ნონა კვასტიანი: გიდი არის მშვიდობის არაოფიციალური ელჩი, რომელიც პირველ შთაბეჭდილებას ახდენს სტუმარზე
ნათია იმნაიშვილი 27 48 93
1990 wlidan gidebis saerTaSoriso dRes – 21 Tebervals mTel msoflioSi aRniSnaven. dameTanxmebiT, am profesiis adamianebze bevradaa damokidebuli, rogor dainaxaven ucxoelebi Cvens qveyanas, Sesabamisad, didia maTi roli ara marto turizmis ganviTarebaSi, aramed saqarTvelos winsvlasa da dasavleTTan integraciaSi. gadavwyviteT dRes am profesiis erT-erT gamorCeul warmomadgenelTan, romelic amave dros Cveni kolegacaa, nona kvastianTan gvesaubra, raTa ukeT gagvecno TqvenTvis Tavad pirovnebac, misi profesiis xiblic da sirTuleebic.
daibada da gaizarda baTumSi, Tumca bavSvobaSi ardadegebs imereTsa da svaneTSi atarebda. bunebiT mogzauri, yovelTvis axlis Secnobis moyvaruli iyo. fiqrobs, rom gidoba yvelaze mravalferovani, kontaqturi, saxaliso da dRes ukve SemoqmedebiTi profesiaa. es misi hobia, romelic TviTrealizaciaSi exmareba. Tvlis, rom gidi mSvidobis araoficialuri elCia, romelic pirvel STabeWdilebas axdens stumarze.
– qalbatono nona, rogori iyo Tqveni pirveli nabijebi gidis ampluaSi?
– gagikvirdebaT da pirveli nabijebi bavSvobaSive gadavdgi – Tanatolebi mimyavda axlomdebare adgilebSi da vuyvebodi istoriebs. araoficialurad, daaxloebiT 15 wlis win daiwyo Cemi moRvaweoba am sferoSi. aWaraSi yazaxi Jurnalistebi iyvnen Camosulebi. maTTvis daigegma rogorc aWaris, aseve kaxeTis turi. es is periodia, rodesac Zalian cota gidi gvyavda. maSin Jurnalisti viyavi da gavyevi am xuTkacian jgufs aWaris turizmis departamentis axalgazrda TanamSromlebTan erTad. gzaSi, baTumidan kaxeTamde, vyvebodi istoriebs, legendebs, vacnobdi stumrebs Cvens kulinarias, xelovnebas, kulturas, tradiciebs. ubralod, Cemdauneburad vzrunavdi, yazax Jurnalistebze STabeWdileba momexdina. Turme Zalian kargad gamomivida. Cemi megobris – xatia iaSvilis damsaxurebaa, rom am Temaze seriozulad davfiqrdi, meore megobris – elene WaniSvilis rCeviT ki aWaris turizmis departamentis organizebuli, saqarTvelos gidebis asociaciis trening-kursi gaviare da oficialurad gavxdi asociaciis sertificirebuli gidi.
– saqarTveloSi gidis instituti ra donezea ganviTarebuli?
– gidis instituti imaze metadaa ganviTarebuli, vidre am etapisTvisaa SesaZlebeli. xelis SemSleli faqtori am profesiis da, zogadad, turizmis sferosTvis aris sakanonmdeblo bazis ararseboba, gidis uflebebis daucveloba, turistuli momsaxurebis sferoSi TviTdasaqmebuli adamianebisgan maTi gamijvna. dRes saqarTvelos gidebis asociacia saerTaSoriso asociaciis wevria, SarSan am organizaciis 300 wevrisTvis gamarTuli konferencia saqarTveloSi Catarda. amis ufleba asociaciis damfuZnebelma qeTevan melaZem da Cvenma wevrma qeTi axobaZem TeiranSi gamarTul konferenciaze brwyinvale prezentaciiT moipoves, sadac konkurenti iyo aSS, Cile da tailandi. ruseTi pirvelive etapze CamovitoveT kenWisyris dros.
– am mimarTulebiT ramdenad kompetenturi kadrebi hyavs saqarTvelos?
– saqarTvelos gidebis asociaciis wevrebTan maqvs, ZiriTadad, profesiuli Sexeba, Cemi pirveli kolegebic isini iyvnen. minda giTxraT, rom gidebad muSaoben adamianebi, romlebic mecnierebis sxvadasxva dargSi kiTxuloben leqciebs universitetebSi, arian mkvlevarebi da udidesi profesionalebi, Zalian kargad ician ara marto sakuTari qveynis istoria, geografia, kultura da tradiciebi, aramed sxva qveynebTan paralelebis gavlebis unari da codnac gaaCniaT. sxva Temaa gidis unarebi, romlis gareSec Sesabamis, maRali donis sertifikats ar iZlevian. baTumeli gidebis Sesaxebac SemiZlia analogiuri giTxraT: Cemi kolega Tanaqalaqelebi Zalian kompetenturi da Tavis qveyanaze Seyvarebuli adamianebi arian. maTTan arc erTi stumari ar moiwyens.
– ra keTdeba qveyanaSi profesionali gidebis mosamzadeblad?
– aWaris turizmis departamenti xSirad atarebs gadasamzadebel kursebs. unda aRvniSno, rom sasurvel Temebs departamenti gidebTan aTanxmebs. aseve, Zalian xSirad awyobs gidebisTvis ufaso savele-praqtikul turebs axali adgilebis Sesaswavlad da gasacnobad. es profesionaluri TvalsazrisiT Zalian swori midgomaa. gidebi erTmaneTsac exmarebian informaciis SevsebaSi. Zalian nayofierad muSaobs saqarTvelos gidebis asociacia, romelic gasvliT savele, dazverviT turebs awyobs qveynis sxvadasxva, naklebad cnobil soflebsa da adgilebSi. imarTeba samecniero konferenciebi, sadac bevr saintereso kiTxvaze viRebT pasuxs.
– ratom aris saWiro, turists axldes gidi?
– gidi aris yvelaze mniSvnelovani rgoli turizmis saqmianobaSi. saagentoebs xSirad enanebaT gidisTvis normaluri anazRaurebis micema. ratom? amaze ver gipasuxebT. albaT, Tavad arasodes umuSaviaT gidad da ar ician, ra Sroma da energiaa amisTvis saWiro. arada, pirveli STabeWdilebis moxdena swored maszea damokidebuli. me, piradad, nebismier qalaqSi mogzaurobisas, amyavs gidi da vusmen mas. jer erTi, masze ukeT veravin gagacnobs adgilobriv garemos, meore – verc erTi ruka da infocentri ver mogawvdiT iseT informacias, rogorsac gidi, da mesame – gidi SenTvis mTavari adamiani xdeba ucxo qalaqSic da qveyanaSic. man xom yvelaferi icis maRaziebis, kafe-barebis, saintereso istoriuli adgilebis, marSrutebis Sesaxeb, gaaCnia mZRolebis da megobari gidebis didi baza, igi `saswrafo daxmarebaa~ yvela problemis dros da, rac mTavaria, profesionali gidi aris turistis didi megobari da imedi. mas SeuZlia arasworad dagegmili dReebi ise `gadaalagos~, rom mTeli cxovreba dagamaxsovros. gidisTvis gadaxdili Tanxa aris yvelaze Sinaarsianad gaxarjuli fuli mogzaurobis dros, romelsac arasodes inanebs turisti. ra Tqma unda, man profesional gidTan unda daiWiros saqme da ara taqsis mZRolebTan Tu SemTxveviT gamvlelebTan, rac xSirad azaralebs rogorc qveynis da regionis imijs, aseve – profesiasac.
– ramdenad xelmisawvdomia gidis momsaxureba?
– saqarTveloSi gidis anazRaureba imdenad dabalia, rom sasacilod ar hyofniT evropelebs. ufaso momsaxurebas SeCveul postsabWoTa qveynebis adamianebs, zogadad, yvelaferi eZvirebaT. gidis 2-dan 4 saaTamde xangrZlivobis momsaxureba nebismier evropul qveyanaSi, 10-15-kaciani jgufis SemTxvevaSi, 1 adamianze minimum 30 evrodan iwyeba da 50-60 evromde meryeobs. individualuri, dRiuri, maqsimum 5-7-saaTiani momsaxureba ki 100-150 evro Rirs. amaSi transporti ar Sedis.
– rogoria gidisadmi ndobis xarisxi?
– zemoT vsaubrobdi, rom gidi yvelaze didi imedi da gaWirvebis talkvesia turistisTvis, Tumca mis mimarT ndobaSi mxolod rekomendaciebis safuZvelze Sedis. gidisTvis yvelaze didi komplimenti da jildoa, rodesac yofili turistis rekomendaciiT dagikavSirdeba sruliad ucxo adamiani da gTxovs momsaxurebas. Tu sxva qalaqebidan kolega gidebi gandoben TavianT turistebs, es ukve gacilebiT didi ndobaa, Tu asociaciis xelmZRvanelis rekomendacia gaqvs, aq ukve ndobis xarisxi kidev ufro maRalia.
– ra sirTuleebs awydebiT turistebTan urTierTobisas?
– sirTuleebi yvela sferoSia. turistebi maqsimums iTxoven, Tundac mizerul Tanxas ixdidnen. ainteresebT yvelaferi. arian iseTebic, romlebsac kiTxvebi aqvT yvelasa da yvelaferze da pasuxebs arc ki usmenen. miuxedavad amisa, mainc amboben, rom fuls laparakSi gixdian. es tipuri sabWoTa midgomaa. iseTebic mravlad arian, romlebmac `yvelaferi ician~ da mudam TavianT azrs afiqsireben. bevrs uyvars eqstrimi, Tumca ar uyvars misive usafrTxoebis mizniT dawesebuli akrZalvebi. pretenziebs gamoTqvamen sxvadasxva sakiTxze, am dros giwevs Seni qveynis, momsaxure personalis da yvelafris dacva, rasTanac ki Sexeba hqonia… mokled rom vTqvaT, sirTuleebic mravlad axlavs am Tavgadasavlebs.
– ZiriTadad romeli qveynebidan stumroben saqarTvelos?
– statistikur monacemebs Sesabamisi samsaxurebi sistematurad aqveyneben. me, piradad, rusulenovani gidi var da arasodes maklia turisti. postsabWoTa sivrcidan Camodian, umetesad ara ruseTidan, aramed sxva qveynebidan.
– ra unarebi unda hqondes da vis SeuZlia gaxdes gidi?
– gidi, pirvel rigSi, komunikabeluri da sxartad moazrovne, eqstremalur viTarebaSi swori gadawyvetilebis mimRebi, mobilizebuli piri unda iyos, gamarTuli metyvelebiT, energiuli da organizebuli, iumoris grZnobiT, sruliad arakonfliqturi da TavSekavebuli. imdeni ram CamovTvale, gidobis msurvelebma SeiZleba uari Tqvan am saqmeze. am CamonaTvalSi codna ar Sevitane, radgan codna da informirebuloba es unari araa, es aucileblobaa, ris gareSec gidobas veranairi unariT ver SeZleb.
– adgilebi, romlebic turistebSi didi popularobiT sargeblobs. . .
– mestia-uSguli, Tbilisi, mcxeTa, baTumi, kaxeTi, mTa-TuSeTi, xevsureTi, samegrelosa da imereTis CanCqerebi, raWa. imedia, male goderZis zamTris kurorti daitvirTeba turistebiT, radgan ramdenime maRali klasis sastumro erTdroulad Sendeba da aqtiurad emzadebian momavali zamTrisTvis. dRes turistebs komfortulad mowyobil, moasfaltebul qalaqebSi siaruls veluri bunebis, mTaSi CanCqerebisa da siZveleebis monaxuleba da gacnoba, axali gemoebis Secnoba, avTenturi garemo da ubralo adamianebTan urTierToba urCevniaT. yvelas saqarTveloSi cxovrebis survili uCndeba.
– aWaris regioni ras sTavazobs turistebs?
– is yvelaze saintereso adgilia imiT, rom zRvaze da mTaSi SeuZliaT erTi dRis ganmavlobaSi moaswron wasvla da dasveneba. CvenTan bevri axali marSruti SeimuSava turizmis departamentma, kidev bevris markirebas apirebs, rom aq Camosuli turisti ramdenime dRiT darCes aWaraSi da sasiamovnod daiRalos. mdidaria es regioni calkeuli adgilebiT Tu istoriiT. samwuxarod, istoriuli obieqtebi aRmosavleT saqarTveloSi gacilebiT metia, vidre CvenTan, Tumca aWaraSi aris maRalmTiani soflebi, sadac dauviwyari dasveneba SeuZliaT rogorc uxvTovlian zamTarSi, aseve zafxulSi. aWara maradmwvane, oTxi sezonis regionia da amas bunebrivi garemo uwyobs xels. mniSvnelovania aqauri folklori, gastronomia da, rac mTavaria, adamianebi, romlebsac gansakuTrebuli urTierToba SeuZliaT stumrebTanac da adgilobrivebTanac.
– dabolos, mogviyeviT, rogoria Tqveni erTi dRe?
– samsaxurSi erTi Cveulebrivi dRe maqvs – dilis 9 saaTidan saRamos 7 saaTamde, rig dReebSi – morigeobiT. SigadaSig, ra Tqma unda, zarebi turistuli kompaniebidan, romlebic javSnian turebs sezonis dawyebamde. ai, roca turSi mivdivar, es imdenad mravalferovani da datvirTuli dRea, sjobs, msurveli gamomyves da Tavad ganicados yvelaferi, radgan am STabeWdilebebs gazeTis furclebi ver daitevs.
