რას მიიჩნევს დავით გაბაიძე ბოლო მოწვევის საკანონმდებლო ორგანოს მთავარ მიღწევად?
íòíë úõâïîïûå: 591 98 24 30 –
sul male umaRlesi sabWos 2016 wlis mowvevis sakanonmdeblo organo oTxwlian moRvaweobas daasrulebs. ramdenad nayofieri iyo ganvlili periodi, ra mniSvnelovani gadawyvetilebebi miiRes kanonmdeblebma? am da sxva sakiTxebze `aWarasTan~ umaRlesi sabWos Tavmjdomare daviT gabaiZem vrclad isaubra.
– batono daviT, rogori iyo Tavmjdomareobis oTxi weli da risi gakeTeba SeZeliT am xnis ganmavlobaSi?
– es oTxi weli umaRlesi sabWosTvis, vfiqrob, nayofieri iyo. es ar aris mxolod Tavmjdomaris is sityvebi, romlebic gaTvlilia mosaxleobis misamarTiT sakuTari Tavis sasargeblod. es aris realoba. Zalian martivad SeuZliaT moqalaqeebs, Cvens oponentebs Cemi sityvebis gadamowmeba, Tu statistikis mixedviT Seadareben am da wina mowvevebis sakanonmdeblo organos saqmianobas. mgonia, rom zustad vici ra konfiguraciis iqneba momavali umaRlesi sabWo, rom 2016 wlis mowveva Tavis Rirseul adgils daikavebs. Cven didi gamowvevebis winaSe viyaviT, sakmaod arasaxarbielo sastarto poziciebi gvqonda. iciT, rom wina mowvevaSi Zalian male daiSala umravlesoba, aqedan gamomdinare, arcTu ise aqtiuri iyo sakanonmdeblo saqmianobis kuTxiT 2012 wlis umaRlesi sabWo. Cven SegviZlia vnaxoT statistika da cxadi gaxdeba, rom wina mowvevam ise daasrula oTxwliani periodi, kanoni ar miuRia. am fonze Cven mTavari aqcenti sakanonmdeblo saqmianobaze gavakeTeT. Tu dainteresdebiT, naxavT am mowvevis umaRlesi sabWos pirvel sxdomas, sadac Tavmjdomared arCevis Semdeg mcire moxseneba gavakeTe da visaubre im xarvezebze, rac iyo aWaris avtonomiuri respublikis konstituciaSi, konstituciur kanonSi, romelic xels uSlida umaRles sabWos aqtiur muSaobaSi. Tavis droze SesaZlebelia viRacebs warmoudgenlad miaCndaT, srulad Secvliliyo konstituciuri kanoni, magram Cven es movaxerxeT saqarTvelos parlamentTan aqtiuri TanamSromlobiT. sakonstitucio komisiis wevri viyavi da SevcvaleT aWaris avtonomiuri respublikis statusis Sesaxeb kanoni, movaxerxeT aWaris avtonomiuri respublikis konstituciis Secvla. aRar daviwyeb detalurad imis axsnas, Tu ra gaumjobesda. ise ki, nebismier dros mzad var, specialistebTan, oponentebTan davjde da vikamaTo.
– Tqveni oponentebi am yvelafers sakanonmdeblo saqmianobaSi ar giTvlian da amboben, rom saqarTvelos parlamentSi miRebuli gadawyvetilebebi asaxeT umaRlesi sabWos reglamentSi.
– normatiul aqtebs aqvs Tavisi ierarqia. Sesabamisad, rodesac ierarqiis saTaveSi arsebuli kanoni icvleba, bunebrivia, es yvelaferi saWiroebs mimdinare kanonmdeblobaSi asaxvas, Cven gavediT Zalian bevr iseT kanonze, rac siaxle iyo aWaris avtonomiuri respublikis sinamdvilisTvis. mTavaria mainc, sad gadis aWaris avtonomiuri respublikis umaRlesi sabWos da, zogadad, avtonomiuri respublikis kompetenciebi. mosaxleobam kargad unda icodes, rom umaRles sabWos ori ZiriTadi funqcia aqvs – es aris kanonSemoqmedebiTi saqmianoba da mTavrobis kontroli. Tu ra mdgomareoba iyo kanonSemoqmedebiTi saqmianobis kuTxiT, amaze ukve visaubre. rac Seexeba mTavrobis kontrols, am mimarTulebiT aranairi meqanizmi ar iyo. is, rom umaRles sabWos SevZineT funqcia – mTavrobis Tavmjdomares gaekeTebina angariSi, weliwadSi erTxel gvqonoda ministris saaTi; is, rom umaRlesi sabWos deputats aqvs intepelaciis ufleba, rom Cven SegviZlia SevqmnaT droebiTi komisiebi konkretuli sakiTxebis Sesaswavlad. Semcirda vetos daZlevis da gamartivda mTavrobisaTvis undoblobis gamocxadebis meqanizmebi. es aris is miRwevebi, romlebic momdevno mowvevis umaRlesma sabWom aqtiurad unda gamoiyenos. 2018 wlis bolos dasrulda aWaris avtonomiuri respublikis konstituciis damtkicebis procedurebi. 2019 wlis aprilSi es yvelaferi avsaxeT reglamentSi. Tu gaviTvaliswinebT imas, rom bolo 8 Tveze metia, sagangebo reJimSi vmuSaobT, saTqmelia isic, rom mainc moxerxda mTavrobis Tavmjdomaris ori angariSis mosmena. umaRles sabWoSi mTavrobis Tavmjdomares ver xedavdnen, rac yvelasTvis cnobilia da arafers vigoneb. pandemiis miuxedavad, gvqonda ministris saaTebi. amasTan, deputatebs SesaZlebloba aqvT, dasvan sadeputato kiTxvebi, Tumca opozicia amas aqtiurad ar iyenebs. 2019 wlis aprilis Semdgom periodSi daaxloebiT TerTmeti sadeputato kiTxvaa dasmuli da aqedan, Tu ar vcdebi, erTia opoziciis mxridan. sadeputato kiTxvaze, romelsac aRmasrulebeli xelisuflebis misamarTiT vsvamT, pasuxis gacema savaldebuloa. pasuxi SesaZloa politikuri debatebis Tu gadawyvetilebebis miRebis safuZveli gaxdes. opozicia am nawilSi inertuli iyo, Tumca amisTvis ar vakritikeb arc opozicias da arc umravlesobas, radgan es siaxle iyo. aseve, minda aRvniSno, rom sakmaod aqtiuri iyo umaRlesi sabWo parlamentTan mimarTebaSi. 8 iniciativa ukve gavida da kidevaa SesaZlebeli, ramdenimes gatana movaswroT. es aris sakanonmdeblo saqmianoba. ar daviwyeb yalb Tavmdablobas da getyviT, sakmaod axlo urTierToba maqvs evropuli qveynebis regionul sakanonmdeblo organoebTan. amasTan, 30-mde avtonomiis ZiriTad kanons vicnob da maTi muSaobis statistikasac ki. dabejiTebiT SemiZlia vTqva, rom am mowvevis umaRlesi sabWos miRebuli gadawyvetilebebi – konstituciis doneze miRebuli, erT-erTi saukeTesoa regionuli sakanonmdeblo organoebis muSaobisTvis. xSirad vambob da TqvenTanac gavimeoreb, Tu ra sWirdeba gamarTul institucias, esaa mowesrigebuli kanonmdebloba, rac gvaqvs, kargi infrastruqtura – esec movaxerxeT – periferiidan administraciul centrSi dabrunda umaRlesi sabWo. dameTanxmebiT, rom gaiolda deputatebTan komunikacia. cudi isaa, rom axal SenobaSi gadmosvla pandemiis periods daemTxva da daRi daasva sakanonmdeblo organos saqmianobas, magram mainc movaxerxeT mTavrobis Tavmjdomaris da ministrebis mosmena. umaRlesi sabWo SeuerTda Ria mmarTvelobis iniciativas da pirveli regionuli organo varT, vinc am iniciativis farglebSi, arasamTavrobo organizaciebis CarTulobiT, Ria mmarTvelobis samoqmedo gegma davamtkiceT. paradiplomatiaSic Zalian didi sityva Tqva 2016 wlis mowvevis umaRlesma sabWom, bevr regionul organosTan gvaqvs aqtiuri komunikacia. instituciebs aseve sWirdeba kvalificiuri kadrebi, am mimarTulebiTac Zalian bevri ram gavakeTeT.
– yvelaze meti sakanonmdeblo iniciativac Tqven gekuTvniT.
– amaSi is damexmara, rom profesiiT iuristi var da, Sesabamisad, mxolod umaRlesi sabWos Tavmjdomaris funqciebiT ar Semovfarglulvar. Sevecade, vyofiliyavi aqtiuri kanonmdebeli.
– ras gamoyofdiT sakanonmdeblo iniciativebidan?
– aqtiuri monawileoba miviRe muSaobaSi saqarTvelos konstituciur kanonSi cvlilebebis Setanis TvalsazrisiT da aWaris avtonomiuri respublikis konstituciis weris procesSi. bednieri var, rom am ZiriTadi dokumentis erT-erTi Tanaavtori var. amaze didi pativi ver warmomidgenia. saboloo jamSi rogori gamovida dokumenti, amaze, SesaZloa, gansxvavebuli Sexedulebebi gvqondes, magram, vfiqrob, yvela ZiriTadi sakiTxi, romelic sWirdeba avtonomiur respublikas, gavSaleT, avsaxeT, movxseniT bevri kiTxvis niSani, bevri gabeduli Canaweric gavakeTeT da gamovediT im SiSebidan, romlebic 2004 wlis konstituciur kanonSi Canda da amis safuZvelze asaxuli iyo 2008 wlis redaqciaSi. axla mTavaria, es yvelaferi sworad gamoiyenos momavalma umaRlesma sabWom.
– wina mowvevis umaRles sabWoSi Zalian male daiSala umravlesoba. Tqven rogor moaxerxeT oTxi wlis vadaSi umravlesoba SegenarCunebinaT? mmarTvel gundSi rom gansxvavebuli mosazrebebia, amas arc malaven Tqveni kolegebi.
– rTuli iyo, Tumca, modiT, am sakiTxze ar visaubreb. umravlesoba rom ar daiSala, mxolod Cemi damsaxureba araa. geTanxmebiT, rom ar viyaviT erTxmiani umravlesoba, rac, erTi SexedviT, Canda garedan. bevr sakiTxze iyo gansxvavebuli mosazrebebi, magram saboloo jamSi, vaxerxebdiT Sejerebuli pozicia gamogvetana samzeoze. magaliTi SemiZlia moviyvano _ rodesac 2018 wels proporciul saarCevno sistemaze uari vTqviT, iyvnen deputatebi, romlebmac poziciebi saerTo azris gamo daTmes. politika konsensusis xelovnebaa. 2020 wels ki srulad proporciul saarCevno sistemaze saubris dawyeba SesaZlebeli gaxda Cemi da Cemi kolegebis daTmobaze wasvlis safuZvelze, romlebic mxars vuWerdiT Sereul saarCevno sistemas. aqac vipoveT gamosavali. visurvebdi, momdevno mowvevaSic deputatebma raRacebis daTmoba iswavlon, radgan konsensusis gareSe politika da gunduri muSaoba warmoudgenelia. rodesac gansxvavebuli azri Cndeboda, umravlesobis, fraqciis da komitetebis formatSi ganixileboda. saboloo jamSi, movaxerxeT is, rom 2016 wlis mowveva daviwyeT umravlesobis 14 deputatiT da es Semadgenloba bolomde SevinarCuneT. TiToeuli Cvengani ise davasrulebT sakanonmdeblo muSaobas, rom megobrebad davrCebiT. gansxvavebuli mosazrebebis gamo erTmaneTis mtrebad ar viqeciT, rac qarTuli sinamdvilisTvis ucxo araa. gvinaxavs politikurad damegobrebul-damoyvrebuli adamianebi, romlebic erTmaneTis mtrobamdec misulan.
– batono daviT, isurvebdiT Tu ara momavali mowvevis umaRles sabWoSi meti aqtiuri da naklebi mdumare deputati iyos?
– es kritikulad mniSvnelovania, radgan momdevno mowvevas ori ZiriTadi funqcia eqneba _ mTavrobis kontroli axali kanonmdeblobiT da dargobrivi kanonmdebloba. Cven SevqmeniT CarCo, miviReT konstituciuri kanoni, konstitucia, umaRlesi sabWos reglamenti da am yvelaferma dargobriv kanonmdeblobaSi unda gadainacvlos. aWaris avtonomiuri respublikis konstituciuri kanoniT da konstituciiT gaTvaliswinebuli gvaqvs universaluri uflebamosilebis principi, rac sakanonmdeblo organos SesaZleblobas aZlevs, bevri mimarTulebiT imuSaos. amitom bevri dargobrivi kanoni iqneba misaRebi, rasac kvalificiuri kadrebi _ politikuri Tanamdebobis pirebi, deputatebi dasWirdeba. SeiZleba iseT aparats ver vtoveb, rogoric mindoda, magram nabijebi gadadgmulia, rom ufro aqtiuri iyos. saqarTvelos parlamentis CarTulobiT dRemde imarTeba treningebi, xdeba gadamzadeba, magram meti msurs. erTaderTi ram, rac msurda da ver movaxerxe, es aris oponentebTan TanamSromloba. es mxolod Cemi da umravlesobis brali ar aris, radgan gawvdil xels Semxvedri ar Semoagebes. esec qarTuli politikis gamowvevaa. destruqcia Sedegis momcemi ar aris.
– saSemodgomo sesiaze erTgvari gamosamSvidobebeli sityva warmoTqva fraqcia `erTiani nacionaluri moZraobis~ Tavmjdomare elguja bagrationma. man dadebiTad Seafasa sakanonmdeblo organos saqmianoba da Tqva, rom poziciac da opoziciac am kuTxis Svilebi varT da yvelaferi, rac regionis sasikeTod gvindoda – ar gamogvivida. Tqven rogor SeafasebT opoziciis muSaobas, romelic mudmivad boikotis reJimSi iyo?
– CemTvis boikoti politikuri brZolis is forma ar aris, romelic gansakuTrebuli Sedegis momtania. vfiqrob, sesiebs rom daswrebodnen, kargi iqneboda. mowvevis periodis or mesameds rom gaatareb umaRlesi sabWos gareT da deputati gqvia, amiT yvelaferia naTqvami. es maTi Secdoma iyo da Secdomebze ara mxolod Cven, maTac unda iswavlon. vcdilob, naklebad radikaluri da kritikuli viyo, radgan ar minda Tundac bolo, saSemodgomo sesiis gaxsnisas ra gancdac sufevda, davarRvio. ise, qarTul politikaSi unda damkvidrdes standarti. imaze saubars, vin rogori cudia, sjobs vTqvaT, riTi vjobivarT sxvebs da ratom unda iyos konkretuli politikuri Zala umravlesobaSi. aqedan gamomdinare, ra statusiTac ar unda miviRo saarCevno kampaniaSi monawileoba, es zRvari maqvs sakuTari TavisTvis dawesebuli.
– am dromde mTavar intrigad saarCevno sia rCeba. vin iqnebian `qarTuli ocnebis~ saarCevno siaSi da ra principiT SearCeven kandidatebs?
– radgan es sakiTxi mTavari intrigaa, ase davtovoT. . . Zalian cota dro rCeba siis prezentaciamde. visurvebdi, siaSi moxvdnen kvalificiuri adamianebi, radgan maT unda imuSaon Cveni regionis sakeTildReod. davaanonseb imas, rom sakmaod bevri gamowveva elodebaT. visurvebdi, ara mxolod `qarTuli ocnebis~, aramed opoziciuri partiebis saarCevno siebSic kvalificiuri adamianebi Sevidnen.
– saqarTvelos istoriaSi aqamde xelisufleba mesame vadiT ar aurCeviaT. am mxriv ra molodini gaqvT?
– saqarTvelos istorias iseTi xelisuflebac ar axsovs, romlis drosac omi ar yofila. Turme omis gareSec SegviZlia vicxovroT, rasac `qarTulma ocnebam~ miaRwia. SesaZlebeli yofila adamianis uflebebis fexqveS gaTelvis gareSec gaataro zomebi, saproceso garigebebis xarjze ar Seavso biujeti da sxva. aseve SesaZlebelia momdevno oTxi wliT umravlesobaSi darCes is politikuri Zala, romelic dRes aris. ise, yvelaferi qarTveli xalxis gadasawyvetia da vfiqrob, swored xalxi gaakeTebs swor, gonivrul arCevans.
– Tqven iqnebiT `qarTuli ocnebis~ saarCevno siaSi?
– esec davtovoT intrigad. Cemi Tqvendami pativiscemis miuxedavad, am kiTxvaze ar gipasuxebT. Zalian male gaigebT yvelafers. aqve SemTxveviT visarebleb da regionis mosaxleobas vetyvi, rom am mowvevis umaRlesma sabWom, arsebuli gamowvevebis da garemoebebis pirobebSi, SesaZleblobebis maqsimumi gaakeTa.

