ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევის მორიგი პოლიტიკური შეფასებები
ნაირა ფუტკარაძე 27 48 93
ramdenime dRis win erovnul demokratiuli institutis kvleva gamoqveynda. savele samuSaoebi 2019 wlis 19 noembridan 13 dekembris CaTvliT mimdinareobda. kvlevis farglebSi 2 180 adamiani gamoikiTxa. saSualo cdomilebis zRvari 1,9%-ia
erovnul demokratiuli institutisND kvlevis Tanaxmad, gamokiTxuli respondentebis umravlesoba miiCnevs, rom saqarTvelo araswori gziT viTardeba da qveyanaSi demokratia ar aris. amasTan, bolo kvlevis mixedviT, wina wlebTan SedarebiT gazrdilia mTavrobis saqmianobis uaryofiTad Sefasebis maCvenebeli. gamokiTxulTa umravlesobas negatiuri damokidebuleba aqvs parlamentisa da sasamarTlos mimarT.
pozitiuri cvlilebebia jarisa da policiisadmi damokidebulebaSi, politikur liderebs Soris saqmianobiT Tbilisis meri kaxa kalaZe liderobs, meore adgils ki premier-ministri giorgi gaxaria ikavebs.
gamokiTxuli respondentebis umravlesoba yvelaze cudad saqarTvelos prezident salome zurabiSvilis saqmianobas afasebs, saministroebs Soris ki iusticiis saministros.
politikosTa Sefasebis nawilSi, pirvel aTeulSi, ZiriTadad, opozicionerebi moxvdnen. kvlevis mixedviT, dadebiTi tendenciebi SeiniSneba sagareo politikis mimarTulebiT – gazrdilia evrokavSirisa da natos mxardamWerTa raodenoba.
kiTxvaze – xval rom arCevnebi iyos? gamokiTxulTa umravlesoba mxars `qarTul ocnebas~ dauWers. respondentTa umravlesoba uaryofiTad afasebs sakonstitucio cvlilebebis Cavardnas da uzenaesi sasamarTlos mosamarTleTa arCevas.
NDerovnul demokratiuli institutis kvlevas politikuri Sefasebebi mohyva. parlamentis Tavmjdomare arCil TalakvaZe acxadebs, rom saukeTeso kvleva arCevnebia. misive TqmiT, kvlevis Sedegebi sazogadoebis ganwyobas Zalian xSirad ar emTxveva.
– rac Seexeba institutebTan dakavSirebul reitingebs, konkretulad, parlamentTan dakavSirebiT rom gipasuxoT, opoziciis erTi nawili Zaladobriv Setevas axorcielebs parlamentze, meore nawili sxdomebSi ar monawileobs da sakanonmdeblo process emijneba, mesame nawili qimiur nivTierebebs asxams darbazSi sxdomebis CasaSlelad. ar unda gvikvirdes, rom Cvens sazogadoebas kritikuli damokidebuleba aqvs swored aseTi saparlamento procesis mimarT. movuwodeb Cems kolegebs, gansakuTrebiT opoziciidan, rom saxelmwifo institutebze ifiqron. ifiqron, rom parlamenti, maT Soris isinic, xelfass iReben imaSi, rom sazogadoebas emsaxurebodnen da monawileobdnen kanonSemoqmedebiT da zedamxedvelobis procesSi. me arCevnebis Sedegebs vendobi da vendobi moqalaqeebs, maT arCevans da Cveni mxardamWerebis gadawyvetilebas, – ganacxada arCil TalakvaZem.
`yvela kvleva, nacvlad imisa, rom gaxdes daskvnisa da analizis safuZveli, politikuri procesis nawili gaxda~, – ganacxada saqarTvelos premier-ministrma giorgi gaxariam da dasZina: `amitom am kvlevebTan dakavSirebiT arafris Tqma ar SemiZlia garda imisa, rom saboloo ganaCens mainc amomrCeveli gamoitans da davelodoT~.
saqarTvelos parlamentis Tavmjdomaris moadgilem, saparlamento umravlesobis liderma mamuka mdinaraZem erovnul-demokratiuli institutis mier gamoqveynebul kvlevebTan dakavSirebiT brifingi gamarTa da wlebis ganmavlobaSi aRniSnuli organizaciis mier dakveTili kvlevebis monacemebis diagramebi warmoadgina. misi gancxadebiT, NDI-is kvlevebis absoluturi umravlesoba savele pirobebSi CRRC-is mier Catarda, romelic `nacionalur moZraobasTan~ aris dakavSirebuli.
rac Seexeba `qarTuli ocnebis~ Sesaxeb kvlevebis prognozs da arsebul Sedegebs, mdinaraZis TqmiT, igi Semdegnairad gamoiyureba: 2012 wlis prognozi – 18 procenti, saparlamento arCevnebis Sedegi – 54,97 procenti; 2013 wlis prognozi – 29-39 procenti, `qarTuli ocnebis~ saprezidento kandidatis mier naCvenebi Sedegi – 62 procenti; 2015-2016 wlebSi prognozi – 15-20 procenti, 2016 wlis saparlamento arCevnebze `qarTuli ocnebis~ Sedegi – 49 procenti.
– bolo kvlevebi, romlebic isev CRRC-im Caatara aprilSi, gvaCvenebs, rom maCvenebeli aris 17 procenti, xolo 2019 wlis ivnisis monacemebs emTxveva aseve dRevandeli mocemulobiT is maCvenebeli, rac warmogvidgina erovnul demokratiuli institutNDis saqarTvelos ofisis xelmZRvanelma. aqac prognozi aris Zalian martivi – am maCveneblebiT Tu Sesabamis logikas gavyvebiT, `qarTuli ocneba~ mimdinare wlis saparlamento arCevnebSi damajereblad gaimarjvebs, – ganacxada mamuka mdinaraZem. man brifingze erovnul demokratiuli institutisND saqarTvelos ofisis xelmZRvanel lora TorntonTan gamarTuli Sexvedris Sesaxebac isaubra.
– qalbaton lorasTan Zalian xangrZlivi da gulwrfeli saubari mqonda. gvaqvs SeTanxmeba, uaxloes dReebSi gavmarToT diskusia am sakiTxebTan dakavSirebiT, radgan aris kiTxvebi, romlebzec saboloo, amomwuravi pasuxebi ar arsebobs. darwmunebuli var, am SeTanxmebis pirobebis Sesrulebis Semdeg, Cven davaaxloebT poziciebs da yvelani erTad vecdebiT, es kvlevebic SedarebiT obieqturi gaxdes, – aRniSna saparlamento umravlesobis liderma.
mediasTan gancxadeba gaakeTa erovnul demokratiuli institutis NDsaqarTvelos ofisis xelmZRvanelma lora Torntonmac.
– viciT, rom saxelisuflebo gunds aqvs garkveuli kiTxvebi. minda xazgasmiT aRvniSno, rom კავკასიის კვლევითი რესურსების ცენტრის saqarTvelo EEEEEეროვნული დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევის mxridan sruli ndobiTa da mxardaWeriT sargeblobs. mamuka mdinaraZesTan gvqonda Zalian Ria, konstruqciuli da saintereso Sexvedra, Riad da gulwrfelad visaubreT bevr sakiTxze, maT Soris im kiTxvebsa da wuxilze, romelic baton mamukas hqonda Cvens kvlevebTan dakavSirebiT. SevTanxmdiT, rom ufro detalurad da siRrmiseulad ganvagrZobT am sakiTxebze saubars, ganxilvas momavalSi. aseve visaubreT im zogad sirTuleze, Secdomebsa Tu gaugebrobebze, rac xSir SemTxvevaSi axlavs kvlevebs da kvlevebis meTodologias. gavacaniT maT Cveni bolo fokusjgufis kvlevis Zalian saintereso Sedegebi. Cven gavagrZelebT baton mamukasTan da mis gundTan axlo TanamSromlobas. rac Seexeba kvlevis Sedegebis ndobas, sakiTxi ufro niuansuria da detaluri, vidre ase martivad – endoba Tu ar endoba adamiani. Cven viciT, rom saxelisuflebo gunds aqvs garkveuli kiTxvebi da wuxili politikur sakiTxebTan, monacemebTan dakavSirebiT, Tumca Cvens kvlevaSi yovelTvis aris Zalian bevri sxvadasxva sakiTxi, romelic exeba garemos dacvas, jandacvas, ekonomikas, genders, natosa da evrokavSiris mxardaWeras, romlis Sedegebi, rogorc wesi, ar iwvevs eWvs aravisSi da es Sedegebi Zalian exmareba Cvens partniorebs, maT Soris, parlamentSi. Cven aseve visaubreT Cvens kvleviT partniorze, კავკასიის კვლევითი რესურსების ცენტრის -saqarTveloze da kidev erTxel minda xazgasmiT aRvniSno, rom კავკასიის კვლევითი რესურსების ცენტრის -saqarTvelo NDეროვნული დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევ-is mxridan sruli ndobiTa da mxardaWeriT sargeblobs, – ganacxada lora Torntonma.
politikuri Sefasebebi erTmaneTisgan mkveTrad gansxvavebulia – mmarTveli gundi irwmuneba, rom 2020 wlis saparlamento arCevnebze mosaxleobis maRali ndoba eqneba, Tumca sapirispiros amtkicebs opozicia.
– nebismier SemTxvevaSi ivaniSvili ganwirulia marcxisTvis, ubralod, Cveni amocanaa, es ganxorcieldes qveynisTvis naklebi zianis xarjze, – acxadebs `evropuli saqarTvelos~ wevri giga bokeria. misive TqmiT, kvleva asaxavs `im umZimes viTarebas, romelSic Seiyvana qveyana biZina ivaniSvilma~. amasTan, bokerias gancxadebiT, kvlevam aCvena, rom opozicias, jamSi, `qarTul ocnebaze~ meti mxardaWera aqvs da tendenciis TvalsazrisiT, monacemebi `evropuli saqarTvelosTvisac~ kargia.
kvlevas mizanmimarTul politikur manipulacias uwodebs Tbilisis meri kaxa kalaZe da ambobs, rom amiT surT sazogadoebis garkveulwilad SecdomaSi Seyvana, Tumca aravis araferi gamouva.
– Cven kargad vxedavT, statistikac SesaZlebelia amoviRoT da vnaxoT, rogori kvlevebi qveyndeboda 2012 wlamde, 2012 wlis mere da ra Sedegebi ideboda. Sesabamisad, analizis gakeTeba Zalian martivia. Cems reitings rac Seexeba, kidev erTxel vimeoreb, Zalian kargad vici xalxis damokidebuleba Cem mimarT, Cemi partiis mimarT. ase rom, Zalian kargad gvaqvs Cven es urTierTobebi sazogadoebasTan awyobili da momavalSic vapirebT gavagrZeloT. am kvlevaSi rogorc undaT, ise daweren cifrebs, maT amis problema ar aqvT, – ganacxada kaxa kalaZem.
– opozicioneri deputatisTvis koSmaria kvleva, romelic ეროვნული დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევამ gamoaqveyna. es aris sruli depresiisa da apaTiis winapiroba sazogadoebis mxridan, – ambobs gedevan fofxaZe. misive TqmiT, am ganwyobaSi sazogadoebas xeli Seuwyo proporciuli arCevnebis sakiTxis Cagdebamac.
– Tu am cifrebs aviRebT, rogorc mocemulobas, es aris katastrofuli cifrebi. Cven Zalian kargad viciT, rom Tu ginda qveyanaSi maswavlebeli iyo, gamgeobaSi an parlamentSi imuSao, vinme rom mova da gkiTxavs, ras fiqrobo, unda uTxra – kargs. es aris mocemuloba, amitom ase mkacrad ეროვნული დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევ-is kvlevebs mocemulobad ar aviRebdi, saerTod, koSmaria, rasac aqveynebs, es aris sruli depresiisa da sruli apaTiis winapiroba sazogadoebis mxridan, – ganacxada gedevan fofxaZem. deputatis azriT, saqarTveloSi rogorc xelisufleba aris susti da ver asrulebs Tavis funqcias, isea opoziciac.
– wlebis ganmavlobaSi erTi da igive organizacia, romelic NDეროვნული დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევ -is egidiT moqmedebs, aJiotaJs qmnis mediasivrceSi, sazogadoebaSi im kvlevebis SedegebiT, romelsac periodulad, gaugebari miznebiT aqveynebs, – acxadebs saqarTvelos parlamentis vice-spikeri gia volski. misive TqmiT, NDეროვნული დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევ-is kvlevebi mudmivad acdenilia arCevnebis Sedegebs.
– arademokratiul saxelmwifoSi, rogorc maTi kvleva aCvenebs, aseT organizacias, sul cota, aukrZalavdnen saqmianobas. maTi kvlevebi mudmivad acdenilia arCevnebis Sedegebs, rac mTavari indikatoria imisa, Tu ratom veTanxmebi an ar veTanxmebi am kvlevebs. garda amisa, me Tavad miTqvams da kvlav gavimeoreb, rom parlamentis saqmianobis Sesaxeb sazogadoebam praqtikulad minimumi icis. parlamentis saqmianoba fasdeba mxolod im sityvieri Tu fizikuri SejaxebebiT, romelsac media, rogorc dainteresebuli mxare, aSuqebs. romeli kanonebia miRebuli miwebTan dakavSirebiT, miwebis registraciaze, finansuri stabilurobis gaZlierebasTan dakavSirebiT, sazogadoebis wevrebma, gamokiTxulebma, es ar ician. am sakiTxTan dakavSirebiT kiTxvasac ar svams organizacia, vfiqrob, Segnebulad, rom sazogadoebas meti analizis saSualeba ar hqondes, – ganacxada gia volskim.
`erTiani nacionaluri moZraobis~ wevri roman gociriZe sazogadoebrivi azris kvlevis Sedegebs `qarTuli ocnebis~ dasasrulis diagnozad miiCnevs.
– es aris `qarTuli ocnebis~ dasasrulis diagnozi. qarTvelma xalxma ganaCeni gamoutana biZina ivaniSvilis araformalur mmarTvelobas im warumatebeli da usamarTlo qmedebebisaTvis, rasac es partia da xelisufleba Svidi wlis ganmavlobaSi sCadioda. yvela maCvenebeli gauaresda, risi gauaresebac SeiZleboda. ukiduresad dabalia ndoba saxelmwifo institutebisadmi, qveyana midis araswori gziT, amas ambobs amomrCevlis udidesi nawili. demokratiis xarisxi gauaresebulia. `qarTuli ocnebis~ reitingi mieqaneba fskerisken. opoziciis jamuri reitingi mniSvnelovnad aRemateba `qarTuli ocnebisas~. dRes rom arCevnebi iyos, faqtobrivad, opozicia imarjvebs da `qarTuli ocneba~ midis politikur mousavleTSi. es aris verdiqti da daskvna am kvlevisa. rac Seexeba personalur reitingebs, biZina ivaniSvili dRes aris yvelaze arasasurveli da negatiuri politikuri figura saqarTveloSi, – ganacxada roman gociriZem.
