დაბისა და სოფლების ფერისცვალება
ოთარ ცინარიძე 599 85 21 14 –
ramdenime mniSvnelovani infrastruqturuli proeqti xorcieldeba daba Suaxevsa da mis Semogaren soflebSi – oqropilaurSi, dabaZvelSi, sxefSi, CanCxaloSi. Cveni stumaria Suaxevis municipalitetis meris warmomadgeneli dabis administraciul erTeulSi gia daviTaZe
– daba Suaxevis saxecvlileba yvelas gvaxarebs. jer iyo da, municipaluri ganviTarebis fondis mier mobilizebuli TanxebiT quCebi moasfaltda. ramdenime moZvelebuli, usaxuri Senoba davSaleT. yofili raionuli saavadmyofosa da raionuli poliklinikis Senobebi socialur binebad gadakeTda. SeiReba mravalbiniani sacxovrebeli saxlebi, Seicvala saxuravi. dabis centrze baTumi-axalcixis saavtomobilo magistrali gadis, sadac qveiTad mosiaruleebic gadaadgildebodnen. 1,3 milion larze meti moxmarda sayrdeni kedlebisa da gzis gaswvriv bilikis, ganaTebis mowyobas. aseTive infrastruqturaa sxva quCebzec.
– dabis keTilmowyobis mesame etapis samuSaoebi ratom SeCerda?
– baTumi-axalcixis saavtomobilo magistralis 59-68 kilometris monakveTze sarekonstruqcio samuSaoebi mimdinareobs. konkursSi gamarjvebuli `zimo 7~-is xelmZRvanelobam saqme kargad daiwyo da ivnis-ivlisSi samuSaoebis dasrulebasac varaudobdnen, magram kompania gakotrda da axali procesebis molodinSi varT. gzis rekonstruqcias quCis savali nawilis keTilmowyobac unda mohyoloda. martis bolo dReebSi mxolod saniaRvre arxis gakeTebiT Semoifarglnen. marto dabis teritoriaze araa samuSaoebi SeCerebuli da vimedovnebT, rom `zimo 7~-s sxva kompania Caenacvleba, dabis is nawilic mowesrigdeba da magistralis 9-kilometriani monakveTic, romlis proeqtis Rirebuleba 12 milion lars aRemateba.
– sxva proeqtebi normaluri tempiT xorcieldeba?
– pandemiis, msoflioSi mimdinare politikuri da ekonomiuri procesebis (fasebis zrda, ruseT-ukrainis omi) fonze ar SeCerebula kulturis saxlis, stadionis rekonstruqcia, Suaxevis sajaro skolis, saxelovnebo skolisa da moswavle axalgazrdobis saxlis mSenebloba. samuSaoebis mimdinareobis tempi imeds gvaZlevs, rom yvelaferi xelSekrulebiT nakisr vadebSi dasruldeba.
– axalgazrdobisa da axlad Seqmnili ojaxebisTvis ra keTdeba?
– sul male kulturis, moswavle axalgazrdobis saxlebSi masobrivi RonisZiebebi gaimarTeba. saproeqto samuSaoebi dawyebulia dabaSi muzeumis, gasarTobi centris Senobis asagebad. TviTmmarTvelobis adgilobrivi organoebi wamaxalisebel RonisZiebebs awyoben axlad Seqmnili ojaxebis sakeTildReod, axalgazrdobis adgilze dasaqmebisTvis. mimdinare procesebis gamo dabisa da soflis axalgazrdobas sanatrelad eqcaT saRvTo da saero dResaswaulebisadmi miZRvnili sanaxaobiTi RonisZiebebi, sportuli asparezobebi, sxva aqtivobebi. guls ar vitexT. male yvelaferi Cveul kalapotSi Cadgeba.
– Tqveni saqmianobis areali marto dabaa?
– Cem garda dabis administraciuli erTeulis soflebSi kidev sami specialistia dasaqmebuli. sofeli mudmiv zrunvas iTxovs. marTalia, gzas, wyals, skolas, skolamdel dawesebulebas Tavisi patroni hyavs, magram soflis xelmZRvanelis roli sul sxvaa. es gansakuTrebiT uxvTovlobisas gamoCnda. wlebis ganmavlobaSi ar muSaobda kviriauli-beselaSvilebis sarwyavi arxi, problemebi Seiqmna laklakeTi-dabaZvelis 9-kilometrian arxze. Cveni uSualo CareviTa da Sesabamisi samsaxurebis materialuri TanadgomiT, sairigacio saSualebebi gamarTulad muSaobs.
– administraciuli erTeuli samTo-saTxilamuro kurort gomarduls emijneba. kurortze misasvleli gza sxefsa da RoreqeTze gadis. ra keTdeba am da sxva saavtomobilo gzebis mowesrigebisTvis?
– Suaxevi-gomardulis 9-kilometriani saavtomobilo gza moasfaltebulia, magram Tavis droze asfalti erT fenad daigo, rac mTis mkacri klimatis pirobebSi gamousadegari aRmoCnda. axlac Suaxevi-RoreqeTis monakveTze asfalti bevrgan ayrilia da remonts iTxovs. mowesrigebulia oqropilaursa da dabaZvelSi misasvleli gzebi. mdinareebze – Ciruxiswyalsa da aWariswyalze axali xidebis gakeTebam sagzao momsaxureba gauumjobesa oqropilauris, beselaSvilebis, kldisubnis mosaxleobas da mokle manZiliT daakavSira daba Suaxevis centrsa da baTumi-axalcixis magistrals. am etapze mosawesrigebelia CanCxalosa da sxef-TernalSi misasvleli gzebi, rac aWaris saavtomobilo gzebis departaments mimdinare wlis proeqtebis nusxaSi aqvs Setanili. gadaudebel rekonstruqcias saWiroebs gundaursa da maxes ubnebSi misasvleli saavtomobilo gzebi.
– xelovanis ojaxSi gaizardeT. ras akeTebT soflebSi folkloruli saqmianobis dasabruneblad?
– cekvisa da simReris mimdevrebi iyvnen sxefSi, CanCxaloSi, dabaZvelSi. kulturis kerebis xelaRebiT gauqmebam mosaxleobaSi xelovnebisadmi midrekileba TandaTanobiT Cakla. erTxans CanCxalos sajaro skolasTan qoreografiuli ansambli `namanevi~ moqmedebda, axla isic aRaraa. soflebSi folkloris dabruneba Suaxevis municipalitetis xelmZRvanelobis erT-erTi mTavari sazrunavia.
– oqropilauris, kavianis cixeebi, sxva materialur-kulturuli da istoriuli Zeglebi Tqvendami daqvemdebarebul administraciul erTeulSia. ra keTdeba maTi movla-SenaxvisTvis?
– didi dro araa gasuli im dRidan, rac sofel CanCxaloSi arsebul cixis nangrevebze jvari aRimarTa. jvaria aRmarTuli da RamiT naTdeba oqropilauris cixe. kldisubanze gavliT turistuli biliki ewyoba kavianis cixeze misasvlelad. sofel CanCxaloSi investori turistul obieqts aSenebs, Tumca kulturuli memkvidreobis dacvis saagentoebs bevri aqvT gasakeTebeli cixeebis restavracia-konservaciis mxriv. eroziis procesebs, romelic oqropilauris cixeze daiwyo, Tu ar SevaCerebT, kedlebi mTlianad CamoiSleba.
– civi da uxvTovliani amindebis gamo fermerebma vazis, xexilis gasxlva-gaformeba ver SeZles. ra zomebis gatarebaa saWiro, rom wlis uxv mosavals mtkice safuZveli Caeyaros?
– dabis administraciuli erTeulis yvela sofelSi colikauris, Cxaveris, saferavis jiSis vazi uxv da xarisxian mosavals iZleva. sayovelTaod cnobilia gorxanaulis, meres, svanivris zvrebSi dakrefili yurZnis Rvino. Suqri zoiZis, merjivan daviTaZis, fati beriZe-daviTaZis tradiciebs STamomavlebi agrZeleben. dagvianebulma gazafxulma mosavlis aRebis vadebis gadaweva icis. zvrebSi Tovli gaqreba Tu ara, mevenaxeebi samuSaos Seudgebian. saqme moZalebuli eqnebaT. am dros pirutyvi mocioniT ikvebeboda. baguri periodis gaxangrZlivebam mecxovele fermerebsac saqme gaurTula. katastrofulad moimata uxeSi da wvniani (qato) sakvebis fasebma. 15-20 dRiT gadaiwevs pirutyvis sazafxulo saZovrebze gadarekvis vadebi. mecxoveleebs am mimarTebiTac problemebi SeeqmnebaT.
– Tovlis intensiuri dnoba teritoriebze stiqiur movlenebs gaaxSirebs. mewyruli procesebis Tavidan asacileblad ra prevenciuli RonisZiebebis gatarebas miiCnevT savaldebulod?
– pirvel rigSi, sifrTxile, specialistebis daskvnebis Sesabamisi moqmedeba gvmarTebs. yvelaze kritikuli mdgomareoba sofel CanCxaloSia. wlebia, am soflis teritoriaze mewyruli procesebi viTardeba. rogorc amboben, 1989 wlis Semdeg aseTi uxvnaleqiani zamTari aRar yofila. maSin aTeulobiT ojaxi stiqiur problemebs ganerida da qveynis sxva teritoriaze dasaxlda. ramdenime ojaxi CanCxalos erozirebul teritoriebs mainc ver eleva. TviTmmarTvelobis adgilobrivi organoebis warmomadgenlebs, geologiuri samsaxuris specialistebs didi Zalisxmeva gvmarTebs, rom safrTxis winaSe myofi ojaxebi, droebiT mainc, saimedo teritoriebze gavxiznoT. mewyruli procesebis gaaqtiurebisgan arc dros, dabaZvelis, beselaSvilebis, RoreqeTis calkeuli ubnebia dazRveuli. vizrunebT, rom adamianebis msxverpli aviciloT. bolo dros mniSvnelovani Tanxebia mobilizebuli saniaRvre arxebis gasayvanad da ferdsamagri samuSaoebisTvis.
– erT xans, mosaxleoba mSenebare ,,Suaxevihesis~ mimarTac braldebebs gamoTqvamda. ramdenad misaRebi iyo?
– `Suaxevihesis~ gamSvebi da sadawneo gvirabis nawilebi Cveni administraciuli erTeulis teritoriazea. ityvian: ramdenadac quxs, imdenad ar wvimso. mosaxleobis erTi nawili aiyolies im pirebma, romlebsac qveynis momavali, gansakuTrebiT, energetikuli deficitis Sevseba adgilobrivi hidroresursebis bazaze didad ar adardebT. umravlesobam kompensacia miiRo, Sps `aWariswyali jorjiam~ aTeulobiT socialuri proeqti ganaxorciela, magram miTqma-moTqma mainc ar Sewyda. 3,7 milioni lari daixarja CanCxalosa da nigazeulSi sasmeli wylis gamoyvanaze, raSic wili hesis mSenebare kompaniam gaiRo. uflis nebiTa da specialistebis myari gaTvlebiT, weliwadze metia `Suaxevihesi~ dens iZleva. arc mdinare aWariswyals daklebia wylis zomieri xarji da arc soflebi Caqceula. am etapze `Suaxevihesi~ rogor waadga qveyanas, es yvelam unda dainaxos.
– dabaSi ori wyalsadeniT sasmeli wyalia gamoyvanali, Tumca abonentebs wyali isev grafikiT miewodebaT. rodemde gagrZeldeba ase?
– germaniis mTavrobis TanadgomiT, aWaris xuTive municipalitetSi sasmeli wylis deficiti unda daiZlios. pirvelad gamoyofili Tanxis garkveuli nawili – 7 milion evroze meti, Suaxevis municipalitetis 14 sofelsa da dabaSi sasmeli wylis deficitis daZlevas moxmardeba. saZiebo samuSaoebi dasrulebulia da Sps `aWariswylis aliansi~ male konkurss gamoacxadebs. msoflio bazarze fasebis mkveTri zrdis gamo, damatebiT 12 milioni evros gamoyofas sTxoven im banks, romelic proeqts afinansebs. es problemac gadawydeba. proeqti 2019 wels daiwyo da 5 wlis ganmavlobaSi unda dasruldes. dabasa da mimdebare soflebSi sasmeli wyali gidelas xevidan gamogvyavs.