,,თაობებს წარსულს წიგნით შემოვუნახავ”…
ëàïî úòíïîòûå 599 85 21 14 –
70 wlis istoria aqvs Suaxevis raions. wuTisofels aisis varskvlavebiviT SemorCnen is pirovnebebi, romelTa cxovreba, Sroma, sazogadoebrivi saqmianoba raionis ganviTarebas sisxlxorceulad ukavSirdeba. maT Sorisaa 85 wels mitanebuli yofili Jurnalisti, kulturis muSaki, sameurneo da partiuli struqturis xelmZRvaneli, publicisturi statiebis da sami wignis avtori mixeil zosiZe. igi Cveni gazeTis stumaria
– babua suleimani rotSildis qarxnis muSa iyo. man meore msoflio omSi ori vaJi dakarga. sazogadoebaSi maRali reputaciiT sargeblobda, adamianebTan urTierTobis piradi xelweriT gamoirCeoda. avtoritetuli pirovneba iyo mama nusredin zosiZe. 14 wlis ymawvils damamaxsovrda 1952 wlis dekembris susxiani saRamo. saxlSi mosulma yvelas gvaxara: dRes Suaxevis raioni damoukidebel administraciul erTeulad gamocxaddao. damfuZnebel RonisZiebas Tavadac eswreboda. Suaxevis centrTan siaxlove, moswavleobis, studentobis xana saSualebas maZlevda, sakuTari TvaliT menaxa aRmSeneblobiTi procesebi. naTesauri, megobruli da mezobluri urTierTobebi mqonda im adamianebTan, romlebic am procesebSi uSualod iyvnen CarTulni. gamonaklisi arc Cemi mSobliuri sofel jabniZeebis mkvidrebi iyvnen. baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis studenti, cnobili mecnierebis: iuri sixaruliZis, SoTa (Suqri) niJaraZis, aleqsandre CavleiSvilis, zurab Tandilavas xelmZRvanelobiT, aWaris mTianeTSi gabneul xalxur margalitebs vagrovebdi. fexiT SemoviareT xulos, Suaxevis, qedis raionebis istoriuli adgilebi, kulturuli Zeglebi. adamianebTan urTierTobebi maSin ufro saintereso da Sinaarsiani iyo. roca nikita xruSCovis mier gauqmebulma Suaxevis raionma adrindeli statusi aRidgina, soflis skolis qarTuli enisa da literaturis maswavlebeli raionuli gazeT `droSis~ redaqtoris moadgiled damawinaures.
– TiTqmis 15 weli adgilobriv gazeTSi gaatareT, jer redaqtoris moadgilis, Semdeg – redaqtoris Tanamdebobaze. ras gaixsenebdiT?
– Cemi cxovrebis, Sromis, SemoqmedebiTi saqmianobis, mozRvavebuli energiis wlebi gazeTs, mis SemoqmedebiT koleqtivs ukavSirdeba. Cem Tvalwin dafrTiandnen SemdgomSi cnobili mecnierebi daviT gvianiZe, tariel futkaraZe, givi cecxlaZe, cnobili Jurnalistebi givi TurmaniZe, nodar qamadaZe, mixeil daviTaZe, oTar cinariZe, wuTisoflidan naadrevad wasuli nazi kaxiZe. kolegialuri urTierTobis, xalxTan daaxloebis, sulierebasTan Widilis, adamianebTan urTierTobis skola iyo sergo kakauriZesTan muSaoba. adamiani, romelic cxovrebasac akeTilSobilebda da samsaxursac.
– kulturis sistemaSi saqmianobidan mniSvnelovans ras gamoarCevdiT?
– gasaxsenebeli bevria. am sferoSi Cemi saqmianoba, erTi SexedviT, arcTu ise gamarTlebulad mimaCnda. Tavad gansajeT, cekvisa da simReris ra mogaxsenoT, arc xelovnebisa da kulturis sferoSi viyavi didad erudirebuli da gaTviTcnobierebuli. amis miuxedavad, raionis maSindeli xelmZRvaneli mixeil xozrevaniZe mendo. dauviwyaria kulturis muSakebTan pirveli Sexvedra, rac imedis momcemi iyo. TiToeul maTganSi davinaxe pasuxismgebloba mindobili saqmisadmi, erTguleba da enTuziazmi – emsaxuron did da keTilSobilur saqmes. veraviTar kritikas ver uZlebda kulturis dawesebulebaTa materialuri baza, wignadi fondi ver pasuxobda drois moTxovnebs. kulturis saxlebSi, klubebSi iSviaToba iyo musikaluri inventari. am problemebis dasaZlevad bevri gaakeTes winamorbedma xelmZRvanelebma – aTamde wignis avtorma vaxtang zoiZem, kulturis qomagma konstantine beriZem. ar SeiZleba daviviwyoT am sferoSi momuSave xelmZRvanelebi: aleqsandre futkaraZe, noe dumbaZe, suliko futkaraZe, iuri takiZe, vaso ximSiaSvili, romlebmac TavianTi wvlili Seitanes kulturis aRorZinebis saqmeSi. swored am adamianebis Tavdauzogavi SromiT warmoCnda qarTuli qoreografiis, sasimRero kulturis ZirZveli nimuSebi, romlebic aWarisTvis da, saerTod, qarTuli kulturisTvis iyo damaxasiaTebeli. aWara odiTganve iyo cnobili Zveli qarTuli xalxuri cekvebiT, folkloriTa da sasimRero xelovnebiT. meamayeba, rom im adamianebTan mixdeboda muSaoba, romlebmac fasdaudebeli wvlili Seitanes ZirZveli xalxuri nimuSebis aRdgena-popularizaciaSi. mnaxvelis mexsierebidan arasodes waiSleba qarTuli cekvis didostatis aliosman daviTaZis `gandaganas~ ileTebi. cekvis jadoqars uwodebdnen xabelaSvilebel muxamed arTmelaZes, romelmac `gandaganas~ ZirZveli ileTebi gamoitana scenaze. qarTuli qoreografiuli samyaro icnobs neniel axmed miqelaZes, romelic Tavisi garmoniT eSxsa da lazaTs matebda TiToeul mocekvaves. msurs gavixseno Zveli qarTuli cekvebis ubadlo Semsruleblebi mamia WaRaliZe, Saqro futkaraZe, zabiT WaRaliZe, aleqsandre surmaniZe, xasan SaraSiZe da sxvebi. scenaze dasamaxsovrebeli saxeebi Seqmnes wablanis mocekvaveTa jgufis wevrebma `SuamTuris~ saxiT. daviwyebas ar miecema darCiZeebeli binal futkaraZe. is marTlac poeturi da vokaluri niWiT aRsavse adamiani iyo, romelic Tavisi patriotuli leqsebiT, musikaluri instrumentebis TanxlebiT, ajadoebda mayurebels. Zveli qarTuli xalxuri simRerebis aRdgena-popularizaciaSi TavianTi wvlili Seitanes abesalom futkaraZem, oTar gogitiZem, levan darCiZem, tariel makaraZem, lena niJaraZem. . .
sagangebod unda aRiniSnos Suaxevis raionis kulturis saxlis maorganizebeli da makontrolebeli roli. wignis propagandis saqmes yovelTvis unarianad xelmZRanelobda meri TurmaniZe. raionis musikaluri kulturis amaRlebaSi fasdaudebeli wvlili Seitana da Seaqvs Suaxevis saxelovnebo skolas. madlierebiT minda movixsenio udrood wasuli SoTa RoRoberiZe. am marTlac umwikvlo, futkariviT mSromelma axalgazrda specialistma axalgaxsnili skola maleve aqcia Suaxevis musikaluri ganaTlebis centrad. is kargi lotbaric iyo. misi xelmZRvanelobiT momzadebulma simRerisa da cekvis ansamblma araerT respublikur daTvalierebasa da olimpiadaze daimsaxura sapatio diplomebi. qoreografiuli ansamblis warmatebaSi didi wvlili miuZRoda axalgazrda qoreograf simon futkaraZes. bevri ram SeiZleba iTqvas da daiweros udrood wasul nodar fevaZeze. man TvalsaCino kvali datova qarTul salotbaro xelovnebaSi.
– skola, presa, kulturis sistema aRmasrulebeli struqturis sapasuxismgeblo TanamdebobiT CaanacvleT, rac adrindeli wlebis msgavsad, Sinaarsiani iyo. . .
– vinc Tundac ramdenime Tve an weli imuSava ioseb ximSiaSvilis, vladimer mamulaZis, aleqsandre jiblaZis, rusudan, nugzar futkaraZeebis gverdiT, im dros xinjs ver mouZebnis. moZvelebuli skolis Senobebis axliT Canacvleba, sxva infrastruqturis mowesrigeba mTavari sazrunavi iyo. maxsovs, rogori enTuziazmiT Sendeboda uCambis, oladauris, baraTaulis, Wvanis, dRvanis, daba Suaxevis, nigazeulis skolebis, gogaZeebis, zamleTis, wyaroTis, Subnis klub-kantorebis, gomardulis, tbeTis, furtios baga-baRebis Senobebi. im wlebSi gaiyvanes xabelaSvilebis – Tavzaras, cinareTi-rikixeTis, mawyvalTis, nacaras, TeTrbakis mTebis saavtomobilo gzebi. Cven daviwyeT rikixeTis teritoriaze sportul-gamajansaRebeli kompleqsis mSenebloba. soflebSi sacxovrebeli saxlebis, damxmare nagebobebis mSeneblobis bumi iyo. iyo soflebi, sadac erTdroulad 10-15 saxli xaraCoebs ixsnida. mosaxleobis cxovrebis done aamaRla Tambaqos kerZo seqtorSi gaSenebam da Sesasyidi fasebis maqsimalurma matebam. ekonomikuri aRmasvla kulturis, xelovnebis ganviTarebas, axali RonisZiebebis wamowyebas xels aZlevda. 1983 wels dafuZnda simReris dResaswauli, romelmac Semdgom periodSi `Suaxevobis~ saxeli daimkvidra. Cven gza gavuxseniT erT dros gauqmebul `SuamTobis~ saxalxo dResaswauls. masobrivi xasiaTi miiRo Rvawlmosili adamianebis iubileebis gadaxdam. sayovelTao saxe miiRo studenturma Sekrebam deviziT – `mSobel miwaSi midgas fesvebi~. gvqonda pativi, sofel naRvarevidan Warbi SromiTi resursi – 30 ojaxi maSindeli wiTelwyaros (dedofliswyaro) raionis samTawyaros meurneobaSi sacxovreblad gadagveyvana, rac momdevno wlebSic gagrZelda. 1989, 1990, 1991 wlebSi marto Suaxevidan qveynis 35-ze met raionSi da qalaqSi 2700-ze metma ojaxma axali sacxovrisi gaiCina. es erTob rTuli, magram organizebuli procesi iyo.
– raa mTavari, adamianma sazogadoebaSi sapatio adgili rom daimsaxuros?
– pirvel rigSi uangaro, keTilSobiluri Sroma, rac Cemi Taobis misia iyo. Svilebis, STamomavlebis msgavsad, erovnul moZraobas, qveynis damoukideblobisTvis brZolas maSin Cemi Taobac gverdiT daudga. madlobis meti ra meTqmis mSobliuri Suaxevis aRmasrulebeli da warmomadgenlobiTi organoebis xelmZRvanelobis misamarTiT. maT Cemi muSaoba `sapatio Suaxevelis~ wodebis moniWebiT daafases.
– publicistur-SemoqmedebiT saqmianobas ver eleviT. ara marto saqarTvelos, aramed mis farglebs gareT mcxovrebi adamianebis amagic SemounaxeT sazogadoebas wignebis saxiT. axla ra gaqvT Cafiqrebuli?
– albaT, es saubaric sapatio adgils daikavebs im wignSi, romelzec vmuSaob. yvelaferi uflis nebaa. Tavs movaled miviCnev, sazogadoebas, Taobebs warsuli wignebSi Semovunaxo.