აფხაზეთი კი არ უნდა დავიბრუნოთ, ჩვენ ერთმანეთს უნდა დავუბრუნდეთ
manana ZiZiSvili 27 48 93 –
afxazeTis dReebi – aWaraSi
aWara sam dRes maspinZlobda afxazeTis dReebs, romelic baTumis ilia WavWavaZis saxelobis saxelmwifo dramatul TeatrSi gaixsna. proeqtis `afxazeToba aWaraSi~ organizatori, afxazeTis mTavrobasTan erTad, gaxldaT a(a)ip `fesvebi 21~ (Tavmjdomare – marina xanTaZe), mxardamWerebi – aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis saministro da baTumis meria
amasTan dakavSirebiT baTumSi imyofebodnen afxazeTis mTavrobis Tavmjdomare ruslan abaSiZe, afxazeTis avtonomiuri respublikis iZulebiT gadaadgilebul pirTa ministri daviT facacia, afxazeTis ganaTlebisa da kulturis ministri eka xoferia, saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis ministris moadgile nunu mickeviCi, Serigebisa da Tanasworobis sakiTxebSi saxelmwifo ministris moadgile SoTa rexviaSvili, saqarTvelos parlamentis wevri levan mgalobliSvili, rusTavelis erovnuli samecniero fondis generaluri direqtori jaba samuSia, sxva oficialuri pirebi.
RonisZiebis sazeimo gaxsna gonio-afsarosis cixe-simagreSi igegmeboda, magram uamindobis gamo TeatrSi gaimarTa. foieSi moewyo gamofena `kulturuli memkvidreoba – afxazeTSi~, `afxazeTi – fotoebSi~, aqve warmodgenili iyo lazi mxatvris hasan helimiSis namuSevrebi.
saRamoSi, romelsac eka xoferia uZRveboda, monawileobdnen afxazeTis simRerisa da cekvis saxelmwifo ansambli, patara `arsianelebi~ – anastasia samniZe da nikoloz diasamiZe, aWaris simRerisa da cekvis saxelmwifo akademiuri ansambli `arsiani~.
eka xoferiam proeqtisaTvis madloba gadauxada marina xanTaZes da mis gunds, romlis idea iyo, baTumSic aRniSnuliyo afxazeTis dReebi. SekrebilT miesalma ruslan abaSiZe, romelmac madloba gadauxada baTums, aWaras omis dros afxazeTSi datrialebuli saSineli tragediisas TanadgomisTvis.
– minda, yvelas axsovdes is kultura, istoria da eTnosi, is ena da damwerloba, romelic ukavSirdeba afxazeTs. es yvelaferi unda SevinarCunoT da ganvamtkicoT, es Cveni movaleobaa. am saqmeSi ki aWaris afxazoba mimaCnia Zalian mZlavr Zalad, – aRniSna man.
– erTad vmaspinZlobT am dReebs Cven da aq mcxovrebi afxazebi. dRes Cveni megobrobis da gulTbili urTierTobis, kidev ufro daaxloebis did wignSi erTi lamazi furceli gadaiSleba. madloba minda gadavuxado yvelas, vinc iyo CarTuli RonisZiebis organizebaSi, vinc mogvca saSualeba, kidev erTxel movferebodiT erTurTs da gveTqva, rom gviyvars erTmaneTi. Zalian mixaria axalgazrdebis CarTva am saqmeSi, isini axal Zalas da energias Semoitanen, – aRniSna aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis ministrma maia xajiSvilma.
SekrebilT miesalma poeti, profesori, enaTmecnieri iaSa Tandilava.
saRamos restoran `san-remoSi~ qarTvelTa da afxazTa lxini (nadimi) gaimarTa, romelzec mowveulebi iyvnen saqarTvelos sxvadasxva kuTxis afxazebi, maT Soris aWaraSi mcxovrebi afxazi muhajirebis STamomavlebi, stumrebi – droebiT okupirebuli teritoriidan.
meore dRes stumrebi sofel feriis sajaro skolas ewvivnen. foieSi skolis moswavleTa namuSevrebi, xelnakeTi nivTebi, naxatebi da naqargebi iyo gamofenili, maT Soris, afxazi bavSvebis, romlebic aq swavloben. stumrebma daaTvalieres skolis axali Senoba, daeswrnen speqtakls `Cemi TvaliT danaxuli saqarTvelo~.
rusTavelis erovnuli samecniero fondis generalurma direqtorma jaba samuSiam ganacxada, rom rusTavelis fondis egidiT yvela im gamocemas, romelic afxazeTis Temas exeba, skolis biblioTekas saCuqrad gadmougzavnian. es aris afxazeTis istoria (qarTul da inglisur enaze), afxazur enasTan dakavSirebuli mniSvnelovani monografiebi…
skolis direqtorma leila dumbaZem madloba gadauxada stumrebs mobrZanebisTvis da SekrebilT mokled mouTxro skolis Sesaxeb.
– feria sakmaod mravalerovani sofelia, romelTa Soris yvelaze meti afxazi erovnebis adamiania. aq aris rogorc qarTul-afxazuri, ise afxazur-qarTuli ojaxebi. feriis sajaro skolaSi afxazi pedagogebi sxvadasxva sagans aswavlian, maT Soris qarTul enasa da literaturas. aq 2015 wlidan arCeviT sagnad Semotanilia afxazuri enis swavleba. sasixaruloa, rom am metad mniSvnelovan saqmes feriis mkvidri, afxazi qalbatoni liana aikucba didi rudunebiT uZRveba. ena sxva soflebSi mcxovrebma ufrosma Taobamac Seiswavla. amiT isini siTbosa da siyvaruls ugzavnian afxaz mosaxleobas, axalgazrdebi ki mSvidobis elCebi arian, is Taoba, romelmac unda daamTavros ufrosebis dawyebuli saqme, – aRniSna leila dumbaZem.
stumrebs miesalmnen afxazi da qarTveli moswavleebi.
aWaris mamuliSvilTa sagvareulo kavSiris xelmZRvanelma jeiran falavandiSvilma madloba gadauxada da skolas sigeli gadasca qarTul-afxazuri urTierTobis daregulirebis saqmeSi Setanili mniSvnelovani wvlilisTvis. afxazeTis mTavrobis saxeliT aTobiT bavSvi dasaCuqrda. imave dRes profesor feride acambas saxl-muzeumze memorialuri dafa gaixsna, aWaris mweralTa saxlSi ki dokumenturi filmis `afxazebi aWaraSi~ (avtori – ramaz surmaniZe) Cveneba gaimarTa, aqve qarTveli da afxazi mwerlebi Sexvdnen erTmaneTs.
daskvniT RonisZiebas moswavle axalgazrdobis sasaxlem umaspinZla. foieSi moewyo bavSvTa namuSevrebis gamofena `Cemi saqarTvelo~, TavianTi xelovneba warmoadgines sasaxlis qoreografiulma ansamblma `mercxalma~ da folklorulma ansamblma `iberionma~, qobuleTis bavSvTa qoreografiulma ansamblma `Cakrulom~, Tbilisis bavSvTa Teatralurma studia `iasamanma~, momReralma giorgi futkaraZem.
– afxazeTi yvelas tkivilia. fotogamofenaze naxavdiT msgavsebas baTumsa da soxums Soris, amitomaa aseTi monatreba aramarto afxazebisTvis, saqarTveloSi mcxovrebi TiToeuli qarTvelisTvisac, – aRniSna sasaxlis direqtorma Tamar mesxiZem.
aq barikadebis Temaze gadaRebuli klipis prezentacia Sedga, romlis (reJisori – nika futkaraZe, mxatvari – ioseb jorbenaZe, musika – giorgi futkaraZe) finansuri mxardamWerebi arian aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis saministro da qalaq baTumis meria. masSi kargad Cans Cveni dRevandeloba, tkivili.
– sul vfiqrobdi, ratom iyo Zvirfasi afxazeTi axalgazrdisTvis, romelic iq ar dabadebula da gazrdila, arcki yofila iq . . . am klipiT msurda, gadmomeca, ra gvaSorebs erTmaneTTan. . axalgazrda adamians ara aqvs kontaqti im teritoriasTan, romelic ase mniSvnelovania CvenTvis. amas ver Cawvdebi, Tu Tavad ar ganicade es yvelaferi. Cemi klipic amis gamoZaxilia. kargia, rom aseTi dReebi tardeba, Cvens Taobas meti Sexeba unda hqondes am TemasTan, maTTvisaa es filmi. es ar aris marto miwis nakveTi, es Cveni istoriaa, – gviTxra nika futkaraZem.
– fesvebiT var dakavSirebuli am kuTxesTan – bebia gaZiZavebuli iyo afxazeTSi. omi rom daiwyo, Sewuxebulma Tqva, es udidesi Secdomaa, Cven erTmaneTs vkargavT. mas Semdeg movdivarT am tkiviliT da cremliT. Cven afxazeTi ki ar unda davibrunoT, Cven erTmaneTs unda davubrundeT. mjera, rom amas mxolod siyvaruliT mivaRwevT, – aRniSna bela qeburiam, romelmac zurab gorgilaZis leqsi `fici~ literaturul klub `zRvauris~ aqtiur wevr Temo tarielaZesTan erTad waikiTxa.
– saamayo Taoba xarT, Tqven xarT is varskvlavebi, romlebmac qveyana unda gaanaTos. sofel feriis axalgazrdoba Cveni qveynis gaerTianebis yvelaze didi nimuSia. Tqven unda daginaxos danarCenma saqarTvelom da, rac mTavaria, soxumis afxazobam, imisTvis, rom kargad gaigon arsi da Sinaarsi Cveni gulwrfelobis, simarTlis da samarTlianobis. 11 wlis bavSvma davtove Cemi sofeli babuSara. is ezo, kibe, xe, bebiis mofereba, bavSvobis saocar mogonebad mrCeba. daafaseT mogonebebi, gaufrTxildiT mSoblebs, mezoblebs. . . warmoidgineT, ra ubeduri viyavi, roca es yvelaferi davkarge da cxovreba Tavidan daviwye. . . . yvelam unda icodes, rom qarTveloba udidesi tvirTia. . . bednierebi xarT, rom aq daibadeT. . . es is simRera da cekvaa, romelic sxvas ara aqvs. . madloba, rom gaxsovT afxazeTi. aWaram kargad icis, ras niSnavs, moswyde mSobliur fesvebs. da mainc, aWarlobam, aWaram SeinarCuna qarTuli ena, tradicia. madloba aWaris afxazobas, romelic saukuneze metia, muhajirobis Semdeg, inarCunebs Tavis adaT-wesebs. amayi var, rom dRes aWaraa afxazeTobis zeimis maspinZeli, – aRniSna Tavis gamosvlaSi daviT facaciam.
gvian saRamos navmisadgomTan moewyo aviaSou, zRvaSi ki tradiciulad yvavilebi, anTebuli sanTlebi da qaRaldis xelnakeTi gemebi CauSves.

