კულტურის ელჩი
ლაშა ხომერიკი 593 50 82 69 –
kulturis elCi, `dedaenis~ kursebis maswavlebeli meri diasamiZe, – ase weria beiqozis qarTuli kulturis sazogadoebis mier gacemul mowmobaSi, romelic baTumelTaTvis kargad cnobil qalbatons, qedis sapatio moqalaqes, amJamad TurqeTSi moRvawe meri diasamiZes ekuTvnis
misi ganvlili cxovreba da amJamindeli saqmianoba mravali keTili, waruSleli saqmiTaa aRbeWdili. igi wlebis ganmavlobaSi aWaraSi nayofieri pedagogiuri da sazogadoebrivi saqmianobiT gamoirCeoda, axla ki Tavis gamocdilebasa da energias, codnas ar iSurebs, rom TurqeTSi mcxovreb Cveneburebsa da or qveyanas Soris kulturul urTierTobebs xeli Seuwyos, gaaRrmavos.
qalbatoni meri fondis `diasporebis aliansi saqarTvelosTvis~ sruluflebiani warmomadgenelia TurqeTSi. rogorc saerTaSoriso saqvelmoqmedo fond `gulTa kavSiris~ wevri, qvelmoqmedi, mravali inovaciuri proeqtis avtori Zalze popularulia da Tanamoazreebsac ikrebs. sagulisxmoa, rom warmatebiT TanamSromlobs stambolis rusTavelis saxelobis kulturis centrTan, eweva qarTuli kulturis propagandas. diax, qalbatoni meri Zal-Rones ar iSurebs qarTuli sityvisa da sulis aRsazeveblad.
– qarTul enas sad aswavliT da vin arian Tqveni moswavleebi?
– 2018 wlidan `dedaenis~ sakvirao kursebis maswavlebeli var stambolis beiqozis raionSi. kursebi beiqozi-baTumis qarTuli kulturis sazogadoebis bazaze gaixsna. misi Tavmjdomare batoni ali-qemal qiliCia (Zveli gvari – tarielaZe). beiqozis raionSi 3500-ze meti qarTveli cxovrobs. isini ZiriTadad giresunidan arian gadmosulebi, maTi winaprebi ki Suaxevis raionidan Camosaxlebulan 1890-ian wlebSi. CemTvis didi pativia, vemsaxuro qarTuli enisa da qarTuli kulturis ganviTarebas ucxoeTSi. `dedaenis~ Seswavlis msurvelTa raodenobam molodins gadaaWarba, Tumca 35 moswavleze mets saklaso oTaxi ver itevs, romelic beiqozis meriam saxalxo ganaTlebis centrSi gamogviyo. moswavleebis asaki 18-dan 70 wlamdea. mondomebulebi arian. Sedegic sakmaod kargi gvaqvs. laparaki umetesobam icis, amitom met yuradRebas wera-kiTxvas vuTmob. bednierebi da madlierebi arian. dResdReobiT am klasis yvela moswavle damoukideblad wers da kiTxulobs. pandemiis gamo onlainreJimze gadasvla, samwuxarod, yvela moswavlisTvis misaRebi ar gamodga – asakianebisTvis rTuli darCa. velodebiT nebarTvas, rom daviwyoT gakveTilebi.
– gviambeT Tqvens saqmianobaze qarTuli kulturis propagandisaTvis.
– qarTuli kulturis propagandisTvis TurqeTSi arsebuli yvela sazogadoeba Zalian did saqmes akeTebs. me stambolSi arsebul yvela sazogadoebasTan met-naklebad vTanamSromlob. beiqozi-baTumis qarTuli kulturis sazogadoebis kulturis elCis statusi momeniWa erTi wlis win. es didi pativia CemTvis. SoTa rusTavelis saxelobis kulturis centris sapatio wevri var 2018 wlidan. centri sxvadasxva RonisZiebas maspinZlobs. tardeba Sexvedrebi mwerlebTan, poetebTan, sazogado moRvaweebTan, romlebic saqarTvelodan gvstumroben. proeqtis `xelnaweri vefxistyaosani~ farglebSi uamravi RonisZieba Catarda. axla teleproeqt `niWierSi~ monawileobs jgufi stambolidan `kavkasiis arwivebi~ da pirveli warmateba ukve moipoves. eseni TurqeTSi mcxovrebi qarTvelebi arian. qarTulad mRerian da ukraven, rac qarTuli kulturis propagandaa. jgufs gverdiT udgas batoni zurab tarielaZe. madloba maT da warmatebebi. Zalian bevr asociacias hyavs misi mocekvaveebi. saqarias, inegols, orhangazis qarTuli asociaciebi gamoirCevian mocekvaveTa simravliT. batoni iberia melaSvilis momReralTa gundi samagaliToa. `dedaenis dRe~, `damoukideblobis dRe~, `dedis dRe~ da sxva dResaswaulebi yovelwliurad aRiniSneba stambolSi. bednieri var, rom am yvelaferSi vmonawileob. unda aRiniSnos universitetebSi qarTuli enis ganyofilebebis arseboba, rizes, yarsisa da duzjes universitetebis warmatebuli muSaoba. madloba iq momuSave qarTvel profesorebsa da, aseve, yvela qarTuli asociaciis Tavmjdomares.
– onlainstudenti xarT. . . rogor CaerTeT am proeqtSi da ra Sedegebi gaqvT?
– swavla siberemdeo, naTqvamia da mec onlainkursebSi CaverTe. ufaso onlainkursebi fondma `diasporebis aliansi saqarTvelosTvis~ Seqmna. fondis prezidenti qalbatoni Tika svaniZe venkoa. msoflios TiTqmis yvela qveynidan 500-ze meti moswavlea CarTuli sxvadasxva programaSi. udidesi saqmea, madloba fonds. me kaligrafiisa da wignierebis, `saubrebi literaturaze~ kursebs veswrebi. CemTvis bednierebaa, am asakSi viyo cnobili poetis, prozaikosis giorgi kekeliZis, aseve cnobili kaligrafebis leila baRbaiasa da daviT maisuraZis moswavle. ukve movismine, Tu rogor iqmneboda qarTuli kaligrafia da asoebis lamazad weris teqnikasac veuflebi. uamravi saintereso da sasargeblo informacia movismine. erTi sityviT, gavige da viswavle bevrad meti, vidre dRemde vicodi. Zalian kmayofili var da yvelas movuwodeb, momaval wels aucileblad Caeweron sasurvel kursze, merwmuneT, sainteresoa.
– kidev ra Canafiqri gaqvT?
– Zalian mousvenari var. uamravi Canafiqri maqvs. Ddidxans saubari ar miyvars, uceb movifiqreb da unda gavakeTo. Cems mSobliur raionSi dagegmili maqvs ramdenime proeqti. erTi sityviT, elodeT Cemgan siurprizebs. erT dRes, didi xnis win sakuTar Tavs miveci piroba, rom sadac me viqnebi, iq siyvaruli, urTierTpativiscema, Rimili da bedniereba iqneba. es Cemi cxovrebis devizia. minda movaswro yvelaferi, uamravi adamiani gavaxaro, ra Tqma unda, Cemi ojaxis CaTvliT da valmoxdili, mSvidad wavide am qveynidan.
epilogi: qalbatoni meri mravali sapatio sigelisa da jildos mflobelia. es, cxadia, axarebs, radgan isini ara mxolod misi Sromis dafasebaa, aramed nivTieri mtkiceba, rom gaweuli amagi fasdeba. erT-erT gamorCeul jildod aWaris mweralTa saxlis sapatio sigeli miaCnia, qarTul kulturaSi Setanili wvlilisTvis rom mieniWa.

