,,სანდონრაე” – სოსო სტურუას ახალი ფილმი
მანანა ძიძიშვილი 598 24 94 97 –
am ramdenime dRis win sazogadoebam axali mxatvrul-dokumenturi filmi ixila saxelwodebiT `sandonrae~ (saqarTvelos demokratiuli respublika). filmSi gadmocemulia saqarTvelos saSinao da sagareo mdgomareoba 1917-1921 wlebSi
saintereso formiT – wamyvanebisa da Jurnalistebis eniT gadmogvcems reJisori Cveni qveynis asi wlis winandel istorias, es wamyvanebi da Jurnalistebi ki moswavleebi arian. modelirebuli gadacema mTlianad maT mihyavT, isini pirdapiri CarTvebiT, maT Soris `cxeli wertilebidan~ gvawvdian cnobebs. baTumel reJisors, Jurnalist soso sturuas wardgena ar sWirdeba, mas kargad icnoben ara mxolod aWaraSi. aris 60-ze meti eTnografiul-dokumenturi filmis avtori, romelsac sxvadasxva dros gadascemda rogorc aWaris televizia, aseve, sazogadoebrivi mauwyeblis pirvel arxi. soso sturua Tedo saxokias saxelmwifo dargobrivi premiisa da marTlmadidebluri filmebis saerTaSoriso festival `wminda andrias jvris~ laureatia, aseve ramdenime satelevizio proeqtis avtori da reJisori.
prezentaciaze soso sturuas bavSvebma simbolurad `oskari~ gadasces. rogorc gviTxra, filmis idea da scenari mTlianad mas ekuTvnis, gadaRebaSi ki SemoqmedebiTi jgufi daexmara. muSaoba ori Tvis win daiwyes, maSin ukrainaSi omi ar iyo. filmSi gadmocemuli Tema ukrainis amJamindel mdgomareobas daemTxva. mayurebels bevri paralelis gavleba SeuZlia. amitom miuZRvnes filmi ukrainaSi daRupuli gmirebisa da mSvidobiani mosaxleobis xsovnas.
soso sturua, specialobiT inJiner-eleqtomeqanikosi da Jurnalisti, istoriaze Seyvarebuli adamiania. rogorc gviTxra, qveynis istorias yovelTvis saerTaSoriso urTierTobebis WrilSi ganixilavs. roca ama Tu im periodze kiTxulobs, yovelTvis ukmarisobis grZnoba eufleba. amitom xSirad sxva wyaroebSic eZebs da adarebs, ra xdeboda im dros Cven garSemo, sxva qveynebSi, msoflioSi. ase ufro bevr rames efineba naTeli. ambobs, rom nebismier qveyanaSi mimdinare procesebi yovelTvis kavSirSia saerTaSoriso movlenebTan. asea filmSic.
am mimarTulebiT raimes gakeTeba didi xania undoda, swored misi idea iyo, rom egreT wodebuli sainformacio gamoSvebis formiT – `sainformacio enaze~ gadaeRo dokumenturi filmi saqarTvelos istoriis garkveul monakveTze. ramdenime wamyvani sWirdeboda. manamde, amave moswavleebis monawileobiT, musikaluri klipi gadaiRo misma megobarma, moewona es bavSvebi da Tavis filmSi miiwvia. faqtobrivad, es mxatvrul-dokumenturi saswavlo filmia. reJisori Seecada, scenari ar yofiliyo gadatvirTuli rTuli terminebiT, iseTi faqtebiT, romlebic mozardisTvis aRsaqmelad rTuli iqneboda, gamoeyenebina is ena, rac saskolo programiT saxelmZRvaneloebSia gadmocemuli. scenaric `moswavlis enaze~ Seiqmna da mieca sainformacio gamoSvebis saxe. rogorc ambobs, es aris istoria kompresiaSi. ramdenime wuTSi SesaZloa, ramdenime Tve gavides, magram Sinaarsi ise ebmeba erTmaneTs, rom mayurebeli siamovnebiT uyurebs. gadacemis stili misaRebi gaxda sazogadoebisTvis. `sandonrae~ aris sainformacio gamoSveba wamyvanebTan erTad. Jurnalistebi sxvadasxva `cxeli~ adgilidan erTvebian da gadmoscemen ara axal ambebs, aramed istoriul cnobebs. es filmisTvis axali Janria, rac mayurebels Zalian moewona.
– filmSi gadmocemulia asi wlis winandeli ambebi, romelTanac savsebiT SesaZlebelia dRevandelobis paralelis gavleba, – gviTxra soso sturuam, – 100 wlis Semdegac, faqtobrivad, igive meordeba. isev mimdinareobs didi saxelmwifoebis mier patara saxelmwifoebis Cagvra. arsebobs erTi kargi gamonaTqvami: `istoriidan imis swavla SeiZleba, rom xalxi istoriidan verafers swavlobs~. samwuxaroa, rom 21-e saukuneSi vkiTxulobT warsulSi myof adamianebze, maSindel ambebze da gvgonia, rom wlebis Semdeg aseTi ram ar moxdeba. Tumca xSirad gvaviwydeba, rom Tanamedrove epoqac momavalSi gamocemul saxelmZRvaneloebSi erT paragrafad Caiwereba. amitom rac ufro bevr adamians da gansakuTrebiT, axalgazrdebs, ecodinebaT sakuTari qveynis marTali istoria, miT ufro swor daskvnebs gamoitanen Tanamedrove cxovrebaSi. Zalian miyvars istoria da yovelTvis minda popularizacia gavuwio am sagans. filmi, faqtobrivad, dagvexmareba, rom skolis asakis Taobam (ufrosmac) ufro meti gaigos Cveni istoriis Sesaxeb. am filmSi iseTi faqtebia gadmocemuli, romelic dokumenturadaa dadasturebuli. es idea – sainformacio saxiT istoriis moyola – ori sami wlis win gamiCnda. filmSi ar keTdeba raime saxis daskvna, masSi mxolod istoriul-dokumenturi faqtebia gadmocemuli, – aRiniSna soso sturuam.
vfiqrob, bavSvebisTvisac bevri ramiT iyo am filmSi monawileoba saintereso. jer erTi, TavianTi qveynis istoriis Sesaxeb gaiges, meore – Tavad gadaRebis procesi. reJisorma metyvelebaSic avarjiSa bavSvebi. roca gadaReba dawyo, moswavleebma Tema ukve Zalian kargad icodnen. zepirad arafers amboben – TiToeuls Segnebuli da gaTviTcnobierebuli aqvs is, rasac ase damajereblad gviyveba. filmSi 16 bavSvi monawileobs da Teqvsmetivem ukve Zalian kargad icis saqarTvelos istoriis es monakveTi. am filmis naxva moswavleebs gauadvildebaT Tundac imitom, rom teqsti Sedgenilia saxelmZRvanelos eniT da didi mniSvneloba eniWeba imas, rom yvelafers maTi Tanatolebi gadmoscemen. rogorc soso sturuam gviTxra, filmSi ufrosi asakis adamianebi specialurad ar CarTo, radgan igi saskolo asakis bavSvebzea gaTvlili. Tavidan filmis xangrZlivobaze arc ki ufiqria, magram roca dasrulda, aRmoCnda, rom erTi gakveTili, anu 45 wuTi gamovida. kargi iqneba, Tu mas saskolo gakveTilebze, rogorc damatebiT klasgareSe saswavlo-sailustracio filmad gamoiyeneben. ucxoeTSi amis kargi praqtika arsebobs.
filmis aRmasrulebeli prodiuseria qeTi miqelaZe (vinc `aiZula~ gadaReba), operatori – guram xaliTba, memontaJe – irakli qaTamaZe, konsultanti – anzor qaTamaZe.
reJisoris TqmiT, saqarTvelos istoria imdenad didi da amouwuravia, rom SesaZloa, kidev gadaiRos filmi, jer ar daakonkreta – raze, magram savaraudod, es iqneba Cveni yveynis istoriis sxvadasxva etapi, romelsac aseTive JanrSi mouyveba mayurebels, sazogadoebas.
– swavlebis Tanamedrove midgomebi iTvaliswinebs or ZiriTad faqtors – TamaSiT swavlebasa da sakiTxebisa Tu Temebis vizualizacias. orive Zlieri motivatori da warmatebis ganmsazRvreli niSnebia. soso sturuas filmi, sabednierod, orives aerTianebs. es mxatvrul-dokumenturi filmi mTeli 48 wuTis ganmavlobaSi ar kargavs dinamikas, amitomac sasiamovno sayurebelia. aseve, SesaZlebelia misi monakveTebad gamoyeneba swavlebisas. vfiqrob, ekranomaniis epoqaSi msgavsi filmebi umtkivneulod gadarTavs mozards sasiamovno-sasargebloze. mixaria, rom Semdeg seriaSi skola `masterklasis~ moswavleebi CaerTvebian, – gviTxra qarTuli enisa da literaturis maswavlebelma nadia gundaZem.

