რა თვალსაზრისითაა მიღწეული “მესამე ძალის” დაბადება ?
ლაშა ხომერიკი: 593 50 82 69 –
bolo periodSi ganviTarebuli movlenebi mravali aspeqtiTaa sayuradRebo, mesame prezidentis sasamarTlo procesma qveyanaSi politikuri dRis wesrigi garkveulwilad Secvala, riggareSe arCevnebi meore planze gadavida, arasaparlamento opozicia mitingebs aanonsebs da saparlamento opozicias mmarTvel partiasTan aliansSi adanaSaulebs. mizezi parlamentis boikotis sakiTxia. horizontze arc riggareSe arCevnebis Tema Cans win wamoweuli, rac opoziciis sisustis maCvenebelia. am da sxva mniSvnelovan Temebze saqarTvelos teqnikuri universitetis doqtoranti, baTumis saxelmwifo universitetis leqtori giga fartenaZe gvesaubreba.
– qveyanaSi sayuradRebo da saintereso procesebi viTardeba: saakaSvilis sami sasamarTlo procesi gaimarTa, ramdenime qalaqsa da municipalitetSi sakrebuloebis Tavmjdomareebi ver airCies, arasaparlamento opozicia boikotisken mouwodebs saparlamento opozicias . . .
– gadaWarbebis gareSe unda iTqvas, is, rac dRes Cvens qveyanaSi xdeba, damoukidebeli saqarTvelos istoriaSi namdvilad uprecedentoa. braldebulis skamzea saqarTvelos mesame prezidenti, mis winaaRmdeg aRZrulia sisxlis samarTlis araerTi saqme, kanonier ZalaSia Sesuli sasamarTlo gadawyvetilebebi da 50-dRiani SimSilobis Semdgom sareabilitacio kurss gadis misTvis specialurad mowyobil hospitalSi. unda aRiniSnos, rom evrosasamarTlos mowodebis da xelisuflebis racionaluri gadawyvetilebis (vgulisxmobT mesame prezidentis goris samxedro hospitalSi gadayvanas) Sedegad, eqsprezidentis SimSilobis Sewyvetam, met-naklebad stabilur garemoSi daabruna Cveni qveynis politikuri procesebi. faqti, rom (araerTi mowodebis Sedegad) yofil prezidents eZleva Tavisi ufleba-movaleobebis srulad ganxorcielebis ufleba, namdvilad misasalmebelia. Cven Tvals vadevnebT namdvilad istoriul procesebs, radgan gansasjelis skamzea saqarTvelos mesame prezidenti. imeds gamovTqvamT, rom sasamarTlo gamoZiebis procesSi minimumade iqneba dayvanili yvela saxis spekulacia da sasamarTlo xelisufleba da saxelmwifo braldebis mxare aCvenebs gamWvirvalobis, damoukideblobisa da miukerZoeblobis maRal standarts. municipalur arCevnebsa da mis SedegebTan dakavSirebiT, Cven vxedavT demokratiuli da pluralistuli mmarTvelobis naTel magaliTs, Tumca misi praqtikaSi realizeba ramdenad SesaZlebeli iqneba, damokidebulia rogorc xelisuflebaze, ise opoziciur speqtrze. is rom zogierT municipalitetebSi opoziciam moaxerxa sakrebuloSi saxelisuflebo gundis warmomadgenlebze meti mandatiT Sesvla, niSani unda iyos xelisuflebisTvis, rom droa garkveuli kompromisuli nabijebi gadaidgas moqalaqeebis interesebis efeqturad dasacavad. rac Seexeba arasaparlamento opoziciis moTxovnas parlamentisTvis boikotis gamocxadebis Sesaxeb, am mocemulobaSi umjobesia TviTon saparlamento opoziciam gaakeTos Sesabamisi gancxadebebi, dasaxos saerTo opoziciuri gegmebi da ixelmZRvanelos Sejerebuli saerTo dRis wesrigis mixedviT.
– Tqveni azriT, saakaSvilis Camosvlam, Semdeg dapatimrebam da SimSilobam ra procesebs daudo saTave da am mxriv dasavleTis gzavnilebi ramdenad sayuradRebo unda iyos xelisuflebisTvis?
– mixeil saakaSvilis dapatimrebis Semdeg Cveni qveynis saerTaSoriso partniorebi Tu diplomatiuri korpusis warmomadgenlebi xelisuflebas mouwodebdnen, rom braldebul da msjavrdebul prezidents esargebla kanoniT gaTvaliswinebuli yvela uflebiT. didi Zalisxmeva da araerTi gancxadeba Tu mowodeba uZRoda win yofili prezidentis samoqalaqo klinikaSi gadayvanas, ramac kidev erTxel xazi gausva im faqts, ramdenad mniSvnelovania dasavleTisTvis adamianis fundamenturi uflebebi da maTi efeqturad realizeba iseTi qveynisaTvis, rogoric saqarTveloa.
– aranakleb sayuradReboa sakrebuloebSi ganviTarebuli movlenebi, Tu kvlav ver airCies sakrebuloebis Tavmjdomareebi, am SemTxvevaSi kanonmdebloba ras iTvaliswinebs?
– saqarTvelos organuli kanoni adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb pirdapir da erTmniSvnelovnad aregulirebs mocemul sakiTxs. im SemTxvevaSi, Tu municipalitetis sakrebulos Tavmjdomaris arCevnebSi 1 kandidati monawileobda da man ver daagrova xmebis saWiro raodenoba, imarTeba xelaxali arCevnebi. Tu Tavmjdomaris arCevnebSi 2 kandidati monawileobda da vercerTma ver daagrova xmebis saWiro raodenoba, im kandidats, romelmac meti xma miiRo, xelaxla eyreba kenWi. Tu man am SemTxvevaSic ver daagrova xmebis saWiro raodenoba, imarTeba xelaxali arCevnebi. kenWisyris dros xmebis Tanabrad gayofisas imarTeba xelaxali arCevnebi. Tu arCevnebSi 2-ze meti kandidati monawileobda da vercerTma ver daagrova xmebis saWiro raodenoba, imarTeba arCevnebis meore turi im 2 kandidats Soris, romlebmac yvelaze meti xmebi miiRes. meore turSi kenWisyris dros, xmebis Tanabrad gayofisas imarTeba xelaxali arCevnebi. Tu meore turSi vercerTma kandidatma ver daagrova xmebis saWiro raodenoba, im kandidats, romelmac meti xma miiRo, xelaxla eyreba kenWi. Tu man am SemTxvevaSic ver daagrova xmebis saWiro raodenoba, imarTeba xelaxali arCevnebi. Tu arCevnebis meore turSi gasulma kandidatma moxsna Tavisi kandidatura, mis nacvlad kenWi eyreba miRebuli xmebis raodenobis mixedviT momdevno kandidats. zemoaRniSnulidan gamomdinare, im sakrebuloebSi, sadac Tavmjdomaris arCeva ver moxerxda (maT Soris aris Cveni qalaqi), srulebiT SesaZlebelia am garemoebebidan romelimes SemTxvevaSi xelaxali arCevnebis Catarebis mowmeni gavxdeT.
– opoziciam, kerZod, `nacmoZraobam~ gaakritika xelisufleba Sarl miSelis dokumentis Seusrulebulobis gamo, ras fiqrobT am sakiTxze?
– faqtia, rom Tavdapirvelad (Tumca sabolood mainc SeuerTda) Sarl miSelis dokumentze `nacionalurma moZraobam~ xeli ar moawera, amis Semdeg qveyanaSi ganviTarebulma politikurma procesebma `qarTul ocnebas~ erTpirovnulad miaRebina gadawyvetileba, rom saerTod gaeuqmebina Sarl miSelis dokumenti. Tu ra iyo amis motivi, ra idga am gadawyvetilebis ukan, Zneli saTqmelia, Tumca saerTo ZalisxmeviT miRebuli krizisidan gamosasvleli dokumentis erTi gancxadebiT ugulebelyofa, Cveni saerTaSoriso strategiuli partniorebisaTvis namdvilad gaxda, rbilad rom vTqvaT, gakvirvebis mizezi.
– arasaparlamento opozicia parlamentis boikotis momxrea da amas mouwodebs saparlamento opoziciasac, Tqveni azri amis Taobaze?
– im politikur partiebs, romlebmac moipoves sazogadoebis minimaluri mxardaWera, rom Sesuliyvnen qveynis mTavar sakanonmdeblo organoSi, unda gaaCndeT moqmedebis koordinirebuli da krizisebze reagirebis Sesabamisi nabijebis gadadgmis unari. Cven erTxel ukve vixileT boikotirebuli parlamenti da saparlamento opoziciis moqmedebis saerTo strategia (Tu ar CavTvliT `moqalaqeebs~) da isic, Tu ra Sedegamde miiyvana Cveni qveyana am faqtma, kargad viciT. vfiqrob, dReis mdgomareobiT saparlamento opoziciaSi ar aris erTiani azri parlamentis boikotirebis politikuri brZolis meqanizmad gamoyenebis sakiTxze.
– dRes yvela saubrobs, rom opozicia sustia, ra aris amis mizezi da xom ar grCebaT STabeWdileba, rom opoziciis nawili garkveulwilad, xelisuflebis TamaSs TamaSobs?
– Tu davkonkretdebiT, naTelia, rom is opoziciuri partiebi, romlebsac realurad ZaluZT raime saxis dabrkoleba Seuqmnan axlad arCeul sakrebuloebSi mmarTvel politikur Zalas, ver vityviT rom xelisuflebasTan garkveuli SeTanxmebuli dRis wesrigiT moqmedeben, ufro metic, Tundac baTumis axali mowvevis sakrebulos pirveli sxdomac sakmarisia am Tvalsazrisis gasamyareblad. rac Seexeba sxva opoziciur partiebs, mimaCnia, rom maT rigebSi ufro dabneuloba da qaosi SeiniSneba, vidre konkretuli Tanmimdevruli nabijebi.
– sxvaTa Soris, eqspertebi acxadeben, rom opoziciis nawili (igulisxmeba saparlamento opozicia) ar aqtiurobs riggareSe arCevnebis kuTxiT, ras fiqrobT amis Sesaxeb?
– obieqturobisTvis unda aRiniSnos, rom mesame prezidentis Camosvlam da mis irgvliv ganviTarebulma procesebma kardinalurad Secvala opoziciuri partiebis dRis wesrigi. faqtobrivad, arCevnebis Sedegebis gamocxadebis dRidan SimSilobis Sewyvetamde opoziciis mesijebi iyo ara riggareSe arCevnebis daniSvnis moTxovna, aramed mixeil saakaSvilis samoqalaqo saavadmyofoSi gadayvana, adamianis fundamenturi uflebebis realizebis SesaZlebloba. rac Seexeba mosazrebas riggareSe arCevnebis moTxovnasTan dakavSirebiT, faqtia, es sakiTxi ar gamoirCeva erTsulovnebiT, rac sruliad naTelia.
– yvela arCevnebze iyo saubari mesame Zalis Seqmnaze, romelic realur konkurencias gauwevda mmarTvel partias da `nacmoZraobas~, ratom ar iqmneba aseTi Zala?
– faqtia, Cven dRes gvyavs ramdenime, magram mainc sakrebulo, sadac swored mesame Zalas aqvs gadamwyveti xma sakrebuloebis normaluri funqcionirebis TvalsazrisiT, iqneba es Tavmjdomareebis arCeva Tu umravlesobis mopoveba. am garemoebaze dayrdnobiT Tu SevafasebT `mesame Zalis~ arsebobas, rogorc alternativas, maSin unda vTqvaT, rom mizani miRweulia.
– opozicia, aseve eqspertebi amboben, rom Tu arCevnebi sruliad eleqtronuli sistemiT ar Catarda qveyanaSi, igi yovelTvis gayalbdeba. ramdenad mosalodnelia CvenTan arCevnebis dasavluri standartebiT Catareba?
– dameTanxmebiT, rom saqarTvelos centraluri saarCevno administraciis mier 2021 wlis sakrebulos arCevnebis teqnikurma uzrunvelyofam (arCevnebis dRe, Sedegebis gamocxadeba) maRali profesionalizmi aCvena, rac araerT saerTaSoriso Tu adgilobrivi organizaciis daskvanasa Tu angariSSia asaxuli. ra Tqma unda, eleqtronuli sistemiT xmis micema erT-erTi Zlieri instrumenti da SesaZleblobaa arCevnebis Sedegebze manipulaciis aRmosafxvrelad. Tumca isic unda aRiniSnos, rom eleqtronuli wesiT Catarebul arCevnebsac aqvs Tavisi gamowvevebi, risi naTeli magaliTia aSS-is donald trampis saprezidento arCevnebi, romlis Sedegebzec ruseTis federaciam kiberSeteviT mniSvnelovani gavlena moaxdina.
– eqspertebi imasac amboben, rom qveyana maSin iqneba evropuli yaidis, roca Cveni TviTmmarTveloba evropul dones miuaxlovdeba, am mxriv, ramdenad mosalodnelia CvenTan Tundac policiis Serifebis arCeva?
– swored rom teritoriuli mowyobis wesi gansazRvravs iseT sakiTxebs, rogorebicaa adgilobrivi TviTmmarTvelobebis centrisgan damoukideblobis xarisxi da decentralizacia, samwuxarod, Cveni qveynis konstituciiT (teritoriuli mTlianobis problemebis gamo, jer ar aris gansazRvruli, rogori tipis qveyanas ganekuTvneba saqarTvelo – unitaruls Tu federaciuls, Tumca is faqti, rom adgilobrivi TviTmmarTvelobebis decentralizacia, uflebaTa delegireba centridan TviTmmarTvelobebSi ufro efeqturi da moqalaqeTa interesebze morgebulia da gadawyvetilebebis miRebaSi zedmeti biurokratiuli aparatis Carevisgan daculia, mis Zlier mxareze metyvelebs.
– sagareo sakiTxsac SevexoT, ruseTis lideri putini iTxovs aSS-isgan da evrokavSirisgan, rom nato aRmosavleTiT ar gafarTovdes, gaiTvaliswinebs dasavleTi kremlis am moTxovnas?
– ukrainis aRmosavleTiT rusuli jarebis mobilizeba deJavius iwvevs. Tu gavixsenebT 2008 wlis agvistos ruseT-saqarTvelos oms, sanam rusuli jari daiwyebda saqarTvelos kontrolirebad teritoriaze Semosvlas, manamde aqtiur wvrTnebs awarmoebda CrdiloeT kavkasiaSi da sajariso nawilis maqsimaluri mobilizeba SeiniSneboda. Tu am scenars mivyvebiT, ruseTis ganzraxva gasagebia. is cdilobs, jer moralur terorSi amyofos ukrainis xelisufleba, da Semdeg miayenos dartyma qveyanas aRmosavleT nawilSi. is safrTxes xedavs ukrainis natoSi gawevrianebasTan dakavSirebiT da yvelaferzea wamsvleli, swored rom am mocemulobis gaTvaliswinebiT, dasavleTis da natos ideiT gaerTianebulma qveynebma erToblivi gancxadebebiTa da upirobo mxardaWeriT unda uzrunvelyon mosalodneli agresiis prevencia.
– dabolos, amJamad qveynis winaSe ra mTavari gamowvevebia da ramdenad safuZvlianadaa maTSi gacnobierebuli Cveni politikuri klasi?
– qveynis mTavar gamowvevad kvlav rCeba deokupaciis sakiTxi da ruseTisgan momdinare hibriduli safrTxeebi, ekonomikuri mdgomareoba, romelic pandemiam, samwuxarod, erTiorad daamZima da aqve gamovyofdi ganaTlebis sferos, romelsac gansakuTrebuli yuradReba sWirdeba saxelmwifos mxridan, radgan efeqtur saganmanaTleblo programebs SeuZlia gaxdes yvelaze Zlieri iaraRi nebismier safrTxesa Tu gamowvevasTan gasamklaveblad.

