ნოდარ მაჭარაშვილი – ნიჭიერი მწერალი, რომელსაც ორი სტილის სინთეზი გამოარჩევს
მანანა ძიძიშვილი 598 24 94 97 –
zafxulSi baTumSi bevri ram xdeba, tardeba araerTi RonisZieba, xSirad dReSi – ramdenime da yvela mniSvnelovani da sainteresoa. Sesabamisad, es periodi Zalian datvirTulia gazeTisTvisac. amis gamo zogjer SeuZlebeli xdeba yvela saintereso masalis droulad gamoqveyneba. RonisZieba, romelzec axla gesaubrebiT, aucileblad unda gaSuqebuliyo, Tundac dagvianebiT
eliso bolqvaZis mier baTumSi gamarTuli, tradiciuli saerTaSoriso musikaluri festivali wels, iseve rogorc sxva wlebSi, mravalferovani aRmoCnda. misi erTi dRe daeTmo axalgazrda mweral nodar maWaraSvilis bolo dros gamocemuli wignebis wardgenas, romelic salonurad gaimarTa, Tumca poetma vaxtang Rlontma mas aseve, kovidiT avadmyofobis gamo, tradiciulad ver umaspinZla. Sexvedra waiyvanes festivalis reJisorma Sio abraxamiam da qeTi dumbaZem, romelic nodar maWaraSvilis wignebis redaqtori, gamomcemeli, amavdroulad, mkacri kritikosi gaxlavT.
– axalgazrda TaobaSi minelebuli iyo interesi erovnuli istoriisadmi, magram nodar maWaraSvilis SemTxvevaSi gvaqvs literaturuli da araliteraturuli migneba erekle meoris Sesaxeb. `avi musaifi~ – saTauric kargi mignebaa, wigns sainteresos xdis. orive wignSi – `qeifi sololakSi~ da `avi musaifi~ swored istoriuli faqtebia aRwerili. dRes, teqnologiebis epoqaSi naklebad ainteresebT istoria, magram nodari am yvelafers gvawvdis Zalian mravalferovani gancdebiT. orive wigni savsea megobrobiT, siyvaruliT, TanadgomiTa da. . . RalatiT, Zalian bevri faqtiT da es yvelaferi am wignebs amravalferovnebs, – Tqva Sio abraxamiam.
nodar maWaraSvilis Txrobis stili, rasac yvela – kritikosi Tu mkiTxveli aRniSnavs, gamoirCeva originalurobiT, rac gulisxmobs, erTi mxriv, sada da martivi, yvelasaTvis gasagebi eniT weras, magram amave dros arasodes kargavs akademiurobas. swored am ori stilis sinTezi gamoarCevs mis Semoqmedebas da Tavad nodar maWaraSvils.
rogorc redaqtorma qeTi dumbaZem (da albaT yvelas kargad mogexsnebaT, is nodar dumbaZis Svili da salonis stumris, axalgazrda mwerlis deda gaxlavT) sakuTar Tavze Tqva, is Zalian mkacri redaqtoria. deda-Svilis kamaTs vinme rom Seeswros, verafriT daijerebs, rom isini erTmaneTisTvis ase axlobeli adamianebi arian, Tumca bolo dros naklebad kamaToben, radgan nodari SemoqmedebiTad TandaTan gaizarda. xSirad, piriqiT, dedas, rogorc kritikoss, aRfrTovanebis momentebic ki aqvs. . . iTqva, rogor daiwera misi wigni `qeifi sololakSi~ bavSvobis megobar, kinoreJisor Tornike bziavas TxovniT. mas filmis gadaReba surda saqarTvelos demokratiuli respublikis erovnuli armiis artileriis general-maiorze, Tbilisis saxelmwifo universitetis erT-erT damfuZnebelze, 1921-1923 wlebis erovnul-ganmaTavisuflebeli moZraobis erT-erT lider kote afxazze. nodaris scenarma konkursSi gaimarjva. dedam moisurva misi wignad gamocemac. nodars scenaris moTxrobad gadakeTebaze didi dro ar dasWirvebia, radgan misi weris manera swored dialogia. ase daibada SesaniSnavi moTxroba kote afxazze. saRamos nodar dumbaZis gaxsenebis gareSec ar Cauvlia. mTavari is iyo, rom orive nodarze yvela didi siyvaruliT saubrobda, es erTgvarad, genialuri nodar dumbaZis mogonebis saRamoc iyo da mis SesaniSnav SviliSvilTan Sexvedrac.
– nodari muSaobisas kompiuters ar iyenebs, xeliT wers. amitom saxlSi Zalian bevri xelnaweri inaxeba. mTeli cxovreba nodar dumbaZis qaliSvili viyavi, axla ki mixaria, rom nodaris deda var. mama mTeli Rame werda, xelnawers arasodes inaxavda. misi xelnaweri nebismiers SegveZlo wagvekiTxa. pirvelad deda kiTxulobda, mere manana. Cvens Soris 10 welia sxvaoba. mere mec wamovewie da ise gavTavxeddi, rom Tu sadme gamotovebuli iyo wertil-mZime, vasworebdi. erTxel mdinare vere veraze gadavuswore da sul kalmistari mikakuna TavSi. mamas sul ucnaurad sufTa nawerebi hqonda, imitom, rom Zalian bevrs fiqrobda, mere jdeboda da or-sam TveSi romans amTavrebda. mama am ambebs gviyveboda, Cvenze amowmebda, dagvainteresa Tu ara, Cemi nodariko ki sul sxvagvarad wers, – gviTxra qeTi dumbaZem.
– ramdenime sityva did nodarze minda vTqva. mova dro da eri mixvdeba, rom Cven vcxovrobdiT genialuri mwerlis epoqaSi. arasodes damaviwydeba, roca Jurnal `ciskarSi~ misi `me, bebia, iliko da ilarioni~ daibeWda, samuSaoze praqtikulad aravin arafers akeTebda, yvela ijda da mas xmamaRla kiTxulobda. . . ar mgonia, rom am didma niWma STamomavlebze `daisvena~. `avi musaifi~ bolomde erTi amosunTqviT CavamTavre. Cemze damangreveli STabeWdileba datova, oRond kargi gagebiT. ase mgonia, Tu vinmem mefe erekles, Cvengan galanZRuls, Zalian didi tkivilis matarebels Zegli daudga, es nodar maWaraSvilia. madloba mas. aseTi simarTle mefe erekleze ase srulyofilad, ase araCveulebrivad aravis dauweria. vfiqrob, is aucileblad iqceva did romanad da RmerTma qnas, filmadac gadaiqces. aqve unda vTqva, rom nodars aqvs erTi Zalin kargi Tviseba – misi yvela nawarmoebi aris Zalian kinematografiuli. mixaria, rom nodar maWaraSvili aris Tavisi babuis Rirseuli SviliSvili, misi cxovrebis gamgrZelebeli da mjera, is Zalian bevrs miaRwevs, – ganacxada kinoreJisorma qeTi doliZem.
– mixaria, rom Cveni stumaria nodar dumbaZis SviliSvili. qeTis didi xania vicnob, magram nodari cota xnis win gavicani. advili ar aris amxela babuis SviliSviloba, Tavis damkvidreba, magram is amas axerxebs. me zaur bolqvaZis Svili var da ar SemiZlia, gverdi avuaro literaturas, poezias, radganac visac qarTuli mwerloba uyvars, is qmnis qarTul kulturas. amas momavali Taoba aucileblad gaagrZelebs, Cven ki maT xels SevuwyobT, – gviTxra festivalis damfuZnebelma eliso bolqvaZem.
– axalgazrda, Zalian saintereso mwerals SevxvdiT. gansakuTrebiT mniSvnelovania is diskusiebi, rac wignis prezentacias axlavs, rac kidev ufro aaxlovebs mas mkiTxvelTan, es ki orive mxarisTvisaa mniSvnelovani, – Tqva Sexvedraze aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis ministrma maia xajiSvilma.
aRsaniSnavia, rom nodar maWaraSvili saukeTeso mosaubrecaa. man sainteresod gviambo Tavisi cxovrebis mniSvnelovan momentebze. wera 23 wlisam daiwyo. ambobs, rom didi Secdoma dauSva, sruliad axalgazrdam rom gamosca wigni, radgan aTi wlis Semdeg aRar moewona. Tumca niWi im pirvel gamocemaSic kargad Canda. mogviTxro, Tu ratom airCia fsevdonimad Tornike gurjinTaxi. mere sakuTari gvaris warmoCenis droc movida. wignisTvis istoriuli masalebis moZieba daiwyo moskovis arqivebSi, magram yvelaze did `arqivad~ ivane javaxiSvilsa da marika lorTqifaniZes miiCnevs, romelTa wignebs, misi TqmiT, aucileblad unda Caujde da waikiTxo, gaaanalizo. rogorc gviTxra, istoriis ani da bani marika lorTqifaniZis ojaxSi iswavla. . . parizSi muSaobis dros mixvda, rom seriozuli wignis gamocemis dro movida, 33 wlis gaxda da ifiqra, yvelaferi gamouvidoda. . . gamosca kidec SesaniSnavi wigni `avi musaifi~, romelic Tavis istoriis maswavlebel giorgi oTxmezurs miuZRvna, romelmac Seayvara istoria, wignis gamocemisTvis ki madloba gadauxada rogorc maswavlebels, ise arvelaZeebis fonds. sxvaTa Soris, nodar maWaraSvili specialobiT ekonomistia. ambobs, rom misi pirveli nabijebi mwerlobisken, ufro sworad, misi siyvarulisken babuisgan daiwyo, im sabavSvo leqsebiT, romlebic Cven, yvelas ase Zalian gviyvars. mere, ra Tqma unda, sxva mwerlebma moaxdines masze gavlena, Tumca babua misTvis mudam yovelTvis saamayoa. erTxel mis skamze dajda da did nodars rom daunaxavs, moferebiT uTqvams, jer adreao. Tvlis, rom mwerloba TiTqos adamianis sxeulis uxilavi nawilia, is calkea, Tan Senia. `sul vambob, namdvili mwerlebi orsulebi arian. es xeloba ar aris, es Seni cxovrebaa. roca mova `is muza~, rom ar gamouSva, warmoudgenelia. babuac ityoda, roca nawarmoebs daasrulebda, vimSobiareo~, – gviTxra nodar maWaraSvilma.
– rac Seexeba kote afxazs, erekle meores. . . aseT winaprebs dafaseba unda. xSirad gamigia erekle meoreze – am msmelma kaxelma ruseTs mihyida saqarTveloo. sigiJea amis Tqma, mas yvelaze meti omi aqvs gadaxdili, arcerT Cvens mefes amdeni ar uomia. vifiqre, rom es raRac axali, saWiro sityva iqneboda qarTuli sazogadoebisTvis, mindoda mkiTxvelisTvis ubralod mimewodebina, Tu rogori winaprebi gvyavda da mere gadavwyvite, damewera, riTac vambob, Tu ratom ar SeiZleba viRac samzareuloSi gazrdilma `vardiviT~ biWebma daviT aRmaSenebeli, saqarTvelos patriarqi aginon. Tu ers warsuli ar ainteresebs, momavals ver Seqmnis. safrangeTSi prezervativze napoleons aravin dagaxatinebs, es gamoricxulia. yvelaferi winaprebiT iwyeba. es CemSi Rrmad aris Camjdari, mSoblebma unda imuSaon amaze. SeiZleba istoriaSi Rrmad Caxedulma adamianebmac ki ar ician kargad, vin iyo kote afxazi. is iyo adamiani, romelic qveynisaTvis brZolis dros arsad wasula, gaagrZela brZola, Tumca araerTxel SesTavazes qveynis datoveba. mindoda bevrs gaego mis Sesaxeb. man javaxiSvilTan erTad daaarsa Tbilisis saxelmwifo universiteti, iyo saqarTvelos pirveli parlamentis damaarsebeli, amisTvis saWiro Tanxac man iSova, xelmZRvanelobda rkinigzis mSeneblobas, Camoayaliba antikomunisturi moZraoba. SesaZloa, am wignSi kote afxazis cxovreba srulad ar aris gadmocemuli, magram ConCxi, misi 95 procenti simarTlezea agebuli. Tu vinmes ainteresebs, vin iyo kote afxazi, aq namdvilad gaigebs. Semdegi wigni – `moskovi-Tbilisi~ aris Cemi moskovSi cxovrebis droindeli ambavi, Tu rogor garTulda Cveni urTierTobebi 2008 wlis Semdeg, rogor cxovrobdnen qarTvelebi iq, rogori sxvaoba iyo Cemi mSoblebis Taobasa da Cvens Taobas Soris. es avtobiografiuli romania da istoriasTan, TariRebTan araviTari kavSiri ar aqvs. Cven imdeni kargi Tanamedrove mwerali gvyavs, rom Zalian Znelia, daamtkico, rom Sen kargi xar, amisTvis didi Sromaa saWiro. dajdomis procesia rTuli. saxlSi xuTi sxvadasxva Taobis adamiani vcxovrobT – bebia 93 wlisaa, deda – 61-is, mama – 66-is, ZmisSvili – 16-is da yvelas sakuTari moTxovna aqvs. . . amitom bolos saguramoSi `movtydi~ da axla marto vmuSaob babuis saxl-muzeumSi. es miwa man gardacvalebamde ramdenime wliT adre SeiZina (guls uxdeba), es aris Cemi TavSesafari, – Tqva nodar maWaraSvilma, romelmac iumoriTac gvasiamovna.
nodar maWaraSvilma damswreTa SekiTxvebsac upasuxa da maTTvis avtografebic ar daiSura.