebas maTTvis kontaqtebis damyarebaSi rogorc qveynis SigniT, ise saerTaSoriso doneze, rom iyvnen warmatebulebi qveynis da regionis samsaxurSi.
– Tqveni iniciativiT, warmatebul axalgazrdebs sazRvargareT swavlaSi exmarebiT. . .
– es sakiTxi yuradRebis miRma iyo darCenili, Cven vmuSaobT im mimarulebiT, rom savaldebulo gaxdes ucxoeTSi ganaTlebamiRebuli axalgazrdebis ukan dabruneba da maTi dasaqmeba sajaro samsaxurebSi. amisTvis maTi swavlis dafinansebis nawilsac gavzrdiT, rac iqneba urTierTvaldebulebis sapirwone. mixaria, rom bevri axalgazrda gaemgzavreba aWaridan sxvadasxva mimarTulebiT ganaTlebis misaRebad da dabrunebis Semdeg SeZleben rogorc sajaro, ise kerZo struqturebSi gamoiCinon Tavi.
– axlaxan `ganaTlebis qalaqis~ mSeneblobas Caeyara safuZveli.
– ganaTlebis erovnuli ideis konstituciaSi gaTvaliswinebis Semdeg jeri konkretul nabijebze midga, rac gulisxmobs rogorc arsebuli infrastruqturisa da garemos gaumjobesebas, aseve axali, Tanamedrove saganmanaTleblo kerebis Seqmnas. sasixaruloa, rom Tbilisis Semdeg, baTumSi daiwyo `ganaTlebis da mecnierebis qalaqis~ mSenebloba. es iqneba rogorc ganaTlebis kera, aseve erTgvari inkubatori bevri analitikuri unaris mqone moswavlis Tu studentisTvis. komarovis skola am qveynisTvis yovelTvis iyo Zalian mniSvnelovani da Cveni Tanaqalaqelebi SeZleben isargeblon ganaTlebis servisebiT. amasTan, vgegmavT Tanamedrove laboratoriebis gaxsnas, erT sivrceSi iqneba samusiko da xelovnebis skolebi. yvelaferi es, jamSi, mogvcems or mTavar Sedegs, erTi – es iqneba gaumjobesebuli infrastruqtura da garemo, xulo meore da mTavari – regionSi Seiqmneba kera, sadac konkurentunariani, xarisxiani ganaTlebis servisebi gveqneba skolis asakidan.
– 2019 wels mniSvnelovani iyo `forbsis~ xuTeulSi baTumis moxvedra.
– proeqtebi, romlebic wlebis ganmavlobaSi xorcieldeboda, mniSvnelovania da Cven isini gavagrZeleT. paralelurad daviwyeT araerTi axali mSenebloba, ramac mogvca mniSvnelovani saerTaSoriso garRveva aWarisTvis da baTumisTvis rogorc aRiarebis, aseve cnobadobis gazrdis TvalsazrisiT, vinaidan Tu aqamde kerZo seqtors, maT Soris Cvens uwyebebs uwevda individualuri marketinguli Zalisxmeva, saerTaSoriso reklamireba, axla ukve Tamasa im doneze aiwia, rom mtkiceba aRar sWirdeba – baTumi aris saerTaSoriso qalaqi da yvela is atributi, rac unda hqondes aRiarebis kuTxiT, ukve aqvs. saTqmelia isic, rom baTumi evropis sportis qalaqi gaxda, aseve, wels baTumma miiRo evropaSi yvelaze mzardi turistuli mimarTulebis statusi da 2019 wels vasrulebT evropis sainvesticio qalaqebis saukeTeso xuTeulSi moxvedriT. xazgasmiT minda aRvniSno, rom yvela aRiareba miviReT sakmaod prestiJuli organizaciebis mxridan, rac sabolood ganamtkicebs Cveni qalaqis adgils rogorc turizmis, ise biznesis saerTaSoriso rukaze. momaval wels, ukve xarisxobriv nawilSi unda SevZloT am statusis gamarTleba. amisTvis mniSvnelovani iqneba koordinirebuli muSaoba. momavali weli investiciebis kuTxiT imaze ukeTesi iqneba, vidre iyo 2019, romelic uprecedento weli iyo. wlis dasawyisSi da ufro adre vambobdiT, rom baTums, aWaras aqvs potenciali gaxdes SavizRvispireTSi xmelTaSua zRvispireTis wamyvani turistuli qalaqebis konkurenti, rasac bevri skeptikosi hyavda, maT Soris, gundSic, magram 2019 wels vasrulebT konkretuli statusebis, konkretuli prestiJuli gamocemebis da organizaciebis mxridan aRiarebiT rogorc turizmis, aseve biznesisa da investiciebis nawilSi. vgegmavdiT, rom axali sainvesticio proeqtebis portfeli iqneboda 3 miliardi lari, Tumca wlis bolos maCvenebeli 4 miliardi laria. amaSi Sedis rogorc axali, ise ganaxlebuli proeqtebi, romlebic wlebis ganmavlobaSi sxvadasxva mizezis gamo iyo Seferxebuli. amitom biznesTan sworma saxelmwifoebrivma damokidebulebam, biznesgaremos gaumjobesebam rogorc regulaciebis, aseve kanonmdeblobis da rac yvelaze mniSvnelovania, gamWvirvalobis nawilSi mogvca is Sedegi, rac gvaqvs, rac aris ukve konkretuli faqtebi da es faqtebi Cveni mosaxleobisTvis mniSvnelovania, es ukve niSnavs 2019 wels Seqmnil 2 aTas samuSao adgils damatebiT, momaval wels ki kidev gveqneba aranakleb 6 aTasi axali samuSao adgili. es niSnavs amdenive Zlier ojaxs regionSi da swored ase unda aSendes da ganviTardes regioni.
– ZvelTan erTad, axal proeqtebs baTumelebis nawili aprotestebs da qalaqis Cabetonebas uwodebs.
– roca aris konkretuli mizani, rom garkveul process Crdili miadges, an moxdes miRwevebis nivelireba, bevri argumenti SeiZleba moiyvanon Cvenma oponentebma. pirvel rigSi, samoqalaqo sazogadoebis im nawilisadmi, romelsac aqvs gansxvavebuli azri, Tundac erTi adamiani iyos, gamovxatav Cems pativiscemas. nebismier dros mzad var profesiuli diskusiisTvis, Tu amis mzaoba eqnebaT. ganaSenianebis nawilSi yvelaferi yvelasTvis da maT Soris arc CemTvis iqneba mosawoni, magram yovelive garkveul procesebTanaa kavSirSi – yvelaze vrceldeba Tanabari regulacia, kanoniT gaTvaliswinebuli danawesebi. arsebobs calke Seqmnili sivrciTi jgufi, Tqven warmoidgineT, adamianebi emociebis gamo Zalian bevr talaxs esvrian rogorc konkretul proeqts, ise individs, magram Cven yvela unda viyoT mowodebuli saimisod, rom miRweul Sedegebs gavufrTxildeT da iyos kvalificiuri rCevebi imasTan dakavSirebiT, Tu rogor SeiZleba kidev ufro davxvewoT proeqtebi, metad gavaumjobesoT qalaqis urbanuli ganviTareba. am nawilSi veliT SemoTavazebebs, yovelTvis mzad viyaviT da varT dialogisTvis. mavans Sevaxseneb, swored Cven daviwyeT bulvaris konservaciisa da ganaSenianebis gegmaze muSaoba. saukuneebis ganmavlobaSi ar gvqonda Cveni qalaqis savizito baraTis myari dokumenti, romelic momavalSi gamoricxavda qaosur mSeneblobas, aseve, kulturuli memkvidrebis da zogadad, Zeglebis dacvis nawilSic. Tu vinme ambobs, rom Cven raRacas vabetonebT, mSeneblobis nawilSi diskusiaSi ar Seval da vfiqrob, absoluturad sworia, rom vakeTebdiT megaproeqtebs, amave dros vufrTxildebodiT da vufrTxildebiT Zvel baTums. aq TviTmmarTvelobam droulad da efeqturad SeimuSava regulaciebi, awesebs 12-metrian zRvars. es iyo swori gadawyvetileba – gavfrTxilebodiT Zvel qalaqs, mis iersaxes. roca amas vakeTebT da erTi-ori emociuri fraziT xdeba yvelafris nivelireba, uargumento kritikas ver miviRebT. igive, Tundac `riviera~ an `marioti~ rom aviRoT, romelic Sendeba da aseve sxva araerTi mniSvnelovani proeqti, romelic xorcieldeba, emsaxureba mizans – baTumi iyos evropaSi yvelaze mzardi turistuli qalaqi, iyos `forbsis~ xuTeulSi da, saboloo jamSi, emsaxureba regionSi samuSao adgilebis Seqmnas. Tu yvelafers gavaCerebT, verc im kulturul memkvidreobas gavufrTxildebiT da verc Zeglebis restavracias SevZlebT, razec wels uprecedentod didi Tanxebi daxarja aWaris mTavrobam fond `qarTusTan~ TanamSromlobiT. amitom ar arsebobs sfero, sadac progresuli nabiji ar aris gadadgmuli, Tumca unda movusminoT yvelas. arc gadawyvetilebis miRebis SegvSinebia, arc Sesrulebis da ase gagrZeldeba momavalSic.
– stadionis mSenebloba, rogorc viciT, vadaze adre dasruldeba.
– yovelTvis miyvars faqtebis gadamowmeba, Tundac Cemi gancxadebebis. bevrs SeiZleba hqondes pretenzia igive qalaqis mSeneblobis Tu sxva sakiTxze, Tumca calke kiTxvaa – ris fasad Sendeba? roca mkiTxeT `ganaTlebis qalaqze~, faqtia, rom es aris konkretuli qalaqi – qalaqSi. garda amisa, Cven daviwyeT yvelaze didi turistuli infrastruqturis mSenebloba, romelic iqneba udidesi gamajansaRebeli centri evropaSi – `mwvane qalaqi~ qobuleTSi. aseve, iciT `ocnebis qalaqic~ rom aSendeba. es aris is, risi inicirebac moxda bolo erTi wlis ganmavlobaSi. rac Seexeba wlebis winaT dawyebul proeqtebs, romlebTan mimarTebaSic arsebobda sabiujeto resursi, madloba ekuTvnis Cems winamorbedebsac, romlebmac SeZles finansuri resursebis moZieba, proeqtireba da a. S. momavali wlis gazafxulze davasrulebT baTumis uefas me-4 kategoriis stadionis mSeneblobas, romelic, yovelgvari gadaWarbebis gareSe, iqneba sajaro finansebiT aSenebuli erT-erTi yvelaze didi sportuli infrastruqtura damoukidebeli saqarTvelos istoriaSi. sportSi didi warmatebebi gvaqvs rogorc erovnul, ise regionul doneze, rasac xelSewyoba sWirdeba. baTumis `dinamo~ SarSan dabrunda umaRles ligaSi da wels ukve gavxdiT vice-Cempionebi, axlos viyaviT CempionobasTan da darwmunebuli var, momaval wels gagrZeldeba warmatebis xazi. saxelmwifo yvelafers unda akeTebdes rogorc infrastruqturis mowesrigebisTvis, ise sportsmenebis xelSewyobisTvis. Semdeg ukve sportul gundebs, investorebs unda mivceT resursebis maqsimalurad realizebis saSualeba. baTumis `dinamos~ hyavs SesaniSnavi sponsori da SeZles kidec didi warmatebisTvis mieRwiaT. ragbiSic didi warmateba gvaqvs – aTeulis Cempioni gaxda saragbo klubi `baTumi~. infrastruqturis mSeneblobas vagrZelebT. CaqvSi iwyeba Zalosnobis darbazis mSenebloba. axalgazrdebi unda mieCvion jansaRi cxovrebis wess. saxelmwifom, erTi mxriv, infrastruqtura unda Seqmnas da, meore mxriv, daafasos damsaxurebis mixedviT sportsmenebi.
– `ocnebis qalaqi~ aSendeba, Tumca imis miuxedavad, rom momavali wlis biujetSi Tanxa gaTvaliswinebulia da tenderi gamocxadebuli, iq mcxovreblebi mainc SiSoben, rom dapireba realobad ar iqceva.
– Cven yvelam viciT, es konkretuli problema saidan iRebs saTaves – 2010-11 wlebSi daiwyo, roca, samwuxarod, xelisuflebis uyuradRebobis gamo bevr adamians mouxda iZulebiTi migrireba Tundac im dasaxlebaSi, sadac dRes arian. kidev erTxel vambob, Seneba erTia, magram ris fasad – calke sakiTxia. Cveni xelwera isaa, rom maqsimalurad humanurebi varT, roca saqme gaWirvebaSi myof adamianebs exeba, es igrZnoba yvela doneze. amitom gadawyvetileba, romelic miviReT, ar iyo martivi, bevri vimsjeleT gundSi da gundis gareT, Tu ra resursiT unda ganxorcielebuliyo mSenebloba, vin SeiZleboda yofiliyo beneficiari da sxva, magram me, rogorc gadawyvetilebis mimRebs, mqonda sruli mxardaWera saqarTvelos mTavrobisgan da dResac asea. madloba kidev erTxel maT da pirvel rigSi – premier-ministrs. asobiT bavSvi cxovrobs sicocxlisTvis safrTxisSemcvel garemoSi. arc erT racionalurad moazrovne politikoss SeuZlia maTi ignorireba, miuxedavad imisa, vin ukanonod SeiWra da vin – kanonierad. es aris rogorc moraluri, ise samarTlebrivi pasuxismgebloba, amiT iyo ganpirobebuli Cveni gadawyvetileba. tenderi mimdianareobs, gveyoleba gamarjvebuli kompania da rogorc davgegmeT, 2020 wlis dasawyisidan 18 TveSi avaSenebT pirvel, 580 ojaxze gaTvlil sacxovrebel kompleqss. rac Seexeba kriteriumebs, arc erTi viwro jgufisTvis ar migvindvia kriteriumebis SemuSaveba. pirveli viyavi, vinc mivedi da am problemas TvalebSi Cavxede. amaSi saamayo naklebia, magram Semdeg ukve Zalian bevrma, visac ekiTxeboda da ar ekiTxeboda, daiwyo gadawyvetilebis gadasinjva da analizi. arc erTi adamiani Tu organizacia ar misula, ar unaxavs, ra mdgomareobaSi cxovrobs iq xalxi. advilia ofisebidan saubari. am nawilSi argumentebs, rom Turme biujetis fuli ar unda ixarjebodes moqalaqeebze da is unda gavarkvioT, SeWra TviTneburia Tu kanonieri, ver miviRebT. mocemuloba martivia – saqme exeba aseulobiT bavSvs, madloba RmerTs, dRemde fataluri Sedegi ar gvaqvs. kriteriumebis SesamuSaveblad CamoviyvaneT `iunisefi~ – bavSvTa uflebebis dacvis nawilSi yvelaze reputaciuli da gamocdili organizacia. visac eqneba survili procesSi monawileobis, visac am pasuxismgeblobis aReba SeuZlia, kari Riaa. SevimuSavebT kriteriumebs, romelic dagvWirdeba maSin, roca ukve mSenebloba aqtiur fazaSi iqneba. kriteriumebs samarTlianad da obieqturad CamovayalibebT. visac esaWiroeba saxli – miiRebs, magram jer kriteriumebi gamovacxadoT. roca mSenebloba ar aris aqtiur fazaSi, es arafers mogvcems da arcaa aucilebloba.
– batono Tornike, 2019 wlis mTavrobis bolo sxdomaze Tqven binebi gadaeciT regionSi sxvadasxva sferoSi moRvawe damsaxurebul adamianebs. es wamowyeba tradiciad iqceva?
– amiT ar mTavrdeba saqme, bevr adamians sWirdeba Cveni gverdiT dgoma, magram is resursi, rac gvaqvs, vcdilobT racionalurad gadavanawiloT. TiTqmis yvela mTavrobis sxdomaze xdeboda usasyidlod, TviTneburad dakavebuli farTebis gadacema, sadac ojaxebi wlebis ganmavlobaSi cxovrobdnen. daaxloebiT 300-ze met ojaxs sakuTrebis mowmoba daurigda, ar unda dagvaviwydes is adamianebi, romlebsac didi damsaxureba aqvT qalaqisa da regionis winaSe da awuxebT yofiTi problemebi. sabinao fondi, romelic saxelmwifos monawileobiT kerZo seqtorma gadmogvca, am saWiroebebs unda emsaxurebodes. investiciebi, proeqtebi, sabinao fondi imisTvis gvinda, rom Cveni moqalaqeebi bednierebi iyvnen, maT ojaxebSi iyos sixaruli. mgonia, vinc ar unda iyos Semdegi mTavrobis Tavmjdomare, am tradicias gaagrZelebs.
– miuxedavad imisa, rom maRalmTian aWaraSi Sidasasoflo gzebi mowesrigebulia, wlebia kurort goderZize misasvleli gza ar gakeTda. mizezi?
– kontraqtors aqvs rogorc finansuri, ise teqnikuri gamowvevebi. tenderiT SerCeuli saerTaSoriso kompaniaa. gvian gazafxulze daiwyo mosamzadebeli samuSaoebi, raRac periodi mimdinareobda aqtiurad, magram Semdeg Seferxda, dResac muSaoben ramdenime ubanze. 2020 wels es aris yvelaze prioritetuli proeqti, romelsac bolomde miviyvanT, amasTan, teqnikurad aRiWurveba respublikuri saavadmyofoc.
– kulturuli Zeglebis reabilitaciis kuTxiT ra gakeTdeba?
– 2019 wels 2 milion-naxevar larze meti davxarjeT, daaxloebiT 20 Zeglis reabilitacia-aRdgena mimdinareobs, amisTvis ver gamovnaxavdiT resurss mxolod biujetSi, rom ara fondi `qarTu~, romelmac manamde araerTi mniSvnelovani obieqti aRadgina, es aris `rvafexa~, romliTac yvelani vamayobT, baTumis Teatri da sxva. ZeglebTan mimarTebaSi rogorc qalaqSi, ise municipalitetebSi aqtiurad mimdinareobs muSaoba da gagrZeldeba. milionobiT lari ixarjeba am mimarTulebiT. vinc ambobs, rom mxolod vabetonebT, unda naxon konkretuli RonisZiebebi.
– 2020 wlis bijetSi ra aris prioritetuli?
– ganaTleba, infrastruqtura da jandacva. am mimarTulebiT momavali weli rekordulia, 300 milions gadaaWarba regionis biujetma. dagegmili gvaqvs 11-procentiani zrda Semosulobebis nawilSi da aseve, izrdeba xarjviTi nawilic. jandacvis biujeti 18 procentiT izrdeba. minda jandacvas da socialur politikas xazi gavusva. marTlac gamorCeulia miznobrivi programebiT da uyuradRebo ar rCeba arc erTi adamiani. jandacva saxelmwifos erT-erTi mniSvnelovani amocanaa, aseve, infrastruqtura. respublikuri saavadmyofo vaxsene, romelic gaxdeba erT-erTi Tanamedrove rogorc samedicino klinikuri, ise sauniversiteto dawesebuleba. ganaTlebis mimarTulebiT vzrdiT dafinansebas, garda `ganaTlebis qalaqisa~, igegmeba 11 axali skolis mSenebloba da 23-is reabilitacia. Tamamad SemiZlia vTqva, rom soflebSi gvaqvs iseTive skolebi, rogoric evropis qveynebSi da amerikaSia. mTavaria, swavlis nawilSi gavaumjobesoT Sedegebi da yvelgan gveyoleba konkurentunariani moswavleebi da studentebi. infrastruqtura Tanabari ganviTarebisTvis aucilebelia. wels davageT 56 kilometramde axali da 130 kilometramde betonsafariani gza. momaval wels axali gza 65 kilometramde gaizrdeba, or-sam weliwadSi arc erTi dasaxleba gveqneba gzis gareSe. mniSvnelovania isic, rom 110 milion evros davxarjavT aWaraSi wyalmomarageba-wyalarinebisTvis. daaxloebiT, 2024 wlisTvis yvelgan iqneba gamarTuli es sistema, soflebSi Tu dabebSi, rac niSnavs met turists da ekonomikis zrdas. 2021 wlisTvis, sadac ki teqnikurad SesaZlebelia gazificireba, yvelgan iqneba gazi. yvelasTvis warmoudgeneli iyo, magram kurort goderZize ukve aris bunebrivi airi. momaval wels ki 30 soflis gazificirebas vgegmavT.
– batono Tornike, riTi dagamaxsovrdaT 2019 weli?
– 2019 weli, bevr warmatebasTan erTad, sirTuleebis daZlevis welic iyo. fundamenturi nabijebi gadaidga ganaTlebis, socialuri politikis mimarTulebiT, Tumca araerTi sasicocxlod mniSvnelovani sakiTxi jer kidev gadasaWrelia. darwmunebuli var, rom yvela arsebul gamowvevas erToblivi ZalisxmeviT gavumklavdebiT da 2020 wels kidev ufro mniSvnelovan warmatebebs mivaRwevT. gilocavT damdeg axal wels – mSvidobis, winsvlis, sikeTis momtani yofiliyos TqvenTvis da Tqveni ojaxebisTvis!

