საქართველოს საზღვაო ტრანსპორტის სისტემა – გლობალური ჯაჭვის ნაწილი
íïíï ïþóäïûå 591 98 59 17 –
saqarTvelos sazRvao transportis sferos ganviTarebisTvis araerTi mniSvnelovani nabiji gadaidga. aRsaniSnavia, rom dRes qarTvel mezRvaurebs 62 sxvadasxva qveynis droSiT mcurav gemebze SeuZliaT dasaqmeba, maT Soris 19 evrokavSiris wevri qveyanaa. konkretulad, sferoSi arsebul miRwevebze, sazRvao dargis prioritetulobasa da evropasTan daaxloebis mniSvnelobaze CvenTan sazRvao transportis saagentos direqtorma Tamar ioselianma isaubra:
– rogoria saqarTvelos sazRvao transportis ganviTarebis tempebi, pandemiam ra gavlena moaxdina masze?
– sazRvao sfero gamoirCeva globaluri xasiaTiT da maRali mgrZnobelobiT msoflioSi mimdinare movlenebis mimarT. ra Tqma unda, saqarTvelos sazRvao transportis dargze, romelic globaluri jaWvis nawilia, iqonia gavlena pandemiam da msoflioSi mimdinare sxva movlenebma, Tumca Tanamedrove midgomebis, organizebulobisa da koordinaciis, kerZo seqtorTan mWidro TanamSromlobis wyalobiT, SevZeliT arcTu martiv gamowvevebTan gamklaveba. saqarTvelos sazRvao dargi strategiuli ganviTarebis gegmas mihyveba. qveyana nabij-nabij uaxlovdeba am sferoSi dasaxul miznebs da es kargad gamoCnda swored evrokavSirTan urTierTobaSi miRweuli warmatebebiT: qveynis sazRvao seqtori aqtiurad integrirdeba evrokavSiris struqturebSi, TiTqmis srulad danergilia sazRvao sferoSi evropasTan asocirebis dRis wesrigiT gaTvaliswinebuli regulaciebi da direqtivebi da uaxloes momavalSi qveyana srulad upasuxebs evropul sazRvao standartebs.
– rogorc viciT, saagento 11 wlisaa, ras miiCnevT am drois ganmavlobaSi yvelaze mniSvnelovan miRwevad?
– 11 wlis ganmavlobaSi bevri mniSvnelovani proeqti da reforma ganxorcielda, ramac Zireuli da sistemuri cvlilebebi moitana sazRvao dargSi, Tumca imis fonze, rom 2-dan 11 maisis CaTvliT evropis sazRvao usafrTxoebis saagentos audits gavdivarT, gamovyofdi mezRvaurTa ganaTlebisa da sertificirebis mimarTulebas. SeiZleba vTqvaT, rom sazRvao transportis saagentos istoria 2010 wels evrokavSiris mier qarTveli mezRvaurebis sertifikatebis aRiarebis gauqmebiT da-iwyo, romelsac swored EMA-s auditis daskvna daedo safuZvlad. mas Semdeg bevri mniSvnelovani proeqti ganxorcielda. 2013 wels aRiarebac davibruneT da wlebia, saerTaSoriso sazRvao organizaciis e.w. TeTr siaSi varT, rac saqarTvelos mezRvaurTa ganaTlebis da sertificirebis sistemis saerTaSoriso standartebTan Sesabamisobas adasturebs. rogorc giTxariT, wels kidev erTxel gavivliT am audits da darwmunebuli var, SedegebiT yvela viamayebT. evropis usafrTxoebis sabWos auditis daskvna namdvilad iqneba saqarTvelos sazRvao ganaTlebis, wvrTnisa da sertificirebis sistemis ganviTarebisa da sruliad Tanamedrove, evropul standartebTan TanxvedraSi yofnis TvalsaCino mtkicebuleba.
– ra Seicvala qarTveli mezRvaurebisTvis, rogoria dRes maTi dasaqmebis bazari?
– dRes Cven gvyavs 14 000-mde mezRvauri, romlebic saerTaSoriso bazarze arian dasaqmebulni da servisis eqsports ewevian. am mimarTulebas Tan axlavs Zalian mniSvnelovani socialuri faqtoric. TiToeuli mezRvauris ukan, xSir SemTxvevaSi, ramdenime ojaxi dgas. Tqven iciT, rom regionis ekonomikuri siZlieris erT-erTi winapiroba swored mezRvaurebi da maT mier qveynis ekonomikaSi Semotanili ucxouri valutaa, romelic yvelaze konservatiuli gaTvlebiT, yovelwliurad naxevar miliard lars aRwevs. saxelmwifo agrZelebs mezRvauris profesiis maqsimalur mxardaWeras. yovelwliurad vafarToebT qarTveli mezRvaurebis dasaqmebis bazars. dRes maT 62 sazRvao droSiT mcurav flotSi SeuZliaT samsaxuri, maT Soris 19 evrokavSiris wevri qveyanaa. Zalian gvaimedebs da gvaxarebs is faqti, rom bolo wlebSi TvalsaCinoa maRali reputaciis mqone gemTmflobelTa interesi qarTvel mezRvaurTa mimarT, sagrZnoblad gazrdilia sando sakruingo kompaniebis ricxvic, romlebic saqarTveloSi operireben. es yvelaferi ki Cveni mezRvaurebis Rirseulad dasaqmebaze aisaxeba. am mimarTulebiT kidev erTi wingadadgmuli nabijia mezRvaurTa Sromis bazris reforma. ukve momzadebulia `sazRvao Sromis Sesaxeb~ konvenciis saratifikacio paketi Tanmdev kanonproeqtebTan erTad. maT Sorisaa `mezRvaurTa Sromis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis proeqtic. konvenciis ratificireba da Sesabamisi normatiuli aqtebis miReba qarTvel mezRvaurebs farTo SromiTi uflebebiTa da samuSao adgilze dacvis garantiebiT uzrunvelyofs.
– gvinda gvesaubroT reabilitirebul sawvrTnel centrze, rogorc SesaZleblobaze studentebisTvis. . .
– Cven gvWirdeba rac SeiZleba meti profesionali da progresulad moazrovne kadri sazRvao sferoSi, raTa fexi avuwyoT msoflios. konkurencia unda gavuwioT wamyvan sazRvao qveynebs da es xarisxiani ganaTlebis Sedegad unda moxdes. Sesabamisad, sazRvao ganaTleba da wvrTna aris umniSvnelovanesi mimarTuleba, rasac yvelanairad vuWerT mxars. 2012 wlidan dRemde 30 milion laramde investicia ganxorcielda mxolod baTumis saxelmwifo sazRvao akademiis infrastruqturis ganviTarebisTvis. dRes SegviZlia Tamamad vTqvaT, rom baTumis saxelmwifo sazRvao akademia Savi zRvis regionSi erT-erTi saukeTeso sazRvao saswavlebelia. erT-erTi umniSvnelovanesi proeqti, rac saxelmwifos xelSewyobiT 2022 wels ganxorcielda, swored akademiis mezRvaurTa saswavlo, sawvrTneli da sertificirebis centris sruli reabilitaciaa. Seicvala kompiuteruli teqnika da ganxorcielda arsebuli simulatorebis programuli ganaxleba: xiduris, samanqane ganyofilebis, eleqtronuli rukebis, satvirTo operaciebis da dinamikuri pozicirebis simulatorebi SesabamisobaSi movidnen uaxlesi modelis gemebTan. simulatorebze SesaZlebelia yvela tipis da sirTulis praqtikuli davalebebis Sesruleba, aqvs simulaciebis Sefasebis modulic. proeqtis Rirebulebam milion 400 000 lari Seadgina. dReisaTvis, Savi zRvis regionSi mezRvaurTa arcerT treningcentrs ar gaaCnia msgavsi uaxlesi, 6.0 modelis programebi, romlebic daxvewili vizualizaciiT, detalurobiT da efeqtebiT gamoirCeva, rac wvrTnebis realurTan maqsimalurad miaxloebul pirobebSi Catarebis SesaZleblobas iZleva. es, ra Tqma unda, mniSvnelovnad gazrdis moqmed mezRvaurTa simulatoruli wvrTnebis da Sefasebis xarisxs. 2022 wels samanqano ganyofilebaSi damatebiT moewyo da Tanamedrove teqnologiebiT aRiWurva 3 sainJinro laboratoria, romlebic Tanamedrove gemebis samanqane ganyofilebis analogiuria da aRWurvilia saerTaSoriso standartebis Sesabamisi simulatorebiT, romlebic uaxlesi Zravebisa da samanqane ganyofilebis vizualizacias iZleva. studentebi da moqmedi mezRvaurebi praqtikul swavlebas realobasTan maqsimalurad miaxloebul pirobebSi gaivli-an da praqtikul amocanebs samanqane ganyofilebis resursebis marTvisa da maRali Zabvis simulatorebze Seasruleben. aqve aRvniSnav kidev erT msxvil proeqts – 2021 wels sazRvao akademiis studentebisa da moqmedi mezRvaurebisTvis Tanamedrove da mravalfunqciuri sawvrTneli auzi gaixsna, sadac realurTan miaxloebul, sxvadasxva amindis simulirebis pirobebSi SeuZliaT gaiaron pirveladi da koleqtiuri usafrTxoebis, zRvaze gadarCenis da samaSvelo operaciebis wvrTnebi. auzi srulad akmayofilebs Tanamedrove, saerTaSoriso standartebs.
– ras ityviT foTis sazRvao saswavlebelze?
– saxelmwifos 6 milioni laris investiciiT ganxorcielda yofili hidromelioraciuli teqnikumis kulturuli memkvidreobis Zeglis statusis mqone Senobis reabilitacia da 2020 wels q. foTSi baTumis saxelmwifo sazRvao akademiiis filiali daarsda. pirvelive saswavlo wels (2021 wels) foTis sazRvao saswavleblis 10-ma profesiulma saganmanaTleblo programam miiRo avtorizacia da dRes 300-mde studenti saxelmwifo dafinansebiT eufleba sazRvao profesiebs. foTis sazRvao saswavlo-sawvrTneli centri profesiul ganaTlebaze orientirebuli maRali donis saswavlebelia, romelic Tanamedrove moTxovnebs srulad akmayofilebs.
– aqtiurad daiwyo saubari TevzWeris dargis ganviTarebaze, imaze, rom srulad qarTuli flotiT xorcieldebodes TevzWera, konkretulad, ra siaxleebia aRniSnuli mimarTulebiT?
– 2019 wlis dekemberSi ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministros, sazRvao transportis saagentosa da saagentos `awarmoe saqarTveloSi~ erToblivi muSaobis Sedegad programas `awarmoe saqarTveloSi~ daemata TevzWeris mimarTuleba. saxelmwifos mxardaWeriT, mimdinareobs sazRvao TevzmWeri dargis aRdgena da TevzmWeri flotis ganaxleba. programis farglebSi 13 TevzsaWeri gemis SeZena dafinansda. saqarTvelos teritoriaze ukve Semosulia 5 gemi da wlis bolomde igegmeba danarCeni gemebis Semosvlac. programis dawyebamde 30 seineri (TevzsaWeri gemi) gvyavda, romelzec 500-mde meTevze-mezRvauri iyo dasaqmebuli. moZvelebuli gemebi ver akmayofilebs Tanamedrove moTxovnebs dabali saimedoobis da warmadobis gamo, meTevze-mezRvaurebis saTanado doneze gadamzadebac ki ver xerxdeba. axali gemebiT meTevzeebi wliuri TevzWeris kvotis maqsimalur aTvisebas SeZleben. Seiqmneba axali samuSao adgilebic. aRsaniSnia, rom foTis axalgaxsnili sazRvao saswavlo-sawvrTneli centri meTevze-mezRvaurTa Tanamedrove laboratoriis wyalobiT, sazRvao TevzWeris dargs maRalkvalificiur kadrebs miawvdis.
– axlo momavalSi ra siaxleebs unda velodoT sazRvao transportis saagentosgan?
– axlo momavalSi davasrulebT Zalian mniSvnelovan proeqtebs sanavsadgure seqtoris mimarTulebiT, romlebic uaxloes momavalSi Tvisobrivad Secvlis da gaaumjobesebs Cveni sazRvao portebis logistikur SesaZleblobebs. es aris sazRvao servisebis gacifrovnebisa da saqarTvelos navsadgurebSi erTi fanjris sistemis danergvis proeqti, romelic xels Seuwyobs tvirTebis gamtarunarianobis gazrdas, mogvcems SesaZleblobas, winaswar davgegmoT tvirTnakadebi saxazo/regularuli mimosvlis gemebisaTvis da aseve, tvirTebis kategoriebisa da moculobis mixedviT, gaaumjobesebs navsadgurSi gemis Sesvla/gasvlasTan dakavSirebiT arsebuli regulaciebis politikas da procesebs rogorc sajaro, aseve, kerZo seqtorSi. rogorc aRvniSne, saqarTvelos sazRvao transportis sistema globaluri jaWvis nawilia da saporte seqtoris gacifrovneba mogvcems saSualebas, SevuerTdeT navsadguris gaerTianebis sistemas. es aris platforma, romelic sxvadasxva sanavsadgure sistemas erTmaneTTan daakavSirebs da informaciis swraf da usafrTxo gavrcelebis saSualebas iZleva dainteresebul mxareebs Soris (kerZo da sajaro). platforma gaaumjobesebs sanavsadgure da logistikuri procesebis marTvas, rac ufro swrafsa da moqnils gaxdis logistikur procesebs, Seamcirebs gemisa da satvirTo manqanebis dayovnebis da aseve, tvirTis damuSavebis dros, sabaJo procedurebs da gaaumjobesebs qarTuli sanavsadgure seqtoris konkurentunarianobas. aRniSnuli proeqtebi uaxloes momavalSi Tvisobrivad aamaRlebs saqarTvelos sazRvao navsadgurebSi momsaxurebis dones. EB
D finansuri mxardaWeriT, ukve dasrulda
sistemaSi integrirebis proeqtis I etapi – mizanSewonilobis kvleva. mniSvnelovani samuSao xorcieldeba saqarTvelos sazRvao droSis ganviTarebis da gemebis mozidvis mimarTulebiT. mudmivad mimdinareobs droSis kontrolisa da gemebis registraciis procesis sakanonmdeblo bazis daxvewa da saerTaSoriso standartebTan SesabamisobaSi moyvana. saqarTvelo warmatebul sazRvao qveynad yalibdeba, sadac uaxloes momavalSi industriis yvela mimarTulebis ganviTarebisaTvis xelsayreli pirobebi Seiqmneba. usafrTxo naosnobis, Tanamedrove, cifruli, xarisxze orientirebuli momsaxurebebis uzrunvelyofiT da inovaciuri proeqtebis ganxorcielebiT Cven vqmniT SesaZleblobebs saqarTvelosTvis – Camoyalibdes mowinave sazRvao qveynad. Cveni yoveldRiuri Sroma am miznisken usafrTxod, gonivrulad da mtkiced svlaSi mdgomareobs.

