აჭარის ჯანდაცვის სამინისტროს სოციალური პროგრამები – ახალი დაფინანსებით
mariam xiTariSvili 27 48 93 –
aRsaniSnavia, rom aWaris jandacvis sistema gamoirCeva sxva regionebis analogiuri samsaxurebisgan meti dafinansebiTa da adamianTa moTxovnilebebis detalurad gaTvaliswinebiT. yvela programa SerCeulia pirovnuli moTxovnilebebisa da pacientTa mdgomareobis ZiriTadi aspeqtebis gaTvaliswinebiT. es imdenad popularuls xdis aq arsebul samedicino momsaxurebas, rom ukve ramdenime weliwadia, aWaraSi, swored am mizniT registrirdebian sxva kuTxis warmomadgenlebi.
ras iTvaliswinebs socialuri mimarTulebis programebi, amaze saubrobs „aWarasTan“ aWaris janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros socialuri dacvis departamentis ufrosi indira nakaiZe.
– romeli programa iyo gansakuTrebiT efeqtiani SarSan?
– yvela programas Tavisi momxmarebeli hyavs da aqedan gamomdinare, moTxovnac aris da efeqturicaa. mosaxleobis momarTvianoba momsaxurebis miRebis mizniT, am programebis farglebSi izrdeba, rac ganpirobebulia sxvadasxva faqtoriT, maT Soris finansuri xelmisawvdomobis zrdiT, informaciulobis gaumjobesebiT, stigmis daZleviT. socialuri dacvis programebi igegmeba da xorcieldeba gamovlenili saWiroebebisa da prioritetebis gaTvaliswinebiT. maTi mizania, saxelmwifom kidev ufro gaaZlieros socialuri Tanadgoma da mxardaWera, romelic mimarTuli unda iyos mimRebTa cxovrebis xarisxis gaumjobesebisa da socialuri usafrTxoebisaken. amaSi, cxadia, xels gviwyobs centraluri da regionaluri aRmasrulebeli xelisuflebebi, rogorc finansurad, ise sakanonmdeblo baziT. Cveni programebis dafinanseba yovel wels izrdeba, aqedan gamomdinare, arcerTi maTgani ar SeCerebula, piriqiT, ufro da ufro meti beneficiaris momsaxurebas aregulirebs. mokled rom vTqvaT, yvela SarSandeli programa darCa biujetis met-naklebi zrdiT, anu zogis dafinanseba metad gaizarda, zogis – naklebad, imis gaTvaliswinebiT, romelze meti moTxovna iyo.
– Tu SeiZleba ufro dagvikonkretoT?
– grZeldeba bavSvTa samedicino da socialuri reabilitaciis qveprogramebi. maT Sorisaa „bavSvTa adreuli ganviTareba“, romlis ZiriTadi mizania ganviTarebis darRvevis an aseTi riskis mqone bavSvebis ganviTarebis stimulireba, skolamdel an zogadsaganmanaTleblo programebSi CarTvisa da socialuri integraciis xelSewyoba, bavSvisa da ojaxis gaZliereba.
– ra asakis bavSvebisTvisaa programa gamiznuli?
– programa muSaobs 0-dan 7 wlamde asakis bavSvebisTvis, romlebsac aqvT ganviTarebis etapebis dayovneba, SezRuduli SesaZlebloba an am mxriv riski, rac dadasturebulia programiT gaTvaliswinebuli D-10 diagnozebiT (maT Soris: daunis sindromi, cerebruli dambla, ganviTarebis zogadi Seferxeba, metyvelebis ganviTarebis aSliloba, gonebrivi CamorCeniloba). bavSvebSi Zval-saxsrovani sistemis sxvadasxva deformaciis reabilitaciis dafinansebisTvis didi momarTvianobis gamo, adre moqmedi ori qveprogramis – „sqolioziT daavadebul bavSvTa reabilitacia“ da „menj-barZayis saxsris displaziisa da Tandayolili amovardnilobis mqone bavSvTa reabilitacia“ – gaerTianebis Sedegad, saministro axorcielebs „Zval-saxsarTa sistemis sxvadasxva deformaciis mqone bavSvTa reabilitaciis programas“. igi iTvaliswinebs ara marto skoliozsa da displazias, aramed terfmrudobas, travmis Semdgom mdgomareobasa da sxva nozologiebs. programis samizne jgufi 18 wlamde asakis bavSvebi da mozardebia.
– msgavsi diagnoziT nebismieri bavSvi finansdeba?
– ara, programis beneficiarebi arian: bavSvebi, romelTa ojaxebi registrirebulni arian socialurad daucveli ojaxebis erTian monacemTa bazaSi 0-dan 200 000-is CaTvliT sareitingo quliT; bavSvebi, romlebic imyofebian saxelmwifo mzrunvelobaSi; SSm statusis mqone bavSvebi; omisa da samxedro Zalebis veteranTa Svilebi. aseve, Cveulebrivad grZeldeba SarSan moqmedi sxva qveprogramebic: „bavSvTa fsiqosomaturi abilitacia /reabilitacia“; „autizmis speqtris darRvevebis mqone bavSvTa reabilitacia“. Zalian efeqturia „smenaproTezirebul bavSvTa abilitacia/reabilitacia“, sadac CarTulia metyvelebis pedagogi. am programis samizne jgufs miekuTvneba 10 wlis asakamde sxvadasxva xarisxis smenadaqveiTebuli/smenaproTezirebuli (smenis aparati, koxlearuli implanti) bavSvebi.
– erTjerad daxmarebebs isev gascemT?
– diax, mosaxleobis garkveul kategoriebze isev gaicema materialuri daxmareba, rasac jer kidev SarSan daemata „mzrunvelobamoklebul pirTa reintegraciis xelSewyoba“.
– albaT, saubaria bavSvebze, romlebsac ar hyavT aravin da saxelmwifo dafinansebis imedad rCebian?
– diax, 18-dan 25 wlamde asakis pirebi, romlebic aRar imyofebian saxelmwifo zrunvaSi, ar aqvT Tanadgomis qseli da ver xerxdeba maTi biologiur ojaxSi reintegracia. maT yoveldRiurad eZlevaT 15 lari. TveSi gamodis 450-465 lari. Tanxas iyeneben saWiroebis mixedviT. am axalgazrdebis umetesoba muSaobs, maT yovel mxriv exmarebian dasaqmebis kuTxiT. Tuki saWiroeben, dasaqmebis saagento uzrunvelyofs maT profesiul momzdebas, ufaso treningebs da sxv.
– komunalur gadasaxadebze SeRavaTebi aqvT?
– Cvengan – ara, es aris konkretuli programa, romelic gulisxmobs materialur daxmarebas da Tanxa yovelTviurad ericxebaT angariSze. aqve isic minda aRvniSno, rom es axalgazrdebi davakavSireT baTumis axalgazrdobis ganviTarebis centrs, sadac isini aqtiurad arian CarTulni sxvadasxva tipis RonisZiebebSi. simarTle giTxraT, marTlac gamarTlebuli programa darCa, romlis ganxorcielebac welsac warmatebiT grZeldeba.
– axalSobilebze ar aris gaTvlili erTjeradi Tanxa?
– saministroSi moqmedebs axalSobili tyupebis ojaxebis materialuri daxmarebis qveprograma, tyupiscalze – aTasi laris odenobiT. aseve, erTjeradi materialuri daxmarebis saxiT 1000 lari gadaecemaT 100 wels gadacilebul moqalaqeebs. grZeldeba „2008 wlis rusuli agresiis Sedegad daRupulTa, dazianebis Sedegad SezRuduli SesaZleblobis statusis mqone meomarTa da 2012 wels avRaneTSi daRupul samxedro mosamsaxureTa ojaxebis daxmareba“. wels dedisa da qalTa saerTaSoriso dResTan dakavSirebiT 31 beneficiars (meomarTa dedebsa da meuRleebs) gadaecema TiToeuls aTasi laris odenobiT, xolo agvistoSi ki amave ojaxebs gadavcemT materialur daxmarebas – TiToeuls sami aTasi laris odenobiT.
– sxva saSualebebiT daxmarebebs agrZelebT?
– ki. „SSm pirTa da xandazmulTa damxmare saSualebebiT uzrunvelyofa“ programis farglebSi beneficiarebs ufinansdebaT: smenis aparatebi, oTaxis, meqanikuri da eleqtro savarZel-etlebi, logins mijaWvul da sxva problemebis mqone mZime pacientebs, romlebic saWiroeben sxvadasxva damxmare/movlis saSualebas, uzrunvelvyofT funqciuri sawolebiT, samedicino amweTi, Jangbadis koncentratoriT da sxva damxmare saSualebebiT. maT Sorisaa, xorxze operacia gadatanilebisTvis xmis warmomqmneli aparati, romlis meSveobiTac, pacienti integrirdeba sazogadoebasa da ojaxSi. programa iTvaliswinebs ZviradRirebuli koxlearuli implantis procesoris dafinansebasac. misi minimaluri fasi 23 500 laria. am Tanxas ki, mogexsenebaT, yvela ojaxi ver gaiRebs.
– weliwadSi ramden adamians ufinansdeba?
– es xdeba moTxovnilebisamebr, weliwadSi 10-15 piri mogvmarTavs, romelTac eroziis gamo dauziandaT procesori. saSualod, swored amdens vufinansebT.
– Zaladobis sxverplTa TavSesafris Sesaxeb ras gvetyviT?
– isev funqcionirebs da sakmaod warmatebuladac „dedaTa da bavSvTa TavSesafari“, romelic sxvadasxva problemis mqone, maT Soris Zaladobis msxverpl, martoxela Tu miusafar deda-Svilebs uqmnis usafrTxo garemos. aseve uzrunvelyofs kvebiT, sezonuri tansacmliT, medikamentebiT, samedicino momsaxurebiT. programis farglebSi xorcieldeba beneficiarTa fsiqologiuri daxmareba, profesiuli da araformaluri ganaTlebis xelSewyoba SemdgomSi dasaqmebisa da sakuTari cxovrebis damoukideblad awyobis mizniT.
– ramdeni xniT SeuZliaT qalebs TavSesafriT sargebloba?
– vauCeri gaicema programaSi CarTvidan sabiujeto wlis bolomde. Tuki moTxovnaa, SeuZliaT vadis gagrZeleba saWiroebis mixedviT, cxadia, Sesabamisi kompetenciis socialuri muSakis daskvnis safuZvelze. axla gvyavs 33 deda da bavSvi. amave programis beneficiarad iTvleba 26 an meti kviris orsuli Tanadgomis qselis armqone qalebi. mSobiarobis Semdgom periodSi mxardamWeris ararsebobis SemTxvevaSi, isini rCebian TavSesafarSi garkveul dromde anu sanam ar moiwyoben cxovrebas.
– geriatriuli pacientebis TavSesafaric xom funqcionirebs?
– ki rogor ara, Zalian didi moTxovnilebiTac sargeblobs. programiT mosargebleebi arian sxadasxva tipis demenciiT daavadebuli, asakiT pensioneri qalbatonebi da batonebi, romlebic ver xvdebian fsiqiatriuli janmrTelobis saxelmwifo programaSi, an martoxelebi arian, an ojaxSi ver xerxdeba maTi movla. aseTi adamianebisTvis mSvenieri TavSesafari Seiqmna, kvebiT, samedicino da sxva momsaxurebiT. xandazmulebs xSirad aqvT Tanmxlebi daavadebebi da saWiroebis SemTxvevaSi, gamokvlevebi da samedicino momsaxureba utardebaT saTanado doneze. mokled, yvela saxis momsaxurebaa gaTvaliswinebuli am programis farglebSi. minda aRvniSno isic, rom Senoba garemontebuli da komfortulad mowyobilia, rac sasiamovno, Rirseul garemos qmnis aq myofi xandazmuli adamianebisTvis.
– rac Seexeba fsiqikuri problemebis mqone pacientebs?
– maTTvis SarSan amuSavda „fsiqikuri aSlilobis mqone SSm pirTa sacxovrisiT uzrunvelyofis“ programa. es aris Sesabamisi kvalifikaciis mqone adamianebiT dakompleqtebuli sacxovrisi, sadac cxovroben fsiqikuri aSlilobis gamo SSm pirebis statusis mqone, remisiul periodSi myofi pirebi, romlebsac stacionarSi yofna ar sWirdebaT da aqvT yofiTi cxovrebisTvis aucilebeli unar-Cvevebi. SeiZleba iTqvas, TemiviT cxovroben, Tavad imzadeben saWmels, alageben, erTobian, urTierToben. es is xalxia, visac ara aqvs ojaxSi saTanado pirobebi, ar hyavT mxardamWeri, aq ki sportul aqtivobebsa da gasarTob RonisZiebebsac uwyoben. sxvaTa Soris, ramdenjerme viyavi iq, movinaxuleT es adamianebi, sakmaod kargad arian mowyobili da mSvenivrad grZnoben Tavs. am etapze sami aseTi sacxovrisi gvaqvs, TiToeulSi 24 beneficiaria. ra Tqma unda, am xalxs emsaxureba rogorc samedicino, ise teqnikuri personali. Tumca isic minda giTxraT, rom Zalian aqtiurebi arian da kargad emsaxurebian sakuTar Tavs.
– wels axali programa ar gematebaT?
– rogor ara. wels milioniani biujetiT gvemateba „sasursaTo kalaTis programa“, romelic 14 700 adamianzea (martoxelebi an gansazRvruli sareitingo qulebiT, SSm statusiT ) gaTvlili. meriebidan warmodgenil beneficiarTa raodenobis Sesaxeb informaciis safuZvelze, saministro uzrunvelyofs Sesyiduli produqtebis municipalitetebis meriebisTvis miwodebas SemdgomSi beneficiarebze gadacemis mizniT.
– ra saxis produqtebs miawvdiT da ra intervaliT?
– produqtebi erTjeradad gadaecemaT, maTi CamonaTvali ki programas axlavs.

