9 აპრილი – თავისუფლების სიმბოლო
Èïíïíï ûòûòøâòäò 598 24 94 97 –
1989 wlis 9 aprils udanaSaulo msxverplTa sisxli daiRvara, Tumca es saqarTvelos damoukideblobisTvis daRvrili sisxlia. am dRes qarTvelma xalxma xmamaRla, yvelas gasagonad Tqva, rom mas Tavisufleba surda. gvesaubreba aWaris uzenaesi sabWos pirveli mowvevis deputati saarCevno blokidan `mrgvali magida – Tavisufali saqarTvelo~ nugzar CxaiZe
– 1989 wlis 9 aprili aris erT-erTi mZime dRe qveynis damoukideblobisaTvis brZolaSi. misi dagvirgvineba iyo 1991 wlis 31 martis referendumi. es dRe rom ar yofiliyo, 1989 wlis 9 aprili, SesaZloa, erT Cveulebriv brZolis dRed darCeniliyo, romelmac msxverpli moitana, – gviTxra man, – amitom minda saubari daviwyo 1991 wlis 31 martis referendumiT, romlis safuZvelze saqarTvelos uzenaesma sabWom, romlis maSindeli Tavjdomare iyo zviad gamsaxurdia (is prezidenti gaxda 26 maiss), saqarTvelos mosaxleobis absoluturma uravlesobam – 98,7 procentma, xma misca saqarTvelos damoukideblobas. yvelaze RirsSesaniSnavi ki isaa, rom es referendumi maSin mTeli saqarTvelos masStabiT Catarda, maT Soris samaCablosa da afxazeTSi. unda aRiniSnos, rom aseTi maRali mxardaWera saqarTveloSi arcerT arCevnebze arasodes yofila. imave wlis 9 aprils ki referendumis Sedegebi gaformda. amitom saqarTvelos damoukideblobis dRed 1991 wlis 9 aprili unda CaiTvalos. sxvaTa Soris, es TariRia aRniSnuli saqarTvelos konstituciaSic da plus amas, gaero da msoflio Tanamegobroba saqarTvelos damoukideblobas zustad am parametrebiT cnobs, anu 1991 wlis 31 martis referendumis safuZvelze da imave wlis 9 aprils gamocxadebuli damoukideblobis aRdgenis aqtis mixedviT. amitom vambob, rom damoukideblobis dRe ar aris 26 maisi. 1992 wels eduard SevarnaZem 26 maisi saqarTvelos pirveli respublikis damoukideblobis dRed specialurad aRadgina da es imitom, rom ar yofiliyo zviadis da saerTod, erovnuli moZraobis xseneba. marTalia, 1918 wlis 26 maiss saqarTvelos damoukidebloba gamocxadda, magram man sul ramdenime weli iarseba, is respublika maleve gaqra, aRar arsebobs is saxelmwifo. damoukidebloba realurad, konstituciurad, Cvenma saxelmwifom moipova, am mTavrobam. marTali giTxraT, maSindeli mTavroba arc iyo mowadinebuli, damoukidebloba rom mieRo, maSindeli damoukidebloba maT germanelebma miaRebines. yvelam icis, rom germaniis daZalebis, maTi moTxovnis gareSe arc apirebdnen damoukideblobis miRebas. amaze uamravi wyaro arsebobs. ratom SeirCa 9 aprili da ara sxva dRe? imitom, rom zviad gamsaxurdias surda, pativi miegoT 1989 wlis 9 aprils daRupulTa xsovnisTvis. Semdgomi xelisuflebebi cdilobdnen, rom aqcenti gaekeTebinaT mxolod 1989 wlis 9 aprilze da gamoecxadebinaT is glovis dRed. es ar aris glovis dRe, es gamarjvebis dRea, radgan am dRem daudo myari safuZveli saqarTvelos damoukideblobas, Semoatriala bevris azrovneba saqarTvelosken, damoukideblobisken. aqve minda vTqva, miuxedavad imisa, rom milionobiT adamiani daiRupa meore msoflio omis dros, Cven mainc 1945 wlis 9 maiss ara glovis, aramed rogorc faSizmze gamarjvebis dRed vzeimobT. asea aqac da ramdeni welia amas xazs vusvam. amis gagebas bevri araferi unda, ubralod, saWiroa CavixedoT qveynis konstituciaSi. antikonstituciurad aRiniSneba 26 maisi damoukideblobis dRed. amiT maT surT daakninon erovnuli moZraobis, kerZod, zviad gamsaxurdias, merab kostavas roli am gamarjvebaSi. viTom es gamarjveba viRac `uCinmaCinma~ moipova, cidan `Camofrinda~. . . es iyo brZoliT mopovebuli gamarjveba… am TariRTan dakavSirebiT minda ramdenime momenti gavixseno. 1991 wlis 9 aprils sayovelTao zeimi iyo. dilidan rigebi idga saarCevno ubnebTan. pirdapiri reportaJebidan Canda, Tu rogori enTuziazmi gamoiCina mosaxleobam. imave dRes baTumSic moewyo mcire mitingebi… 1991 wlis 9 aprili aris safuZveli Cveni damoukideblobisa da imis myari safuZveli, rom saqarTvelo damoukideblobas arasodes dakargavs, radgan es arCevani maSin TiTqmis mTelma saqarTvelom gaakeTa.
guli mwydeba, roca xSirad ismis, arSemdgari saxelmwifo varTo. es ar aris swori, SesaZloa varT susti, magram…. cudia, roca amas politologebi amboben. damoukideblobas win uzarmazari brZola uswrebda. es msxverpli marto rusTavelze ar iyo, sxvaganac iyo, ubralod, ar Cans. rac Seexeba am damoukideblobis sulisCamdgmelis, zviad gamsaxurdias damsaxurebas, igi ganusazRvrelia. misi saxeli damoukidebeli saqarTvelos istoriaSi oqros asoebiTaa Sesuli. misi mtrebi, vinc cocxalia, axla inaniebs am mtrobas. maTi saxeli aRaravis emaxsovreba, zviadi ki ukvdavia – is damoukidebeli saqarTvelos pirveli prezidentia da mTawmindaze ganisvenebs.
ra xdeboda aWaraSi maSin, roca erovnuli moZraoba daiwyo? ra Tqma unda, uSiSroebis (sukis) komitetma mis winaaRmdeg brZola daiwyo. yvela is partia, romelic maSin zviadis winaaRmdeg gamodioda, dRes Zalian kargad gamoCnda, rom ruseTis agentura iyo, radgan inteligenciis erT nawils ar surda gamsaxurdias mier mopovebuli damoukidebloba. Camoiyvanes moskovidan merab mamardaSvili, romelmac liberalur wreebSi Semoitana axali arsi – jer demokratia, mere damoukidebloba, WeSmariteba ufro maRla dgas, vidre damoukidebloba… anu yvelafers akeTebdnen, rom nebismier sakiTxze esaubraT, mxolod ara damoukideblobaze. es iyo sufTa antiqarTuli qmedeba. dRes ki im partiebis warmomadgenlebma daiwyes zviadis qeba, vinc maSin mis winaaRmdeg gamodioda.
zviadi Seupovari iyo. 1988 wlis Semodgomaze angisaSi cnobili mitingi rom damTavrda, `Wkuis kolofebma~ qalaqSi Semosasvleli gza gadauketes da iciT rogor? sazRvao akademiasTan griboedovis quCa zRvamde gadaketes. bolo milicieli pirdapir zRvasTan idga, anu zviadi rom qalaqSi Semosuliyo, Tu zRvaSi ar Sevidoda, ise ver moaxerxebda gzis gagrZelebas. aseT sisuleleebs awyobdnen.
TiToeuli qarTveli unda amayobdes zviad gamsaxurdias saxeliT, imiT, rom qveyanas aseTi erovnuli prezidenti hyavda da baTumSi unda idges misdami miZRvnili Zegli, memoriali da ara biusti im adgilas, sadac leninis Zegli idga.
rac Seexeba 1989 wlis 9 aprils, es dRe mniSvnelovania Cveni qveynis istoriaSi, magram rom ar yofiliyo 1991 wlis 31 martis referendumi, romelmac damoukidebloba mogvitana, SesaZloa, is 9 aprili mxolod glovis dRed darCeniliyo, dRes ki is CvenTvis Tavisuflebis, damoukideblobis mopovebis dRea!
