ის დღე ტკივილიან მოგონებად რჩება
ოთარ ცინარიძე 27 48 93 –
23 adamianis sicocoxle imsxverpla 1989 wlis 19 aprils xulos municipalitetis sofel wablanaSi ganviTarebulma stiqiam, mTeli qveyana fexze dadga milionobiT kuburi metri miwis masaSi moyolili adamianebis cxedrebis mosaZebnad, sam maTgans veRar miakvlies. stiqiis Semotevidan 48-e dRes wablaneli (wabliani) daviT SainiZis cxedari ipoves da Zebnac Sewyvites. am ubedurebis epicentrSi mravali adamiani iyo, magram sxalTis Temis (sasoflo sabWos aRmaskomis) xelmZRvanels izolda surmaniZes yvelaze meti gadaxda.
– 1989 wlis 19 aprili, orSabaTi – es iyo Cems cxovrebaSi yvelaze saSineli da tragikuli dRe, romelic gadaiqca gausaZlis tkivilad. moulodnelad mowyvetilma solgomanis mTam miwis masis qveS moiqcia sofel wablanis CanCurixevis ubani 7 ojaxiTa da samuSaoze myofi adamianebiT. mewyerSi mohyva 23 adamiani. sxalTaSi glova gamocxadda, Sewyda sagazafxulo samuSaoebi, mTeli qveyana fexze dadga. gvexmareboda yvela, visac riTi SeeZlo. daviwyeT samZebro samuSaoebi. cxedris naxvac ki Cven da Wirisufals wamier sixaruls gvgvrida. Zebna 48 dRes grZeldeboda, sami adamiani darCa mewyris qveS.
– specialistebi dRemde realur informacias ar gvawvdian am movlenis Sesaxeb. Tqveni azriT, ra gaxda stiqiis Semotevis mizezi?
– mizezi bevria, pirvel rigSi, 1989 wlis uxvTovloba da gazafxulis maRali temperatura, Sedegad, Tovlis intesiuri dnoba, aseve, xe-tyis gaufrTxilebeli gaCexva gzis gasayvanad.
– adamianebi, romlebic gexmarebodnen. . .
– mas Semdeg didi dro gavida da SeiZleba, ver gavixseno saqarTvelos sxvadasxva regionidan dasaxmareblad movlenil adamianTa saxel-gvarebi, Tumca arasdros damaviwydeba is 50 meqanizatori, TavianTi teqnikiT 48 dRis ganmavlobaSi, adgilobriv mosaxleobasTan erTad rom awarmoebda samZebro samuSaoebs. cxedrebis ZiebaSi CarTuli iyo ara marto xulos, aramed aWaris TiTqmis yvela municipalitetis da mezobeli regionebis mosaxleoba, Tbiliseli meqanizatorebic.
– ramdenad iyo gamarTlebuli maSindeli xelisuflebis mier dazaralebuli ojaxebis gadayvana turistul obieqtebSi?
– es iyo Zalze mtkivneuli procesi ori soflis – wablanisa da wablianis mosaxleobisTvis, Tundac imitom, rom am procesSi daiRupa ori wlis bavSvi. dacarielda soflebi, gaiyida pirutyvi, frinveli, soflisaTvis saWiro atributebi, darCa mxolod gamoketili saxlebi da winaparTa saflavebi.
– wablanis tragediam saTave daudo aWaris mTianeTidan mosaxleobis gayvanas qveynis 40-mde raionSi. am procesebs 33 wlis gadasaxedidan rogor afasebT?
– mTiani aWaris mosaxleobisaTvis gaCnda didi Sansi, esargebla mTavrobis am gadawyvetilebiT da gadasuliyo sacxovreblad saqarTvelos nebismier regionSi. mosaxleobam organizebulad daaTvaliera da SearCia saqarTvelos sxvadasxva regioni, daiwyo Casaxlebis procesi. sxalTis Temidan, mTavrobis dadgenilebis Sesabamisad, sacxovreblad gadavida 1200-mde ojaxi saqarTvelos TiTqmis yvela regionSi, maT Soris kompaqturi Casaxlebebi daiwyo goris, qarelis, sagarejos, siRnaRis, dedofliswyaros, TeTriwyaros, marneulisa da bolnisis municipalitetebSi, guriis regionSi, sadac Sromismoyvare mosaxleobam cxovrebis saukeTeso pirobebi Seiqmna da dResac kargad arian.
– wablanelebma sacxovreblad qvemo qarTlis sofeli disveli amoirCies, maT axali qarTuli sofeli aaRorZines.
– dazaralebuli wablanis mosaxleobam bolnisis municipalitetis sofel disvelSi, muxlCauxreli SromiT marTlac Seqmna da aaRorZina kidev erTi qarTuli sofeli. yvela maTganTan dResac didi urTierToba da siyvaruli makavSirebs.
– movlenidan me-40 dRes iavarqmnili teritoria moinaxula ilia II. im dRes 150-ze meti adamiani marTlmadideblobas eziara.
– didi bedniereba da pativia, rom sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi, uwmindesi da unetaresi ilia meore ewvia 19 aprils stiqiuri ubedurebis adgils. taZarSi paraklisi aRavlina micvalebulTa sulebis mosaxsenieblad, ris Semdegac naTloba Caatara sxalTis monasterSi, sadac uamravi adamiani eziara marTlmadideblobas. swored am dRes movnaTle Cemi sami qaliSvili, romelTagan erT-erTis naTlia TviT patriarqi gaxda.
– 2013 wels, sayovelTao naTlobis dRes, patriarqis locva-kurTxeviT, marTlmadideblobas Tqvenc eziareT.
– icxovro sxalTis monastris SemogarenSi, romelic Cveni mdidari warsulis saxe da saxeli, cxovrebis sarkea, TavisTavad didi pativia. aq kargad Cans Cveni warsuli, dRevandeloba da momavali, yovelive es gaTviTcnobierebuli maqvs da SesaZleblobis farglebSi vemsaxurebi Rirseuli winaprebis danatovar da Cem mier dabrunebul sulier mrwamss.
– mravalgzis iyo mcdeloba, rom iavarqmnili teritoria keTilmoewyoT. es sapatio saqme sisruleSi moiyvana xulos municipalitetis axlandelma merma vaxtang beriZem. rogorc sakrebulos wevrs, Tqven ra adgili geWiraT am saqmeSi?
– marTlac, gamudmebiT iyo msjeloba da kamaTi tragediis adgilis keTilmowyobasa da memorialis dadgmis Taobaze. saqmis ganxilvaSi, ra Tqma unda, wablanis mosaxleobasTan erTad, aqtiurad vmonawileobdi. sabolood SeTanxmebas mivaRwieT da saTanado proeqtis Sesabamisad, teritoria da memoriali srulyofilad keTilmoewyo. rogorc 19 aprilis tragediis momswrem, madloba minda gadavuxado xulos municipalitetis mers, baton vaxtang beriZes aRniSnuli sakiTxisadmi gulisxmieri damokidebulebisaTvis.
– sazogadoebas axsovs Tqveni principuli gamosvla wablanaSi Catarebul xsovnis mitingebze. . .
– tragediis adgilze nebismieri partiis warmomadgenelma da politikosma pativi unda miagos daRupulTa xsovnas. sruliad miuRebelia aseT RonisZiebebze politikuri angariSsworeba. aseTi politikosebi sazogadoebis TvalSi ar aRiqmebian adamianebad.
– 3 aTeuli wlis ganmavlobaSi wablanelTa erTi nawili sacxovrisis gareSe rCeboda. axla ra mdgomareobaa?
– aWaris mTavrobis pasuxismgeblobiT da iniciativiT, wablanisa da wablianis soflebis 223 ojaxisaTvis baTumSi aSenda sacxovrebeli korpusebi. soflad darCenilebi ki sargebloben yvela im proeqtiTa da programiT, romelic xels uwyobs soflad mosaxleobis normalur cxovrebasa da ganviTarebas. JamTa svla ver anelebs tkivils, daviwyebas ver miecema 19 aprilis tragedia. Cems mexsierebaSi igi mZime da tkivilian dRed rCeba. suli axlac isea aforiaqebuli, rogorc maSin.