სკოლის დირექტორობაც არასდროს უნატრია, თუმცა მინისტრის მრჩევლობა – კი
äïøï õëèåîòêò 593 50 82 69 –
`Zvirfaso maswavlebelo nona, sicocxlis bolomde Tqveni madlieri viqnebi, yvela Cems warmatebas Tqven gimadliT, axlac Camesmis Tqveni xma, siyvaruliT gigonebT, gxedavT kidec~. . . es sityvebi amonaridia yofili moswavlis baraTidan. msgavsi Sinaarsis werilebi qalbaton nona janaSias eleqtronul fostaSi aTeulobiT inaxeba. yofili moswavleebi axlac, mravali wlis Semdegac, exmianebian da dabadebis dRes ulocaven. es siyvaruli da pativiscema Tavisi mravalwliani Tavdadebuli, maRalprofesiuli saqmianobiT moipova. ukve aTeuli wlebia, dawyebiT klasebSi warmatebiT aswavlis sam sabaziso sagans. wamyvani maswavlebeli araerT jildos flobs, maTgan yvelaze metad ki moswavleTa da maTi mSoblebis mier gamoxatuli siyvaruli axarebs, araerT literaturul RonisZiebaze rom gamoxataven, sadac mis leqsebs kiTxuloben. nona janaSia xom kalmosania, poeziis madliT cxebuli. araerT literaturul gamocemaSi ibeWdeba da yuradRebasac ipyrobs. SarSan `mwignobaris~ mowveviT baTumSic imyofeboda, Sexvda `mwignobaris~ moswavleebs, esaubra maT, kolegebs Tavisi gamocdileba gauziara. mas Rrmad swams, rom vinc sxvas aswavlis, Tavadac yoveldRiurad unda swavlobdes, rom swavla ojaxidan iwyeba da skolaSi grZeldeba da rom poeziis siyvarulis gaRviveba axalgazrdebSi maTi momavlis mtkice balavaria, radgan leqsis moyvaruli da mkiTxveli adamiani sulierad Zlieria da Tvalxiluli. maS, ase, Cveni stumaria pedagogi da poeti nona janaSia.
– gamorCeuli pedagogi xarT, saTqmelic bevri geqnebaT. . . skola, bavSvebi da Tqven. . .
– gmadlobT dafasebisaTvis, magram es xmamaRla naTqvamia. salaparako ki namdvilad bevria. . . skola Cemi meore ki ara, pirveli saxlia. ojaxSic skolis saqmeebiT var dakavebuli. gantvirTvisTvis Sekrebili kolegebi (erT-erTi Cemi qaliSvilicaa) isev moswavleebsa da skolaze vsaubrobT. zugdidis me-8 sajaro skolaSi (direqtori – irma qobalia) dawyebiT klasebSi vaswavli sam sabaziso sagans. var wamyvani maswavlebeli. Cveni skola maRali TanamSromlobiT, kulturiT gamoirCeva. aq sruliad axalbeda, 21 wlis asakSi, daviniSne dawyebiTi klasebis vakantur poziciaze, arada, filologi var. patarebis siTbom da siyvarulma momnusxa. ardadegebzec maTiT vikreb Zalebs, vxsni saqaRaldes, vaTvaliereb maT nawerebs da naxatebs, siamovnebiT vkiTxulob moweril werilebs, romlebSic dedas madareben, lamazad warmomaCenen da meferebian. . . saocari adamianebi arian patarebi. gansakuTrebuli jildo CemTvis patara gogo-biWebis siyvaruliT gabrwyinebuli Tvalebi, mSoblebis madliereba da kolegebis dafasebaa. . . Semcvleli maswavlebeli Cems klasSi rom Sedis gakveTilebis Casatareblad, gamosuli aRfrTovanebas ver malavs moswavleTa codnis, unarebisa da damokidebulebebis gamo, es did sixaruls maniWebs da madlierebiT vivsebi.
– ra SegiZliaT urCioT axalbeda pedagogebs, gamocdilebis saganZuridan upiratesi raa, romelic uTuod unda gauziaroT maT?
– ar miyvars rCevebis micema da aramkiTxe moambeoba, magram axalbeda pedagogebs gansakuTrebuli yuradReba esaWiroebaT gamocdili kolegebisagan. axaldaniSnuli pedagogi rom xdeba kaTedris wevri, kaTedris sxdomaze gavacnobdi zogadi ganaTlebis erovnul miznebs, erovnuli saswavlo gegmis sagnobriv standartebs, saskolo bades, saxelmZRvaneloebs, romlebiTac mouwevs moswavleebis swavleba. . . gavacnobdi am wignebiT swavlebis principebs, skolis sagnobriv gegmebs, e. w. kurikulumebs. vurCevdi, keTilsindisierad moekidon maTze dakisrebul movaleobas, mudmivad izrunon profesiul ganviTarebaze, moemzadon yoveli gakveTilisaTvis, gaiazron, ra unda aswavlon da rogor. . . swavlebisas gaiTvaliswinon moswavlis SesaZleblobebi da individualuri Taviseburebebi; ganmaviTarebeli ukukavSiriT waaxalison moswavle da uzrunvelyon misi swavlis progresi; CarTon moswavleebi gakveTilis, proeqtis Tu RonisZiebis dagegmvaSi, miscen maT arCevanis saSualeba, daeswron gamocdil pedagogebs gakveTilebze, gaiTvaliswinon maTi rekomendaciebi; TiToeuli moswavlis mimarT iyvnen gulisxmieri, humanuri da samarTliani; iTanamSromlon moswavleTa mSoblebTan da sxva. es yvelaferi miiRweva yoveldRiuri rutinuli SromiT. vinc sxvas aswavlis, Tavadac unda swavlobdes.
– araerT literaturul gamocemaSi ibeWdeba Tqveni leqsebi. roca maT Tqveni moswavleebi, maTi mSoblebi kiTxuloben. . .
– Cems moswavleebs da maT mSoblebs moswonT, rom vwer. isini gamoTqvamen azrs Cemi leqsebis Sesaxeb, xanac zepirad swavloben da gamoTqmiT ukiTxaven CemTan Sesaxvedrad mowveul sazogadoebas. didad maxarebs, rom Cemi gzavnili sworad midis mkiTxvelamde. risTvisac vcxovrob da virjebi skolaSi Tu skolis gareT, es samSoblos siyvarulia. pataraobidanve vaswavli moswavleebs yovelive mSobliuris siyvaruls da amaSi Cemi leqsebic mexmareba. siamovnebiT vixseneb Cveni skolis literaturuli salonis da zugdidis me-2 saqalaqo biblioTekis mier organizebul Sexvedrebs. ruxis sajaro skolis mesameklaselebTan Sexvedram yovelgvar molodins gadaaWarba. `jeiran-janos leqsebi~, zepirad uswavliaT da gamoTqmiT da sainteresod waikiTxes, iqve am leqsebis STabeWdilebiT Seqmnili naxatebi hqondaT gamofenili. adgilzeve iswavles kidurwerilobis arsi da erToblivad davwereT leqsi maT sayvarel nato maswavlebelze.
– poezia sulis sagalobelia da. . . rogor migaqvT igi moswavleebamde?
– poezia sulis mdgomareobaa. is aucilebelia sirTuleebis dasaZlevad, cxovrebis gasagrZeleblad. . . roca miWirs an milxins, maSin momagondeba, maSin midgas gverdiT Tanamoazred, saimedo megobrad esa Tu is poeti Tavisi poeziiT. rogor mimaqvs sulis umSvenieresi sagaloblebi moswavleebTan? Tavad vukiTxav, vavlebT paralels naswavl teqstebTan, vasmenineb saukeTeso deklamatorTa wakiTxuls. . . `vaiZuleb~, SeigrZnon misi esTetizmi, vutoveb leqsTa krebulebs, rom amoirCion sasurveli leqsi, iswavlon da waikiTxon gamoTqmiT. vaswavli kiTxvis efeqtur strategiebs, warmosaxviT Sexvedrebs vmarTavT sayvarel poetebTan. moswavleebma ician, rom movusmenT da reagirebis gareSe ar davtovebT maT naSroms. . . isini maqsimalurad cdiloben, sulsa da gulis deben am saqmeSi. . . ase TandaTan ixvewebian da iyvareben. . . ase iqceva poezia axalgazrdebis `sulis purad~.
– cifrul droSi cxovreba ara marto teqnikur, aramed mentalur gadawyobasac iTxovs da es, upirvelesad, skolaSi mimdinareobs, ese igi, Tqven Tvalwin, Tqveni CarTulobiT. rogoria es procesi?
– pirveli klasidanve euflebian patarebi kompiuterul teqnologiebs. swavlis dawyebis pirvel dResve xvdebaT merxebze dalagebuli kompiuterebi da saxelmZRvaneloebi. . . ufro metic, bevri ram ukve ician. Zalian mcire asakidan kompiuteruli TamaSebiT da multfilmebiT garTobis uflebas aZleven mSoblebi. pandemiis dros rom ara cifruli teqnologiebi, rogorRa CavatarebdiT onlaingakveTilebs? rogor gavugzavnidiT davalebebs da maTze ukukavSirs?! mSoblebi xSirad aRniSnaven, rom swavlaze met dros maTi Svilebi kompiuterul TamaSebs uTmoben, maswavleblebi ki mSoblebTan SeTanxmebiT vuqmniT motivacias, rom klasgareSe literaturis kiTxviT, sportul wreebSi varjiSiT, sxvadasxva proeqtSi CarTviT dakavdnen da kompiuteruli teqnologiebi metwilad saswavlo miznebisTvis gamoiyenon.
– Zegli cocxali winaparia, maTi dafaseba da movla ki Cveni momavlis niSansveti. rogor aziarebT Tqvens moswavleebs maT siyvaruls?
– moswavleebs vuyvebi saxelovan adamianebze, xazs vusvam samSoblosa da xalxis winaSe maT damsaxurebas, vaswavli maT Sesaxeb daweril teqstebs, erToblivad vuyurebT maTze gadaRebul videoebs Tu kinofilmebs. `mkvdrad igi Tqmula, visac aq saxeli ar darCenia (ilia)~. asea. . . CamoTvla Sors wagviyvans. ilias, akakis da iakobis erToblivi foto maqvs klasSi. ician bavSvebma, rogor moabrunes maT qarTuli cnobierebisken TiTqmis garusebuli sazogadoeba. ician iakobis Seqmnili wignebis sidiadis Sesaxeb. `deda ena~ eris burjia da mas am damsaxurebas veravin waarTmevs. bavSvebs xSirad vuCveneb `deda enis~ pirvel – 1876 wlis gamoSvebas, romelic Cemi qarTulis maswavlebel Tamar SerazadaSvilis nebarTviT skolaSi bavSvebis mier Segrovebuli makulaturidan aviRe. amiT risi Tqma minda? iakobis `deda ena~ hqonda viRacas Cems sofelSi da ar icoda im ojaxma misi fasi, im winapris fasi, visganac es saganZuri ergo, es cudia. . . unda icodes mozardma, `visi gorisaa~, romeli qveynis, ra faseulobebis matarebeli eris Svilia. . . amis swavla ki ojaxidan, piradi magaliTiT iwyeba da skolaSi grZeldeba. qebis sigelebiT, diplomebiT dasajildoeblad moswavleebi mimyavs iakob gogebaSvilis, zviad gamsaxurdias da merab kostavas biustebTan, romlebsac yvavilebiT amkoben. vsaubrobT maT damsaxurebaze eris gamoRviZebis saqmeSi, mamuliSvilobasa da Tavganwirvaze.
– Tqveni azriT, vin arian adamianebi, romlebic saqarTvelos sulier misias warmoaCendnen, rogoria Tqveni damokidebuleba maTdami?
– vsuldgmulob namdvili mamuliSvilebiT, ukiduresi SeWirvebisas rom gvevlinebodnen mxsnelebad, mkvdreTiT aRadgendnen Cvens mamuls, ar uSindebodnen sikvdils, meimedeba wmindanebi, TovliviT spetakebi. . . gadarCenisTvis brZolaa dRes dRis wesrigSi. `milevadi eriao~, qirqilebs eSma, qarTvelebi ki garbian saqarTvelodan, ucxoelebi modian, mkvidrdebian da mravldebian. . . dRe ar gava, vinmes sazRvargareT gamgzavrebis ambavi ar gavigo. . . es yvelaferi Cem Tvalwin rom xdeba da verafers vakeTeb, gulmokluli leqsebs vefarebi da vafareb Cemebr Secbunebulebsac. vocnebob saswaulebze, gadarCenasa da gabrwyinebaze. `mTvarian RameSi bagratis taZris nangrevebi TalxiT mosili WirisufaliviT rom dascqerian quTaiss, uxmod metyveleben: `mouareT saqarTvelos~.
– Tqveni moswavleebi rogori wignebis kiTxvas amjobineben – beWdurs Tu eleqtronuls?
– isini eleqtronuls beWdurs amjobineben. mTavaria, kiTxvisTvis saWiro dro kompiuterul TamaSebs ar dauTmon. wignierebis donis asamaRleblad varCev maTTvis Sesaferis mravalferovan literaturas. vqmniT patara saklaso biblioTekas, bavSvebsac moaqvT xolme wignebi da TandaTanobiT ivseba Cveni Taroebi. Tavad irCeven moswavleebi wignebs, interesdebian wakiTxuliT, erTmaneTs uyvebian wakiTxulis Sesaxeb. . . xSirad ucvlian wignebs erTmaneTs. . . Sesabamisi ganmaviTarebeli komentarebi winsvlaSi exmareba maT. CemTvisac da, saerTodac, wigni Seucvlelia. msiamovnebs, roca Taroebze Cawikwikebuls vxedav, TiTqos Tavisken miwveven da fiqrebs aRmiZraven. . . mamSvideben, maforiaqeben, mabedniereben. . . xSirad damyavs moswavleebi qalaqis biblioTekebSi, sadac maT aZleven wignis arCevis saSualebas da uqmnian kiTxvisTvis saWiro garemos.
– Tqven rom ganaTlebis ministri iyoT. . .
– araTu ganaTlebis ministrad yofnaze, skolis direqtorobazec ar miocnebia arasdros. mindoda, bavSvebTan vyofiliyavi, maTi siyvaruli momepovebina da swavla-swavlebis xarisxis amaRlebaze mezruna. . . ise, xSirad mifiqria, netav ministris mrCeveli viyo-meTqi. . . skolaSi momuSave pedagogma icis, ra sWirdeba mis moswavles da saskolo sazogadoebas ganviTarebisTvis. rogorc maSin, axlac Cemi mizania, did dros vatarebde bavSvebTan, moswavleebs ar sWirdebaT daRlili, `werasatanili~ da gamocdebiT statusis amaRlebasa da Semdgom mis SenarCunebaze mofiqrali, muqaris qveS momuSave maswavlebeli. skola ganaTlebis samWedloa da maswavlebelma unda icodes Tavisi saqme. . . swavleba sakmarisia, iyos 11-wliani – risTvisac Seiqmna me-12 klasi, mizans ver amarTlebs. mometebuli trening-seminarebis nacvlad imave Sinaarsis literaturas da sxvadasxva resurss mivawvdidi skolebs. ukve samjer Catarda saerTaSoriso kvleva wignierebis donis dasadgenad da yovel jerze mxolod umniSvnelod gaumjobesda Sedegebi. qarTveli bavSvebis wignierebis done mniSvnelovnad CamorCeboda saerTaSoriso skalirebul maCvenebels, gageba-gaazrebis doneze ki damokidebulia moswavlis miRwevebi sxvadasxva saganSi. . . maswavleblis muSaobas Sevafasebdi moswavlis swavla-aRzrdaSi miRweuli SedegebiT, samomavlod ki umTavresi umaRles saswavleblebSi Zlieri kadrebis aRzrdaa. mets vimuSavebdi am mimarTulebiT.
– rogor da ra formiTaa umjobesi rwmenis gaRviveba moswavleebSi?
– rwmena momavlis imedia, mjera borotebaze sikeTis gamarjvebis. ufali CemSia da yvelgan Tan damyveba, maimedebs, mamxnevebs, mamSvidebs, TanamigrZnobs. . . skolaSi gauqmda religiis swavleba, Tumca religiuri sakiTxebi sxvadasxva saganSi iswavleba, maT Soris, istoriaSi aris gaTvaliswinebuli ufro CaRrmavebulad iswavlebodes. mivceT moswavleebs naswavlis gaazrebis da TviTgamorkvevis saSualeba, miT umetes, rom zogadi ganaTlebis Sesaxeb kanonis mixedviT, moswavles, mSobels da maswavlebels aqvT rwmenis, aRmsareblobis da sindisis Tavisufleba.
– Tviseba, rac yvelaze metad amSvenebs adamians da romelsac cdilobT, ganaviTaroT moswavleebSi?
– Zalian minda, Cemi moswavleebi iyvnen samarTlianebi, gulwrfelebi, hqondeT empaTiuri unarebi. bulingis Temas ramdenime gakveTils da klasis saaTsac vuZRvniT. moswavleebi personaJis poziciidan gadmoscemen ambavs, vuyurebT am Temaze Seqmnil filmebs, ganvixilavT situaciur amocanebs. Cems moswavleebs Zalian uyvarT `cxeli skami~ da `mkiTxvelTa Teatri~, romlebic teqstis gasaazrebeli efeqturi meTodebia. skolaSi tardeba bulingis saprevencio RonisZiebebi. mandaturebic Rirseulad asruleben TavianT movaleobas.
– dabolos, fraza, romliTac daasrulebT intervius.
– Cemi sayvareli frazaa: `Cven valdebulni varT, vizrunoT maTze, vinc moviSinaureT~ (`patara ufliswuli~).
აი ლექსიც:
ვალები
პატივი თუ მომაგეს, მავანს გული დაწყდება,
ახლოს არვის მაკარებს, ფრთები რომ არ შემასხას,
ურჩად ამშარებია, ვერ ვახერხებ გაქცევას,
მახდევინებს იმ ვალებს, რომელიც არ მემართა.
ვაღიარებ, ვალები თან დამყვება მამულის,
მშობლიური გრძნობების, რომ ვატარებ თან გულით,
კამკამა წყაროების, მთების, ია-ვარდების,
წინაპრების ნაღვაწის, მათი ნატერფალების,
მშობლის გულისტკივილის, მასწავლებლის ნასწავლის,
ბებიების ზღაპრების , ბაბუების ნაჯაფის,
სამშობლოს სიყვარულით ხმალ-ხანჯალთა ჟღრიალის,
ერთგულების დარაჯად უღალატო ტრფიალის,
წმინდანების დასების,
იდეისთვის ვნებულის. . .
და უკლებლივ სუყველა გმირი თავდადებულის,
თან დამყვება ვალები მშობლიური ანბანის,
,,იავნანას“ ჰანგების.. . . სალბუნივით ცვარ-ნამის. . .
ბალახების სურნელის. . . მრავალფერი ბადაგის. . .
და მექნება ვალები მუდამ, სულის გაცლამდის. . .
სანამ ტირის იშხანი უკვდავების სინგურით,
ვერ ვიბრუნებთ დაკარგულს პორფირით და დიდგულით,
სანამ გრიგოლ ხანძთელის სული არ დამშვიდდება,
სანამ ტაო-კლარჯეთი ჩვენი აღარ იქნება,
სანამ ჰერეთს და ლორეს ჩახერგილი გვაქვს გზები,
სანამ ძმობას არ სწევენ აფხაზი და ქართველი.
სანამ ძველი დვალეთი შუაგულში გვიკვნესის,
სანამ ყველა წართმეულს სულ ვიბრუნებ სიზმრებში. . .
სანამ ჩემი თოლია სხვებს ახარებს ფარფატით ,
სანამ სხვისთვის ციმციმებს ჩემი წილი ვარსკვლავი. . .
ნისლით გადაბურული მთების მისტერიაში,
თავად ღმერთმა ჩამწერა გადამხდელთა სიაში.
ვალები მაქვს ილიას, ზვიადის და მერაბის,
გეაჯებით მიშველეთ, ვალებში ვარ ყელამდის.
გმადლობთ.