ქართული ანბანი – სამყაროს უსასრულობისა და სრულიად შეუცნობადობის ანარეკლი
ნაირა ფუტკარაძე 27 48 93
artisti, kaligrafi, mwerali, mxatvari, poeti, xelovnebaTmcodne – erTi adamiani 6 profesiiT, romelmac qarTuli kaligrafia namdvil xelovnebad aqcia. miuxedavad imisa, rom jer mxolod 24 wlisaa, moaswro sakuTari namuSevrebiT luvris eqspertebis gaoceba, `Sanelis modis saxlis~ yuradRebis mipyroba, amasTan, igi 5 wignis, 600-mde grafikuli namuSevrisa da 200-mde kaligrafiuli nimuSis avtori gaxlavT. misi namuSevrebi romis pap franciskesa da elisabed meoris koleqciebSi, aseve msoflios wamyvan muzeumebsa Tu artkoleqciebSi inaxeba. giorgi sisauri 7 wlidan bibliur scenebs, portretebs, figuratiul da abstraqtul kompoziciebs xatavs. `anbanTqeba~ – ase hqvia mis erT-erT proeqts, romelsac Tavad avtori `mziTqmnils~ uwodebs. dRes es saintereso pirovneba Cveni stumaria.
– mogviyeviT Tqvens Sesaxeb.
– Cems Sesaxeb Cemi Semoqmedeba ambobs yvelafers. Cemi yoveli wami, yoveli amosunTqva Semoqmedebaa. srulad xelovnebas vekuTvni, raoden paTetikuradac unda JRerdes es. Cemi cxovreba is gzaa, sadac zecidan monakreb uTvali ferisa da formis yvavilebis konebs vfantav. ar aqvs mniSvneloba formas, mTavari qmedebaa. kreaciis energiiT gajerebuli Semoqmedebis yoveli nayofi macocxlebelia. es samyaros xmaa. . . xma, romelic gviboZebs frTebs.
– vici, rom ara mxolod kaligrafi, aramed aRiarebuli artisti, mwerali, mxatvari, poeti, xelovnebaTmcodne xarT. rogor axerxebT amdeni sferos SeTavsebas da romelSi ufro komfortulad grZnobT Tavs?
– CemSi uamravi arseba saxlobs, aTasTvala da aTassaxeba, romelTa gamovlinebanic sxvadasxvagvarad aereklebian samyaros. . . swored es misteriuli gardakveTa mexmareba xelovnebis sxvadasxva dargSi avaxmiano sakuTari suli. bednierebaa SegrZneba – qmnide silamazes, esTetikas, raRac iseTs, rac adamianebSi amaRlebul ganwyobas dabadebs. da mainc, CemTvis yvelaze mniSvnelovani dargi, romelSic fesvebi samyaros gulamde gavidgi, poeziaa. . . adamianTa umravlesoba Cems Semoqmedebas saxviTi xelovnebis kuTxiT icnobs Tumca Tu ki Cemi – rogorc Semoqmedis srulad gacnoba endomeba vinmes yovelTvis yvelas SevuReb im samyaros karebs, romelsac `RvTaebrivi misteria~ vuwode. . . es ar aris ubralod poezia, lirika, gariTmuli sityvebis korianteli, romlebic gviyvebian siyvarulisa Tu bunebis trfialis Sesaxeb an patriotuli paTosiT aRsavse motivebze – Cemi poezia scdeba dialeqtikur materializmsa da fsevdofilosofiur doqtrinebs. es samyaros naCurCulebi sityvebia, im lurji angelozebis monaber sityvaTa konaa, samyaros mravalSrianobas rom adiadeben TavianT erTaderTobaSi. Tumca dRevandelobaSi saqarTveloSi arsebuli wignierebis problebis erT-erTi dasturia isic, rom adamianebi rogorc mxatvars an kaligrafs, ise micnoben miuxedavad imisa, rom 24 wlis asakSi 5 wignis avtori gaxlavarT. saintereso ki isaa, rom yoveli Cemi funjis monasmi Cemi kalmiT monasmis ilustrirebaa.
– profesiad romels TvliT?
– yoveli dargi, romelsac vemsaxurebi, Cemi profesiaa. . . erTi sityviT, Tu momiwevs am kiTxvaze pasuxis gacema, ase vityodi: profesiiT – Semoqmedi.
– kaligrafiiT daviwyoT. rogor da ratom dainteresdiT qarTuli kaligrafiiT? rogor ganaviTareT xelovnebis es forma da vin dagexmaraT amaSi?
– qarTuli damwerloba, Cveni unikaluri samsaxovani anbani qarTvelebis yvelaze didi monapovaria. kaligrafiis dargi miviwyebuli iyo saukuneebis ganmavlobaSi. gana mSvenieri araa, emsaxurebode saqmes, romelic erTdroulad ferflidan aRadgens miviwyebul dargs da adiadebs Cvens yvelaze did saunjes? amis gaTviTcnobierebisas, yovel jerze sixarulisa da siamayis gancda meZaleba. konkretulad am dargSi mentori arasdros myolia, Tu Tavad Semoqmeds ar CavTvliT, romelic mudam raRacas mkarnaxobs pirdapiri Tu iribi gamovlinebebiT.
– gamofenebsa da konkursebze gviambeT, ras gmatebT isini?
– diax, uamravi konkursi momigia da amdenive gamofena gamikeTebia rogorc saqarTveloSi, ise mis farglebs gareT, Tumca es mTavari araa. . . ar aqvs mniSnvelba, ramden konkursSi gaqvs monawileoba miRebuli, an ramdeni CarCoSi Casmuli gran pri gikidia kedelze. mTavari isaa, ras qmni da ra xarisxisaa is Semoqmedeba, romelsac adamianebs uziareb. Cemi yoveli dRe konkursia da am konkursSi sakuTar Tavs veasparezebi, rom yoveli Cemi Semdegi qmnileba winas jobdes.
– ras niSnavs TqvenTvis kaligrafia. . . ra Tematika Warbobs Tqvens xelnawerebSi?
– iqidan gamomdinare, rom CemTvis qarTuli anbani samyaros usasrulobisa da srulad Seucnobadobis anareklia – kaligrafiis xelovneba gzaa Ziebebisa axali aRmoCenebisTvis. vcdilob arasodes moveqce erTi konkretuli Tematikis CarCoebSi, radgan, rogorc ukve aRvniSne, Semoqmedeba CemTvis usasrulia. Tumca mainc SeiZleba davinaxoT Cems SarSandel Tu SarSanwindel naSromebSi religiuri Tematikis siWarbe.
– rogor daiwyo Tqveni da `Sanelis modis saxlis~ TanamSromloba da ras moicavs igi?
– am kompaniidan Cemi kaligrafiuli xelovnebiT dainteresdnen, radgan surdaT maT or RonisZiebaze mosawvevebi da Ria baraTebi xeliT yofiliyo Sesrulebuli, romlebzec gamosaxuli iqneboda koko Sanelis gamonaTqvamebi. swored amas moicavda Cveni kolaboraciac.
– SeiZleba iTqvas, damwerloba namdvil xelovnebad aqcieT. . .
– vfiqrob, Semoqmedi adamiani yvelafers, rasac xels mohkidebs, xelovnebad unda aqcevdes. es yvelaferi emsgavseba samyaros SemoqmedebiT process – udabur caze varskvlavTa Sobas. vfiqrob, qarTuli damwerloba TavisTavad xelovnebaa, radgan ar meguleba im Sinaarsis, datvirTvisa da esTetikis matarebeli sxva anbanuri damwerloba, risi siWarbec uSualod qarTul damwerlobaSia. Tumca CemTvis, rogorc avtorisTvis, ra Tqma unda, didi bednierebaa, adamianebi aseTi epiTetebiT rom amkoben Cems Senaqmns.
– araerTi wigni gamoeciT. . . ra adgili uWiravs am nawils Tqvens cxovrebaSi?
– vityodi, albaT, umTavresic ki. es yvelaze idumali da intimuri procesia CemTvis, rogorc galaktioni ityoda: `xeluxlebeli – rogorc mzis sxivi, miuwvdomeli – rogorc edemi~. am nawarmoebebSi alegoriuli formebiT sruliad gaSiSvlebulia Cemi suli, Cemi samyaro, romelic saziaro xdeba yvelasTvis. Teosofiuri Tu filosofiuri konceptebiT gaJRenTili es nawarmoebebi gamovlinebaa imisa, Tu rogor verwymiT me da samyaro erTmaneTs – me rogorc misi umciresi gamovlineba da is, rogorc udidesi – rac ki ram arsebobs Cvens egzistenciaSi.
– garda qarTulisa, sxva damwerlobis kaligrafiiT xom ar dainteresebulxarT?
– diax, damkveTebis dainteresebis SemTxvevaSi, miwevs laTinuri, berZnuli, ivriTuli da sxva damwerlobebis nimuSebis Seqmna.
– ramdenad exmareba saqarTvelos kulturis warmoCenas kaligrafiis xelovnebis arseboba da ganviTareba? uwyobs Tu ara xels Tavad saxelmwifo kaligrafiis kulturis ganviTarebas?
– ra Tqma unda, xelovnebis am dargis win wamoweva pirdapir kavSirSia saqarTvelos kulturis aRzevebasTan. rodesac saqarTvelos farglebs gareT sxvadasxva qveynis warmomadgenlebi qarTuli anbanis am nimuSebs ecnobodnen, aRfrTovanebas ver malavdnen da cremlebsac ver ikavebdnen. es msoflio asparezze jer qarTuli anbanis gamarjvebaa da Semdeg – Cemi. ramdenime wlis winaT xSirad imarTeboda kaligrafiis konkursebi Tu xelovnebis am dargTan dakavSirebuli sxva aqtivobebi, Tumca bolo wlebSi TiTqos sruliad minelda. vimedovneb, es droebiTia.
– gagviziarebT samomavlo gegmebs?
– wlis ganmavlobaSi gawerilia ramdenime qveyanaSi Cemi eqspozicia `samoTxis Sexeba~. es SesaZleblobas momces kidev erTxel vuCveno msoflios sxvadasxva erovnebis warmomadgenlebs, ramxela simdidre da saunje gvipyria xelT qarTvelebs. aseve vgegmav saganmanaTleblo RonisZiebebSi CarTvas. vapireb skolis Camoyalibebas, sadac nebismieri asakis msurvels miecema SesaZlebloba, sakuTari Zalebi mosinjos kaligrafiis xelovnebaSi.