საქართველო – ახალი მედიატორის მოლოდინში…
äïøï õëèåîòêò 593 50 82 69 –
saqarTvelos bolodroindeli politikuri krizisidan gamosavlis Zieba spiraluri ganviTarebis axal fazaSi Sedis.
gamoikveTa ramdenime movlena (urTierTSeuTanxmebloba opoziciasa da mmarTvel partias Soris riggareSe arCevnebTan dakavSirebiT, arasaxarbielo ekonomikuri mdgomareoba, mosaxleobis indiferentuloba partiebis mimarT da a. S.), romelic Cveni qveynis samomavlo perspeqtivas, anda regress ganapirobebs uaxlesi aTwleulebis ganmavlobaSi. am Tvalsazriss adasturebs Tundac dasavleTidan (evrokavSiri, aSS-is senati) gaJRerebuli gancxadebebic. samwuxarod, istoriuli SeTanxmeba ver Sedga opoziciasa da xelisuflebas Soris eqvspunqtian gegmasTan dakavSirebiT (romelic evrosabWos mier iyo mxardaWerili), rasac unda aRmoefxvra politikuri krizisi saqarTveloSi – amas cxadyofs praqtikulad erTpartiuli parlamenti, opoziciis boikoti saparlamento saqmianobisadmi, undobloba da mtroba mxareebs Soris, dasavleTis CarTuloba saqarTvelos saSinao saqmeebSi stabilurobis misaRwevad, aseve, premier-ministr giorgi gaxarias wasvla mmarTveli gundidan da a. S. Tumca arc mTlad uimedo situaciaa – qveyanas hyavs xelisufleba, romelic met-naklebad Tavs arTmevs masze dakisrebul movaleobas, SesaZleblobis farglebSi akeTebs saqmes, bevri ram gamosdis, bevric, albaT – ara, Tumca mTavari is aris, rom qveyanaSi qaosi ar sufevs da politikuri paeqroba konstituciur CarCoebs ar scdeba, dadebiTi SeiZleba mxolod es iyos, sxva mxriv, mosawoni da saxarbielo araferia. opozicia isev ukmayofiloa arCevnebis Catarebis xarisxiT, zogadad, xelisuflebis saqmianobiT da mmarTvel partias riggareSe arCevnebis Catarebisken, politpatimrebis gaTavisuflebisken mouwodebs, winaaRmdeg SemTxvevaSi farTomasStabiani aqciebis gamarTvas da amavdroulad, erovnul daumorCileblobas aanonseben. Znelia imis Tqma, ramdenad SeZlebs opozicia, qveyanaSi saprotesto talRis agorebas, Tumca udavoa, rom Tu ar Sedga SeTanxmeba opoziciasa da xelisuflebas Soris saWirboroto sakiTxebTan mimarTebiT, dasavleTi saqarTvelos xelisuflebis mimarT mxolod ufro mkacri gancxadebebiT ar Semoifargleba, SesaZloa, finansuri daxmarebac SeuCeros qveyanas, rac, cxadia, saqarTvelosTvis arasaxarbielo iqneba, miT ufro gauaresebuli ekonomikuri mdgomareobis fonze. lietuvas sagareo saqmeTa ministri lansbergisi ambobs: `Tuki saqarTvelo gadauxvevs demokratiisa da kanonis uzenaesobis gzas, es iqneba gadaxveva evrokavSirisa da natos gzidan~. analogiuri gzavnilebi gaisma amaswinaT aSS-is senatidanac, sadac mxareebs kompromisisken mouwodes. amave dros isic ganacxades, rom Tu mxareebi ver SeTanxmdebian qveynisTvis mniSvnelovan sakiTxebze, maSin mogebuli ruseTi darCeba. am mimarTebiT imeds aCens evrokavSiris sabWos prezidentis Sarl miSelis piradi warmomadgenlis viziti, romelmac unda uzrunvelyos mxareebis daaxloeba da SeTanxmeba zemoaRniSnul eqvspunqtian gegmasTan dakavSirebiT. . . sxvaTa Soris, eqspertebi varaudoben (magaliTad, gia xuxaSvili), rom droTa ganmavlobaSi xelisufleba daTanxmdeba riggareSe arCevnebis Catarebas, magram amas ise gaakeTebs, rom iniciatori Tavad iyos da ar hgavdes zewolis Sedegad danebebas. kerZod, parlamentSi Seqmnian xelovnur kriziss, anu Caagdeben ramdenime kanonproeqts, ar daamtkiceben biujets da a. S. SesaZloa, mmarTvel gunds gamoeyos ramdenime deputati da SeuerTdes sxva Zalas, amis niSnebi ukve SeimCneva. rogorc cnobilia, amaswinaT giorgi gaxariam xazgasmiT ganacxada, rom is politikidan ar wasula da male aqtiurad daubrundeba qarTul politikas. am mxriv, saintereso mosazreba gamoTqva eqspertma gia xuxaSvilma: `qarTuli ocnebis~ umetesoba gadadis giorgi gaxarias partiaSi, iqmneba axali umravlesoba, sadac mas SeuerTdebian `girCi~ da `lelo saqarTvelosTvis~. eqspertis es mosazreba, cxadia, uaryves zemoaRniSnulma partiebma, Tumca politikaSi yvelaferi SesaZlebelia. msgavsi magaliTebi saqarTvelos axsovs. . . sxvaTa Soris, aris mosazreba, rom gaxarias axali partia `ocneba – 2~ iqneba, zogi gaxarias rusul proeqtad saxavs. ase Tu ise, erTi ram cxadia, qveyanaSi saintereso procesebis momswreni gavxdebiT. isic udavoa, rom gaxaria gavleniani ministri iyo da mas garkveulwilad, oponentebic afaseben, Tumca mis mimarT kiTxvebi aqvT, gansakuTrebiT 20 ivnisis movlenebis gamo, razec mas pasuxis gacema mouwevs. am mxriv, politologi xaTuna lagaziZe acxadebs, rom realurad, gaxaria damoukidebel politikas gaatarebs Tu ivaniSvilis TamaSs iTamaSebs, es partiis Seqmnidan uaxloes droSi gamoCndeba, ZiriTadad, ismis kiTxva – gaxarias partiasTan vin iTanamSromlebs, ra tipis partia iqneba, anu eqneba Tu ara pretenzia mesame alternatiuli Zalis wodebaze?
cxadia, am kiTxvebze pasuxs dro gascems, Tumca isic faqtia, rom saqarTveloSi gavleniani politikuri partiis Seqmnis Sanss ori faqtobrivi garemoeba ganapirobebs: pirveli – ramdenad maRalia mosaxleobaSi simpaTia moqmedi saxelisuflo gundisadmi, es gansazRvravs, SeinarCunebs Tu ara igi am mmarTvel pozicias xelisuflebaSi; meore – ramdenad mZimea socialuri an politikuri viTareba, anu ramdenad revoluciuri situaciaa qveyanaSi, ramac SeiZleba gavlena moaxdinos arCevnebis Sedegebze. am etapze meore garemoeba jerjerobiT gamoricxulia, Tumca aravin icis, ra moxdeba xval da miT ufro – Semdeg. qveyanaSi procesebi elviseburad viTardeba. magaliTad, Sinagan saqmeTa ministris moadgile sabanaZe gadadga Tanamdebobidan da rogorc amboben, SeuerTdeba gaxarias partias. xSirad saubroben mesame politikuri centris Seqmnis aucileblobaze. am aucileblobis logikuri gagrZelebaa gaxarias mesijebi, rom misi partia pretenzias mesame politikur Zalaze acxadebs. faqtia, mesame politikuri Zala yovelTvis iqmneba mmarTveli politikuri Zalis birTvSi, romelic, savaraudod, mogvevlineba axal opoziciad. bunebrivia, mmarTveli partiis `pirmSos~ Zalian kargad ecodineba arsebuli xelisuflebis susti wertilebi (sxvTa Soris, kulturis ministrma wulukianma xazi gausva, rom rogorc gaxariam icis misi susti da Zlieri mxareebi, aseve – piriqiTac.) da swored iq daartyams. es mosaxleobaSi gamoiwvevs seriozul aJiotaJs da am axali politikuri Zalisadmi mxardaWerasac (gana ase ar moxda Tundac SevardnaZis mmarTvelobis dros?!), Tumca mainc imave realobas miviRebT, rasac bolo 27 welia vxedavT: saqarTveloSi yoveli axali gavleniani Zala mmarTveli gundis birTvSi yalibdeba an yofili mmarTveli politikuri Zalis wevrebisgan kompleqtdeba. es, erTi mxriv, politikuri reJimis cvlilebas iwvevs, xolo meore mxriv, xels uwyobs tradiciuli saxeebis SenarCunebas politikaSi da esec problemaa, rac imas niSnavs, rom qveyanaSi politelitis ganaxleba ar xdeba. ganvavrcoT es Tema: qveyanas ar hyavs stabiluri mmarTveli elita, romlis Semadgeneli nawili SeiZleba iyos politikuri elita, es problema gavlenas axdens politikur procesebze, amitomac aris, rom faqtobrivad, ar aris stabiluri partiebi. magaliTad, vinmes SeuZlia gaixsenos politikuri partiebi, romlebic bolo 27 welia mniSvnelovnad aris warmodgenili qarTul politikur sivrceSi? ar aris aseTi partia! rasac Tavisi subieqturi Tu obieqturi mizezebi gaaCnia. mmarTveli partiebi modian da qrebian, magram politikuri saxeebi rCebian, es useriozulesi problemaa qveynisTvis, rac medlis erTi mxarea. umTavresi problema isic gaxlavT, rom CvenTan politikosebi urTierTdapirispirebulni arian. dasavleTSi politika kompromisebis gareSe ar arsebobs, politikuri partiebi SeTanxmebulni arian ZiriTad sakiTxebSi, miT ufro konstituciasTan da sasamarTlos damoukideblobasTan dakavSirebiT. evropaSi gaacnobieres, rom stabilurobisTvis aucilebelia partiebs Soris SeTanxmeba sxvadasxva sakiTxze. evrokavSirSi gaerTianebul qveyanebSi revoluciuri gziT ar icvleba xelisuflebebi, anu aravis epareba eWvi arCevnebis SedegebSi da tragediad ar aRiqvamen ama Tu im partiis gamarjvebas. dasavleTSi demokratiuli sistema gamarTulad muSaobs, CvenTan ki, rogorc cnobilia, lamis yvela xelisufleba revoluciuri gziT Seicvala. analogiuri ram rom ar ganmeordes, saWiroa ZiriTad sakiTxebTan dakavSirebiT qveyanSi politikurma partiebma SeTanxmebas miaRwion, swored am mizniT, rogorc vTqviT, Cveni dasavleli megobrebi mxareebs urTierTkompromisisken mouwodeben, raTa qveyanam dasZlios politikuri krizisi da gaumklavdes umTavres problemebs (arasaxarbielo ekonomikuri mdgomareoba, pandemia, rusuli mcocavi okupacia, SeuTanxmebloba xelisuflebasa da opozicias Soris). Cveni mosaxleoba swored amas moelis rogorc xelisuflebis, ise opoziciisgan, rasac, imedia, gaiTvaliswineben da saqveyno saqmeebiT dakavdebian.

