,,ტურისტი არ მიდის სადღაც – სოფელში, იგი დაცულ ლანდშაფტს, ეროვნულ პარკს სტუმრობს”
õïüòï òïøâòäò 27 48 93 –
maWaxlis erovnuli parki xelvaCauris municipalitetis teritoriaze, zRvis donidan saSualod 300-350 metrze mdebareobs. misi Seqmnis mizani unikaluri biologiuri da landSafturi biomravalferovnebis SenarCuneba, kolxuri tyeebis ekosistemebis grZelvadiani dacva, ekologiuri usafrTxoeba da bunebriv garemoSi turistuli da rekreaciuli saqmianobis ganviTarebaa
parkis teritoriis 95% tyiT da gauvali buCqnariTaa dafaruli. aq xarobs iseTi reliqturi da iSviaTi saxeobebi, rogoricaa kolxuri bza, wabli, kolxuri Txili, qarTuli kakali, ungernisa da smirnovis Sqeri, uTxovari, Tela da sxv. parkSi funqcionirebs sami, samanqanosTan integrirebuli safexmavlo biliki.
maWaxlis erovnul parkSi aqtiuri turistuli sezoni maisidan-oqtombramde grZeldeba. sakmaod bevri stumari modis am ulamazes xeobaSi, romelsac gansakuTrebuli datvirTva misca kovid-pandemiis gamo warmoqnilma problemebma. kerZod, turistuli industria gadaerTo individualur turebze, romelic iTvaliswinebs ekologiurad sufTa garemos da civilizaciisgan moSorebul gesthausebs. ucxoelTa didi nawili cdilobs daisvenos iq, sadac sufTa haeri, wyali da adgilobrivi warmoebis produqtisgan damzadebuli gemrieli kerZebia, Sesabamisi infrastruqtura ki uzrunvelyofs komfortul garemos. am kuTxiT ukve muSaobs aWaris turizmis departamenti, Tumca maWaxlis erovnul parkSi mdebare soflebs jer kidev ara aqvT miniWebuli daculi teritoriebis statusi, rac aZnelebs aqaurobis reklamirebas.
saidan warmoiqmna erovnuli parkis Seqmnis idea, ra etapzea misi ganviTareba da rodis mieniWeba aqaur soflebs saTanado statusi, amaze da aWaris garemos dacvis sxva sakiTxebze gvesaubreba avtonomiuri respublikis soflis meurneobis ministris moadgile vaxtang wulaZe.
– batono vaxtang, jer kidev umaRlesi sabWos deputatobisas muSaobdiT maWaxlis erovnuli parkis statusze, rogor daiwyo yvelaferi?
– am Temaze fiqri jer kidev 2006-07 wlebSi daiwyo batoni nugzar zazaraSvilis (poeti, eseisti, ekologi) da bunebis dacvis msoflio fondis xelSewyobiT. aqve minda mwuxarebiT aRvniSno misi gardacvalebis faqti, rac didi danaklisia ara mxolod saqarTvelos, msoflios garemos dacvis sazogadoebisTvis. am saqmeSi CarTulni iyvnen zurab manveliZe da sxva mkvlevarebi. 2010 wels, momzadebuli informaciis safuZvelze, gaeros ganviTarebis programam daiwyo am proeqtis ganxorcieleba. misi uSualo dafinansebiT moewyo maWaxelas erovnuli parki, rac mniSvnelovania Cveni regionisTvis da kolxeTis biomravalferovnebis konservaciisaTvis.
– axla ra kanonproeqtis miRebas elodebiT?
– isev gaeros ganviTarebis programis daxmarebiT daiwyo mokvleva, maWaxelas erovnul parkSi arsebuli soflebisTvis marTvis ra forma iqneboda yvelaze optimaluri. ucxoelma da adgilobrivma eqspertebma gadawyvites, rom daculi landSafti yvelaze ukeTesi statusi gaxdeboda am teritoriebis Semdgomi ganviTarebisaTvis. im droisTvis erTaderTi iyo TuSeTis daculi landSafti da me, rogorc aWaris umaRlesi sabWos komitetis Tavmjdomarem, maSindelma deputatma, gaeros ganviTarebis programisUNDP TaosnobiT, iq miRebuli gamocdilebis safuZvelze, daviwye kanonproeqtis wera.
– ras moicavs igi?
– iq Sesulia yvela is uflebamosileba, romlebic municipalitets da saxelmwifo struqturebs unda hqondes. asaxulia, rogor unda imarTos samomavlod es daculi lanSafti da a.S. dadginda sazRvrebi, gakeTda Sesabamisi rukebi da, faqtobrivad, ukve mzadaa kanonproeqti, romlis inicireba moxdeba saqarTvelos parlamentSi. damtkicebis SemTxvevaSi, im teritoriebs mieniWeba daculi landSaftis statusi.
– kanonproeqti damtkicebuli ar aris?
– ara, mxolod erovnuli parki funqcionirebs kanonierad – administraciis sazRvrebiT, infrastruqturiT da dacvis sistemebiT. axla saubaria iq moqceul soflebze, romelsac jer ar gaaCnia statusi. rogorc vici, axla umaRlesi sabWo daainicirebs am proeqts parlamentSi. imeds vitoveb, rom parlamentarebi mxars dauWeren kanons da kidev erTi daculi teritoria Seemateba qveyanas.
– ras moutans es daculi teritoriebi aWaras da mis mosaxleobas?
– pirvel rigSi, unda aRvniSnoT, rom saerTaSoriso standartebiT, daculi teritoriis 5 kategoria arsebobs. maT Soris yvelaze msubuqia Cveni varianti. aq dacvaze metad statusis miniWeba da misi unikalurobis aRiarebaa mniSvnelovani. es iolad ar xdeba, upirveles yovlisa, unda akmayofilebdes Sesabamis kriteriumebs. pirvel rigSi, aucilebelia, rom am dacul landSaftSi SenarCunebuli iyos cxovrebis tradiciuli wesi, rac Zalian kargad aris gamoxatuli maWaxelas daculi landSaftis teritoriis dagegmarebaSi. istoriul-kulturuli memkvidreobis mxrivac, maWaxelas xeoba gamoirCeva Tavisi avTenturobiT. marto iq arsebuli istoriuli jame rad Rirs da Tamaris cixe, romelic xeobis SesasvlelSia ganlagebuli. cnobilia aseve maWaxelas Tofi, iqauri folklori da sxva.
– ramdenadaa mzad mosaxleoba am proeqtisTvis?
– xalxi kmayofilia, radgan icis, rom es yvelaferi swored am xeobis keTildReobisTvis keTdeba. maTi survilia, SeinarCunon mSobliuri adgilebis unikaluri biomravalferovneba. Cven piradad SevxvdiT am soflebis warmomadgenlobas, gavacaniT es proeqti. moxaruli var, rom maSinve gagviges, razec vsaubrobdiT, Tanxmoba gamogvicxades da erTxmad miiRes es proeqti. aravin wamosula winaaRmdeg.
– ras gvetyviT am xeobaSi turistuli infrastruqturis ganviTarebis Sesaxeb?
– martivad rom avxsnaT, vityvi: turisti ar midis sadRac – sofelSi, stumrobs dacul landSafts, erovnul parks. vizitiorebs es statusi sul sxvagvarad warmoudgens aq ganxorcielebul turebs da sxva rangSi ahyavs aq ganTavsebuli soflebi. TavisTavad, did rols TamaSobs ara mxolod garemos da ekosistemis dacva, aramed is ekonomikuri sargebeli, romelic aucileblad eqneba adgilobriv mosaxleobas. maWaxlis surnelovani Taflic ki, romelic saukuneebis ganmavlobaSi brendad iqca, sul sxva materialur Semosavals moutans adgilobriv mefutkreebs. saamqroc ki aqvT, sadac am Tafls asxamen da fuTaven, magram rodesac daculi teritoriebidan miRebuli produqti iqneba, misi fasic da statusic erTi aTad amaRldeba.
– rogorc ministris pirveli moadgile, romel sferos kurirebT?
– isev da isev garemos dacvis da bunebrivi resursebis mimarTulebas da aWaris satyeo saagentos. imedi maqvs, sul cota xanSi axal ambebsac gagagonebT, radgan Zalian saintereso proeqtebis ganxorcielebas viwyebT. winaswar ar minda amaze saubari.
– tyis kodeqsTan dakavSirebiT ras gvetyviT? mosaxleoba SeSinebulia, rom aikrZaleba SeSis Wra, rac gaaZvirebs rogorc SeSas, ise samasale merqans.
– sul sxvagvarad gaigo xalxma es viTareba. aq saubaria Semdegze: tyeSi, erTxel da samudamod unda damyardes wesrigi da sworad moxdes tyiT sargebloba. rac yvelaze mTavaria, aWaris satyeo saagentom Tavad unda uzrunvelyos mosaxleobis xe-tyiT momarageba. rogorc xvdebiT, amaSi Caideba Tanxebi rogorc infrastruqturuli proeqtebis gasaviTareblad, ise saagentos materialur-teqnikuri bazis gasaaxleblad, radgan dRes arsebuli teqnika, transporti, meTodologia, romliTac xdeba Cvens tyeebSi xe-tyis mopoveba, veranair kritikas ver uZlebs. gasuli saukunis 70-80-ian wlebSi gamoSvebuli samxidiani manqanebi hyavT. Tundac ekonomikur WrilSi rom ganvixiloT, vnaxavT, rom yovelive es xe-tyis warmoebas erTi-orad aZvirebs. garda amisa, tyis biomravalferovnebis darRvevebis didi wilic am teqnikis gadaadgilebis gamo fiqsirdeba. axali teqnika swored am mimarTulebiTaa gaTvlili, isea awyobili, rom mcire ziansac ar ayenebs tyis koromebs.
– axali kanonmdeblobiT yvelaferi es gaTvaliswinebulia?
– diax, tyis axali kanoni swored aqeTkenaa mimarTuli. is maqsimalurad iTvaliswinebs tyiT sargeblobis standartebis gaumjobesebas da mosaxleobisTvis xe-tyis SeZlebisdagvarad iafad miwodebas.
– ukmayofilo mosaxleoba imasac ambobs, rom adgilobrivebi garkveul sargebels naxulobdnen xe-tyis mopovebiT. . .
– diax, Sediodnen da xe-tyis damzadebaSi garkveul anazRaurebas iRebdnen, magram isic faqtia, rom gaumarTavi teqnikisa da samuSao iaraRebis gamo, isini xSirad iRebdnen sxeulis dazianebas. samwuxarod, iyo letaluri SemTxvevebic, rodesac ver aswrebdnen daSavebulis uaxloes saavadmyofoSi miyvanas. amitom, aravin ambobs, rom umuSevrad da usaxsrod datoveben am xalxs. piriqiT, visac gaaCnia tyis seqtorSi dasaqmebis survili da unar-Cvevebi, aucileblad SevTavazebT vakansiebs aWaris satyeo saagentoSi, Sesabamisi swavlebis gavlis da sertificirebis SemTxvevaSi. tyis axali kanonmdeblobiT, damatebiT axali samuSao adgilebi Seiqmneba aWaris soflebSi. mTavroba yvelafers akeTebs mTielTa mTaSi dasakaveblad da maTi finansuri keTildReobis asamaRleblad.
– garemos dacvis kuTxiT kidev ra axal proeqtebs gegmavT?
– axla saministroSi vmuSaobT instituciuri ganviTarebis proeqtze, romelic aseve, garemos dacvis sammarTvelosgan modis. vnaxoT, am kvlevebis Sedegad saiT wavalT, ra siaxleebs davgegmavT. jerjerobiT, axali araferia.
– zRvis da atmosferos dabinZurebasTan dakavSirebiT ras gvetyviT?
– es proeqti ukve karga xania muSaobs, yovelwliurad xdeba zRvis xarisxobrivi maCveneblebis parametrebis gansazRvra, Camdinare wylebis, haeris monitoringi. am mimarTulebiT sakmaod normaluri situaciaa, Tumca faqtia, damatebiTi sadgurebia saWiro da centraluri saministro cdilobs, damatebiTi monitoringis sadguri gaCndes Cvens qalaqSi.

