მედიატორის ახალი დოკუმენტი – პოლიტიკური კრიზისის დასასრულის დასაწყისი?
íòíë úõâïîïûå 591 98 24 30 –
saqarTveloSi politikuri procesebis gadatvirTva daiwyo. amis Tqmis saSualebas gvaZlevs Sarl miSelis momzadebuli dokumenti damatebiTi winadadebebiT, romelic opoziciis nawilisTvis misaRebi aRmoCnda
movlenebis qronologias Tu gadavxedavT, bolo ramdenime Tvea qveyanaSi politikuri procesebi CixSia. opozicia 2020 wlis saparlamento arCevnebs legitimurad ar miiCnevs da, Sesabamisad, am dromde arc saparlamento muSaobaSi monawileobs. mmarTveli gundi ki, Tavis mxriv, irwmuneba, rom situaciis gansamuxtavad yvelafers akeTebs. viTarebis stabilizaciis procesSi Cveni megobari da partniori qveynebic CaerTnen. evropuli sabWos prezidentis Sarl miSelis warmomadgenelma kristian danielsonma orjer mediatorobac itvirTa, Tumca uSedegod, radgan dokuments, romelic danielsonma mxareebisTvis moamzada, xeli arc mmarTvelma partiam moawera da arc opoziciam. Aam ukanasknelisTvis wiTeli xazebi e.w. politpatimrebis gaTavisuflebasa da vadamdel saparlamento arCevnebze gadis.
18 aprils mxareebs axali detaluri winadadeba SesTavaza Sarl miSelma, Tumca manamde, dokuments xeli `qarTulma ocnebam~ moawera.
ganaxlebuli dokumentis mixedviT politpatimrebis gaTavisuflebis sakiTxze Canaweri aseTia: `saqarTvelos politikuri stabilurobisTvis da am SeTanxmebis SesrulebisTvis, xelismomwerebi mzadyofnas gamoxataven, rom xelSekrulebis gaformebidan erTi kviris vadaSi mimarTaven politikur marTlmsajulebad aRqmul saqmeebs, amnistiis an/da imgvari nabijebis gadadgmiT, romelic imave Sedegs gamoiRebs~. rac Seexeba vadamdel arCevnebs, Sarl miSelis mier partiebisTvis SeTavazebuli axali winadadeba aseTia: `2021 wlis 16 aprils `qarTuli ocnebis~ SemoTavazebaze dayrdnobiT, 2022 wels vadamdeli arCevnebi unda CainiSnos im SemTxvevaSi, Tu `qarTuli ocneba~ 2021 wlis adgilobriv arCevnebze validuri proporciuli xmebis 43%-ze naklebs miiRebs~.
rogorc ukve aRvniSneT, axal dokumentze am etapze `qarTuli ocnebis~ xelmowera araa. partiis gancxadebiT, maT xeli moaweres evrokavSiris egidiT wardgenil pirvel dokuments da ganaxlebuli dokumentis ganxilvisTvisac mzad arian. partiaSi ganmartaven, rom am yvelafris gaTvaliswinebiT, ganaxlebuli dokumentis xelmoweris Semdeg, maTi mxridan pirobebi metad aRar dakoreqtirdeba.
– mas Semdeg, rac molaparakebebis pirveli faza prezident miSelis specialuri warmomadgenlis mediaciiT uSedegod dasrulda, `qarTulma ocnebam~ gadadga pasuxismgebliani nabiji da sajarod xeli moawera evrokavSiris egidiT Seqmnil dokuments, romelic mmarTvel partiasa da opozicias Soris SeTanxmebis pirobebs adgenda. opoziciam evrokavSiris mier wardgenil dokuments xeli ar moawera.
imis gaTvaliswinebiT, rom dRes Cveni qveyana pandemiiTa da regionSi arsebuli geopolitikuri viTarebiT gamowveuli seriozuli gamowvevebis winaSe dgas, Cven vacnobierebT Cvens pasuxismgeblobas Tanamoqalaqeebis, Cveni qveynis da saerTaSoriso sazogadoebis winaSe.
`qarTuli ocneba~ aris gadawyvetilebis mimRebi Zala, romelsac samarTlianad aqvs demokratiul arCevnebSi miRebuli yvelaze maRali mxardaWera. swored amitom, Cven yuradRebiT vekidebiT Cveni partniorebis rCevebs da winadadebas SeTanxmebis misaRwevad da mzad varT, gundTan daviwyoT ganxilva ndobis 40-procentiani maCveneblis gazrdaze, romelic konstituciiTa da saarCevno kanonmdeblobiT gaxldaT igive opoziciis mxardaWeriT gansazRvruli, 2020 wlis 8 martis SeTanxmebis Tanaxmad. aseve, gvsurs, Cveni pozicia davafiqsiroT g. ruruasTan dakavSirebiT – is arc politikosia da arc politikur procesSi raime gardatexis Semtani piri. misi gaTavisuflebis sakiTxis asaxva partiebs Soris SeTanxmebaSi gaxlavT marTlmsajulebaSi politikuri Carevis uxeSi magaliTi. Cven viTvaliswinebT arsebul realobas da Cveni partniorebis damokidebulebas, swored amitom ar davafiqsirebT Cvens kritikul pozicias, Tu saqarTvelos prezidenti mas Seiwyalebs.
am nabijebs vdgamT Cvens saerTaSoriso partniorebTan, evrokavSirTan da prezident miSelTan erTad, romelTac madlobas vuxdiT politikuri viTarebis gasajansaReblad gadadgmuli nabijebisa da ZalisxmevisTvis im mocemulobiT, rom kidev erTxel mkafiod iqneba gacxadebuli, 2020 wlis saparlamento arCevnebis samarTliani da demokratiuli principebis dacviT Catarebis Sesaxeb, rac asaxulia euTo/odiris saerTaSoriso sadamkvirveblo misiis saboloo daskvnaSi da risTvisac evrostruqturebi CaerTvebian 2020 wlis saparlamento arCevnebis Sefasebis mizniT Seqmnil komisiaSi. aseve, Cveni gadawyvetileba patimrebTan dakavSirebiT, romelTa gaTavisuflebas iTxovs opozicia, efuZneba im aucilebel pirobas, rom momavalSi gamoiricxeba nebismier sisxlissamarTlebriv saqmeSi politikuri Careva.
vinaidan, aris ori sxva mimdinare saqme – e.w. xazaraZe-jafariZis da n. gvaramias saqmeebi, sadac erT SemTxvevaSi pirebma, romelTa mimarTac Catarda gamoZieba da mimdinareobs samarTalwarmoeba, gamoZiebis dawyebis Semdeg Seqmnes politikuri partia da Tavi Seafares politikur statuss, xolo meore SemTxvevaSi, pirma, romlis mimarTac aseve mimdinareobs samarTalwarmoeba (is wina xelisuflebis pirobebSi generaluri prokuroris moadgile gaxldaT), daafuZna televizia da Jurnalisturi saqmianobiT cdilobs imunitetis mopovebas – am saqmeebis Sefaseba unda moxdes samarTlis sferoSi saerTaSoriso eqspertebis CarTulobiT, raTa gamoiricxos aRniSnuli saqmeebis politikuri gadawyvetis SesaZlebloba da maTi Sefaseba moxdes mxolod samarTlebrivi standartebiT. vTvliT, rom amiT gamoiricxeba yvelanairi subieqturi aRqma Cvens sazogadoebaSi, aris Tu ara es saqmeebi politikurad motivirebuli. vTvliT, rom am wlebis ganmavlobaSi qarTul marTlmsajulebaze, sasamarTlosa da prokuraturaze, sadac mniSvnelovani reformebi gatarda da Tvisobrivad gaumjobesda viTareba, opoziciis da masTan dakavSirebuli mediis mxridan xdeboda araobieqturi da motivirebuli Seteva misi diskreditaciis mizniT. qarTuli sasamarTlo da marTlmsajuleba damoukideblobis da samarTlianobis kuTxiT mniSvnelovnad gajansaRda, rasac msoflio bankis da `heriTij faundeiSenis~ saerTaSoriso reitingebi adasturebs, romelSic saqarTvelos sasamarTlo sistema evropis saukeTeso oceulSi Sedis da evrokavSiris wevr ramdenime qveyanaze ukeTes Sedegs aCvenebs, xolo IPSOS France-s kvleviT, saqarTvelos mosaxleobaSi sasamarTlos mimarT ndoba 50 procentze maRalia, rac evrokavSiris ganviTarebuli qveynebis maCvenebelTan axlos dgas. rasakvirvelia, SeTanxmebis dokumentSi mocemuli 2/3-is principi unda dazustdes da gaiweros evropuli praqtikis Sesabamisad, ise, rom ar moxdes procesSi politikuri Careva an misi blokireba. imis gaTvaliswinebiT, rom Cven xeli movawereT evrokavSiris egidiT wardgenil pirvel dokumentsac da mzadyofnas vafiqsirebT ganaxlebuli dokumentis ganxilvazec – ganaxlebuli dokumentis xelmoweris Semdeg, Cveni mxridan pirobebis meti koreqtireba aRar moxdeba da Cven ar daveTanxmebiT raime Sinaarsobriv damatebas. Cveni mxridan pirobebze molaparakeba amiT dasrulebulia da movuwodebT opozicias pasuxismgebliani nabijebisken~, – naTqvamia `qarTuli ocnebis~ gancxadebaSi.
`erTian nacionalur moZraobaSi~ acxadeben, rom vidre or mTavar sakiTxze ar SeTanxmebian, srulad SeTanxmeba ar iqneba miRebuli.
– roca laparakia politpatimrebis gamoSvebasa da vadamdel arCevnebze, es aris mTavari sakiTxebi. TavisTavad brifingma daadastura, rom Cveni evropeli da amerikeli partniorebis muSaobis Sedegad `qarTul ocnebas~ mouwia kompromisebze wasvla im sam sakiTxze, romelic reformebs exeba. magram kidev erTxel xazs vusvam, or mTavar sakiTxze SeTanxmeba unda moxdes da es ori mTavari sakiTxia politikuri devnilebis gaTavisufleba, nika melias, giorgi ruruas gaTavisufleba, rac iyo nawili 8 martis SeTanxmebis. Aaseve, vadamdeli arCevnebi aucilebeli winapirobaa, raTa qveyanaSi mogvardes krizisi, – acxadebs `erTiani nacionaluri moZraobis~ wevri akaki minaSvili. misive TqmiT, Sarl miSelis SeTanxmebis axal dokuments `erTiani nacionaluri moZraoba~ xels ar awers.
– am versiiT, rac aris warmodgenili da am mdgomareobiT, `nacionaluri moZraoba~ ar awers xels Semdegi mizezebis gamo. pirvel rigSi, bundovani aris politikuri patimrebis gamoSvebis Tema. aq aris saubari giraoze da iciT Cveni pozicia giraos gadaxdaze nika melias SemTxvevaSi. aq aris saubari amnistiaze da im CanaweriT, rac aris am SeTanxmebaSi, esaa Zalian farTo amnistia da moicavs aseve im adamianebs, im sajaro moxeleebs, romlebmac gadametebuli Zalis gamoyenebiT da gadametebuli ZaladobiT ziani miayenes adamianebs, romlebic gamoxatavdnen TavianT protests rusuli okupaciis winaaRmdeg. es midgoma CvenTvis miuRebelia. Cven aseT amnistiaSi monawileobas ver miviRebT. Aaseve, am SeTanxmebis susti wertilebia is, rom ceskos Tavmjdomare unda darCes kidev ori weli, anu adgilobriv arCevnebze kidev unda iyos Tamar Jvania da gaurkvevelia, zogadad, am dokumentiT, rodis icvleba ceskos administracia. generaluri prokurori isev unda darCes 5 wlis ganmavlobaSi. axal mosamarTleebze saubari ar aris, Zveli mosamarTleebia da realuri sasamarTlo reforma ver ganxorcieldeba, Tu sistemaSi ar arian damoukidebeli mosamarTleebi. dabolos, is SemoTavazeba, romelic exeba adgilobrivi arCevnebis Sedegebis mibmas vadamdel arCevnebze, es aris araswori midgoma, Tvisobrivad sxvadasxva arCevnebia da aseTi midgoma ufro gaamZafrebs, daamZimebs viTarebas da met polarizebas moaxdens. amitom CvenTvis aris miuRebeli, – aRniSna akaki minaSvilma mediasTan saubrisas.
rogorc `strategia aRmaSenebelSi~ acxadeben, Seecdebian daarwmunon kolegebi, rom Seqmnil viTarebaSi dokumenti ar aris idealuri, magram iZleva ukeTesi pirobebis Seqmnis safuZvels.
– Sexvedraze opoziciis yvela liderma erTxmad aRniSna, rom es dokumenti aris bevrad ukeTesi, vidre aqamde SemoTavazebuli versia. aRniSnuli dokumenti ar aris romelime partiis, es aris miukerZoebeli da samarTliani mediatorebis mier SeTavazebuli versia. is ar aris idealuri, gaaCnia garkveuli xarvezebi, misi SeTanxmebisa da kompromisuli suliskveTebidan gamomdinare `qarTul ocnebasTan~, magram pirdapir SegviZlia vTqvaT, is namdvilad iZleva gamarjvebisTvis xelsayreli winapirobis Seqmnis safuZvels. Seqmnil viTarebaSi, Tu dokumentze iqneba `qarTuli ocnebis~ xelmowera, `strategia aRmaSenebeli~ am dokuments xels moawers. imisTvis, rom dokumentma SeiZinos iuridiuli Zala, aucilebelia orive mxaris Tanxmoba. Cven gvWirdeba `qarTuli ocnebis~ pozicia am sakiTxze da Semdeg davafiqsirebT Cvensas. Tu `qarTul ocnebas~ darCa saxelmwifoebrivi azrovnebisa da gonierebis natamali, aucileblad unda moaweros xeli am dokuments. es dokumenti ar aris aravis gamarjvebis dokumenti, es dokumenti qmnis pirobebs, qveyanaSi ar moxdes radikalizeba da polarizeba, – ganacxada `strategia aRmaSenebelis~ wevrma paata manjgalaZem. misive TqmiT, `strategia aRmaSenebels~ aqvs politikuri pasuxismgebloba da neba, gaiTvaliswinos moqalaqeebisa da ucxoeli partniorebis rCeva da aiRos pasuxismgebloba Seqmnil dokumentze.
– SevecdebiT, maqsimalurad davarwmunoT kolegebi, rom Seqmnil viTarebaSi dokumenti ar aris idealuri, magram iZleva ukeTesi pirobebis Seqmnis safuZvels. Sesabamisad, SesaZleblad migvaCnia dokumentze xelis mowera. Tu romelime partia an kolega fiqrobs gansxvavebulad, Cven movismenT maT argumentacias, magram `strategia aRmaSenebels~ aqvs politikuri pasuxismgebloba da neba, gaiTvaliswinos Cveni moqalaqeebis da ucxoeli partniorebis rCeva da aiRos pasuxismgebloba Seqmnil dokumentze. dokumentSi kiTxvis niSani gaCnda ceskos dakompleqtebis wesTan, aseve prokurorTan dakavSirebiT. xarveziania, roca 43 procentzea saubari. `qarTul ocnebas~ eSinia samarTliani konkurenciis da aseve politpatimrebis gamoSvebis meqanizmic ar aris idealuri, magram rac aris, esec qmnis pirobebs gamarjvebisTvis, – irwmuneba paata manjgalaZe.
mediatoris mier Sedgenil dokumentze xels moawers `lelo saqarTvelosTvis~. gadawyvtileba partiis politsabWos sxdomaze miiRes.
– `lelo~ principulad eTanxmeba dokuments. masSi aris garkveuli sakiTxebi, rac unda dazustdes, aseve mniSvnelovania, rom am punqtebis Sesruleba iyos mediatorebis yuradRebis qveS, – ganacxada `lelo saqarTvelosTvis~ wevrma ana nacvliSvilma.
`saqarTvelos respublikuri partiis~ Tavmjdomare xaTuna samniZe miiCnevs, rom Sarl miSelis mier wardgenil dokumentSi arCevnebamde misasvleli kompromisuli gza aris SemoTavazebuli.
– dokumentSi arCevnebTan dakavSirebiT Canaweri aris kompromisuli versia – Tu `qarTuli ocneba~ 43%-s ver aiRebs TviTmmarTvelobis arCevnebis dros, is iRebs valdebulebas, rom 2022 wels iqneba riggareSe arCevnebi. CvenTvis es principi misaRebia. Cven unda daviwyoT mzadeba TviTmmarTvelobis arCevnebisTvis, opozicia unda iyos momzadebuli da Zlieri da gansakuTrebiT mniSvnelovania, opoziciis liderebi ar iyvnen patimrobaSi, iyvnen Tavisuflebi da warmarTon saarCevno procesi, – acxadebs xaTuna samniZe.
mediatoris mier warmodgenil dokumentze am etapze mxolod erTi – `girCis~ xelmoweraa.
aris Tu ara Sarl miSelis axali dokumenti Cixuri politikuri procesebis dasasrulis dasawyisi, amas uaxloes periodSi SevityobT.

