კვლევის შედეგი – თეატრალური რეალობა ბათუმისა და ფოთის თეატრების მაგალითზე
mari midaseli 593 31 73 90 –
daskvnaSive vkiTxulobT, rom sakvlevi obieqtebi – baTumisa da foTis dramatuli Teatrebi ver gvTavazoben mravalferovan repertuars, anu sxvadasxva formis da Janris speqtaklebs, gansxvavebuli saxeobis produqts, romlebic miznobrivi jgufebisTvis Seiqmneba
saqarTvelos mosaxleoba rom materialur siduxWiresTan erTad sulier SimSilsac ganicdis, Tundac is faqti adasturebs, rom qarTuli Teatrebis darbazebi mxolod 30 procentiT Tu ivseba speqtaklebis dros. yovel SemTxvevaSi, asea foTisa da baTumis TeatrebSi da amas mowmobs kvleva, romelic swored am Teatrebis magaliTze axlaxan Catarda. misi saxelwodebaa – `saqarTvelos SavizRvispira qalaqebis (baTumi, foTi) komerciuli da internacionaluri potenciali saSemsruleblo xelovnebaSi (Teatrebi da saTeatro festivalebi) 2018-2020 wlebis magaliTze)”.
am kvlevam namdvilad kidev erTxel dagvanaxa Teatraluri realoba or saporto qalaqSi (maT magaliTze – mTel saqarTveloSi), gamokveTa problemebi, maTi mizezebi da daZlevis gzebiskenac migvaniSna. rogorc kvlevis daskvnaSi weria, igi iTvaliswinebda: `am qalaqebSi arsebuli SemoqmedebiTi industriebis komerciuli da internacionaluri potencialis, arsebuli mdgomareobis, resursebis kvlevas”. sxvaTa Soris, kvlevisadmi kidev ufro ndobiT gangvawyobs is garemoeba, rom masSi monawileobdnen britaneli saerTaSoriso konsultantebi tom flemingi da
Treisi gregori. swored maTTan TanamSormlobiT momzadda rekomendaciebis paketi, romlebsac, imedia, gaiTvaliswineben Cveni Teatralebi. Bbunebrivia, rekomendaciebs safuZvlad udevs saerTaSoriso gamocdileba, eqspertTa mosazrebebi da daskvnebi, romlebic am qalaqebSi Teatraluri suraTis Seswavlas mohyva. dakvirvebis obieqtebi, rogorc zemoTac iTqva, iyo baTumis dramatuli, ,mozard mayurebelTa da Tojinebis Teatrebi, aseve, foTis dramatuli Teatrebi, kvlevaSi monawileobdenen am qalaqebis festivalebi (baTumis monodramis saerTaSoriso festivali, regionuli Teatrebis foTis saerTaSoriso festivali), aWaris kulturis saministro da turizmis departamenti. baTumisa da foTis municipalitetebi, xelovnebis sferos menejerebi, ekonomistebi, marketologebi, kulturisa da turizmis sferos eqspertebi, Teatris mkvlevarebi da saxelisuflebo struqturebis xelmZRvanelebi, kuratorebi. K
aRniSnuli kvlevis mniSvnelovani nawilia ucxoeTis Teatrebis gamocdilebis gacnoba da misi gamoyeneba rekomendaciebisTvis, romlebic qarTuli Teatrebis sayuradRebod SemuSavda. maTSi sakmaod mkafiodaa naTqvami, konkretulad ra mimarTulebiT unda imuSaon qarTulma Teatrebma, raTa daibrunon mayurebeli, gaxdnen Semosavlianebi da aamaRlon produqciis xarisxi. amis dasturia teqsti, romelsac
xsenebuli kvlevis daskvnidan gTavazobT: `kvlevis Sedegad dadginda, rom postsabWoTa qveynebis Teatrebis modeli, faqtobrivad, Tanamedrove qarTuli Teatris marTvis modelis identuria, rasac ver vityviT rumineTis, bulgareTisa da TurqeTis magaliTze.
stambolis, trapizonis, varnis, burgasisa da kontancis Teatrebi da saTeatro festivalebi mZlavri SemoqmedebiTi industriebi arian, romlebsac mniSvnelovani wvlili SeaqvT ekonomikisa da turizmis ganviTarebaSi. miuxedavad imisa, rom Teatrebis didi umravlesoba saxelmwifo biujetidan finansdeba, TiToeuli SemoqmedebiTi industria cdilobs meti finansuri resursis mozidvas sxvadasxva saSualebiT. maT aqvT SemuSavebuli garkveuli politika, romelic Teatrs da festivals aqcevs ara mxolod SemoqmedebiT, aramed komerciul institutad, romelic erTdroulad emsaxureba turizmis, sulieri kulturis, faseulobebisa da Rirebulebebis ganviTarebas, sazogadoebrivi azris Seqmnas da cnobierebis amaRlebas. ucxouri Teatrebi maT Soris, saoperoc orinetirebuli arian farTo speqtris mayureblis mozidvaze, romelTa Soris mniSvnelovani adgili mozardebs uWiravT. erTi mxriv, mozardebisTvis Seqmnili produqti kargad iyideba, xolo meore mxriv, sabavSvo repertuari momavalSi mayureblis stabilurobis garantiaa. Teatrebi am gziT axerxeben mayureblis mudmivad SenarCunebas.
garda amisa, ucxour Teatrebs aqvT Semosvlis wyaroebis gazrdis iseTi praqtikuli saSualebebi danergili, rac qarTuli TeatrisTvis TiTqmis ucxoa. Savi zRvis auzis qveynebisa da qalaqebis Teatrebi multifunqciuri da mravalmimarTulebiani industriebi arian. bileTebisa da arendis garda, isini mayurebels sTavazoben sxvadasxva serviss, maT Soris, muzeums, saganmanaTleblo programebs, foies RonisZiebebisTvis, kostiumebis gaqiravebis serviss, yvavilebisa da wignebis maRaziebs, restornebisa da kafeebis farTo speqtrs, sivrces kerZo sadResaswaulo da sajaro kulturuli RonisZiebebisTvis. Savi zRvis auzis qveynebSi Teatrebi mravalfunqciuri industriaa Sesabamisi infrastruqturiT~.
daskvnaSive vkiTxulobT, rom sakvlevi obieqtebi – baTumisa da foTis dramatuli Teatrebi ver gvTavazoben mravalferovan repertuars, anu sxvadasxva formis da Janris speqtaklebs, gansxvavebuli saxeobis produqts, romlebic miznobrivi jgufebisTvis Seiqmneba – bavSvebisTvis, turistebisTvis, mozardebisTvis, adgilobrivi mayureblisTvis da a. S. arada, saporto qalaqebis adgilmdebareoba gansakuTrebiT xelsayrelia sxvadasxva sezonze TiTqmis Tanabari datvirTvis TvalsazrisiT. amisTvis saerTaSoriso proeqtebis ganxorcielebasTan erTad turistebis mozidvac saWiroa.
Rogorc xedavT kvleva detalurad gvaCvenebs im problemebs, romlebic Cvens saTeatro industiaSi karga xania sufevs. Am problemebs Sorisaa mayureblis simcire: `baTumisa da foTis Teatrebi sakmaod warmatebiT TanamSromloben saerTaSoriso festivalebTan da xels uwyoben adgilobrivi produqciis qveynis gareT gatanas. saerTaSoriso kontaqtebi ucxour bazarze damkvidrebisTvis erT-erTi saSualebaa, magram qarTul Teatrs adgilobriv bazarze ufro aqvs problema, radgan gayiduli bileTebis da damswre mayureblis raodenoba darbazebis 30% ver faravs. amis mizezi, rogorc irkveva produqtis erTferovnebacaa”, aRniSnulia kvlevis monawileTa daskvnaSi. maTive mosazrebiT, saxelmwifom mniSvnelovani roli unda Seasrulos saSemsruleblo xelovnebis komercializaciaSi: `miuxedavad imisa, rom aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis saministros gaaCnia garkveuli politika, strategia, is mainc araa efeqturi, radgan ar emsaxureba grZelvadian proeqtebs. aWaris turizmis departmentis administracia ki acnobierebs ra saSemsruleblo xelovnebis rols turizmis ganviTarebaSi, sTavazobs TanamSromlobas roogrc saxelisuflebo instituciebs, ise SemoqmedebiT industriebs erToblivi turistuli paketebis SesamuSaveblad, romlebic gaTvlili iqneba rogorc adgilobrivi, ise ucxoueli turistebisTvis”, naTqvamia daskvnaSi.
Kvlevis monawileebi xazs usvamen, rom `baTumis municipalitetis merias miRebulia aqvs kulturis strategiis dokumenti, romelic gawerilia 2019-2021 wlebze. masSi gansakuTrebuli adgili eTmoba baTumis saTeatro cxovrebis ganviTarebas, Tumca 2018-2020 wlebSi municipalitetma mxolod 3 proeqti daafinansa mizeruli TanxiT. es faqti, dafinansebis politika, miuTiTebs kulturis ganviTarebis strategiis dokumentis formalur mniSvnelobaze, vinaidan strategiis dokumentSi gawerili miznebi saTeatro xelovnebis mimarTulebiT Sesrulebuli ar aris.
kulturis strategiis dokumenti (formaluradac ki) ar aqvs miRebuli foTis municipalitetis merias. saTeatro xelovnebis mimarTulebiT, mxolod erTi proeqti – regionuli Teatrebis saerTaSoriso festivali finansdeba (wilobrivad, festivalis saerTo biujetis 9.8 %). foTis meriis kulturis saqalaqo samsaxurs ar gaaCnia strategia, kulturis politika da koncefcia”.
kvlevis avtorebi aRniSnaven imasac, rom saerTaSoriso Teatraluri festivalebi araa gaTvlili komercializaciaze, vinaidan safestivalo speqtaklebsa Tu RonisZiebebze daswreba ufasoa. es garemoeba Zalian moswons adgilobriv mayurebels, magram, cxadia, sazaraloa saTeatro industriisTvis. rogor unda moiZebnos oqros Sualedi, romliTac gaviTvaliswinebT mosaxleobis socialur mdgomareobasac da Teatraluri xelovnebis ganviTarebis, misi komercializaciis aucileblobasac.
Kvlevis monawileebi ar ugulebelyofen aRniSnuli Teatrebisa da saTeatro festivalebis muSapobis plusebsac: `warmateba SeiniSneba internacionalizaciaSi, vinaidan izrdeba festivalebSi CarTuli ucxouri dasebis ricxvi, magram rogorc kvlevam aCvena internacionalizaciis procesi pirdapir kavSirSia festivalis biujetTan. festivalebis dafinansebis klebasTan erTad, iklebs ucxouri dasebis monawileoba saerTaSoriso forumebSi. es tendencia regionuli Teatrebis saerTaSoriso festivalis internacionalizaciis procesSi SeiniSneba, rasac ver vityviT baTumis monodramis saerTaSoriso festivalis SemTxvevaSi, radganac 2018-2019 wlebSi festivalis saerTo biujeti 40 000 lars Seadgenda da masSi 4 ucxoeli monawileobda, xolo 2020 wels, roca festivalis biujeti faqtobrivad ganaxevrda, monawile ucxoeli artistebis ricxvi 2-jer gaizarda. vfiqrobT, amis mizezi pandemiaa, romelmac distanciur reJimSi gadaiyvana SemoqmedebiTi industriebi, saSualeba misca festivals minimaluri finansuri resursiT meti ucxoeli CaerTo festivalSi.
Teatrebis magaliTze ki izrdeba Semosavlebi. Tu ar CavTvliT pandemiur wels, 2018 wlis Semosavali 2019 wels orjer gaizarda baTumis dramatuli Teatris magaliTze. Semosavlebis zrda SeiniSneba baTumis Tojinebisa da mozard mayurebelTa TeatrSic, igive tendencia gamoikveTa foTis dramatuli Teatris magaliTze, roca 2018-2019 wlebSi Semosavlebi izrdeba, faqtobrivad ormagdeba, rogorc bileTebis realizaciidan, ise darbazis gaqiravebidan”.
kvlevaSi yuradReba gamaxvilebulia Teatrebis dafinansebis cvalebadobaze wlebis moxedviT: `2018-2020 wlebSi SavizRvispira qalaqebis Teatrebis dafinanseba aWaris regionis magaliTze cvalebadia,. 2018-2019 wlebSi baTumis dramatuli Teatris magaliTze, biujetis mateba SeiniSneba (baTumis saerTaSoriso Teatraluri festivalis daarsebisa da Catarebis xarjze), xolo 2020 wels, kleba, rac pandemiiT aris gamowveuli. baTumis Tojinebisa da mozard mayurebelTa Teatris magaliTze ki 2018-2020 wlebSi saministros mier Teatris dafinanseba iklebs. igive tendencia ikveTeba foTis dramatuli Teatris magaliTzec, 2018 wlis Semdeg, 2019 wels Teatris dafinanseba Semcirda, xolo 2020 wels odnav gaizarda. SavizRvispira sam Teatrs Soris foTis dramatuli Teatri lideria adgilobrivi grantebis mobilizebaSi. 2018-2020 wlebSi foTis dramatulma Teatrma 85 000 laris mopoveba SeZlo adgilobrivi grantebis saxiT, baTumis orive Teatris mier mopovebuli grantebis cifri Seadgens 0.00 lars.
rac Seexeba Teatrebis internacionalizaciis process, saerTaSoriso urTierTobebs da gastrolebs ucxoeTSi. foTisa da baTumis dramatuli Teatrebi am mxriv liderebi arian, vinaidan foTis Teatrma 2018-2020 wlebSi 17 saerTaSoriso festivalSi miiRo monawileoba (maT Soris, 11 -ucxoeTSi, xolo 6 – saqarTveloSi), baTumis dramatulma Teatrma 2018-2020 wlebSi monawileoba miiRo 8 saerTaSoriso festivalSi, maTgan 3 – ucxoeTSi, xolo 5 – saqarTveloSi. baTumis Tojinebisa da mozard mayurebelTa Teatrma ki bolo 3 wlis ganmavlobaSi mxolod 3 saerTaSoriso festivalSi miiRo monawileoba, maTgan ori adgilobrivi festivalia, xolo 1 ucxouri (ukraina)”.
Cven kvlevis monawileebTan erTad vimedovnebT, rom qarTuli Teatrebi da maT Soris BbaTumisac, aseve, CamoTvlili festivalebi gaiTvaliswineben eqspertTa da mkvlevarTa mosazrebebs, rekomendaciebs, rac uTuod waadgeba qarTuli Teatris ganviTarebas.
kvlevis daskvnaSi wamoWril saintereso sakiTxebze, uaxloes dReebSi, aucileblad SemogTavazebT Teatrmcodnesa da Teatris mkvlevar laSa CxartiSvilTan intervius, romelSic, imedia, mkiTxveli bevr im kiTxvaze ipovis pasuxs, romelic am werilis kiTxvis drosac gauCnda da zogadad, awuxebs Teatris saWirboroto sakiTxebTan dakavSirebiT.
aRniSnuli kvleva ganaxorciela qarTuli Teatris eleqtronulma arqivma, saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros, ssip `SemoqmedebiTi saqarTvelosa~ da britaneTis sabWos (saqarTveloSi) mxardaWeriT.

