,,დასავლეთს, ამ ეტაპზე, კონფლიქტში აქვს მედიატორის, ანუ მშვიდობისა და მოლაპარაკების ფასილიტატორის როლი”
ანანო ტებიძე 27 48 93 –
ruseT-ukrainis omi grZeldeba, erT mxares dgas ruseTi da meore mxares – danarCeni msoflios didi nawili ukrainasTan erTad. ukraina-ruseTis omis irgvliv mimdinare procesebze interviu vTxoveT Savi zRvis saerTaSoriso universitetis iuridiuli fakultetis leqtors, saerTaSoriso samarTlis specialists akaki beriZes. aqve aRvniSnavT, rom misi mosazrebebi ar gamoxatavs im organizaciis Sexedulebebs, romelTanac dakavSirebulia SromiTi saqmianobiT.
– batono akaki, ra iyo ruseT-ukrainis omis winapiroba?
– omis winapiroba aris geopolitikuri miznebi – natos gafarToeba, gavlenis sferoebi da buferuli zonebi. aRniSnulze akeTebs ruseTis mmarTveli elita aqcents, aseTi gzavnilebi gaismis bolo wlebia, Tu msoflio ukan ar daixevs da uars ar ityvis natos gafarToebaze, ruseTs eqneba Sesabamisi reagireba. Sesabamisad, igive procesi midis CvenTan mimarTebaSic. Tu ukrainas ar moerideba ruseTi, saqarTveloSic igive scenari ganxorcieldeba. ekonomikuri miznebi – ukrainis ekonomikis krizisi. nebismieri omi iwvevs Sidasamrewvelo industriis moSlas da ukrainaSic iqneba es ekonomikuri krizisi, Tu dasavleTi ar daexmareba finansurad.
– iyo Tu ara SesaZlebeli am omis Tavidan acileba?
– ruseT-ukrainis omis SeCereba, Cemi azriT, SeuZlebeli iyo. Tumca, ukrainis mTavrobis da prezidentis sasikeTod unda iTqvas, rom maT moaxdines `saerTaSoriso azris~ Camoyalibeba ukrainis sasargeblod da ukrainis raime braleuloba omis dawyebaSi gamoricxulia. dasavleTi aseT albaTobasac ar uSvebs. aris kidev erTi garemoeba – 8 agvistos ruseT-saqarTvelos omis dros, rodesac saqarTvelos uWirda dasavleTis darwmuneba jer imaSi, rom ruseTi apirebda saqarTveloSi samxedro intervencias, dasavleTi aq ufro momzadebuli Sexvda oms. mimaCnia, rom 8 agvistos faqtorma didi roli iTamaSa dasavleTis mier Tadarigis daWeraSi ruseTTan mimarTebiT. lordTa palatis yvela ganxilvaSi ruseT-ukrainis mimdinare omi ar yofila calke aRebuli movlena putinis ruseTis mxridan, yovelTvis midioda saubari 8 agvistos omis konteqstSi, rac saqarTvelos poziciebsac aZlierebs.
– Tqveni SefasebiT, ra rols asrulebs msoflio ruseT-ukarinis omSi?
– maxsovs, rodesac jer kidev studenti viyavi da maswavlida iugoslaviis tribunalis erT-erTi maRalCinosani, vkiTxe, Tu ra azri hqonda iugoslaviis tribunalis Camoyalibebas, maSin rodesac srebrenicaSi moxda 8000 bavSvis gaJleta miloSeviCis reJimis mier. pasuxi iyo Semdegi: warmoidgineT, ar arsebobs gaero, evrokavSiri, euTo, evrosabWo, afrikis kavSiri, arabTa liga, warmoidgineT, ar arsebobs arc erTi saerTaSoriso organizacia da `dasavleTi~, rogorc kanonis uzenaesobaze orientirebuli erToba, maSin ra SedegiT dasruldeba saxelmwifoTa SeiaraRebuli konfliqtebi da dapirispireba? dasavleTs am etapze konfliqtSi aqvs mediatoris, anu mSvidobisa da molaparakebis fasilitatoris roli, amis kvaldakval keTdeba iseTi gancxadebebi da rezoluciebi, romelsac gaaCnia saerTaSoriso samarTlis kuTxiT gadamwyveti mniSvneloba ruseTis qmedebebis dasagmobad.
– ra datvirTva aqvs gaeros am konfliqtis mimdinareobaSi?
– gaeros rogorc erTa ligis memkvidre organizaciis saqmianobis erT-erTi ZiriTadi mimarTulebaa msoflioSi saerTaSoriso mSvidobisa da usafrTxoebis uzrunvelyofa. Tumca yvelaze meti Cavardna am mimarTulebiT aqvs gaeros. amis mTavari mizezia gaeros uSiSroebis sabWoSi mudmivi xuTi wevris mier gansaxilvel sakiTxebze vetos dadebis ufleba. ruseTi kidev agrZelebs vetos uflebis gamoyenebas gaeros uSiSroebis sabWoSi da Cveulebisamebr blokavs rezolucias ruseTis mier ukrainaSi SeiaraRebuli Zalis gamoyenebis Sewyvetis Sesaxeb. erTa ligis memkvidre, gaeros uSiSroebis sabWo, rogorc institucia, romelsac aqvs valdebuleba da pasuxismgebloba saerTaSoriso mSvidobisa da usafrTxoebis uzrunvelsayofad, umoqmedoa imis gamo, rom arsebobs misi mudmivi wevrebis, am SemTxvevaSi, ruseTis vetos ufleba. gaeros uSiSroebis sabWos ar gaaCania saboloo gaCerebis adgilis kompetencia. mSvidobasa da usafrTxoebaze sakiTxis gadatana SesaZlebelia gaeros generalur asambleaSi, sadac araa ruseTis vetos SesaZlebloba. Sesabamisad, midis mcdeloba, rom generalurma asambleam moaxdinos rezoluciis miReba ukrainis sakiTxze da mis safuZvelze sxdomis Catareba da reagireba. amis praqtika arsebobs, rodesac uSiSroebis sabWo ainicirebs generalur asambleaSi sakiTxis ganxilvas, romelzec ruseTi vetos ver daadebs. Sesabamisad, vetos daZleva xdeba arapirdapir. aseTi iyo 1950 wels koreis SeiaraRebuli konfliqtis Sesaxeb sakiTxis ganxilva, rodesac generalurma asambleam ganaxorciela sakuTari uflebamosileba sabWoTa kavSiris mier dayenebuli ramdenime vetos gverdis avliT. imisaTvis, rom generalur asambleaSi gadavides uSiSroebis sabWodan sakiTxi, saWiro araa gaeros uSiSroebis sabWos xuTive wevris Tanxmoba, anu ruseTi vetos ver daadebs. Sesabamisad, aris Sansi, rom gaero ar darCes furcelze saerTaSoriso mSvidobasTan da usafrTxoebasTan mimarTebaSi da ukrainaSi ruseTis samxedro agresiaze moaxdinos reagireba.
– ukraina evropuli ojaxis wevri gaxdeba, ratom – axla da Tan – daCqarebuli wesiT?
– evrokavSiris kandidat qveynebad arian daregistrirebulni TurqeTi -1987 wels, CrdiloeTi makedonia – 2003 wels, islandia, serbeTi – 2012 wels, montenegro, albaneTi. am saxelmwifoebisaTvis kandidati qveynebis statusis miniWeba ar yofila politikuri solidarobis nawili da Jesti. ukrainasTan mimarTebaSi xdeba politikuri solidaroba, rom evrokavSiri yvelafers akeTebs partniorebisaTvis. garda amisa, kandidati qveynis statusis miniWeba Tavidan bolomde gamoricxavs neitralitets saerTaSoriso urTierTobebSi ukrainis mxridan.
– rogor fiqrobT, ruseTi gamoiyenebs birTvul iaraRs?
– dafiqsirda, rom ruseTi mimdinare konfliqtis dros iyenebs iseT iaraRs, rac saerTaSoriso humanitaruli samarTlisaTvis aris miuRebeli. omSi ar aris dasaSvebi iseTi iaraRis gamoyeneba, rac iwvevs diskriminaciul midgomas samoqalaqo mosaxleobisadmi da samoqalaqo obieqtebisadmi, aseve, Tu samxedro aucilebloba ar iTxovs aseTi iaraRis gamoyenebas. ruseTma ukrainaSi ukve gamoiyena iseTi akrZaluli iaraRi, rogoricaa kaseturi bombebi. sxvaTa Soris, 8 agvistos omis dros iyo gamoyenebuli es iaraRi saqarTvelos winaaRmdeg, romelzec mimdinareobs gamoZieba saerTaSoriso sisxlis sasamarTloSi, rogorc omis danaSaulis Semcveli faqtebi.
– ukrainisa da ruseTis delegaciebs Soris molaparakebebi gaimarTa da albaT gagrZeldeba kidec, ra molodini gaqvT, ra Sedegs unda velodoT?
– ar mgonia, rom am molaparakebebs raime Sedegi mohyves. Tumca diplomatiaSi arsebobs erTi dauwereli kanoni – arasdros amboben uars molaparakebis gamarTvaze, imitom, rom saqcieli im mxaris, romelic uars ambobs molaparakebaze, aRqmulia rogorc problemis gadawyvetis mtruli forma. amitom gamoixata mzaoba orive mxridan molaparakebis gamarTvaze.
– dabolos, batono akaki, ra safrTxis winaSea, saqarTvelo?
– saqarTvelo aris im safrTxis winaSe, ra safrTxis winaSec aris mTeli evropa da ruseTis interesebSi myofi saxelmwifoebi. ministrobamde bismarki iyo prusiis mTavrobis warmomadgeneli frankfurtis parlamentSi, prusiis elCi parizsa da peterburgSi. igi rusebze ambobda: `arasodes ar endoT rusebs, radgan rusebi ar endobian TviT sakuTar Tavsac~.
