კვლევა და კრიტიკა, რომელიც წაადგება თეატრის პრობლემების მოგვარებას
marina miTaiSvili 593 31 73 90 –
,, epidemiologebma da infeqcionistebma araerTxel Tqves, rom sulieri sazrdo stresSi Cavardnil sazoagdoebas sWirdeba da Tan dasZines, rom kulturis industriis muSaoba ar Seicavs iseT safrTxes, rogorsac bazrobebi. me ufro mgonia, rom kulturas ar hyavda lobisti sakoordinacio sabWoSi. kultura yovelTvis meorexarisxovnad rCeboda da axlac asea. verc Cven viaqtiureT ”
Cven ukve vauwyeT mkiTxvels, rom axlaxan dasrulda kvleva – `saqarTvelos SavizRvispira qalaqebis (baTumi, foTi) komerciuli da internacionaluri potenciali saSemsruleblo xelovnebaSi (Teatrebi da saTeatro festivalebi) 2018-2020 wlebis magaliTze)”, igi qarTuli Teatris eleqtronulma arqivma ganaxorciela, saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros, ssip `SemoqmedebiTi saqarTvelosa~ da britaneTis sabWos saqarTveloSi mxardaWeriT. masSi monawileobdnen baTumisa da foTis Teatraluri festivalebi (baTumis monodramis saerTaSoriso festivali, regionuli Teatrebis foTis saerTaSoriso festivali), aWaris kulturis saministro da turizmis departamenti. baTumisa da foTis municipalitetebi, xelovnebis sferos menejerebi, ekonomistebi, marketologebi, kulturisa da turizmis sferos eqspertebi, Teatris mkvlevarebi da saxelisuflebo struqturebis xelmZRvanelebi, kuratorebi.
axlaxan gamoqveynebul werilSi Cven detalurad visaubreT am kvlevis miznebze da daskvana-rekomendaciebze, rac masze dayrdnobiT SeimuSaves monawileebma da romelTa gaTvaliswineba ar iqneboda urigo Cveni TeatrebisTvis,… Tumca araferi gviTqvams imaze, rom am proeqtis Sesaxeb cnobilma Teatrmcodne laSa CxartiSvilma gvacnoba. rogorc mogvianebiT gavigeT, proeqtis iniciatoric Tavad yofila. dRes masTan im problemebze, saTeatro samyaroSi arsebul realobaze visaubrebT, romelic rogorc sarkeSi, ise airekla aRniSnul kvlevaSi, rac, bunebrivia, arsebuli xarvezebis gamosworebis survils da stimuls unda badebdes. dRes swored amaze visaubrebT Cvens TanaqalaqelTan xelovnebaTmcodneobis doqtorTan, saqarTvelos SoTa rusTavelis Teatrisa da kinos saxelmwifo universitetis asocirebul profesorTan, Tanamedrove qarTuli Teatris kvlevis centris damfunZnebelTan, internetplatformis – „qarTuli Teatris eleqtronuli arqivi“ mTavar redaqtor laSa CxartiSvilTan.
– laSa, maSin, roca kvlevis Sesaxeb informacia mogvawode, araferi giTqvams imaze, Tavad ra roli Seasrule masSi, Tumca is, rom Teatris mkvlevari xar da am mimarTulebiT araerTi wignis avtoric, TavisTavad metyvelebs, rom es roli sakmaod wonadi iqneboda. mainc ramdenad?
– proeqtis avtori me viyavi, magram Cems kompetencias ar gavcdenivar, vinaidan Teatris mkvlevars warmovadgen, xolo kvleva, romelic movamzadeT, aris multidisciplinaruli da sxvadasxva sferos profesionalebis CarTulobas gulisxmobs. yvelaze mTavari is aris, rom britaneTis sabWo saqarTveloSi mxardaWeriT, Cven SesaZlebloba mogveca, gvemuSava kulturis menejmentis or saerTaSoriso eqspertTan tom flemingTan da Treisi gregorisTan. swored maTi rekomendaciebiT momzadda kvleva, romelic gulisxmobda warmatebuli britanuli gamocdilebis gaziarebas, magram Cven mizanSewonilad CavTvaleT, adgilobrivi eqspertebis rekomendaciebic gagveziarebina, vinaidan aris erTi modeli, romelic morgebulia britaneTs da arsebobs meore, qarTuli Teatri, romelic gaWedilia sabWoTa aCrdilsa da Tanamedrove evropaSi aprobirebul modelebs Soris. samwuxarod, am meryeobaSi mainc sabWouri modeli sWarbobs, arada, 21-e saukunea, sxva droa, sxva gamowvevebi. . . amitomac kulturis sferos menejerebi, turizmis eqspertebi, ekonomistebi, Teatris mkvlevrebi CavrTeT, romlebmac TavianTi kompetenciis farglebSi garkveuli rekomendaciebi mogvawodes. kvlevis ZiriTadi nawili moamzada Tbilisis Teatrisa da kinos universitetis xelovnebis sferos menejmentis mimarTulebis doqtorantma nika qorbudianma, romelic mudmiv kontaqtSi iyo britanel eqspertebTan.
– rogori iyo kvlevaze muSaobis procesi?
– muSaobis procesi sakmaod saintereso da bevris momcemi iyo. TeatrebTan TanamSromlobis mravalwliani gamocdileba maqvs da amitom zustad vici, rogor movipovo informacia, romelic kvlevisTvis aucilebelia. komfortulad vimuSave aWaris turizmis departamentTan da aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis saministrosTan erTad da es komforti iciT raSi gamoixateba? aranairi piradi kontaqti ar gamomiyenebia. Cveni urTierToba oficialuri mimoweriT Semoifargla da miviReT srulyofilad Sevsebuli kiTxvarebi. ai, municipalitetebTan urTierToba ki Zalian Wirs. oficialur eleqtronul fostas aravin amowmebs, amitom gWirdeba piradi kontaqtebis gamoyeneba, sazogadoebasTan urTierTobis samsaxuris ufrosebis CarTva. samwuxarod, baTumisa da foTis municipalitetebTan TanamSromloba komunikaciis da erTmaneTis mimarT pasuxismgeblobis TvalsazrisiT ar aRmoCnda efeqturi da Sedegiani. saqarTveloSi nebismieri organizacia, institucia, dawesebuleba calkeul individ profesinalebze dgas. gamocdilebidan gamomdinare, vTvli, rom baTumis meriis municipalitetis meriis kulturis saqalaqo samsaxuri lamzira bolqvaZeze dgas. . .
– ras ityvi im rekomendaciebis Sesaxeb, romlebic kvlevis monawileebma SeimuSaves?
– rekomendaciebi sakmaod saintereso da vrcelia. instruqciebis paketi or nawiladaa dayofili – komercializaciisa da internacionalizaciis mimarTulebebad. mniSvnelovania, yvelam gaacnobieros, rom mxolod saxelmwifoze ar unda iyos Camokidebuli zogadad, kulturis industria. saxelmwifo sakmaris finanasur resurss gaZlevs funqcionirebisTvis, magram Tu gvsurs ganviTareba, Tavadac unda gavanZrioT xeli da imis potenciali, ra Tqma unda, aris qarTul kulturaSi, rom gaxdes komerciuli, turistebisTvis mimzidveli, msoflio bazarze konkurentunariani. STabeWdileba mrCeba, rom am miznebis gansaxorcieleblad Sesabamisi kvalifikacia ar gvyofnis, an gvezareba, radgan miveCvieT garantirebul uzurnvelyofas da iniciativa TiTqmis SeumCnevelia. vfiqrob, rac ufro movindomebT, ufro gverdiT dagvidgeba erTi mxriv, mayurebeli, sazogadoeba, xolo meore mxriv, saxelmwifo, imitom, rom gavxdebiT ufro mniSvneloani maTTvis. axla unda vaRiaroT, rom Cveni inertulobis gamo ar varT iseTi mniSvnelovani sazogadoebisa da saxelmwifosTvis, rogoric SeiZleba viyoT da es yvelaferi Zalian kargad gamoCnda pandemiis dros, roca verc Teatrebma da verc mayurebelma aiZula xelisufleba, gaexsnaT Teatrebi . . .
– ar Tvli, rom saxelmwifos sifrTxile am TvalsazrisiT gamarTlebulia?
– saxelmwifos sifrTxilis, ra Tqma unda, mesmis, magram roca sapirwoned ixsneba savaWro centrebi da bazrobebi, sadac SeuZlebelia regulaciebis dacva, cota ucnauria – maSin ratom ar vxsniT kulturis dawesebulebebs, sadac SesaZlebelia regulaciebis dacva?! epidemiologebma da infeqcionistebma araerTxel Tqves, rom sulieri sazrdo stresSi Cavardnil sazoagdoebas sWirdeba da Tan dasZines, rom kulturis industriis muSaoba ar Seicavs iseT safrTxes, rogorsac bazrobebi. me ufro mgonia, rom kulturas ar hyavda lobisti sakoordinacio sabWoSi. kultura yovelTvis meorexarisxovnad rCeboda da axlac asea. verc Cven viaqtiureT. gaxsovT, zafxulSi sazogadoebis mxridan didi moTxovna iyo auzebis gaxsnaze da mTavrobam igi gaiTvalisiwina.
– advilia Tu ara im rekomendaciebis gaTvaliswineba- ganxorcieleba, romlebic kvlevis Sedegad SeimuSaves da mainc romeli migaCnia maT Soris yvelaze rTulad misaRwevad da ratom?
– martivi ar iqneba im rekomendaciebis ganxorcieleba, romlebic kvlevis Sedegad gamoikveTa, magram survilis SemTxvevaSi yvelafris miRweva SeiZleba, radganac gvaqvs warmatebuli gamocdileba Savi zRvis auzis TeatrebSic ki, aRarafers vambob zogadad evropaze, sadac Teatri mniSvnelovani sazogadoebrivi institutia, mZlavri SemoqmedebiTi industria, romelSic Cadebul fuls moaqvs sulieri da materialuri mogeba.
– Teatrebis komercializacia sxva pirobebTan erTad, gulisxmobs bileTebis fasis gazrdas da festivalebze Tavisufali daswrebis SezRudvas, ramdenad SesaZlebelia es saqarTveloSi, arsebuli socialuri fonis gaTvaliswinebiT?
– madloba, rom es kiTxva damisviT. rasakvirvelia, ara! piriqiT, komercializacia ar gulisxmobs arc bileTis fasis matebas da arc SezRudvas saxelovnebo produqtis wvdomaze. komercializacia gulisxmobs meti mayureblis mozidvas, misi socialuri mdgomareobis gaTvaliswinebas da produqtze farTo wvdomas. parizis operaSi bileTis fasi 7-10 evrodan 300-mde meryeobs, magram is xelmisawvdomia yvelasTvis. evropaSi da uaxloes samezobloSi Teatrebi bileTebis SemosavlebiT ar cxovroben, cxadia, radgan is aqiravebs foies, darbazs, vestibiuls sxvadasxva wveulebisTvis, risi kulturac CvenTan ar aris. aqvs ramdenime kafe, wignebis da yvavilebis maRazia, awyobs korporatiul saeqskursio turebs TeatrSi da bevr sxva saSualebas poulobs meti finansuri resursis mosazidad, romelsac axmars Tavis ganviTarebas.
– geTanxmebi, magram kvlevis daskvnaSi swored Tavisufali daswreba festivalze ganxilului iyo, rogorc arakomerciuli midgoma, Tanac foieebisa da darbazebis gaqiravebac dabali socialuri fonis gamo arc ise Semosavliani iqneboda, Tumca es mainc sjobs umoqmedobas. . .
– festivalebi saqarTveloSi ar aris arakomerciuli seqtori, baTumis monodramis da foTis regionuli Teatrebis festivalebis magaliTze ki maTi prioriteti ar aris komercializacia, radgan am orive festivalis speqtaklebi Ria sivrceSi aris wrmodgenili. garda amisa, maT sul sxva miznebi aqvT – Tundac dramaturgiis ganviTareba, axali saxelebis aRmoCena, an regionis Teatrebis popularizacia da sxva. Cveni rekomendaciaa, rom Tundac simbolur fasad iyidebodes bileTi, radgan nebismier saxelovnebo produqts unda hqondes fasi, Tundac simboluri. yvelam unda gaacnobieros, rom TiToeul produqtze daxarjuli finanasuri da adamianuri resursi unda iyos anazRaurebuli. simbolur fasad gayiduli bileTebi SesaZloa moxmardes Tavad festivalis ganviTarebas.
– rogor fiqrob, ratom ar gvaqvs mravalferovani repertuari qarTul TeatrebSi da kerZod, baTumis TeatrebSi, razec saubaria am kvlevis daskvnaSi?
– mravalferovan repertuarSi ar igulisxmeba dadgmuli dramaturgiis mravalferovneba. aq saubaria imaze, rom speqtaklebi yvela tipis mayurebelze, sxvadasxva segmentze unda iyos gaTvlili – bavSvebisTvis, mozardebisTvis, adgilobrivi da ucxoeli turistebisTvis da a.S., anu yvela tipis, gemovnebis, msoflmxedvelobis, moTxovnis mayureblisTvis. repertuari unda iyos Janruladac mravalferovani.
– STabeWdileba mrCeba, rom Tavs arideb pirdapir pasuxs, iqneb kritikis meti simwvave wadgomoda Teatris problemebis mogvarebas?
– ra dasamalia da mayureblis problema dgas, rasac, erTi mxirv, mayureblis specifikuroba, inertuloba warmoSobs, xolo meore mxriv, Teatri umetes SemTxvevaSi ver qmnis iseT repertuars, romelic daainteresebs farTo sazogadoebas, moizidavs met mayurebels. baTumi didi qalaqia, mayureblis problema ar unda idges. kvlevam aCvena, rom „xanumas“ hyavs mayurebeli, magram bevr sxva speqtakls – ara. vfiqrob, nebismieri axali speqtaklis CaSvebisas, gaTvalisiwinebuli unda iyos, ra aRelvebs sazogadoebas da rogor daaintereson mayurebeli. xSir SemTxvevaSi, am Temebze sakmaod fiqroben TeatrSi. yvelaze didi problema is aris, rom repertuari, bevr SemTxvevaSi, ar aris sazogadoebis moTxovnis adekvaturi, amitomac aRimarTa kedeli mayurebelsa da Teatrs Soris. aseT konkurentunarian garemoSi, mesmis, rom Znelia mayureblis TeatrSi moyvana, magram sxvebi xom axerxeben?! cariel darbazebSi xom ar TamaSoben speqtaklebs?! kvlevis mixedviT, baTumis dramatuli Teatris marketingis da sazogadoebasTan urTierTobis samsaxurSi 4 adamiani muSaobs, da amis fonze, Teatrs mayureblis problema ar unda hqondes. mivdivarT iqamde, rom sarepertuaro politikis problemebTan erTad, marketingis samsaxuris kvalifikaciis problemac dgas
– ra SeiZleba iRonos saxelmwifom saTeatro industriis ganviTarebisTvis?
– vfiqrob, saxelmwifom swori monitoringi unda awarmoos, aseve, Seqmnas kulturis politika da sworad gansazRvros prioritetebi, Seqmnas dafinansebis dabalansebuli sistema da aucileblad, ufro metad dauWiros mxari kerZo, Tavisufal iniciativebs, raTa Seqmnas konkurentunariani garemo, romelic SemoqmedebiTi industriis ganviTarebis sawindaria
– axlaxan gamoica Seni wigni, gviambe masze, es meramdene wignia?
– bolo periodSi wignebis gamocema TanaavtorobiT miwevs, amitomac Zalian cota dro mrCeba sakuTari wignebisTvis, Tumca getyviT, rom axlo momavalSi Teatrisa da kinos universiteti gamoscems Cems damxmare saxelmZRvanelos – „uaxlesi qarTuli Teatris tendenciebi“. es iqneba qarTuli Teatris istoriis periodi mileniumidan pandemiamde.
– ra rols TamaSoben dRes Teatrmcodneebi Teatris ganviTarebaSi?
– Teatrmcodneebi aqtiurad arian CarTuli saTeatro cxovrebaSi. zogjer vfiqrob, gamaRizianeblad aqtiuradac ki. marTalia, Teatris moRvaweebi kritikosebis rols Teatris ganviTarebaSi sajarod ar aRiareben, magram es ar aris mTavari. mTavaria, Teatrmcodnem gamoTqvas azri, Tundac mcdari, romelic daafiqrebs Semoqmeds, mayurebels ki speqtaklis naxvis survilsgauCens, raTa Tavad gadaamowmos kritikosis Sefasebis obieqturoba.
– piradad, ra siZneleebi gxvdeba profesiul muSaobaSi?
– saqarTveloSi es aris profesia, romelic mTlianad enTuziazmze dgas. arc momgebiania, arc perspeqtiuli, arc ise momxibvleli, rogorc es Soridan Cans. uamravi gamowvevis gadalaxva uwevs dRes qarTvel kritikoss da imedi maqvs, odesme es problemebi gadaiWreba. vocnebob, axalgazrda kritikosi, romelic recenzias dawers, amaSi gasarjelo, Tundac simboluri, miiRos, raTa ar davkargoT Taoba, romelic qarTul TeatrmcodneobaSi modis.
– qarTuli Teatris plusebi da minusebi. . .
– yovelgvari gadaWarbebis gareSe – qarTuli Teatri unikaluria, TviTmyofadi da gamorCeuli, romelic qarTul temperamentze, did inteleqtualur resursze da qarTveli Teatris moRvaweebis SemoqmedebiT fantaziaze dgas. yvelaze didi nakli, rac qarTul Teatrs dRes axasiaTebs, es drosTan Seusabamobaa, araadekvaturobaa, TiTqos is calkea, sazogadoeba ki sul sxva planetaze. bunebrivia, es Sefaseba mTel qarTul Teatrze ar vrceldeba, magram aseTi tendencia namdvilad SeiniSneba.