წმინდა თეოდორე აჭარელის ტაძრის რეაბილიტაცია წელს დასრულდება
èïíïíï ûòûòøâòäò: 598 24 94 97 –
baTumSi wlis bolos dasruldeba wm. Teodore aWarelis saxelobis taZris reabilitacia. misi saxiT qalaqs erTi mniSvnelovani kulturuli memkvidreobis Zegli Seemateba. am dReebSi taZars vewvieT, sadac marTlac STambeWdavi samuSaoebi sruldeba. amasTan dakavSirebiT vesaubreT mRvdel mataTa zoiZes da sareabilitacio proeqtis (mSeneblobis ganxriT) erT-erT xelmZRvanels,
saqmismwarmoebels, 24 wlis arqiteqtors maTe ebraliZes
rogorc maTe ebraliZem gviTxra, misi mama, mSenebel-restavratori ramaz ebraliZe wlebia TanamSromlobs kulturuli memkvidreobis dacvis saagentosTan, ZeglTa dacvis gadarCenis fondTan. mama-Svili warmoSobiT rusTavidan aris. maTe amJamad Tbilisis samxatvro akademiis meoTxe kursze swavlobs, momavali arqiteqtoria. axalgazrdaa, magram ukve didi praqtika da gamocdileba aqvs miRebuli – 12 wlis iyo, roca mamam pirvelad bolnisis taZris sareabilitacio samuSaoebze waiyvana. mas dadianebis sasaxle mohyva, mere iyo xixanis cixe. Zalian bevri Zegli aqvT restavrirebuli guriaSic – aWis monasteri lixaurSi, jixeTis, udabnos, erkeTis dedaTa monastrebi, aseve, niko nikolaZis, niko firosmanis muzeumebi. . .
baTumSi, k. gamsaxurdias q. #35-Si mdebare wminda Teodore aWarelis saxelobis eklesia me-19 saukuneSia agebuli. mas samlocvelo funqcia gasuli saukunis 20-ian wlebamde hqonda SenarCunebuli. garkveul wlebSi aq sportuli darbazi funqcionirebda. amJamad taZari marTlmadidebluri eklesiis sakuTrebaSia.
ramdenime xnis win, aWaris kulturuli memkvidreobis dacvis saagentom SeiZina am Zeglis sareabilitacio proeqti, SarSan maisSi, fondi `qarTus~ finansuri uzrunvelyofiT ki aRniSnuli kulturuli memkvidreobis Zeglis sarestavracio samuSaoebi Sps `tao-tbelma~ daiwyo.
– rogori mdgomareoba dagxvdaT?
– sakmaod cudi. es mitovebuli Senoba gaxldaT. mama mataTas, mrevlis daxmarebiT, Zalian bevri saqme hqonda gakeTebuli – biWebis TanadgomiT gamoasufTava aqauroba da locvebsac aRavlenda. Senobis dasavleT fasadze, sportskolisTvis komunistebis droindeli minaSeni gakeTda.
– am Senobis adrindeli suraTi arsebobs?
– aris vasil onikeviCis mier 1982 wels Sedgenili da damtkicebuli proeqti. pirveli foto ki 1900-iani wlebisaa, sadac rogorc gumbaTi, ise afsidis moyvaniloba yvavilisebri formiT mosCans. xolo Semdeg fotoze, romelic 1920-iani wlebiT TariRdeba, ukve Secvlilia rogorc gumbaTi, ise afsidis moyvaniloba da mTlianad gadaxurva. nagebobas gadaxurvis konstruqciebi araerTxel aqvs Secvlili. arsebuli mdgomareobis mixedviT, Zegls mravlobiTad emCneva gadakeTebis kvali. pirveli proeqti ar ganxorcielda, mxolod saZirkveli Caiyara da amJamadac es saZirkvelia. Teodore aWarelis saxelobis taZris ganmartebiT baraTSi, romelic Seadgina arqiteqtor-restavratorma nana inwkirvelma, moZiebuli masalebiT detalurad aRwera taZari. yvaviliseburi gumbaTi 1915 wels mlianad Cangreula Tavis TaRebianad. Semdeg, ar vici, ratom, proeqti Seicvala da mTliani sivrce gadaixura xis konstruqciiT. Cven rom movediT, esec Camongreuli dagvxvda.
– farTi ramdenia?
– daaxloebiT 350 kvadratuli metri iqneba.
– Tavdapirvelad ra samuSaoebi SeasruleT?
– daviwyeT sademontaJo samuSaoebiT, gavitaneT uamravi nagavi da daviwyeT rkina-betoniT Zveli kedlebis gamagreba, proeqtis mixedviT gavamzadeT konstruqciebi. amJamad gadaxurva mimdinareobs, romlis Semdeg fasadisa da interieris mopirkeTeba-gakeTebas SevudgebiT.
– sportdarbazis dros sxvagvari saxuravi iyo?
– maSin SigniT erTi didi TaRi iyo, axla ori didi da ori patara TaRia. yvelaferi ise keTdeba, rogorc marTlmadidebel taZrebSi.
– sxva mxriv kidev ra samuSaoebi tardeba?
– CavasxiT wertilovani saZirkvlebi, romlebic daefuZna koloribi. masze gadaviyvaneT TaRebi, gavakeTeT Zveli kedlis sartylebi, amis Semdeg mivaSeneT karibWe dasavleT fasadze.
– es samuSaoebi sakmaod did Tanxas moiTxovs. . . albaT, Zvelis aRdgena ufro rTulia?
– ra Tqma unda, axali rom agebuliyo, SesaZloa, ufro naklebi Tanxa dasWirveboda, restavracia did sirTulesTan da sifrTxilesTanaa dakavSirebuli.
– riTi gadaixureba?
– daferili TunuqiT, lorfinis imitaciiT, Zalian lamazi iqneba. aseTi gadaxurva axla bevr taZars amSvenebs.
– garedan rogor mopirkeTdeba?
– Seileseba, ise, rogorc Tavis droze iyo da Semdeg daifereba igive feris saRebaviT. ferTa kvlevac Catarda da swored Zveli feri daubrundeba – baci moyavisfro-Jangisferi.
sxvaTa Soris, fanjris Riobebic gadakeTebuli iyo oTxkuTxed CarCoebad, Cven TaRebad davabruneT.
gavamagreT saZirkveli, kolomebi, TaRebi, kedlebi, CavatareT kedlebis demontaJi, yvelaferi proeqtis mixedviT keTdeba. iatakze daigeba qva da taZris irgvliv gakeTdeba sarineli, ezoSi – bilikebi, ganaTeba. . . eleqtrosamuSaoebsac Cven vawarmoebT.
– remonti daaxloebiT rodis dasruldeba?
– Cveni varaudiT, am 2020 wlis bolomde.
– sakurTxeveli ra mdgomareobaSi dagxvdaT?
– rogorc aq gviTxres, sakurTxevelSi gasaxdelebi iyo mowyobili, saxuravi TiTqmis aRar hqonda SemorCenili, Cangreuli iyo.
– vici, rom mama mataTa aq xSirad modis.
– ra Tqma unda, wirva-locvasac atarebs da Cvenc gverdiT gvidgas.
– iciT, rom am bolo dros xSiria mSeneblobebze adamianebis dasaxiCrebis, uares SemTxvevaSi, daRupvis SemTxveva, usafrTxoebis wesebi daculia?
– usafrTxoebis kontrols piradad vawarmoeb yoveldRiurad.
– amis Semdeg ra gaqvT dagegmili?
– xulos municipalitetis sofel kaloTaSi me-11 saukunis eklesiis aRdgenas daviwyebT, goris municipalitetSi, sofel bneleTSi – xevis eklesiis, esec me-11 saukunisaa, samtrediis municipalitetSi, sofel did ofeTSi, mTavarangelozebis eklesias CavutarebT reabilitacias, romelic me-18 saukunisaa. am eklesias saintereso istoria aqvs. komunistebis dros am sofelSic, iseve rogorc yvelgan, daangries bevri taZari, bevric gadaakeTes – zogi sawyobad, zogic arqivad, klubad, sacxobad . . . es eklesia TiTqmis daSales da iq soflis klubi ganaTavses. axla, amdeni wlis Semdeg, soflis iniciativiT da aqaur mcxovrebTa TanadgomiT, es taZaric aRdgeba.
mRvdeli mataTa zoiZe baTumisa da lazeTis mitropolitis meufe dimitris locva-kurTxeviT oTxi welia am taZarSia gamwesebuli.
– taZarSi Zalian mZime mdgomareoba iyo, – gviTxra mama mataTam, – meufe dimitris locva-kurTxeviT, gadavwyviteT taZris dalageba. rac SevaTanxmeT saqarTvelos saagentos xelmZRvanelTan nikoloz anTiZesTan, aseve aWaris kulturuli memkvidreobis dacvis saagentos xelmZRvanelTan zaur axvledianTan. maTi TanadgomiT, aqauroba davalageT. am taZarSi yovel oTxSabaTs, meufe dimitris locva-kurTxeviT, wm. Teodore aWarelis parakliss aRvavlenT. ori wlis win, 1 marts, wminda Teodore aWarelis xsenebis dRes aq sagangebod CavatareT wirva. taZris aRdgenas adgilobrivi mrevli, mosaxleoba iTxovda. RvTis madliT, gamoCnda ZeglTa gadarCenis fondi, fond `qarTus~ dafinansebiT, samuSaoebs awarmoebs Sps `tao-tbeli~. male dasruldeba sareabilitacio samuSaoebi, taZari sazeimod ikurTxeba da gaixsneba, mrevli moinaTleba, jvars daiweren, eziarebian… taZari sakmaod didi moculobisaa, Tumca garedan ar Cans, axlomdebare mSeneblobebma daCrdila. xelovnebaTmcodneebis gareSe gaica nebarTva da arcTu didi xnis win, taZars miuSenes furne (Tumca maSin am Senobas ar hqonda Zeglis statusi). gasul wels samuSaoebi daaTvalieres saqarTvelos parlamentis Tavmjdomare arCil TalakvaZem, aseve mamuka mdinaraZem, aWaris mTavrobis Tavmjdomare Tornike riJvaZem. yvelasgan didi Tanadgoma gvaqvs. yvela Tanamdgomi da Semomwirveli dalocos ufalma, radgan taZris aRmSenebloba mniSvnelovania, misi xelyofa ki mZime codva. kargad iciT, ra xdeboda gasul saukuneSi, rogor epyrobodnen komunistebi eklesiebs da aman ra Sedegi gamoiRo… wminda Teodore aWarelma dalocos da gaaZlieros am saSviliSvilo saqmis Tanamdgomi yvela adamiani, madloba ufals, rom gaxarebulia mrevlic da Cvenc. sul male Cvens qalaqs daamSvenebs am kuTxis udidesi wmindanis Teodore aWarelis saxelobis taZari, romelic pirvelia. igi moRvaweobda me-18 saukuneSi, awames trapizonSi. mis Sesaxeb ufro dawvrilebiT gviambobs profesori SuSana futkaraZe, romlis didi damsaxurebaa Teodore mRvdlis saqarTvelos sapatriarqos mier wmindanad Seracxva. es man moiZia masalebi wignSi `timoTe gabaSvilis mogzauroba~ da es saintereso faqti meufe dimitris TanadgomiT, saqarTvelos patriarqs gaacno. amis Sesaxeb ufro dawvrilebiT gazeTi `aWara~ 2018 wlis 13-14 dekembris nomerSi werda, – gviTxra mama mataTam.
saerTaSoriso saqvelmoqmedo fond `qarTusTan~ arsebuli saqarTvelos istoriul ZeglTa dacvis da gadarCenis fondi Cvens qalaqSi kidev ramdenime Zeglis reabilitacias ganaxorcielebs. aRniSnuli fondi aseve afinansebs baTumis RvTismSoblis Sobis saxelobis taZris freskebis restavracias, rac ukve dawyebulia. samuSaoebs isev Sps `tao tbeli~ atarebs ramaz ebraliZis, misi Svilis – laSa ebraliZisa da vaJa abuseliZis xelmZRvanelobiT.