ასლან ლორთქიფანიძე: მმართველმა პარტიამ ყველაფერი დათმო, რისი კომპრომისიც ფიზიკურად მას შეეძლო
íòíë úõâïîïûå 595 96 63 65 –
bolo ramdenime Tvea, qveyanaSi politikuri procesebi CixSia. situaciis dastabilureba, orgzis mcdelobis miuxedavad, verc evropuli sabWos prezidentis Sarl miSelis specialurma warmomadgenelma kristian danielsonma SeZlo. arSemdgar SeTanxmebaze mxareebi xels erTmaneTisken iSveren. samwuxarod, daTmobaze arc opozicia midis da arc mmarTveli gundi. rogor SeiZleba ganviTardes movlenebi uaxloes periodSi saqarTvelos saSinao politikaSi, am da sxva saintereso sakiTxebze `aWarasTan~ politologma aslan lorTqifaniZem isaubra.
– batono aslan, kristian danielsonis meore vizitic uSedegod dasrulda. mmarTvel gundsa da opozicias Soris SeTanxmeba arc amjerad moxerxda. rogor SeafasebT warumatebel mediacias?
– Zalian martivia am warumateblobis mizezis gamocnoba. danielsonis mier wardgenil dokumentSi vadamdeli saparlamento arCevnebi da sityva `politpatimari~ naxsenebi ar yofila. am pirobebiT SeTanxmebis miReba mmarTveli partiis interesSi Sedioda, xolo opoziciis radikaluri nawilisTvis masze xelmowera kapitulaciis tolfasad iyo aRqmuli. maT, Tavis droze, Zalian maRla aswies vadamdeli arCevnebis Catarebis Tamasa da unda scodnodaT, rom am miznis miRwevisTvis sakmarisi arc saSinao da arc sagareo politikuri resursebi ar hqondaT. opoziciis mier saparlamento arCevnebTan dakavSirebiT euTo/odirisa da sxva saerTaSoriso sadamkvirveblo organizaciebis Sefasebebis ugulebelyofam es molaparakebebi CixSi Seiyvana.
– evropelma mediatorma molaparakebis magidaze teqsti dado, romelsac arc erTma mxarem ar moawera xeli. modiT, mkiTxvels martivad da gasagebad vuTxraT, ra ewera dokumentSi?
– vrceli dokumentia da is 5 Tavisgan Sedgeba: 1. politizebul marTlmsajulebad aRqmul sakiTxebze reagireba; 2. ambiciuri saarCevno reforma; 3. kanonis uzenaesoba/sasamarTlo reforma; 4. parlamentSi Zalauflebis ganawileba da 5. momaval arCevnebSi monawileoba. pirveli Tavi Seexeboda 2019 wlis 19-21 ivnisis movlenebis anu e.w. `gavrilovis Ramis~ dros momxdari darRvevebis amnistirebas. meore TavSi detalurad aris gawerili saarCevno kanonmdeblobaSi Sesatani cvlilebebi, romelic moicavs adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebisa da 2024 wlis saparlamento arCevnebisaTvis barieris dawevas, sakrebuloebSi proporciuli warmomadgenlobis zrdas, saarCevno administraciebis dakompleqtebisas opoziciis mier wardgenili wevrebis ricxvis zrdas. mesame Tavis Sinaarsi Seexeba mosamarTleTa da generaluri prokuroris SerCevasa da maT parlamentSi arCevas ufro maRali warmomadgenlobiT anu masSi opoziciis monawileobas. me-4 Tavis ZaliT opoziciis xelSi gadadioda 5 saparlamento komitetis Tavmjdomarisa da 1 saparlamento delegaciis xelmZRvanelis pozicia, romlis mizani iyo parlamentSi Zalauflebis gadanawileba. me-5 Tavis SinaarsiT politikuri partiebi gansxvavebulad afaseben 31 oqtombris saparlamento arCevnebs da monawileoben momaval arCevnebSi.
– mmarTveli gundi xazs usvams imas, rom mediaciis procesSi vadamdeli arCevnebis sakiTxi arc ki ganxilula, rac opoziciis mTavari ultimatumi iyo. . .
– vadamdeli arCevnebi ver iqneboda ganxiluli ori mizezis gamo: 1. arcerTi saerTaSoriso da damoukidebeli adgilobrivi sadamkvirveblo organizaciis daskvna ar iZleoda saamiso safuZvels; 2. dasavleTis demokratiul qveynebSi vadamdeli arCevnebi tardeba mxolod im SemTxvevaSi, Tu parlamenti ver axerxebs mTavrobis formirebas, an iSleba samTavrobo koaliciebi. evropelebs ver warmoudgeniaT riggareSe an xelaxali arCevnebis xelovnurad gamowveva im politikuri partiebis moTxovniT, romlebsac ar akmayofilebT miRebuli mandatebi da usafuZvlod apelireben saarCevno procesSi im maSstabis darRvevebze, romelsac TiTqos SeeZlo gavlena moexdina mis saboloo Sedegebze.
– viciT, rom yvela saerTaSoriso organizacia 2020 wlis oqtombris arCevnebs legitimurad cnobs, Tumca wiTeli xazebi mainc vadamdel arCevnebsa da e.w. politpatimrebis gaTavisuflebaze gadis. danielsonma Tqva, rom am procesebSi meti kompromisi mmarTvel gunds moeTxoveba. rogor unda gaigos sazogadoebam, ras gulisxmobda evropeli mediatori met kompromisSi?
– msoflio politikur istorias ar axsovs, rom saerTaSoriso organizaciebs, miuxedavad calkeul darRvevebze miTiTebebisa, arCevnebi legitimurad eRiarebinoT da am fonze moeTxovoT vadamdeli arCevnebis Catareba. is politikuri partiebi, romlebic iTxoven vadamdel an xelaxal arCevnebs, sinamdvileSi amiT uars amboben SeTanxmebaze da azianeben ara marto gamarjvebul partias, aramed qveyanas. kompromisiT dasavleli partniorebi iTxoven Zalauflebis ganxorcielebis procesSi opoziciuri partiebis monawileobas, saarCevno da sasamarTlo reformebis gagrZelebas.
– mxareebi molaparakebis CaSlis gamo erTmaneTisken iSveren xels. . . qarTuli politika CixSia?
– politikuri Cixi ganapiroba opoziciis radikaluri, arademokratiuli nawilis survilma, arCevnebSi maTTvis arasasurveli Sedegebis gamo xelovnurad gamoiwvion xelaxali an riggareSe arCevnebi. am mizniT isini iyeneben dasavluri demokratiisTvis Seusabamo meTodebs: eleqtronuli samajuris gadagdebas, opoziciuri politikuri lideris mier kanonis demonstraciul darRvevas da patimrobis gardauval gamowvevas, saparlamento mandatebze uars, pandemiis gamo dawesebuli SezRudvebis demonstraciulad darRvevas da a.S.
– gagrZeldeba Tu ara mediaciis procesi da iqneba Tu ara masSi CarTuli evropa?
– mediaciis procesi gagrZeldeba, Tumca opoziciis radikaluri frTa arasdros moawers xels imgvar dokuments, romelSic ar iqneba vadamdeli arCevnebis Catarebis daTqma, es Canaweri ki ver moxvdeba SeTanxmebis teqstSi euTo/odirisa da sxva saerTaSoriso sadamkvirveblo organizaciebis daskvnebis gamo, rac imas niSnavs, rom saakaSvilis klasteris interesSi am SeTanxmebis miRweva ar Sedis. isini xelisuflebis cvlilebas cdiloben arCevnebis gayalbebis mogonili sababiT revoluciis gamowvevis gziT, Tumca saamiso resursi arc quCaSi aqvT. evrokavSiris monawileobiT mediaciam SeiZleba is Sedegi gamoiRos, rom ramdenime opoziciurma partiam an maTgan arCeulma deputatebis nawilma, partiebisgan damoukideblad, Tavi daaRwios saakaSvil-gvaramias bulings da parlamentSi gaagrZelos saqmianoba. es saSualebas miscems parlaments, sakonstitucio cvlilebebisaTvis saWiro 113 xma moagrovos da gaagrZelos saarCevno da sasamarTlo reformebi. sakonstitucio cvlilebebis gziT saarCevno barieris daweva wvrili partiebis interesebSi Sedis da am interesma, SesaZloa, maTi nawilis parlamentSi Sesvla ganapirobos.
– roca kompromisze vsaubrobT, ras fiqrobT, ra unda daeTmo mmarTvel gunds da ra opozicias?
– opoziciis erTaderTi kompromisi – uapelaciod vadamdeli an xelaxali arCevnebis moTxovnaze uaris Tqma, sakmarisi iyo da aris SeTanxmebis misaRwevad. mmarTvelma partiam yvelaferi daTmo, rac SeeZlo. vadamdel arCevnebzec ki Tanaxma iyo da aris xelisufleba im daTqmiT, rom opozicias saparlamento sagamoZiebo komisiaSi daemtkicebina im masStabis darRvevebi, romelic arCevnebis saboloo Sedegis Tundac 1%-ian cdomilebas gamoiwvevda.
– yofili premieri giorgi gaxaria kvlav gamoCnda politikur velze. visi opozicia iqneba igi?
– gaxaria TiTqmis yvela partias waarTmevs xmebs, Tumca am eleqtoratis umravlesoba mainc `qarTuli ocnebis~ yofili amomrCeveli iqneba. dadebiTi faqtia politikur partiebs Soris konkurenciis zrda.
– rusi Jurnalistis – pozneris saqarTveloSi vizits da mis irgvliv ganviTarebul movlenebsac ver avuvliT gverds. . .
– saqarTvelom jer kidev wina xelisuflebis dros, agvistos omis Semdeg, calmxrivad gaauqma ruseTTan savizo reJimi. ruseTis yvela moqalaqes, romelic ar arRvevs kanons okupaciis Sesaxeb, ufleba aqvs saqarTveloSi Semovides. pozneri qveyanaSi kanonis sruli dacviT Semovida, radgan misi afxazeTsa da cxinvalSi yofnis damadasturebeli arcerTi faqti cnobili ar yofila, anu is ar iyo am saxis kanondamrRvevTa personalur siaSi, Tumca arasasurvelma stumrebma daarRvies sakarantino SezRudvebi, risTvisac dajarimdnen. moqalaqeebs ufleba hqondaT, pozneris da misi megobrebis saqarTveloSi Camosvla gaeprotestebinaT, Tumca am formiT gamoxatuli protesti mZime dartymas miayenebs saqarTvelos interesebs. oficialurma moskovma ukve mouwoda rus turistebs, Tavi Seikavon saqarTveloSi dasvenebisgan da, aseve, saTuo xdeba ruseTTan frenebis SesaZlo ganaxleba, es faqti ki isedac mZime mdgomareobaSi myofi saqarTvelos ekonomikisaTvis mZime dartyma iqneba. samwuxarod, opoziciis radikalur nawils saqarTvelos ekonomikis gauaresebis da misgan gamowveuli moqalaqeTa ukmayofilebis interesi aqvs, rac maTi antisaxelmwifoebrivi moqmedebebis Semadgeneli nawilia. radikalur opozicias surda `gavrilovis Ramis~ msgavsi protestis agoreba da xelisuflebis arakanonieri gziT Secvla, ramac Sedegi arc amjerad gamoiRo.
– dabolos, batono aslan, ra migaCniaT politikuri viTarebis ganmuxtvis gzad?
– viTarebis ganmuxtvis erTaderTi gza aris opoziciis nawilTan, maTi mxridan arCeul calkeul deputatebTan, mmarTveli partiis warmomadgenlebis komunikaciis gaaqtiureba. mcire reitingis mqone opoziciuri partiebis sasicocxlo interesebSia saarCevno barieris daweva. am survilma SesaZloa, isini sakonstitucio cvlilebebis miRebaSi monawileobamde miiyvanos. am saxis sakonstitucio cvlilebebis interesi ar aqvs `nacionalur moZraobas~. misgan arCeuli deputatebis raodenoba 36 kacs Seadgens. deputatebis sruli Semadgenloba 150 kacia. Tu am raodenobas `nacionaluri moZraobis~ koaliciis 36 mandats gamovaklebT, miviRebT cifrs – 144, parlamentis mier sakonstitucio cvlilebebis 1 mowvevis vadaSi miRebisaTvis ki sakmarisia 113 deputatis mxardaWera. es imas niSnavs, rom sakonstitucio cvlilebebis ganxorcieleba maTi monawileobis gareSec miiRweva im fonze, roca am saxis cvlilebebis interesi “nacionalur koaliciaSi” Semaval wvril partiebsac aqvT. Tu sabolood darwmundebian, rom saakaSvili ver axerxebs warmatebis miRwevas da misi partia ganwirulia marcxisTvis, isini Seecdebian, barieris dawevis procesSi miiRon monawileoba. am nabijis gadadgmas dasWirdeba mmarTveli partiis mxridan damatebiTi muSaoba “nacionalur koaliciaSi” Semaval calkeul deputatebTan, romlebic ar warmoadgenen partia “erTian nacionalur moZraobas”. “evropuli saqarTvelos” liderebis interesSi ar Sedis amgvari SeTanxmeba im martivi mizezis gamo, rom isini parlamentSi ver xvdebian, Tumca misgan arCeul oTxive deputats parlamentSi muSaobis survili aqvs. maT parlamentSi Sesvlas abrkolebs 2 faqtori: 1. saakaSvil-gvaramia-bokerias bulingi, romelTac didi finansuri da mediaresursebi aqvT; 2. politikuri saqmianobis warmatebiT gagrZelebis perspeqtivis bundovaneba, radgan, parlamentSi Sesvlis SemTxvevaSi, isini saakaSvil-bokerias gundisken mimaval gzebs ketaven da verc opoziciaSi xedaven maT Zlier alternativas. opoziciis nawilTan SeTanxmebis miRweva Sedis xelisuflebis interesSi, radgan, ar surs, gamoiwvios dasavleTis ukmayofileba, raTa qveyanam daubrkoleblad gaagrZelos maTgan politikuri da finansuri mxardaWera. imedi maqvs, saRi azri gaimarjvebs da parlamentSi momuSave opoziciuri partiebis raodenoba gaizrdeba, rac saqarTvelos demokratiuli da ekonomikuri ganviTarebisTvis mniSvnelovania.
