“ნაციონალური მოძრაობა” ქვეყნის მთავარ მუხრუჭად ჩამოყალიბდა
მანანა ტაკიძე: 577 10 15 17 –
oqtombris adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis Semdeg saqarTveloSi politikuri viTareba isev daiZaba, radgan jer kidev arCevnebis dros qveynis sazRvari ukanonod gadmokveTa saqarTvelos mesame prezidentma mixeil saakaSvilma. es opoziciisTvis areulobis mosawyobad damatebiT motivaciad iqca, Tumca Sedegi, risTvisac opozicia bolomde daixarja, mainc ar aRmoCnda maTTvis misaRebi. mosaxleobam arCevani kvlav mmarTvel gundze gaakeTa. saTqmelia isic, rom `qarTulma ocnebam~ damajereblad ver gaimarjva, radgan TiTqmis yvela did qalaqSi arCevnebis meore turebi CainiSna. amasTan, dRes qveyanaSi gvaqvs araprognozirebadi viTareba, Tundac baTumis magaliTze rom vTqvaT, qalaqis sakrebulo am dromde ver axerxebs muSaobis dawyebas, radgan mxareebi ver Tanxmdebian da ver irCeven sakrebulos Tavmjdomares. ra molodini unda gvqondes, rogor ganviTardeba qveyanaSi politikuri movlenebi, am da sxva saintereso sakiTxebze `aWarasTan~ politologma aslan lorTqifaniZem isaubra.
– batono aslan, qveyanaSi politikuri viTareba arastabiluria – opozicia kvlav quCaSia, risi mizezic adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebi da patimrobaSi myofi saqarTvelos mesame prezidenti mixeil saakaSvilicaa . . .
– saqarTveloSi bolo ori xelisufleba Seicvala me-2 saparlamento vadis gasvlis Semdeg. opozicias da mis mxardamWerebs hqondaT molodini, rom es tendencia am xelisuflebis pirobebSic gagrZeldeboda. `qarTuli ocnebis~ warmatebis saidumlo patimar saakaSvilSic devs. sanam saqarTvelos eqsdiqtatori aqtiur politikaSi iqneba, xolo misi partia – mTavari opoziciuri Zala, `qarTuli ocneba~ aucileblad miaRwevs arCevnebSi warmatebas. saqarTvelom, didwilad, daZlia xelovnuri politikuri krizisi, misi sruli aRmofxvra ki SeuZlebelia, sanam `nacionaluri moZraoba~ iqneba wamyvani opoziciuri politikuri Zala. Cven didi xania vsaubrobdiT, rom mis araformalur mmarTvel saakaSvils yovelTvis hqonda fsiqikuri problemebi. axla es misma eqimebmac aRiares, oRond amas ise fuTaven, TiTqos ase cixeSi wamebisa da araadamianuri mopyrobis Sedegad daavadda. sinamdvileSi eqsprezidenti fsiqotropul saSualebebs, ucxoeli eqimebis daniSnulebiT, saqarTveloSi dabrunebamdec iRebda. Tundac ramdenime wlis win cota Tu warmoidgenda, rom adamiani, romelic cixeebSi patimarTa masobrivi wamebis mTavari Semoqmedi iyo, sapatimroSi moxvedris Semdeg sasjelaRsrulebis dawesebulebas wamebaSi daadanaSaulebda. dRes qarTuli politikis wamyvani Tema patimari saakaSvilia maSin, roca Cvens regionSi Zalian mniSvnelovani, istoriuli da CvenTvis arasaxarbielo movlenebi xdeba. somxeTi, romelic yarabaRis konfliqtis gamo didi satranzito proeqtebis miRma rCeboda, Tanaxmaa, saomar mdgomareobaSi myof azerbaijansa da mis mxardamWer TurqeTTan erTad saerTo ekonomikur, satranzito proeqtebSi CaerTos. saqarTvelo uaxloes momavalSi kargavs regionSi mTavari satranzito qveynis funqcias. qarTuli politikuri Zalebi kinklaobidan unda gadaerTon Cveni qveynis pragmatuli sagareo politikis ganviTrebisken. rac am etapze ver xerxdeba. saakaSvili da `nacionaluri moZraoba~ ukve wlebia, qveynis mTavar muxruWad Camoyalibdnen. isini aferxeben sxva opoziciuri politikuri partiebis ganviTarebasac da qveyanas amyofeben mudmivi SfoTis da potenciuri destabilizaciis reJimSi, riTac xels uwyoben rusuli interesebis gatarebas.
– mainc, ratom dabrunda saakaSvili saqarTveloSi? rogor fiqrobT, hqonda Tu ara mas garantiebi, rom daicavdnen da kanonis winaSe ar mouwevda pasuxisgeba?
– evroparlamentarebma da amerikelma kongresmenebma mas calsaxad uTxres, Tavi Seekavebina saqarTveloSi dabrunebisgan. im fonze, roca `eqvsianis~ formireba xdeba kavkasiis regionSi, dasavleTis erTaderTi sayrdeni saqarTvelo rCeba. mas ar awyobs Cvens qveyanaSi daZabuloba, politikuri arastabiluroba, romlis mTavari gamomwvevi iyo da aris saqarTvelos eqsprezidenti. man yurad ar iRo dasavleli partniorebis rCevebi, ukrainisa da saqarTvelos sasazRvro kontrolis darRveviT Semoipara saqarTveloSi. mas hqonda mkafio gegma. surda qveyanaSi umarTavi procesebis gamowveviT saprotesto moZraobis saTaveSi aRmoCeniliyo da Zaladobrivi gziT daemxo xelisufleba. dapatimrebis SemTxvevaSi ki imedovnebda, rom momitingeebi cixidan gamoixsnidnen da revoluciuri gziT waiyvanda qveyanas. fiqrobda, rom dasavleTis mxardaWeras amis Semdeg moipovebda. mas Semdeg, rac misi yvela gegma CaiSala, cdilobs qveyanaSi destabilizaciis mowyobas Tavisi janmrTelobis mdgomareobiT manipulirebis gziT. am procesSi CarTulni arian politikurad angaJirebuli eqimebi, misi advokatebi, mis mier kontrolirebadi mediasaSualebebi da opozicioneri politikosebis nawili.
– ra bedi elis saqarTvelos mesame prezidents?
– mas mouwevs sasjelis srulad moxda saqarTveloSi. misi mxardamWeri politikuri Zalebi ki nel-nela kargaven gavlenas opoziciur eleqtoratze da marginalizdebian. Tumca saakaSvili kidev karga xans iqneba saqarTvelos madestabilizebeli faqtori, rac srulad jdeba rusuli sagareo politikis gegmebSi. mis amgvar qcevas xels uwyobs gauwonasworebeli fsiqika, piradi gandidebis mania, Zalauflebis dabrunebisa da arademokratiuli revanSis dauokebeli survili.
– prezidentma salome zurabiSvilma Serigebaze daiwyo saubari. ra Sedegi SeiZleba mohyves amas?
– misi es iniciativa gamowveulia Cveni partniori qveynebis surviliT, rekomendaciebiT, rac pasuxobs saqarTvelos nacionalur interesebsac. mis praqtikul realizacias dro sWirdeba, anu es grZelvadiani politikuri procesia. politikuri Zalebis poziciebis daaxloeba da misi Tanxvedra saqarTvelos saerTo nacionalur interesebTan urTulesi saqmea, da misi realizeba Cveni qveynisTvis sasicocxlod aucilebelia. am procesis gamoyenebas piradi politikuri miznebisTvis cdilobs patimari saakaSvili da cdilobs, is daiyvanos misi patimrobidan gaTavisuflebamde, Semdeg ki kvlav CaiTrios qveyana destabilizaciis procesSi. garkveuli droa saWiro rom `nacionaluri moZraobis~ gareSe moxerxdes politikuri partiebis konsolidacia saerTo nacionaluri interesebis garSemo. eqsprezidents da mis destruqciul partias ar aqvs mzaoba, aRiaros warsulSi mZime sistemuri Secdomebi, danaSaulebi da konstruqciuli roli iTamaSos axali politikuri sistemis formirebaSi.
– vxedavT, rom opozicia araTanmimdevrulia, xalxis mxardaWerac rom ar aqvT, esec cxadia. rodemde SeiZleba gaagrZelon qveynis ryeva?
– saqarTveloSi unda ganviTardes partiuli sistema, patara partiebs unda mieces gaZlierebis saSualeba, raTa moizidon sakmarisi finansuri resursebi da dakavdnen jansaRi politikuri konkurenciiT. sakonstitucio cvlilebebi da barieris daweva am process xels Seuwyobs. amiT SesaZlebeli gaxdeba, destabilizaciis moqmedma politikurma Zalebma dakargon mowinave poziciebi opoziciur flangze. 2024 wlis saparlamento arCevnebamde am miznis miRweva met-naklebad SesaZlebelia.
– imasac amboben, rom `qarTul ocnebaSic~ araa yvelaferi rigze da mudmivad saubroben sakadro cvlilebebze. amis Tqmis saSualebas Tundac ekaterine tikaraZis gadadgoma iZleva . . .
– ara mgonia, sakadro cvlilebebi ganxeTqilebis mizeziT iyos gamowveuli. aseTi rotacia msoflios yvela qveyanaSi xdeba. xelisuflebis SigniTac gansxvavebuli Sexedulebebi, diskusiebi Cveulebrivi evropuli praqtikaa. mmarTvel gundSi raime seriozuli SeuTanxmebloba ar SeiniSneba.
– maSin, roca irakli RaribaSvilis gadadgomaze kuluarebSi aqtiurad saubroben, premieri angariSs akeTebs. rogor SeafasebT mis gamosvlas da opoziciis aqcentebs?
– mmarTveli partiis politsabWos wevrebi calsaxad acxadeben, rom moqmed premiers maTgan sruli mxardaWera aqvs. premieris gamosvlidan naTlad Cans, rom is cdilobs koncentrirdes politikuri xelisuflebis ganxorcielebaze, ekonomikur, infrastruqturul proeqtebze da naklebad dakavdes saqarTvelos saSinao politikiT. am mimarTulebiT mmarTveli partiis Tavmjdomare da saparlamento umravlesoba muSaobs. es procesi xels Seuwyobs aRmasrulebeli xelisuflebis efeqturobis, misi margi qmedebis koeficientis zrdas. pirveli xelSesaxebi Sedegebi ukve qveyanas aqvs gamococxlebuli ekonomikis saxiT. misi asaxva mosaxleobis cxovrebaze myisierad ver moxdeba. etapobrivad gamovdivarT pandemiiT miyenebuli ekonomikuri problemebidan. qarTuli lari, Cveni mezoblebisagan gansxvavebiT, aRar ganicdis mkveTr gaufasurebas. siRaribe da umuSevroba kvlav rCeba qveynis mTavar gamowvevad da am problemebTan brZolas sWirdeba mTavroba, romelic naklebad iqneba datvirTuli politikuri TematikiT. es mas saSualebas aZlevs koncentrirdes saxelmwifos mTavari problemebis gadawyvetaze.
– sakmaod saintereso procesebis momswreni gavxdiT adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis Semdeg. baTumis magaliTs Tu aviRebT, arsebobs vadamdeli arCevnebis dRis wesrigSi dadgomis albaToba. ras fiqrobT, ra molodini unda hqondeT baTumelebs?
– adgilobrivi TviTmmarTvelobis am arCevnebis Sedegad pirvelad moxda, rom mmarTveli partia rig TviTmmarTvel erTeulebSi kargavs umravlesobas. dasavleTSi es Zalian xSirad xdeba, roca municipalur da centralur doneebze xelisufleba sxvadasxva partiis an partiaTa koaliciis xelSia. Cvenc unda miveCvioT amgvar procesebs. uCveulo mxolod is aris, rom dasavleTSi es ar iwvevs municipalur doneze saxelisuflebo krizisebs, saqarTveloSi ki adgilobrivi TviTmmarTvelobis donezec uWirT partiebs TanamSromloba da Tundac Tematuri umravlesobebis formireba. ver irCeven sakrebulos Tavmjdomareebs. Tu es procesi gagrZeldeba, didia imis albaToba, rom ramdenime municipalitetSi da maT Soris TviTmmarTvel qalaq baTumSi momavali wlis maisSi Catardes sakrebulos vadamdeli arCevnebi. es ki iqneba uprecedento SemTxveva saqarTveloSi.
– rogoria ucxoeli partniorebis gamoxmaurebebi da rekomendaciebi saqarTveloSi arsebul politikur viTarebaze?
– yvela Cveni ucxoeli megobari, partniori gvirCevs politikuri polarizaciis xarisxis Semcirebas. opoziciuri da mmarTveli partiebis saerTo nacionalur intersebze koncentrirebas da erTobliv muSaobas. am miznis miRweva SeuZlebelia manam, sanam qveynis mTavari madestabilizebeli faqtori – saakaSvili iqneba dominanti opoziciur velze. qveynisTvis sasicocxlod mniSvnelovania jansaRi, kvalificiuri opoziciuri politikuri Zalebis formireba. prezidentis mediaciiT polarizaciis Semcirebis procesi gagrZeldeba da 2024 wlisTvis SesaZloa, saqarTvelos politikuri sistema mzad aRmoCndes konkurentul, mSvid da jansaR atmosferoSi saparlamento arCevnebis Casatareblad. minda visargeblo SemTxveviT da damdegi axali weli mivuloco Tqveni gazeTis mkiTxvelebs. vusurvo maT mSvid garemoSi cxovreba da keTildReoba.