60 წელი – თანაცხოვრებით
ოთარ ცინარიძე 27 48 93 –
60 wlis win Tanasoflel SuSana kekeliZes isidore abaSiZem siyvaruli gaumxila. nigazeulSi swrafad gavrcelda maTi siyvarulis ambavi. . .
– gagonili mqonda, siyvaruls malva uyvarso da mec gulSi Cumad veferebodi momaval meuRles, – igonebs SuSana.
1962 wlis gazafxulze dainiSnen, rasac maleve qorwilic mohyva. ori gvaris – abaSiZeebisa da kekeliZeebis damoyvrebas mTeli sofeli sixaruliT Sexvda.
– sofelSi 11 gvaris warmomadgenlebi vcxovrobT. Cemi sacxovrisi nigazeulis cixis rabaTSia. eulad mdgari `nigozis~ SemogarenSi pirveli mosaxleni rom gaCndnen da sofels nigozeuli (SemdgomSi, nigazeuli) uwodes, maT rigebSi Cemi winaprebic iyvnen. mamas, nuri abaSiZes, mTel sofelSi da xulos mazraSi mSromeli, alalmarTali, stumarTmoyvare kacis saxeli hqonda. oTxi vaJkaci dagvtova wuTisofelSi. sikvdilis win, anderZad mter-moyvris cnoba, axloblebTan da mezoblebTan keTili urTierTobebi dagvitova. oTxive mis danabarebs vasrulebdiT. Zmebidan wu-Tisofels marto me SemovrCi. `sapatio Suaxeveli~, samTavrobo jildoebis mflobeli, soflis gulSematkivari, – ase icnobda sazogadoeba mixeils. man 25 wlis ganmavlobaSi uxelmZRvanela sofels. pensiaze rom gaaciles, nigazeuli mdidari sofeli iyo. mSvenieri oda-saxlebi rom gvidgas, misi xelmZRvanelobis drosaa aSenebuli. Zmebs gverdSi gvedga. givi da emeliane, CemTan erTad, sofelze, mezoblebze zrunavdnen. kargad maxsovs me-20 saukunis 60-iani wlebi. mixeili maSin nigazeulis sasoflo klubis gamge iyo. sxvaTa msgavsad, CvenTanac gaWirveba iyo, rasac politikuri areulobac daerTo, – igonebs isidore.
Taflobis Tve arc ki iyo mileuli, roca isidore xarkovSi dislocirebul samxedro nawilSi rigiT jariskacad gaamweses. SuSana axlac siyvaruliT gadmoalagebs skivridan im samkuTxa baraTebs, jariskacis mundirSi gamowyobili meuRlis fotoebs, romlebsac isidore xarkovidan ugzavnida. male ojaxSi pirveli vaJi – emzari gaCnda.
sofel nigazeulSi pedagogiuri naTloba aqvs miRebuli saqveynod cnob-il xelmZRvanels, organizators mixako oragveliZes. skolis direqtorad daviT lomTaTiZe, nigazeulelTa usayvarlesi pedagogi da maswavlebelTa maswavlebeli, im wlebSi muSaobda, roca isidores Zmas soflis xelmZRvaneloba andes. Zmebi mixako oragveliZis moswavleebi iyvnen. daviT lomTaTiZe skolis direqtorad rom moavlines, oTxives ukve sakuTari ojaxebi hqondaT. nigazeulelebs kargad axsovT mixeilis, isidores, emelianes damokidebuleba daviTTan, romlis direqtorobis periodSi 8-wliani skola saSualod gadakeTda. sxvebTan erTad, nigazeulelebis Svilebis aRzrdis saqmes emsaxureboda emelianes meuRle meri maRularia. aravis gakvirvebia, roca skolis direqtorma misi rekomendaciiT, pionerxelmZRvanelad SuSana kekeliZe daniSna. ori Svilis deda, mindobil saqmesac pasuxismgeblobiT udgeboda, arc Svilebs, arc ojaxs aklebda mzrunvelobas da yuradRebas.
– me da SuSana maswavleblis meore vaJi – ramazi (RaRu) Tanaklaselebi varT, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetSi erTad vswavlobdiT, – gviTxra nigazeulis sajaro skolis direqtorma Saqro ximSiaSvilma. erT Rames rom sakuTar ojaxSi vaTevdi, meores – isidore biZiasTan vatarebdi. saocrad stumarTmoyvare ojaxi iyo. sofels mravali Rirseuli wyvili axsovs, magram eseni marTlac Seudareblebi arian. maTi qorwinebis 60 wlisTavi sazeimod unda aRvniSnoT Svilebis, SviliSvilebis, SvilTaSvilebis, mezoblebisa da megobrebis garemocvaSi.
SuSana skolidan pensiaze rom gaaciles, isidoresTan erTad pirad meurneobaSi fusfuss mihyo xeli, Tumca es `profesia~ manamdec kargad hqonda aTvisebuli. misTvis arc memTeuroba iyo ucxo – wlebis ganmavlobaSi zafxuls aWara-guriis qedze, mTa janjRnarSi atarebda. SarSan mexma ramdenime saxlTan erTad, maTic Seiwira.
– Cveni sofeli geografiulad mTas ekuTvnis, magram maRal mTebSi zafxulobiT gasvla, ankara wyaroebze yelis gagrileba, pirutyvis patronoba yvelas gvixaroda. sofelSi rom cxovrob, cxvar-Zroxac unda iyolio, ojaxSi samyofi, Tundac bazarze gasatani xili, bostneuli, baRCeuli unda awarmoo. iyo wlebi, 5-6 mewveli furi gvyavda. isidore soflis kuTvnili satvirTo avtomanqanis mZRoli iyo. transports ojaxSic gvaxmarda da sofelsac Tanadgomas ar aklebda. janjRnarSi gamarTuli `SuamToba~ yvela memTeurs gvixaroda. mTeli nigazeuli amodioda, satvirTo avtomanqanebiT. 2-3 dRes moilxendnen da isev ukan brundebodnen. mTis saxlis dawva damenana. mTavroba garkveuli TanxiT daxmarebas gvpirdeba, zogsac ojaxuri biujetidan davamatebT da. . . gvinda, imave mTaSi sazafxulo saxli aviSenoT. me 79 wlisa var, isidore ori wliT ufrosia Cemze. am asakSi, rogorc mTaSi, ise barad, cxvar-Zroxis patronobas veRar SevZlebT. Svilebs amis dro ar aqvT, magram mTaSi saxli rom gveqneba, Svilebi, axloblebi, weliwadSi erTxel mainc, Rames gaaTeven, miT umetes, axla, roca nigazeulidan Rorjomis xeobis gavliT, bodiSamde, asfalt-betonis safariani gza gvaqvs. satvirTo avtomanqaniT mimosvlas aRaravin kadrulobs. yvelas mikroavtobusebi an `jipebi~ hyavs, – gviTxra SuSanam.
nigazeuls ucxoeli da adgilobrivi vizitiori ar aklia. isini istoriul cixes, selim ximSiaSvilis saflavs moinaxuleben da xSirad SuSanasa da isidores stumrebic arian. SuaxevSi wamowyebuli saerTaSoriso literaturuli festivalis `ze-karTan~ monawileni nigazeuls erT dRes yovelwliurad uTmoben. ori wlis win maT xexiliT damSvenebuli ezos monaxuleba gadawyvites. SuSanam isini ojaxSi miipatiJa, aWaruli kerZebiTa da ezoSi dakrefili xiliT gaumaspinZlda.
– wlebis matebasTan erTad, Rumeli da televizori daviZmakace, – gveubneba isidore, – ar miyvars, roca Svili an axlobeli najaf-naamagar adamians moxucTa pansionSi miuCens adgils. Svilebi misTvis gavaCine, SviliSvilebs, SvilTaSvilebs mitomac vesiyvarulebiT, rom mec da SuSanasac tkbili da Sergebuli moxucebuloba gvqondes. Svilebi qalaqSi gvepatiJebian, magram nigazeuls ver mivatoveb. me im adaT-wesebis erTguli var, rac mSoblebma, Zmebma damitoves. nigazeuli im dros ar mimitovebia, roca zafxulobiT sasmeli wyali sanatreli gvqonda, sofelSi Semosasvleli saavtomobilo gza zamTarSi TveobiT iketeboda, gazafxulsa da Semodgomaze transporti talaxSi efloboda, dedebs baga-baRi sanatreli hqondaT, sofels erovnuli meurneobis, ganaTlebis, jandacvis sistemebis adgilobrivi kadrebi ar hyavda da skolaSi qveynis sxvadasxva kuTxidan movlinebuli pedagogebi muSaobdnen. axla sofels arc eqimi aklia da arc maswavlebeli. Cemi ZmisSvili CrdiloeT kavkasiaSi muSaobs da kargi eqimis saxelic aqvs. warmatebul specialistTa Soris Cemi ramazicaa. Suaxevis municipalitetis xelmZRvanelebi mis sofelSi dasaqmebas mpirdebian. is ojaxs mixedavs, moxucebulebsac gvipatronebs, – gviTxra isidorem.
11 gvaris warmomadgenlebs nigazeulSi kargi mezobloba, moyvroba, urTierTpativiscema aqvT. es urTierTobebi saukunis win iRebs saTaves. isidore amayobs, rom misi Tanamecxedris winaprebi ximSiaSvilebis karze meWurWleTuxucesebi – xazinis mmarTvelebi iyvnen. mebairaxtroba ximSiaSvilebis razmSi uSariZeebs ekuTvnodaT. ximSiaSvilebs, abaSiZeebsa da uSariZeebs moyvrobis Zafebi aqvT gabmuli. nigazeulSi abaSiZeebi yvelaze saukeTeso mamulebs floben, rac Soreul warsulSi iRebs saTaves.

